Ο Μπουζιάνης επιστρέφει σπίτι του

«Με ονομάζουν εξπρεσιονιστή, γιατί δεν μπορούν να καθορίσουν τη δουλειά μου. Μοντέρνο έργο δεν υπάρχει, μονάχα ποιότητα εργασίας».

Ο χρόνος γυρίζει πίσω, στην εποχή κατά την οποία ο κορυφαίος ίσως των Ελλήνων εξπρεσιονιστών Γιώργος Μπουζιάνης κρατούσε σηµειώσεις σε ένα διαβατήριο και η παλέτα του ήταν γεµάτη χρώµατα. Την εποχή, κατά την οποία έζησε τόσο φτωχά, ώστε να µην έχει χρήµατα για το εισιτήριο του λεωφορείου.

Στην έκθεση το κοινό θα έχει την ευκαιρία να διαπιστώσει το καλλιτεχνικό εύρος του ζωγράφου στην κλίμακα του σπιτιού του, αλλά και να έρθει σε επαφή με τον άνθρωπο Γεώργιο Μπουζιάνη.

Εποχή, η οποία θα ξαναζωντανέψει στη γειτονιά του, τη Δάφνη. Εκεί όπου το σπίτι - µουσείο του, το οποίο απέκτησε ο ζωγράφος τα τελευταία 25 χρόνια της ζωής του και αγοράστηκε από τον δήµο το 1984, θα συµπληρωθεί µε το νεόδµητο Πνευµατικό Κέντρο «Γ. Μπουζιάνης» (τα οποία ενώνει µία αυλή), για να παρουσιάσουν στο ευρύ κοινό κοµµάτια της ζωής και του έργου του µέσα από πίνακες, φωτογραφίες, αλληλογραφία, βιβλία και καταλόγους, αφίσες, ντοκιµαντέρ και φωνητικά ντοκουµέντα.

Κεντρικό έκθεµα όµως αναµένεται να αποτελέσει το γνωστό µεν, αλλά άφαντο σηµειωµατάριο του δηµιουργού, που ανακαλύφθηκε τυχαία στη συλλογή του νεαρού συλλέκτη Ηριδανού Τσιριγκούλη, κληρονόµου αρχείων και έργων Μπουζιάνη.

Μόνο τρεις αναδρομικές εκθέσεις του Γιώργου Μπουζιάνη έχουν παρουσιαστεί από το 1959 μέχρι σήμερα. Ο ζωγράφος όσο ζούσε αντιμετώπιζε την αδιαφορία, αλλά και την εχθρότητα από τον αθηναϊκό καλλιτεχνικό περίγυρο.

Την οργάνωση και την επιµέλεια του αφιερώµατος υπό τον τίτλο «Ο Μπουζιάνης επιστρέφει σπίτι του» υπογράφει η Ελένη Κυπραίου.

Το Μουσείο Μπουζιάνη βρίσκεται στην οδό Γ.Μπουζιάνη 27-31 στη Δάφνη (κάθετη στη λεωφόρο Βουλιαγμένης)

Στεγάζεται σε ένα νεόδμητο τετραώροφο κτίριο, που βρίσκεται δίπλα από την ανακαινισμένη οικία του. Γκρι επίχρισμα, επένδυση με ξύλινα πετάσματα και περσίδες αλουμινίου διαχωρίζουν εντελώς την αισθητική του νέου από το παλιό οίκημα. Τα δυο τους όμως επικοινωνούν μέσω μιας παλιάς αυλής, στην οποία δεσπόζει μια μεγάλη νεραντζιά. Μια γωνιά στην οποία ο χρόνος μπορεί να γυρίσει ακόμα πίσω στη Δάφνη του '30.

Ο Μπουζιάνης μεγάλωσε στην αθηναϊκή γειτονιά της Νεάπολης. Σπούδασε ζωγραφική στην Σχολή Καλών Τεχνών (μετέπειτα Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών) με δασκάλους τον Γ. Ροϊλό, τον Νικηφ. Λύτρα, τον Κ. Βολανάκη και τον Δ. Γερανιώτη. Το 1907, έφυγε για να συνεχίσει τις σπουδές ζωγραφικής στην Ακαδημία Τεχνών του Μονάχου κοντά στον Όττο Σάιτζ (Otto Seitz).

Από το 1910, άρχισε να εγκαταλείπει τις κλασικές για την εποχή ζωγραφικές αναζητήσεις, για να στραφεί προς πιο σύγχρονα καλλιτεχνικά ρεύματα. Το 1914 εγκαταστάθηκε στο Βερολίνο για να μαθητεύσει κοντά στον ιμπρεσιονιστή Μαξ Λίμπερμαν. Από το 1917 στράφηκε προς τον γερμανικό εξπρεσιονισμό και σε ένα δικό του πολύ εκφραστικό ύφος. Στα έργα του άρχισε να δίνει περισσότερη έμφαση στην αποτύπωση της ανθρώπινης μορφής - κυρίως της γυναικείας φιγούρας - και στα συναισθήματα που γεννάει αυτή η αποτύπωση. Οι γερμανοί τεχνοκριτικοί δέχθηκαν θετικά τα νέα έργα του καλλιτέχνη και το 1924 έκλεισε συμβόλαιο με την γκαλερί Μπάρχφελντ. Το 1927 έγινε στο Κέμνιτς μεγάλη έκθεση έργων του στο μουσείο της πόλης. Κατόπιν, με την οικονομική στήριξη της γκαλερί Μπάρχφελντ, πήγε στο Παρίσι, όπου έζησε κατά την περίοδο 1929 έως 1932.
Λόγω της οικονομικής κρίσης που είχε χτυπήσει την Ευρώπη, αναγκάστηκε να επιστρέψει στο Μόναχο. Όμως, με την σταδιακή εξαφάνιση του εξπρεσιονισμού και την άνοδο του ναζισμού, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει και την Γερμανία, για να επιστρέψει τελικά το 1934 στην Ελλάδα.

Πριν επιστρέψει στην Ελλάδα, ο έλληνας πρέσβης στο Βερολίνο, Αλέξανδρος Ρίζος-Ραγκαβής, μεσολάβησε για να διοριστεί καθηγητής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Ο διορισμός αυτός τελικά δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ, προς μεγάλη απογοήτευση του Μπουζιάνη. Επιπλέον, ο αθηναϊκός καλλιτεχνικός περίγυρος αντιμετώπισε αρχικά τον ζωγράφο με αδιαφορία έως εχθρότητα.

Τα χρόνια της Κατοχής και του Εμφυλίου Πολέμου ήταν πολύ δύσκολα για τον ζωγράφο. Μόνον το 1949, όταν πραγματοποίησε μεγάλη αναδρομική έκθεση στον «Παρνασσό», το φιλότεχνο κοινό άρχισε να μιλά και πάλι με ενθουσιώδη λόγια για το μοναδικό ύφος του Μπουζιάνη. Η φήμη του ξεπέρασε τα σύνορα της Ελλάδας για άλλη μια φορά, και τον επόμενο χρόνο (1950) εκπροσώπησε την χώρα στην Μπιενάλε της Βενετίας. Το 1956 τού απονεμήθηκε το α΄ ελληνικό βραβείο του Διεθνούς Διαγωνισμού Guggenheim.

Πληροφορίες: in.gr. wikipedia.org, enet.gr
Φωτογραφίες: Google