Οι Αόρατες Πόλεις του Italo Calvino ως παράμετρος δημιουργίας μιας εικονικής πόλης.

Εκπόνηση Διπλωματικής Εργασίας: Κωνσταντίνα Μπερταχά 
Επιβλέπων Καθηγητής: Μανώλης Ηλιάκης

Εκπαιδευτικό Ίδρυμα: Σχολή Βακαλό και  Derby University, στα πλαίσια του μεταπτυχιακού τμήματος MA Interior Architectural Design
Έτος Εκπόνησης: 2005-06

Εισαγωγή

H μελέτη αυτή αποτελεί το ένα από τα δύο σκέλη της διπλωματικής εργασίας. Έγινε προσπάθεια χτισίματος μιας εικόνας, ένα πέρασμα από το χώρο του αοράτου στον χώρο του ορατού, με υλικά τις λέξεις και τις προτάσεις μιας αφήγησης.

Η Δωροθέα είναι μια από τις πόλεις που περιγράφει ο ITALO CALVINO στο βιβλίο του «Αόρατες πόλεις».
Το 1971 ο συγγραφέας κυκλοφορεί το βιβλίο αυτό. Οι πόλεις παρουσιάζονται ως μια σειρά ταξιδιωτικών αναφορών που ο Μάρκο Πόλο κάνει στον Κουμπλάι Χαν, αυτοκράτορα των ταρτάρων. Στις αόρατες πόλεις δεν υπάρχουν αναγνωρίσιμες πόλεις. Είναι όλες επινοημένες. Κάθε πόλη αντιπροσωπεύεται από ένα γυναικείο όνομα (π.χ. η Αρμίλια, η Χλόη κλπ.). Ο συγγραφέας σε κάθε ένα κεφάλαιο, στο οποίο περιγράφει και διαφορετική πόλη δίνει τίτλους όπως: Οι πόλεις και τα σημάδια, οι πόλεις και οι νεκροί κ.λπ.. Το υλικό της οικοδόμησής τους είναι οι λέξεις γι’ αυτό και τρέπονται σε αόρατες.

Η μεταφορά των λέξεων του Calvino σε τρισδιάστατα σχήματα, σε εικονικές αισθήσεις και εμπειρίες ήταν ο στόχος της μελέτης. Δεν υπήρχε σωστό, σωστότερο, ούτε λάθος στη μετάφραση των λέξεων. Το πώς αντιλαμβάνεται ο αναγνώστης το χώρο μέσα από την περιγραφή σχετίζεται με τις προσωπικές βιωματικές του εμπειρίες. Η  περιπλάνηση μέσα σε ένα βιβλίο, είναι όπως η περιπλάνηση μέσα σε μια υπαρκτή πόλη. Ενώ το αντικείμενο παραμένει το ίδιο, αυτό που αλλάζει είναι το υποκείμενο.

ΔΩΡΟΘΕΑ

O συγγραφέας μιλάει για την Δωροθέα περιγράφοντας μία πόλη που αποτελείται από τέσσερις αλουμινένιους πύργους, οι οποίοι ορθώνονται μέσα στα τείχη της, πλαισιώνοντας τις εφτά πύλες γύρω από την κρεμαστή γέφυρα που δρασκελίζει την τάφρο. Τα νερά της τροφοδοτούν τα τέσσερα πράσινα κανάλια που διασχίζουν την πόλη και τη χωρίζουν σε εννέα συνοικίες που η καθεμία περιλαμβάνει τριακόσια σπίτια και εφτακόσιες καμινάδες

Για να ξεκινήσει η αναζήτηση της πρότασης, η μορφή που θα έπαιρνε η πόλη και τα στοιχεία που θα την αποτελούσαν, έπρεπε να οροθετηθούν οι σχεδιαστικοί και οι θεωρητικοί παράγοντες.

Έτσι λοιπόν προέκυψε ότι:
Α. η πόλη της Δωροθέας είναι μια επίπεδη πόλη χωρίς υψομετρικές διαφορές.
Β. η σχεδίαση ξεκινά από το σημείο +/-0,00 το οποίο θεωρείται το επίπεδο του δρόμου.
Γ. δεν υπάρχει εναλλαγή εποχών. Ο καιρός είναι φθινοπωρινός. 
Δ. υπάρχει εναλλαγή ημέρας και νύχτας.

Η πρόταση για την πόλη σχηματίστηκε μέσα σ’ ένα τετράγωνο σχήμα και γύρω από αυτό τοποθετήθηκε η τάφρος.
Τα τέσσερα κανάλια που ο συγγραφέας περιγράφει, σχεδιάστηκαν σε σταυροειδές σχήμα και αυτόματα χώρισαν την πόλη σε εννέα συνοικίες. Οι οχτώ συνοικίες αναπτύσσονται περιμετρικά της τάφρου και η ένατη στην μέση της πόλης. Αντί για τέσσερις πύργους ορίστηκαν τέσσερα οικοδομικά τετράγωνα στο κέντρο  της πόλης, όπου κάθε ένα από αυτά φιλοξενεί τέσσερις πύργους. Σε κάθε συνοικία τοποθετήθηκαν, όπως ακριβώς περιγράφει ο συγγραφέας, τριακόσια σπίτια τοποθετημένα σε οικοδομικά τετράγωνα. Οι ακάλυπτοι χώροι τους βρίσκονται όλοι στην μέση, σχηματίζοντας έναν ιδιωτικό χώρο για τους κατοίκους.

Δεν μεταφέρθηκαν μόνο οι λέξεις σε εικόνες, οι οποίες με σαφήνεια περιέγραφαν τα χαρακτηριστικά της πόλης. Μεταφέρθηκαν και οι εμπειρίες που ο επισκέπτης της Δωροθέας βιώνει αντικρίζοντάς την: οι έγχρωμες επιγραφές , ο κόσμος που τρέχει στους δρόμους , οι δρόμοι που με τον καιρό ξαναπαίρνουν την μορφή των δρόμων των καραβανιών μέσα στην ίδια την Δωροθέα.

O Calvino παρουσιάζει το βιβλίο του ως ένα χώρο μέσα στον οποίο ο αναγνώστης πρέπει να μπει, να τριγυρίσει ίσως και να χαθεί, αλλά από τον οποίο κάποια στιγμή πρέπει να βρει μια έξοδο. Με βάσει αυτά τα λόγια, η εικονική πόλη της Δωροθέας σχεδιάστηκε ώστε να καλεί τον επισκέπτη της να μπει σε αυτήν, να τριγυρίσει και τελικά όταν φτάσει η ώρα να βγει, να βρει τη δική του έξοδο.

Εκπόνηση Διπλωματικής Εργασίας: Κωνσταντίνα Μπερταχά 
Επιβλέπων Καθηγητής: Μανώλης Ηλιάκης

Εκπαιδευτικό Ίδρυμα: Σχολή Βακαλό και  Derby University, στα πλαίσια του μεταπτυχιακού τμήματος MA Interior Architectural Design
Έτος Εκπόνησης: 2005-06

 Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια  θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.