«Ερωτευτείτε την αρχιτεκτονική και με τα λάθη της»

Τον αρχιτέκτονα πρώτης γραμμής με πάνω από 80 μελέτες για σημαντικά δημόσια κτίρια και φωτισμένο δάσκαλο στην Αρχιτεκτονική Σχολή της Θεσσαλονίκης. Η έκθεση στο νέο Μουσείο Μπενάκη (Διάρκεια ώς 1 Νοεμβρίου), έφερε στην επιφάνεια απροσδόκητες πλευρές του: του ζωγράφου, με 130 πίνακες στο ενεργητικό του, αλλά και του ποιητή.

Μια κίτρινη γραμμή λειτουργεί ως συνδετικός κρίκος ανάμεσα στις μακέτες, που κατασκευάστηκαν ειδικά για την έκθεση, τις φωτογραφίες από επιλεγμένα έργα αλλά και από την πληθωρική παρουσία του στην αρχιτεκτονική σκέψη και την κοινωνική δράση. Πολύτιμο συμπλήρωμα αποτελεί ο κατάλογος που ξεφεύγει από τα καθιερωμένα, αφού δίπλα στις παρουσιάσεις των έργων φιλοξενούνται σχόλια γνωστών αρχιτεκτόνων. Θα προβάλλεται και ένα φιλμ με σπαράγματα από τη δουλειά και κυρίως τις σκέψεις του για την αρχιτεκτονική και το κοινωνικό γίγνεσθαι.

«Η αρχιτεκτονική είναι το ανθρώπινο σώμα στο χώρο, με ό,τι αυτό περιέχει, καλό ή κακό» είπε ο Δημήτρης Φατούρος σε μια εκ βαθέων εξομολόγηση στη συνέντευξη Τύπου. Στα 81 του χρόνια πιστεύει ακράδαντα ότι «η αρχιτεκτονική δεν είναι μόδα» και παραμένει δημιουργικός αλλά και κριτικός απέναντι στις φτηνές επιταγές του λεγόμενου life style. Μίλησε για την ανάγκη να σχεδιάζονται κτίρια που αναδύουν «υγρασία», διαχωρίζοντας τη θέση του από κατασκευές «τύπου Ντουμπάι». Με εύσχημο τρόπο έθεσε και το θέμα της «κλεψιάς», που στην εποχή μας έχει γίνει καθεστώς λόγω της διάχυσης της πληροφόρησης. «Δεν μπορείς να κάνεις ποιήση κλέβοντας 2-3 λέξεις από τον Αναγνωστάκη. Το κάνει όμως η αρχιτεκτονική» είπε και απευθυνόμενος προς το ακροατήριο το κάλεσε «να ερωτευτεί την αρχιτεκτονική, με όλα της τα λάθη».

Κόντρα στο ρεύμα

Γεννημένος στην Αθήνα, όπου και σπούδασε, βάδισε κόντρα στο ρεύμα και έκανε δεύτερη πατρίδα του τη Θεσσαλονίκη που δεν την αποχωρίστηκε ποτέ. Ηταν μόλις 30 χρόνων όταν εκλέχτηκε καθηγητής στην Αρχιτεκτονική Σχολή, όπου μαζί με τον Ν. Μουτσόπουλο προώθησαν τα διεθνή ρεύματα αλλά και τη στροφή προς τη λαϊκή παράδοση.

Χρονιά-σταθμός για την καριέρα του είναι το 1959, όταν κλήθηκε να σχεδιάσει το κλειστό κολυμβητήριο της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων, ενώ μαζί με τον Πάυλο Μυλωνά και λίγο αργότερα με τον Δ. Αντωνακάκη σχεδίασαν την Εθνική Πινακοθήκη. Η τελευταία έφερε γιά πρώτη φορά στην Ελλάδα την έννοια της γέφυρας, τον φωτεινό περίπατο που συνδέει τα δύο παράλληλα κτίρια του συγκροτήματος. Δεκάδες δημόσια κτίρια φέρουν επίσης την υπογραφή του, αναμέσά τους τα αρχαιολογικά μουσεία Καβάλας, Φιλίππων και Πολυγύρου.

Τα πιο αγαπημένα του έργα,όμως είναι οι κατοικίες, που διακρίνονται για τις λιτές γραμμές και την ανοιχτή συνομιλία τους με τον περιβάλλοντα χώρο, σε εποχές που όλα αυτά φάνταζαν «ψιλά γράμματα».

Η έκθεση πραγματοποιείται με τη συμβολή της Αρχιτεκτονικής Σχολής του ΑΠΘ και του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων της Θεσσαλονίκης, του Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής αλλά και του Αρχείου Αρχιτεκτονικής του Μουσείου Μπενάκη, που διευθύνει η καθηγήτρια του Πολυτεχνείου Μάρω Αδάμη. Η τελευταία τον χαρακτήρισε χθες τυχερό, αφού φοιτώντας στο Ε.Μ.Πολυτεχνείο είχε καθηγητές-ογκόλιθους όπως ο Πικιώνης, ο Χατζηκυριάκος-Γκίκας και ο Μιχελής. Δεν είναι τυχαίο ότι από τους 26 συμφοιτητές του οι έξι έγιναν πανεπιστημιακοί καθηγητές.

Της ΧΑΡΑΣ ΤΖΑΝΑΒΑΡΑ

(με την ευγενική παραχώρηση της συγγραφέως)