Τα κριτήρια του CTBUH

Τι είναι το ψηλό κτίριο;

Δεν υπάρχει σαφής διαχωρισμός στο τι αποτελεί ένα «ψηλό κτίριο». Είναι ένα κτίριο το οποίο εμφανίζει κάποια στοιχεία «καταφορυτότητας» σε μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες κατηγορίες:

α) Ύψος σε σχέση με ευρύτερο αστικό περιβάλλον
Δεν είναι μόνο θέμα ύψους, αλλά και της αστικής κατάστασης μέσα στην οποία βρίσκεται το κτίριο. Έτσι ενώ ένα 12-όροφο κτίριο μπορεί να μην θεωρείται ψηλό κτίριο σε μία πόλη με μεγάλα ύψη όπως το Chicago ή το Hong Kong, σε μία επαρχιακή Ευρωπαϊκή πόλη μπορεί να είναι εμφανώς ψηλότερο από το αστικό πρότυπο.

β) Αναλογία
Επίσης, το ψηλό κτίριο δεν έχει να κάνει μόνο με το ύψος αλλά και με την αναλογία. Υπάρχουν πολλά κτίρια τα οποία αν και δεν είναι ιδιαίτερα ψηλά, είναι αρκετά λεπτά ώστε να δίνουν την εντύπωση ψηλού κτιρίου, ειδικά σε χαμηλού ύψους αστικά τοπία. Συνεπώς, υπάρχουν πολλά κτίρια με μεγάλο αποτύπωμα τα οποία είναι αρκετά ψηλά αλλά το μέγεθος της κάτοψής τους τα αποκλείει από το να χαρακτηριστούν ως ψηλά κτίρια.

γ) Τεχνολογία των ψηλών κτιρίων
Όταν ένα κτίριο διαθέτει τεχνολογικά στοιχεία τα οποία μπορεί να αποδοθούν σε προϊόντα «ψηλού» - π.χ. ιδιαίτερες τεχνολογίες κατακόρυφης επικοινωνίας, δομικά στηρίγματα για τον άνεμο λόγω ύψους, κλπ, τότε αυτό το κτίριο μπορεί να κατηγοριοποιηθεί ως ψηλό κτίριο.

Αν και ο αριθμός των ορόφων είναι ένας μη ικανοποιητικός δείκτης για τον χαρακτηρισμό ενός ψηλού κτιρίου λόγω της αλλαγής του ύψους από όροφο σε όροφο ανάμεσα σε διαφορετικά κτίρια και λειτουργίες (π.χ. γραφεία vs χρήσεις κατοικίας), ένα κτίριο με 14 ή περισσότερους ορόφους (ή πάνω από 50 μέτρα / 165 πόδια ύψος) μπορεί πιθανά να χρησιμοποιηθεί ως εφαλτήριο για να θεωρηθεί «ψηλό κτίριο». 

Τι είναι το Super-Tall Κτίριο;

Και σε αυτό το θέμα, οι απόψεις διεθνώς διαφέρουν. Αν και εξαιρετικά μεγάλα ύψη είναι πλέον εφικτά με το χτίσιμο ψηλών κτιρίων (υπέρβαση του ορίου των 800 μέτρων / 2600 πόδια), στο τέλος του 2007 υπήρχαν στην πραγματικότητα μόνο 30 ολοκληρωμένα κτίρια παγκοσμίως που υπερέβαιναν τα 1000 πόδια. Το CTBUH λοιπόν ορίζει ως ‘super-tall’ κάθε κτίριο που υπερβαίνει σε ύψος τα 300 μέτρα/1000 πόδια.

Πως μετριέται το ύψος ενός ψηλού κτιρίου;

Το CTBUH κατανέμει το ύψος των ψηλών κτιρίων σε τέσσερεις κατηγορίες:

1. Ύψος μέχρι την αρχιτεκτονική κορυφή
Το ύψος μετριέται από το επίπεδο του πεζοδρομίου έξω από την κύρια είσοδο μέχρι την αρχιτεκτονική κορυφή του κτιρίου, περιλαμβάνοντας οβελούς, αλλά χωρίς να περιλαμβάνει κεραίες, συστήματα σηματοδότησης ή πόλους σημαιών. Αυτή η μέθοδος είναι η πιο ευρέως χρησιμοποιούμενη και εφαρμόζεται προκειμένου να οριστούν τα 100 ψηλότερα κτίρια του κόσμου.

2. Ψηλότερος χρησιμοποιούμενος όροφος
Το ύψος μετριέται από το επίπεδο του πεζοδρομίου έξω από την κύρια είσοδο μέχρι τον ψηλότερο συνεχώς χρησιμοποιούμενο όροφο του κτιρίου (δεν περιλαμβάνονται οι βοηθητικοί χώροι)

3. Ύψος μέχρι την κορυφή της οροφής
Το ύψος μετριέται από το επίπεδο του πεζοδρομίου έξω από την κύρια είσοδο μέχρι το ψηλότερο σημείο του επιπέδου της οροφής του κτιρίου, χωρίς να περιλαμβάνονται κεραίες ή μυτερές κορυφές.

4. Ύψος μέχρι την κορυφή
Το ύψος μετριέται από το επίπεδο του πεζοδρομίου έξω από την κύρια είσοδο μέχρι το ψηλότερο σημείο του κτιρίου, ανεξαρτήτως υλικού ή λειτουργίας του ψηλότερου στοιχείου (έτσι, περιλαμβάνονται κεραίες, κοντάρια σημαίας, και signage).

Τρόπος χρήσης κτιρίου                 
                                                                                            
Ποιά η διαφορά μεταξύ ενός ψηλού κτιρίου και ενός πύργου τηλεπικοινωνιών;

Ένα ψηλό «κτίριο» μπορεί να ταξινομηθεί ως τέτοιο (αντίθετα με τους πύργους τηλεπικοινωνιών) και μπορεί να καταχωρηθεί στην λίστα με «ψηλότερα κτίρια» εφόσον τουλάχιστον το 50% του ύψους του περιλαμβάνει χώρους οι οποίοι χρησιμοποιούνται.

Μονολειτουργικά και Πολυλειτουργικά κτίρια
Ως μονολειτουργικό ψηλό κτίριο ορίζεται εκείνο του οποίου το 85% ή και περισσότερο του συνολικού εμβαδού δαπέδου του είναι αφιερωμένο σε μία και μόνο χρήση.

Ένα πολυλειτουργικό ψηλό κτίριο περιέχει δύο ή περισσότερες λειτουργίες, ενώ κάθε μία από αυτές χρησιμοποιεί τουλάχιστο 15% από την συνολική επιφάνεια δαπέδου του πύργου. Βοηθητικές χρήσεις όπως χώρος στάθμευσης και χώρος μηχανολογικών εγκαταστάσεων δεν συνιστούν πολυλειτουργικές χρήσεις. Οι λειτουργίες υποδηλώνονται στην λίστα του CTBUH με τα ψηλότερα κτίρια με ανοδική σειρά, π.χ. «γραφείο / ξενοδοχείο» υποδεικνύει χρήση ξενοδοχείου πάνω από μία χρήση γραφείου.

Κατάσταση του κτιρίου

Πότε ένα ψηλό κτίριο μπορεί να θεωρηθεί «ολοκληρωμένο»
Ένα κτίριο μπορεί να θεωρηθεί ως ολοκληρωμένο – και να προστεθεί στην λίστα των «ψηλότερων» κτιρίων – όταν πληροί και τα τρία ακόλουθα κριτήρια:    
                           
1) έχει φτάσει στον τελευταίο όροφο τόσο δομικά όσο και αρχιτεκτονικά,
2) είναι πλήρως επικαλυμμένο,
3) είναι ανοιχτό για δουλειές ή τουλάχιστον είναι μερικώς σε λειτουργία

Πότε ένα ψηλό κτίριο θεωρείται ολοκληρωμένο αρχιτεκτονικά;
Ένα ψηλό κτίριο θεωρείται ολοκληρωμένο αρχιτεκτονικά όταν έχει φτάσει στο τελικό αρχιτεκτονικό ύψος π.χ. συμπεριλαμβανομένων κεραιών, κορυφών κλπ.

Πότε ένα ψηλό κτίριο θεωρείται υπό κατασκευή;                                                                    
Ένα ψηλό κτίριο θεωρείται «υπό κατασκευή» όταν έχει ολοκληρωθεί η αποψίλωση και η εκσκαφή του οικοπέδου και έχει ξεκινήσει η διαδικασία θεμελίωσης.

Πότε ένα ψηλό κτίριο θεωρείται «σε αναμονή»;
Ένα ψηλό κτίριο θεωρείται «σε αναμονή» όταν έχει δημοσιοποιηθεί στο κοινό ότι η κατασκευή έχει διακοπεί.

Πότε ένα ψηλό κτίριο θεωρείται ως «πραγματική» πρόταση; 
Ένα κτίριο μπορεί να θεωρηθεί ότι έχει πραγματικά προταθεί όταν πληροί όλα τα παρακάτω κριτήρια:

1. Έχει συγκεκριμένο οικόπεδο.
2. Υπάρχει κάποιος χρηματοδότης.
3. Υπάρχει μία πλήρης ομάδα επαγγελματιών σχεδιαστών οι οποίοι είναι σε θέση να εξελίξουν το σχέδιο πέρα από το στάδιο της σύλληψης.                                                            
4. Υπάρχει ένας διάλογος με τις τοπικές αρχές προκειμένου να αποκτήσει πλήρη νόμιμη άδεια κατασκευής.
5. Υπάρχει πλήρης πρόθεση να προχωρήσει το κτίριο στην κατασκευή και την ολοκλήρωση.

Μόνο τα κτίρια τα οποία είναι του δημόσιου τομέα και πληρούν όλα τα προαναφερθέντα κριτήρια συμπεριλαμβάνονται στην λίστα του CTBUH με τα «προτεινόμενα» κτίρια.

Δομικά Υλικά

Ένα μεταλλικό ψηλό κτίριο ορίζεται κάθε κτίριο στο οποίο τα κύρια κάθετα και πλευρικά δομικά στοιχεία και το σύστημα δαπέδου είναι κατασκευασμένα από μέταλλο.

Ένα μπετονένιο ψηλό κτίριο ορίζεται κάθε κτίριο στο οποίο τα κύρια κάθετα και πλευρικά δομικά στοιχεία και το σύστημα δαπέδου είναι κατασκευασμένα από μπετό.

Ένα σύμμικτο ψηλό κτίριο υλοποιεί έναν συνδυασμό μπετόν και μετάλλου στα κύρια δομικά στοιχεία σε όλο το κτίριο. Ένα μπετονένιο/μεταλλικό ψηλό κτίριο υποδεικνύει ένα μεταλλικό δομικό σύστημα τοποθετημένο πάνω από ένα μπετονένιο δομικό σύστημα, ενώ ένα μεταλλικό/μπετονένιο κτίριο υποδεικνύει ακριβώς το αντίθετο.
 
Επιπλέον σημειώσεις: 

1. Όταν ένα ψηλό κτίριο είναι μεταλλικής κατασκευής με δοκάρια από μπετό και μεταλλικά υποστυλώματα, θεωρείται μεταλλικό ψηλό κτίριο.
2. Όταν ένα ψηλό κτίριο είναι μεταλλικής κατασκευής με πλάκα από μπετό και μεταλλικά υποστυλώματα, θεωρείται μεταλλικό ψηλό κτίριο.
3. Όταν ένα ψηλό κτίριο έχει μεταλλικές κολώνες και μπετονένια δοκάρια, θεωρείται σύμμικτο ψηλό κτίριο.

Αλέξιος Βανδώρος,
Country Leader for CTBUH από το 2008
(http://www.ctbuh.org/People/AlexVandoros/tabid/523/Default.aspx)

Τα κριτήρια του CTBUH για την μέτρηση των ψηλών κτιρίων άλλαξαν το Νοέμβριο του 2009 – τα νέα κριτήρια μπορείτε να δείτε εδώ: http://www.greekarchitects.gr/index.php?maincat=22&newid=2754