«Η καλή αρχιτεκτονική είναι απαραίτητα βιοκλιματική»

Μας ταξιδεύει νοερά στα υπόσκαφα της Σαντορίνης και εξηγεί ότι δεν είναι η μόνη περίπτωση που η παράδοση διδάσκει πως δεν μπορούμε να κτίζουμε κόντρα στη φύση, αλλά να σεβόμαστε τους κανόνες που δημιουργεί.

Ο απαράβατος αυτός κανόνας λειτουργεί σωστά, ακόμη και σε αντίξοες καιρικές συνθήκες. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι κατ' αρχάς οι σκηνές που στήνονται στην έρημο, με πρόβλεψη για κατάλληλα ανοίγματα ώστε να εξασφαλίζεται σωστός αερισμός, ο οποίος επιτρέπει τη διαμονή ακόμη και σε συνθήκες καύσωνα. Στον αντίποδα βρίσκεται το εχθρικό περιβάλλον των Εσκιμώων, που αποδεικνύει και πάλι πως μπορεί να ζήσει ο άνθρωπος μέσα σε... ψυγείο.

«Η καλή αρχιτεκτονική είναι απαραίτητα βιοκλιματική», βεβαιώνει ο διακεκριμένος αρχιτέκτονας, που έχει στο ενεργητικό του πολλές διακρίσεις σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς και έχει υπογράψει υποδειγματικές κατασκευές με σημείο αναφοράς την «πράσινη» αρχιτεκτονική. Μας δίνει ορισμένες συμβουλές, οι οποίες προέρχονται από την παραδοσιακή αρχιτεκτονική και μπορούν να εφαρμοστούν εύκολα, και μάλιστα χωρίς επιβάρυνση στο κόστος κατασκευής:

-Ο σωστός προσανατολισμός, που επιβάλλει την τοποθέτηση του κτιρίου με μέτωπο προς τον Νότο. Προς αυτή την πλευρά μπορούν να αναπτυχθούν μεγάλα ανοίγματα, τα οποία ευνοούν τη διείσδυση της ηλιακής ακτινοβολίας στο εσωτερικό του κτιρίου, συμβάλλοντας στη δημιουργία κατάλληλης εσωτερικής θερμοκρασίας σε όλη τη διάρκεια του χρόνου.

-Το ύψος της οικοδομής, που αναπτύσσεται με βάση τα τοπικά ρεύματα του αέρα. Είναι μια τεχνική που εφαρμόζεται κατά κόρον στα υπόσκαφα της Σαντορίνης, με τα μικρά παράθυρα στην πρόσοψη. Κατά κανόνα συνδέονται με ανοίγματα σε άλλα σημεία του κτίσματος και βοηθούν στη δημιουργία εσωτερικού ρεύματος αέρα, που διαμορφώνει και τις συνθήκες θερμικής άνεσης για τους ενοίκους. Εχει ενδιαφέρον ότι ανάλογα μέτρα είχαν επινοηθεί εδώ και αιώνες για κατοικίες σε θερμές περιοχές. Κατασκευάζονται πύργοι, και μάλιστα σε τέτοιο ύψος που «συναντούν» τα ρεύματα του αέρα και τα μεταφέρουν στο εσωτερικό της κατασκευής, λειτουργώντας ως φυσικά κλιματιστικά.

-Η σχέση των κτισμάτων με τη γη, που βοηθά στην εναρμόνιση του κτίσματος, της «τεχνητής» παρέμβασης, με τον περιβάλλοντα χώρο. Η σωστή τοποθέτηση στον χώρο προφυλάσσει την κατασκευή και από τα καιρικά φαινόμενα.

-Το πλάτος των κτιρίων, που δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο από 20-30 μέτρα για να εξασφαλίζει τον αερισμό και τον φυσικό φωτισμό στο εσωτερικό του. Ο σωστός αερισμός είναι καθοριστικός ώστε να μην έχουμε το συχνό φαινόμενο με τα «άρρωστα» σπίτια. Ενας νοητός άξονας στην κατεύθυνση Νότος-Βορράς, με κατάλληλα ανοίγματα σε κάθε μια πλευρά, βοηθά στην εσωτερική κυκλοφορία του αέρα και δημιουργεί το ευχάριστο μικροκλίμα για τους ενοίκους.

Τάσης Παπαϊωάννου, Καθηγητής Αρχιτεκτονικής ΕΜΠ

Δημοσιεύτηκε στην ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ