ΓΡΑΦΕΣ ΑΠΑΛΟΙΦΕΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΙ

 Ο Λιγνίτης
 Η άργιλος
 Η μάργα
 Τα άγονα
 Το νερό
 Η φυτική γη
 Η πέτρα
 Ο οίκος
 Το άλλο
 Το τίποτα
 Το παν.

«Εδώ στο “πουθενά” δεν γίνονται αντιληπτά τα σημεία του ορίζοντα. Εδώ και τώρα δε γνωρίζουμε τους όρους της κρίσης, δεν γνωρίζουμε τον κριτή. Νοιώθουμε όμως την κούραση του τόπου. Την διάθεσή του να μην λησμονηθεί η ιστορία του. Εδώ τα χέρια καταλαβαίνουν το βαρύ φορτίο της αφήγησης που οφείλουν να γράψουν».

Δεν είναι αυτό που εννοούμε οικόπεδο, δεν επιδιώκεται το συμβατικό κτίριο, είναι η δραματική πρόκληση να δοκιμάσουμε τον σχεδιασμό της ίδιας της  φύσης μας. Η Φύση που γνωρίζουμε από τις αρχέγονες παραδόσεις έως και σήμερα. Αναζητώντας τα στοιχεία της δυαδικής διαδικασίας Ανάλυσης σύνθεσης αυτό το κάτι απροσδιόριστο που πάντα μένει είναι η ταυτολογία του αρχικού ερωτήματος «Αυτό συνιστά τη φύση μας»; Ο ορθολογισμός μας εγκλωβίζει σε φαύλους κύκλους, η απελευθερώτρια φυγόκεντρος δείχνει την κατεύθυνση της επαναδιατύπωσης των σκέψεων και νοημάτων μας. Τα συμβατικά εργαλεία των οργανώσεων στέκουν αμήχανα, χωρίς την ύλη και την ιδέα που αυτά θα αποκτήσουν οντολογικό νόημα.

Ας βγούμε λοιπόν από τις αυστηρές δομές και ιεραρχίες του Cr. ALEXANDER και τα διαισθητικά ρίγη του P. EISENMAN και ας δούμε τα νοήματά του σε απλές και στις περισσότερες φορές,  σοφές γραμμές να καταλαμβάνουν τις θέσεις τους χτίζοντας μια αφηγηματική δομή για τους συγκεκριμένους τόπους.

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ* ΑΠΟ ΜΙΑ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ…

…Με μεγάλη προσοχή και αφοσίωση καταβρόχθιζε άπληστα τις σελίδες του.
Η δράση του Δεινόμορφου τον είχε συνεπάρει οι αντιστάσεις των υπάρξεων, οι συγκρούσεις και οι πλοκές των δράσεων έκαναν την ανάγνωση να καλπάζει.
Τα ερωτήματα των περασμένων κεφαλαίων έμεναν μετέωρα.
Δεν γνώριζε ότι διαβάζει ένα παραμύθι μέσα σ’ ένα μύθο.   Του ήταν άγνωστο ότι η μονή διάταξη των σελίδων είχε κρυφό νόημα, κάθε αλλαγή σελίδας διέγραφε την προηγούμενη, καθιστώντας την διαδικασία της ύπαρξης μη ύπαρξης μοναδική.
Η ανάγνωση – ενδοσκόπηση – αποκωδικοποίηση του περιεχομένου περιστρεφόμενη σαν μια δίνη μεταφέρονταν ανάστροφα σε έναν ακατάληπτο χώρο – χρόνο για να καταλήξει αναιρούμενη.
…Ήταν η στιγμή που συνειδητοποίησε τη δράση της αόρατης γομολάστιχας. Έψαξε προσεκτικά, με σιγουριά ανασήκωσε τις επιφάνειες γραφής που δεν είχαν αλλοιωθεί.
Έπρεπε τουλάχιστον να ανακαλέσει από την μνήμη του τη δομή της υπέροχης ιστορίας, να την καταγράψει και με τη σειρά της αυτή η ίδια η δομή θα μιλούσε για τις λεπτομέρειες.
Ήθελε οι άνθρωποι να μην χάσουν αυτές τις καταπληκτικές στιγμές που προηγήθηκαν της παρουσίας τους.
…Τα επάλληλα επίπεδα είχαν ασύλληπτη υπεροχή χρόνου μεταξύ τους.

Κάπου είχε διαβάσει ένα απόσπασμα όπου κάποιος έλεγε ότι  :

«Κάπου άκουσα ότι τα χρυσόψαρα έχουν μέγιστη διάρκεια μνήμης το ενάμισι δευτερόλεπτο. Αυτό σημαίνει ότι ανά ενάμισι δευτερόλεπτο πρέπει να ανακαλύψουν τον κόσμο εξαρχής. Αμέσως σκέπτομαι τον άνθρωπο και την οδύνη που εμφιλοχωρεί μέσα στην αδυναμία συγκράτησης του μνημονικού του κόσμου, σκέπτομαι την οδύνη της λησμονιάς. Όμως ακριβώς στο κατώφλι της λησμονιάς , σαν να είναι κανείς κρεμασμένος πάνω από ένα γκρεμό και να κοιτάζει μετέωρος κάτω, πρέπει, την τελευταία στιγμή, από κάπου να συγκρατηθεί , δηλαδή να θυμηθεί και άρα να σωθεί. Για να διατηρείς την ελπίδα της σωτηρίας, καλείσαι να βρίσκεσαι συνεχώς στον ορίζοντα της απωλείας»  
  
…Έγραφε η ιστορία ότι κάποτε ο άνθρωπος μπορούσε να πεζοπορήσει 5 χιλιόμετρα σε περίπου μια ώρα, και αυτή η σκέψη οδήγησε στον απλό συλλογισμό σκέφτηκε :

Μια ημέρα 24 ώρες. Ένας χρόνος 365 ημέρες δηλαδή 24 Χ 365 = 8760 Χ 5 χλμ. = 43.800 χλμ.
Τα 60 εκατομμύρια χρόνια θα μπορούσε να πεζοπορεί 43.800 Χ 6 .  107 χιλιόμετρα. Που θα ήταν δυνατό να φθάσει ο αθάνατος άνθρωπος βαδίζοντας;
… μια λυτρωτική σκέψη πέρασε από το μυαλό του, το τράβηγμα ενός νήματος επινόησης που συνέδεε τα επάλληλα επίπεδα να ξεδιπλώσει τοπολογικά  δεκαεξασέλιδα με  μονές σελίδες.
Έτσι θα ήταν πλέον πιο απλά τα πράγματα. Τα ίχνη του δραστήριου Δεινόμορφου έγραφαν γραμμές σ’ ένα πλέγμα που θύμιζαν ακατάληπτες χειρονομίες σε μονόλογους ενός αρχαίου μύστη.
…Χανόταν μέσα σε άπειρες γραμμές, ένιωθε όμως σιγουριά στα στίγματα των συναντήσεων, στο παραγωγικό στοιχείο.
…Είναι γνωστό ότι δύσκολα τελειώνει ένα «κοτσάκι  Απεραθείτικο» χωρίς την «ΒΟΝΤΟΡΕΙΝΗ»*  όμοια και σε μια τέτοια αφήγηση, σε ένα έργο που ίσως χρειαστούν και περισσότεροι.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ

Οι ανθρώπινες δράσεις τις περισσότερες φορές μας εκπλήσσουν για τις επινοήσεις τους το μέγεθος τους μα προπάντων για τον σκοπό για τον οποίον επιτελούνται. Η αναζήτηση και η εκμετάλλευση φυσικών πόρων δεν αποτελεί μηχανιστικά ένα γεγονός που στερείται ηθικής ως προς την φύση. Η κλίμακα της κατανάλωσης και η μεθοδολογία για πρόσληψη συνήθως είναι επιλήψιμη και δημιουργεί τα τραύματα στο σώμα της φύσης, ιδιαίτερα στο τοπίο.

Στο Λεκανοπέδιο της Αττικής έχουμε πάρα πολλές περιπτώσεις λατομείων που πραγματικά αναπαριστούν το πρόβλημα της ΄΄άγριας δαγκωματιάς ΄΄ του ΄΄Μινώταυρου της ανοικοδόμησης και της ανάπτυξης ΄΄
…Ο μύθος που επινοήθηκε για να περιγράψει με έναν άλλο τρόπο την εξόρυξη του λιγνίτη (παρουσιάζοντας το αποτέλεσμα της διαδικασίας  και την  δραματική κλίμακα του χώρου και του χρόνου), αποτελεί το προγραμματικό εργαλείο για τις πιθανές περιπτώσεις αποκατάστασης που δεν θα διαγράφουν ΄΄τις πίσω σελίδες ΄΄ θέτοντας σε ρόλο γραφίδας την οργάνωση και τα εργαλεία εξόρυξης ΄΄.
Η Διαδικασία που ακολουθείται στηρίζεται στον ισχυρό άξονα της μορφής του μετώπου  (ορυχείου) ο οποίος ακολουθείται από τους δύο συζυγείς άξονες  των εργαλείων που ενεργούν. Η ενδιάμεση κατάσταση που περιέχεται στον ορθό συσχετισμό των αξόνων περιγράφεται με τον ελάσσονα άξονα στροφής του εργαλείου.

Προϋπόθεση για τον σχεδιασμό ενός μοναδιαίου τμήματος θα μπορούσε να είναι η διατήρηση του φυσικού μετώπου με βόρειο προσανατολισμό ή τουλάχιστον σε διάταξη με την μικρότερη έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία. Με τον περιορισμό του προσανατολισμού ο μοναδιαίος χώρος οργανώνεται από την δηλωμένη σύνθεση των ισχυρών και ελάσσονος αξόνων, όπου αρθρώνονται τα 8 δεκαεξασέλιδα – χαλιά των αφηγήσεων του χώρου,  του πριν και του μετά.

Τα δεκαεξασέλιδα αναπτύσσονται με τον διπλασιασμό του μεγέθους περιέχοντας  υποδιπλασιασμένες οργανωμένες ενότητες.
Όλα τα πιο πάνω εγγράφονται σε ένα μεγαλύτερο υπόβαθρο εγκατάστασης που έχει προκύψει από την προβολή σε οριζόντιο επίπεδο των περιεχομένων διαχρονικά στα μέτωπα ενεργείας. Ο χρόνος αναλογεί με τους όγκους και στρώματα των προβαλλομένων μετώπων με την δυνατή(ίσως και λογαριθμική ) διατύπωση μετρικών αναλογιών. Επιδιώκεται προσέγγιση ενός υποκειμενικού χρόνου στην απερίγραπτη αναλογία 1:800.000 έτη περίπου.
Οι σκληρές τεχνητές μάζες – φέτες καρπουζιού (τεχνητές πέτρες) προκύπτουν από την χωρική στροφή που ενεργείται από το εργαλείο.

Η συνθετική συγκρότηση θα μπορούσε να διατυπώνεται σε κλίμακα προθέσεων, δηλώνοντας τους επιθυμητούς κανόνες οργάνωσης του χώρου καθώς και τους συμβολισμούς των στοιχείων που προβάλλονται

  Ο Λιγνίτης
  Η άργιλος
  Η μάργα
  Τα άγονα
  Το νερό
  Η φυτική γη
  Η πέτρα
  Ο οίκος
  Το άλλο
  Το τίποτα
  Το παν.

Η. Χ. ΖΑΠΟΥΝΙΔΗΣ

 
*«ΒΟΝΤΟΡΕΙΝΗ» (ΒΟΝΤΟ – ΕΙΡΗΝΗ Απεραθείτικο παρατσούκλι  στην   ΑΠΕΙΡΑΝΘΟ  της ΝΑΞΟΥ)

*Το απόσπασμα είναι δανεισμένο από το βιβλίο «44 ιστορίες αρχιτεκτονικής» του Ζ.Κοτιώνη.