Μια νέα «Κιβωτός» για τη σύγχρονη κρίση

Η «Κιβωτός» είναι μια ξύλινη, λυόμενη κατασκευή μήκους 12 μ. και πλάτους 2,70 μ. Αποτελείται από τάβλες, δοκούς και επιφάνειες κόντρα πλακέ θαλάσσης. Στο εσωτερικό της φιλοξενούνται σε βάζα, κουβάδες και πιάτα, σπόροι και καρποί. Γενικός τίτλος της φετινής διοργάνωσης είναι «People meet architecture», αναφορά στη συνάντηση της αρχιτεκτονικής με τους ανθρώπους. Η οικονομική κρίση που διέρχεται, η χώρα αλλά και η Ευρώπη αναγνωρίζεται εμμέσως στην ελληνική εγκατάσταση (ξύλινη κατασκευή Κιβωτού, έκθεση εικόνων, βιντεοπροβολή) που εμπνεύστηκαν ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Ζήσης Κοτιώνης και η αρχιτέκτονας της νεότερης γενιάς και ποιήτρια Φοίβη Γιαννίση.

Τι διασώζει η Κιβωτός των Ελλήνων αρχιτεκτόνων; Σπόρους και φυτά. Περιέχει ακόμη μια βιντεο-προβολή με θέμα τη γεωργική ζωή και τη σχέση του ανθρώπου με την καλλιέργεια και το τοπίο και έκθεση επεξεργασμένου υλικού εικόνων από τα αγροτικά ελληνικά τοπία. Η ελληνική συμμετοχή («Κιβωτός, Παλιοί Σπόροι για Νέες Καλλιέργειες») επιλέχθηκε από επιτροπή (Ηλίας Ζέγγελης, Γιώργος Τζιρτζιλάκης και Άννα Καφέτση), που ορίστηκε, πρώτη φορά, από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής.

Η «Κιβωτός» θα βρίσκεται στο Ελληνικό Περίπτερο (Giardini di Castello) από τις 29 Αυγούστου έως και τις 21 Νοεμβρίου. Είναι μια ξύλινη, λυόμενη κατασκευή με διαστάσεις: 12 μ. μήκος και 2,70 μ. μέγιστο πλάτος. Αποτελείται από τάβλες, δοκούς και επιφάνειες κόντρα πλακέ θαλάσσης. Η κατασκευή είναι επισκέψιμη. Στο εσωτερικό της θα φιλοξενηθούν σε ειδικές θήκες οι σπόροι και οι καρποί (γυάλινα βάζα, κουβάδες, πιάτα). Το φυτογενετικό υλικό θα συλλεγεί ύστερα από έρευνα και επισκέψεις σε αγροτοπαραγωγικές μονάδες και τράπεζες σπόρων. Η συλλογή των καρπών θα τοποθετηθεί μέσα στην «Κιβωτό» σε θεματικές ενότητες: διατροφικά (σιτηρά, όσπρια), θεραπευτικά, καλλωπιστικά, αφροδισιακά, ευφορικά, θανάσιμα.

Στο εσωτερικό της «Κιβωτού» θα εγκατασταθεί επίσης μια μικρή κουζίνα. Η παρασκευή φαγητού από τη συλλογή καρπών και σπόρων της «Κιβωτού» επιτρέπει την κατοίκηση του εκθεσιακού χώρου με διαδραστικό τρόπο. Στην κύρια αίθουσα της «Κιβωτού» θα γίνεται και η διπλή προβολή του βίντεο-ντοκουμέντου από τη σύγχρονη αγροτική ζωή στην Ελλάδα και τις εναλλακτικές καλλιέργειες που συμβάλλουν στην αύξηση της βιοποικιλότητας και την ανάδειξη του παλαιού φυτογενετικού υλικού.

Πώς συνδέεται η οικονομική κρίση με την εγκατάσταση της ελληνικής συμμετοχής; Οι εμπνευστές του έργου συνδέουν την οικονομική κρίση με την κρίση της παραγωγής και της εργασίας της εποχής. Και σημειώνουν: «Ο αγροτικός χώρος διέρχεται αυτή την κρίση μετά τα αδιέξοδα της εκμηχανισμένης γεωργίας των μονοκαλλιεργειών και των ευρωπαϊκών επιδοτήσεων. Η κρίση του αγροτικού χώρου σχετίζεται με τη δυνατότητα και την ποιότητα της διατροφής. Η σκληρή διαβίωση στη μητρόπολη εξαιτίας της οικονομικής κρίσης στρέφει τα βλέμματα στην ύπαιθρο, στο διαθέσιμο ελεύθερο έδαφος, ως δυναμικό απόθεμα και υπόσχεση για εργασία, ποιότητα ζωής και εναλλακτική συγκρότηση της παραγωγής».

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η αρχιτεκτονική υπερβαίνει τα όρια του κτιριακού κελύφους. Και ορίζεται εκ νέου, τονίζουν οι εμπνευστές του ελληνικού σχεδίου, ως σχεδιασμός και πρακτική διαχείρισης των εδαφών. «Το έδαφος είναι καλλιέργεια: καλλιέργεια σπόρων και φυτών αλλά και καλλιέργεια πολιτισμού (culture), συσχετίσεων, επικοινωνίας και ανταλλαγών».

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΡΟΥΖΑΚΗΣ
Δημοσιεύτηκε στην Ελευθεροτυπία