Οδοιπορικό στον πρώην διεθνή αερολιμένα Αθηνών.

Θυμόμαστε έστω και λίγο το παλιό μας αεροδρόμιο στο Ελληνικό;. Ας ρίξουμε μια ματιά. Κινούμαστε στην Λεωφόρο Βουλιαγμένης με νοτιοανατολική κατεύθυνση προς θάλασσα, στο ύψος της διασταύρωσης με την Αλίμου, το μεγάλο φωτεινό λογότυπο του εθνικού μας αερομεταφορέα, μας ανακαλεί ευχάριστες αναμνήσεις από την εποχή που το αεροδρόμιο ήταν μέσα στα πόδια μας.  

Στη συνέχεια συναντάμε την ασπροκόκκινη δεξαμενή που στέκει ακόμα στη θέση της. Μετά από μερικά μέτρα μια δεξιά στροφή που χάνεται μέσα στην πυκνή βλάστηση μας οδηγεί στην τελική ευθεία, όπου στο βάθος στέκει αξιοπρεπές το κτίριο του παλιού Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών . Η περιοχή είναι παραμελημένη, αρκετά κτίρια που στέγαζαν υπηρεσίες του αεροδρομίου χάσκουν μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας ενώ άλλα ακόμα στεγάζουν υπηρεσίες της πολιτικής και πολεμικής αεροπορίας.

Ηρεμία επικρατεί παρόλο που ένα μεγάλο κομμάτι τις περιοχής έχει καταλάβει το εργοτάξιο του μετρό για την επικείμενη επέκταση του. Μέσα από την βλάστηση το αεροδρόμιο παίζει κρυφτό μαζί μας. Φτάνοντας έχουμε δύο επιλογές, ή να κατευθυνθούμε  αριστερά και να μπούμε στον πρώην χώρο στάθμευσης ή να συνεχίσουμε ευθεία ακολουθώντας την μεγάλη πινακίδα, που μας ενημερώνει ότι κινούμαστε προς τον αεροσταθμό Α και να φτάσουμε έτσι μπροστά στις πύλες αφίξεων και αναχωρήσεων του αεροδρομίου.

Αποφασίζουμε να μπούμε στον χώρο στάθμευσης όπου συναντάμε άδειο πια και λεηλατημένο το φυλάκιο το οποίο στέκει σαν ιδεολόγος σκοπός στην θέση του . Το μεγάλο γεωμετρικό σιντριβάνι είναι άδειο πια, μόνο οι φοίνικες στέκουν περιμετρικά του αναπολώντας άλλες εποχές. Αφήνοντας το αυτοκίνητο κατευθυνόμαστε πεζοί προς το κεντρικό κτίριο. Στον δρόμο μας συναντάμε μια μικρή πινακίδα, η οποία με φόντο το αερολιμένα μας υποδεικνύει να μην πατάμε το πράσινο .

Βρισκόμαστε μπροστά στις γυάλινες αυτόματες πόρτες οι οποίες είναι σφραγισμένες πρόχειρα. Περνώντας τις πόρτες αυτές απλώνετε μπροστά μας η κεντρική τετράγωνη αίθουσα όπου τα γκισέ έκδοσης εισιτηρίων ήταν τοποθετημένα περιμετρικά. Στο κέντρο της μεγάλης αίθουσας, υπάρχει πόρτα που οδηγεί στο αίθριο το οποίο με τη σειρά του μέσω μια σκάλας καταλήγει στην ταράτσα. Ακόμα, συναντάμε τον χώρο όπου ήταν ο τελωνιακός έλεγχος , μερικά καταστήματα και εστιατόρια με θέα την εντυπωσιακή αίθουσα transit. Μέσα από τα μεγάλα τζαμένια ανοίγματα μας μαγεύει   η θέα του αεροδιαδρόμου σε πρώτο πλάνο και σε δεύτερο του αργοσαρωνικού. Εδώ βρίσκονται και οι δύο μεγάλες γεωμετρικές σκάλες, αντικριστά τοποθετημένες, οι οποίες μας οδηγούν στην επιβλητική αίθουσα αναμονής. Εντυπωσιάζει ακόμα και σήμερα με το εσωτερικό ύψος της, των τριών ορόφων. Εγκαταλελειμμένη
όμως και καταραμένη να στεγάζει στην μοντέρνα αισθητική της, ακαλαίσθητες εκθέσεις. Εδώ συναντούσαμε τα καταστήματα αφορολογήτων ειδών καθώς και τις πύλες επιβίβασης, αφού βρισκόμαστε στο επίπεδο των αεροδιαδρόμων. Στον ενδιάμεσο όροφο λειτουργούσαν τα τελωνεία και ο έλεγχος συναλλάγματος. Στο υπόγειο γινότανε η διακίνηση των αποσκευών και στεγαζόντουσαν υπηρεσίες του αεροδρομίου. Τώρα πια χώροι κλειστοί.

Πάνω από την κεντρική αίθουσα έκδοσης εισιτηρίων και μέσω του αίθριου που αναφέραμε, οδηγούμαστε στην ταράτσα. Ανάμεσα στα έξι υπερμεγέθη υποστυλώματα που στηρίζουν τους δύο παράλληλους προβόλους των τελευταίων ορόφων υπήρχε χώρος για του επισκέπτες με θέα τους αεροδιάδρομους. Οι χώροι προστατεύονται από τον τελευταίο όροφο, όπου αποτελείται από δύο παράλληλες πλάκες σε προεξοχή ώστε να προφυλάσσουν και τα μεγάλα υαλοστάσια κλίνοντας το κτίριο μας . Η μελέτη είχε προβλέψει και ενδιάμεσο όροφο για αίθουσα επισήμων καθώς και για διοικητικές υπηρεσίες.

Το κεντρικό κτίριο του Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών είναι ένα από τα τελευταία έργα του αρχιτέκτονα Eero Saariner. Με καταγωγή από την Φιλανδία και έδρα στο Michigan ήταν ήδη γνωστός για τον πρωτοποριακό σχεδιασμό των επιβατικών σταθμών της TWA στην Νέα Υόρκη καθώς και για το διεθνές αεροδρόμιο του DULLES  κοντά στην Washington D.C. όταν τον καλέσαμε να σχεδιάσει το δικό μας αεροδρόμιο στα 1959. Η κατασκευή του διήρκησε μέχρι το 1963

Ο αρχιτέκτονας προσπάθησε να συνδυάσει την καλύτερη λειτουργική λύση με  ένα κτίριο που να αντιπροσωπεύει την τεχνική του 20ου αιώνα. Πετυχαίνοντας το, κατάφερε το πρωτοποριακό κτίριο του αερολιμένα Ελληνικού να είναι η πύλη στην μοντέρνα και εκσυγχρονιζόμενη Ελλάδα μέχρι και την 28 Μαρτίου 2001 όπου ο Νέος Διεθνής Αερολιμένας στα Σπάτα άρχιζε να είναι η πύλη στην νέα εκσυγχρονιζόμενη Ελλάδα του 21ου αιώνα.

Η κατασκευή του από προεντεταμένο ανεπίχριστο μπετόν επέτρεψε την δημιουργία μεγάλων ανοιγμάτων καθώς και προβόλων. Από τον αεροδιάδρομο η όψη του κτιρίου αποτελείται από πέντε ορόφους . Τα υπερμεγέθη υποστυλώματα στέφονται από τον τελευταίο λιτό και γραμμικό όροφο. Τα μεγάλα υαλοστάσια δίνουν την αίσθηση του αέρινου αεροδρομίου με θέα προς όλες τις κατευθύνσεις.

Βγαίνοντας από το κεντρικό κτίριο κινούμαστε προς τα δεξιά στο κτίριο των αφίξεων, κατασκευασμένο σε λιτές γραμμές. Δεν συμπεριλαμβανόταν στην μελέτη του Saariner και λογικά κατασκευάστηκε μεταγενέστερα για να καλύψει ανάγκες της εποχής. Τα χαρακτηριστικά κίτρινα γράμματα, μας αναφέρουν ότι βρισκόμαστε στις αφίξεις.

Κορύνες και μεταλλικά πλέγματα υπάρχουν στον χώρο. Όλοι θυμόμαστε το καφέ Goodbye με την άπλετη θέα προς τον αεροδιάδρομο. Αρκετοί το επισκεπτόμασταν συχνά για να απολαύσουμε τον καφέ μας  όταν τα αεροδρόμια δεν ήταν φρουρούμενα κάστρα για τον φόβο των Ιουδαίων. Ένας τέτοιος χώρος λείπει από το νέο μας αεροδρόμιο.

Έξω από τις αφίξεις η μεταλλική στάση όπου δύσκολα την συναντάμε πια στους δρόμους της Αθήνας οριοθετεί τον χώρο όπου τα ταξί έκαναν πιάτσα και τα λεωφορεία ήταν τα παλιά μπλε με τα στρογγυλά φώτα.

Παίρνοντας το αυτοκίνητο ακολουθούμε την διαδρομή εξόδου, στα δεξιά μας συναντάμε ένα πρώην βενζινάδικο, και κάποια άλλα αφημένα κτίρια. Στο βάθος ένα Boeing 747/200 κανιβαλισμένο περιμένει την ώρα αναχώρησης του. Φήμες λένε ότι είναι το πρώτο αεροπλάνο που έφερε ο Ωνάσης και ότι τώρα το έχει αγοράσει κάποια εταιρεία για να το πάει για ανακύκλωση. 

Σιγά σιγά αφήνουμε πίσω μας το κτίριο που ξεναγηθήκαμε. Στην διαδρομή μας για την έξοδο στην Βουλιαγμένης ένας περιφραγμένος χώρος γεμάτος με τα παλιά καροτσάκια του αεροδρομίου μας ξαφνιάζει, η εκκλησία της Αγίας Τριάδας βρίσκεται κοντά. Γίνονται ετοιμασίες για έναν επικείμενο γάμο. Μεγάλη συναισθηματική φόρτιση φέρνει η αίσθηση ότι δίπλα σε κάτι το οποίο εγκαταλείφθηκε, ένα ζευγάρι ξεκινάει μια καινούργια ζωή.  Ας ελπίσουμε ότι θα ασχοληθούμε και λίγο με το παλιό μας αεροδρόμιο.

Του Μανώλη Οικονόμου

*Η αεροφωτογραφία προέρχεται από το google earth
*οι φωτογραφίες προέρχονται από το προσωπικό μου αρχείο.

Παλαιότερα άρθρα:
ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΟ HYDRA BEACH