Lost Vanguard Found - Σύνθεση αρχιτεκτονικής και τέχνης στη Ρωσία (1915-1935)

Επίσης μπορείτε να δείτε:

<< Φωτογραφίες μας από την έκθεση. (του Αλέξιου Βανδώρου)

<< Βίντεο από την έκθεση. (& συνέντευξη της διευθύντριας του Κ.Μ.Σ.Τ Μαρίας Τσαντσάνογλου)

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

«Ο Κονστρουκτιβισμός χαρακτηρίζει τη δεκαετία του 1920 και αποτελεί το τελευταίο μεγάλο κίνημα της Ρωσικής Πρωτοπορίας. Από τη λατινική λέξη constructio, που σημαίνει κατασκευή, ο όρος δηλώνει τις απαρχές της εικαστικής εγκατάστασης κι έχει την καταγωγή της σ' ένα σημαντικό καλλιτέχνη, τον Βλαντίμιρ Τάτλιν που το διάστημα 1914-17 δημιούργησε τα «αντιανάγλυφα» έργα του.

Ο κονστρουκτιβισμός στην τέχνη παρουσιάζει ελεύθερες κατασκευές βασισμένες στη φόρμα, όπου η χρήση βιομηχανικών υλικών και η προσήλωση στην καθαρή υφή και το καθαρό υλικό κυριαρχεί στη δημιουργία έργων που τείνουν πλέον προς μια τέχνη με χρηστική αξία». Έτσι, τα σχέδια των καλλιτεχνών – κονστουκτιβιστών, ξεφεύγουν από τα καθορισμένα όρια του καμβά και αναζητούν εφαρμογές στο φυσικό αστικό περιβάλλον συγγενικές με τους πειραματισμούς αρχιτεκτόνων και μηχανικών.

Απόδειξη αποτελεί η έκθεση με τίτλο «Lost Vanguard Found: Σύνθεση αρχιτεκτονικής και τέχνης στη Ρωσία (1915-1935)», που θα φιλοξενηθεί  μέχρι τις 28 Σεπτεμβρίου, στον εκθεσιακό χώρο του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, στη Μονή Λαζαριστών.
Πρόκειται για μια παραγωγή του Κ.Μ.Σ.Τ.- Συλλογή Κωστάκη σε συνεργασία με το Κρατικό Μουσείο Αρχιτεκτονικής της Μόσχας και το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης και παρουσιάζεται στο πλαίσιο της Photobiennale/ 20η Φωτογραφική Συγκυρία 2008.

Μέσα από την έκθεση αυτή, όπως εξηγεί η διευθύντρια του Κ.Μ.Σ.Τ., Μαρία Τσαντσάνογλου –που συνυπογράφει την επιμέλεια της μαζί με τους David Sarkisyan (διευθυντή του Κρατικού Μουσείου Αρχιτεκτονικής της Μόσχας) και Ηρακλή Παπαϊωάννου (επιμελητή του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης)- «παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα η ιστορία και πρόσληψη του ρωσικού αρχιτεκτονικού κονστρουκτιβισμού αλλά και η σχέση ζωγραφικής – αρχιτεκτονικής μέσα από μια νέα εικαστική αισθητική που έχει στόχο την εφαρμογή της στην αρχιτεκτονική.
Έτσι, τα σχέδια των καλλιτεχνών της ρωσικής πρωτοπορίας εντάσσονται οργανικά στο φυσικό αστικό τοπίο.

Στην πρώτη ενότητα με τίτλο 'Lost' παρουσιάζεται αρχειακό υλικό από το Μουσείο Αρχιτεκτονικής της Μόσχας, στη δεύτερη με τίτλο 'Vanguard' παρουσιάζονται αντιπροσωπευτικά έργα από τη συλλογή Κωστάκη, με έμφαση στην περίοδο του κονστρουκτιβισμού, ενώ στην τρίτη με τίτλο 'Found', o γνωστός φωτογράφος Richard Pare φέρνει στο φως ό,τι έχει διασωθεί από την ρωσική πρωτοποριακή αρχιτεκτονική σήμερα και στη μορφή που έχει διασωθεί.

Συνεπώς η έκθεση είναι αποτέλεσμα μιας πολύ σημαντικής επιστημονικής έρευνας που έγινε από τρεις διαφορετικές πηγές: το Μουσείο Αρχιτεκτονικής της Μόσχας τεκμηρίωσε ένα μοναδικό αρχειακό υλικό, ο φωτογράφος Richard Pare ταξίδεψε σε όλη την πρώην Σοβιετική Ένωση και κατέγραψε την κατάσταση των κτηρίων δημιουργώντας ένα μοναδικό αρχείο που προκαλεί προβληματισμούς γύρω από τον τρόπο με τον οποίο οφείλουμε να διαχειριζόμαστε σήμερα τα νεώτερα μνημεία και το Κ.Μ.Σ.Τ. τεκμηριώνει και παρουσιάζει για πρώτη φορά υλικό από τη συλλογή Κωστάκη που απαρτίζεται ως επί το πλείστον από μικρά σχέδια που καταγράφουν τη σχέση της εικαστικής δημιουργίας με την αρχιτεκτονική της πρωτοπορίας.
Το σύνολο της έρευνας αυτής παρουσιάζεται για πρώτη φορά σε τρεις οργανικά συνδεδεμένες ενότητες στο Κ.Μ.Σ.Τ. και ήδη έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον ιστορικών και επιμελητών διεθνώς».


LOST

Αναλυτικότερα ο επισκέπτης στο πρώτο μέρος της έκθεσης (LOST) θα έχει την ευκαιρία να δει φωτογραφίες αρχείου με ρωσικά κτήρια κονστρουκτιβιστικής αρχιτεκτονικής των δεκαετιών 1920 - 1930. Οι φωτογραφίες προέρχονται από το Κρατικό Μουσείο Αρχιτεκτονικής της Μόσχας και είναι αντιπροσωπευτικές της δουλειάς των σημαντικότερων ρώσων και σοβιετικών αρχιτεκτόνων της περιόδου της ρωσικής πρωτοπορίας.
Τα κτήρια αυτά, ορισμένα από τα οποία αναδεικνύονται για πρώτη φορά στην έκθεση ως αποτέλεσμα συστηματικής έρευνας των ιστορικών του Μουσείου Αρχιτεκτονικής της Μόσχας, αποτελούν σημαντικό τμήμα της διεθνούς εξέλιξης της αρχιτεκτονικής και επηρέασαν το έργο αρχιτεκτόνων σε όλο τον κόσμο. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται: το γνωστό σπίτι του αρχιτέκτονα Κονσταντίν Μέλνικοφ, η κοινοβιακή κατοικία Ναρκομφιν του Μοσίζέι Γίνσμπουργκ, και το κτίριο της Ένωσης Συνεταιρισμών, το μοναδικό κτίριο που έχτισε ο Λε Κορμπιζιέ στη Μόσχα.

Baku, Azerbaijan, PRINTING HOUSE, architect Semen Pen, 1932           
photographer unknown, early 1930’s
© Schusev State Museum of Architecture, Moscow

VANGUARD

Συνεχίζοντας στο δεύτερο μέρος της έκθεσης (VANGUARD) παρουσιάζονται σχέδια, πίνακες και μακέτες από τη συλλογή Κωστάκη του Κ.Μ.Σ.Τ. που καλύπτουν την περίοδο από το 1915 ως το 1932 με ιδιαίτερη έμφαση στη δεκαετία του 1920. Πρόκειται για έργα που άλλοτε είναι αμιγώς αρχιτεκτονικά, κυρίως όμως μελετούν τα όρια μεταξύ της ζωγραφικής και της αρχιτεκτονικής.
Με έμφαση στο κίνημα του κονστρουκτιβισμού, διακρίνει κανείς στα σχέδια αυτά την ανάγκη των καλλιτεχνών να προσφέρουν ιδέες και λύσεις που θα συμβάλουν ουσιαστικά στο έργο των μηχανικών και των αρχιτεκτόνων τόσο όσον αφορά τη χρήση των υλικών όσο και την διερεύνηση νέων όγκων και φόρμας με απώτερο σκοπό τη δημιουργία μιας νέας αισθητικής για τους ανθρώπους της νέας σοβιετικής κοινωνίας. Τα περισσότερα από τα έργα αυτά παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο κοινό, ταξινομημένα και τεκμηριωμένα.

Ιβάν Κουντριασόφ, Σχέδιο για το πρώτο Σοβιετικό Θέατρο στο Όρενμπουργκ, 1920,
τέμπερα, μελάνι και μολύβι σε χαρτί, 21.2x53.4 εκ.
© Υπουργείο Πολιτισμού, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη

FOUND

Στο τρίτο μέρος της έκθεσης (FOUND) περιλαμβάνει φωτογραφίες του γνωστού φωτογράφου Richard Pare από την σειρά του με τίτλο "Lost Vanguard". Ο Pare ταξίδευε επί μία δεκαετία στη Ρωσία και την πρώην Ε.Σ.Σ.Δ. και κατέγραφε με τη φωτογραφική του μηχανή στη σημερινή τους κατάσταση τα κτήρια που οι δημιουργοί τους είχαν σχεδιάσει εμπνευσμένοι από την ιδεολογία και αισθητική των πρώτων χρόνων της Οκτωβριανής Επανάστασης.

Centrosoyuz Building
Architects Le Corbusier, Pierre Jeanneret, Nikolai Kolli, 1929-36
© Richard Pare 

Η έκθεση του αυτή παρουσιάστηκε με μεγάλη επιτυχία το 2006 στο Μουσείο Αρχιτεκτονικής της Μόσχας και το 2007 στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης. Ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι στις περισσότερες περιπτώσεις τα κτήρια που φωτογραφίζει ο Pare συμπίπτουν με εκείνα που απεικονίζονται στις αρχειακές φωτογραφίες της δεκαετίας του 1920 (που παρουσιάζονται στο πρώτο μέρος της έκθεσης). Αξίζει να σημειωθεί ότι η έκθεση γεννά προβληματισμούς σε ό,τι αφορά την συντήρηση, την επανάχρηση και γενικότερα την αντιμετώπιση των μνημείων του νεώτερου πολιτισμού στις μέρες μας.
Το θέμα αυτό θα αποτελέσει, εξάλλου, και τον πυρήνα ομιλιών και συζητήσεων στο συνέδριο που διοργανώνει το Κ.Μ.Σ.Τ. τον προσεχή Σεπτέμβριο στο πλαίσιο του παράλληλου προγράμματος της έκθεσης.

Επιμέλεια έκθεσης- καταλόγου: Μαρία Τσαντσάνογλου (διευθύντρια του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης της Θεσσαλονίκης) σε συνεργασία με τους David Sarkisyan (διευθυντή του Κρατικού Μουσείου Αρχιτεκτονικής της Μόσχας) και Ηρακλή Παπαϊωάννου (επιμελητή του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης)

Βοηθός επιμελήτρια: Αγγελική Χαριστού

Συγγραφείς Καταλόγου: Jean-Luis Cohen, Christina Lodder, Ηρακλής Παπαϊωάννου, Richard Pare, David Sarkisyan, Vladimir Sedov, Tim Tower, Μαρία Τσαντσάνογλου, Αγγελική Χαριστού.

ΛΙΣΤΑ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΩΝ
Alexei V. BABICHEV, Varvara D. BUBNOVA, Karel IOGANSON, Ivan V. KLIUN, Gustav G. KLUCIS, Boris D. KOROLEV, Ivan A. KUDRIASHEV, Nikolai A. LADOVSKY, EL LISSITZKY, Konstantin K. MEDUNETSKII, Solomon B. NIKRITIN, Liubov S. POPOVA, Ivan A. PUNI, Aleksandr M. RODCHENKO, Vladimir A. STENBERG, Nikolai M. SUETIN, Nikolai M. TARABUKIN, Vladimir E. TATLIN, Konstantin A. VIALOV, UNOVIS – MALEVICH CIRCLE

ΛΙΣΤΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ
Pavel F. ALESHIN, LE CORBUSIER, Mark D. FELGER, Moizei Ya. GINZBURG, Ilya A. GOLOSOV, Boris M. IOFAN, David M. KOGAN, Nikolai Ya. KOLLI, Samuil M. KRAVETZ, Ignatyi F. MILINIS, Iosif A. MEERZON, Konstantin S. MELNIKOV, Erich MENDELSOHN, Semen S. PEN, Sergei S. SERAFIMOV, Aleksei V. SHCHUSEV, Nikolai A. SHEKHONIN, Vladimir G. SHUKHOV Aleksandr, Leonid, Viktor A. VESNIN, Ivan V. ZHOLTOVSKII

INFO
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
ΚΡΑΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ
Κολοκοτρώνη 21, 56430, Θεσσαλονίκη
Έκθεση «Lost Vanguard Found: Σύνθεση αρχιτεκτονικής και τέχνης στη Ρωσία (1915-1935)»

Συνεργαζόμενοι φορείς: Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Κρατικό Μουσείο Αρχιτεκτονικής της Μόσχας, Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης Photobiennale/ 20η Φωτογραφική Συγκυρία 2008

Διάρκεια έκθεσης: εώς 28 Σεπτεμβρίου 2008
Χώρος: Μονή Λαζαριστών, Θεσσαλονίκη
'Ωρες λειτουργίας: Δευτέρα-Παρασκευή 10:00-14:00 & 17:00-21:00 Σάββατο-Κυριακή 10:00-22:00

- Εκπαιδευτικά προγράμματα - Προβολές ταινιών - Προγραμματισμένες ξεναγήσεις σε ομάδες κοινού - Ξεναγήσεις ανοιχτές στο κοινό κάθε Κυριακή στις 12:00 και 13:00 - Πρόγραμμα «Αγγίζοντας την Τέχνη»

Πληροφορίες
Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κολοκοτρώνη 21, Σταυρούπολη 56430, Θεσσαλονίκη Τ: 2310 589140-1 & 3, F: 2310 600123
www.greekstatemuseum.com , info@greekstatemuseum.com
Γραφείο Τύπου Κ.Μ.Σ.Τ. Γιώτα Σωτηροπούλου
κιν.6972336261 Τ.2310589152, Φ.2310589210 press@greekstatemuseum.com

Σας επισυνάπτουμε ένα πολύ ενδιαφέρον pdf αρχείο με ιστορικές πληροφορίες για την ιστορία και πρόσληψη του ρωσικού αρχιτεκτονικού κονστρουκτιβισμού.
Μπορείτε να το δείτε ΕΔΩ

Επίσης μπορείτε να δείτε:

<< Φωτογραφίες μας από την έκθεση. (του Αλέξιου Βανδώρου)

<< Βίντεο από την έκθεση. (& συνέντευξη της διευθύντριας του Κ.Μ.Σ.Τ Μαρίας Τσαντσάνογλου)