Από τον Θεόφιλο στην αρ νουβό

Οι καλοκαιρινές εκθέσεις στα νησιά συνεχίζονται, όμως με την επιστροφή στην Αθήνα μας περιμένουν εικαστικές εκπλήξεις. Από Πικάσο, Νταλί, Ματίς μέχρι τον πρωτοπόρο της άρτε πόβερα Γιάννη Κουνέλλη. Από τον ναΐφ Θεόφιλο μέχρι τα θεατρικά κοστούμια του Γιάννη Μετζικώφ. Και από την Μπιενάλε Νέων Ελλήνων Αρχιτεκτόνων μέχρι το γαλλικό αρ νουβό. Με δικές τους παραγωγές αλλά και συνδιοργανώσεις τα μουσεία και οι εκθεσιακοί χώροι προσφέρουν ποικιλία επιλογών, αποδεικνύοντας ότι ακόμα αντέχουν στην οικονομική κρίση.

Σχέδιο του Πικάσο, από τη μεγάλη ομαδική έκθεση «Η γυναίκα ως μούσα, 1900-1950»

Πώς η γυναικεία μορφή έχει εμπνεύσει κορυφαίους καλλιτέχνες του 20ού αιώνα, όπως οι Πικάσο, Νταλί, Ματίς, Τουλούζ-Λοτρέκ, Κλιμτ, Μπονάρ; Η έκθεση «Η γυναίκα ως μούσα, 1900-1950», που οργανώνει το Μουσείο Ηρακλειδών τον Σεπτέμβριο περιλαμβάνει 90 έργα (υδατογραφίες, χαρακτικά, σχέδια) ξένων αλλά και ελλήνων δημιουργών (Μόραλης, Γαλάνης, Κεφαλληνός, Γραμματόπουλος, κ.ά.). Η γυναίκα απεικονίζεται ως μητέρα, ερωμένη, φίλη, είναι γοητευτική, περιποιητική ή συνωμοτική. Τα έργα προέρχονται από δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές.

Παρισινή ατμόσφαιρα φέρνει στην Αθήνα η Εθνική Πινακοθήκη τον Νοέμβριο με την έκθεση «Παρίσι 1900-Αρ νουβό και μοντερνισμός» που περιλαμβάνει έργα ζωγραφικής και αντικείμενα από το Petit Palais. Αυτό το μουσείο-κομψοτέχνημα έχει έργα Σεζάν, Ματίς, Ντερέν, Μοντιλιάνι στις συλλογές του, καθώς και αντικείμενα αρ νουβό.

Περιμένοντας το «πράσινο φως» για να ξεκινήσουν και πάλι οι εργασίες στο πολύπαθο Φιξ (όπου ο εργολάβος έχει κηρυχτεί έκπτωτος), το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης δεν μένει με δεμένα τα χέρια. Αρχές Οκτωβρίου εγκαινιάζει στο Ωδείο Αθηνών την επετειακή, για τα 10 χρόνια της λειτουργίας του, έκθεση με τίτλο «Τέχνης πολιτική». Την επιμέλεια έχει η διευθύντρια του μουσείου Αννα Καφέτση και περιλαμβάνει παλιά και νέα αποκτήματα, από Μπιλ Βιόλα, Μόνα Χατούμ, Τόμας Στρουθ μέχρι Λουκά Σαμαρά και Γιώργο Χατζημιχάλη.

Μια έκθεση που διερευνά τη σχέση και τις επιρροές του μοντέρνου ενδύματος με τις ελληνικές παραδοσιακές ενδυμασίες ετοιμάζει η Ελληνοαμερικανική Ενωση τον Σεπτέμβριο. Μάλιστα έχουν εξασφαλιστεί δημιουργίες του Ζαν-Πολ Γκοτιέ, Τζον Γκαλιάνο και σύγχρονων ελλήνων σχεδιαστών εμπνευσμένες από την ελληνική παράδοση. Θα συνοδεύεται από έκδοση για την Ελληνική Παραδοσιακή Φορεσιά με 400 σχέδια του Γήση Παπαγεωργίου.

Από την Πόλη έρχονται: Στην Τεχνόπολη θα δούμε τον Οκτώβριο την έκθεση «Ιχνηλατώντας την Κωνσταντινούπολη» με 101 έργα ελλήνων εικαστικών που πρώτα θα φιλοξενηθεί στο Σισμανόγλειο Μέγαρο και στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης (28/8-23/9). Αφετηρία της δημιουργικότητας των καλλιτεχνών (Ν. Αλεξίου, Κ. Γεωργίου, Μ. Ζαχαριουδάκης, Α. Λίτη, Θ. Μακρής, Ν. Στεφάνου, Π. Τανιμανίδης, Α. Φασιανός, Μ. Φιλοπούλου, κ.ά.) είναι η ιστορία, οι μύθοι και οι θρύλοι, οι εικόνες, τα χρώματα, οι μυρωδιές της Πόλης.

ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ

Ο πιο «αθώος», ο πιο «Ελληνας» από τους ζωγράφους μας, ο Θεόφιλος, έχει την τιμητική του τον Σεπτέμβριο, με την έκθεση που οργανώνει το Μουσείο Μπενάκη (κεντρικό κτίριο). Πρόκειται για 25 έργα από τη συλλογή της Εμπορικής Τράπεζας, με τη χαρακτηριστική θεματολογία του: ιστορικές και μυθολογικές σκηνές, τοπία και εικόνες της καθημερινής ζωής.

 «Κάθε φορά που πιάνει το πινέλο στα χέρια του είναι έτοιμο να μεταφράσει την όρασή του, το νόημα των πραγμάτων, στη γλώσσα της ζωγραφικής που κατέχει», έγραφε ο Γιάννης Τσαρούχης για τον Γιώργο Μαυροϊδή. Πάνω από 100 ανθρωποκεντρικά, μνημεικακά έργα του, της περιόδου 1947-2003, θα εκτίθενται από τον Οκτώβριο στο Ιδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Βασίλη και Μαρίνας Θεοχαράκη.

Το πάθος του Μάκη Θεοφυλακτόπουλου για τη ζωγραφική συναγωνίζεται την αγάπη του για την ταχύτητα, τον τζόγο, της γυναίκες. Την πολύχρονη δημιουργική πορεία του γιορτάζει ο ζωγράφος με αναδρομική έκθεση, τον Σεπτέμβριο, στο Μουσείο Μπενάκη Πειραιώς.

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Δύο εκθέσεις αρχιτεκτονικής στο Μουσείο Μπενάκη Πειραιώς, από τις 16 Σεπτεμβρίου. Στο πνεύμα των καιρών η πρώτη οργανώνεται σε συνεργασία με το Δανέζικο Κέντρο Αρχιτεκτονικής και προσφέρει γνωριμία με το κομμάτι της αρχιτεκτονικής της Δανίας, που σχετίζεται με την παγκόσμια βιώσιμη ανάπτυξη. Η δουλειά των αρχιτεκτόκνων και μηχανικών πάει πέρα από τα φυσικά αντικείμενα. Εμπεριέχει τον συνειδητό συσχετισμό του κτιριακού και πολεοδομικού σχεδιασμού με τους χρήστες, τη φύση, την οικολογία.

Την ίδια περίοδο θα φιλοξενηθεί η 6η Μπιενάλε Νέων Ελλήνων Αρχιτεκτόνων που έχει στόχο την παρουσίαση ενός αντιπροσωπευτικού δείγματος της σύγχρονης αρχιτεκτονικής παραγωγής, την ανάδειξη δημιουργών έως 45 ετών και την ανταλλαγή απόψεων (διοργάνωση: Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής).

Τον Δεκέμβριο θα δούμε στο Μουσείο Μπενάκη το αρχιτεκτονικό αλλά και το ζωγραφικό έργο του Δημήτρη Πικιώνη (από τη δωρέα της οικογένειάς του) που αναδεικνύει την αγάπη του για τη φύση, την αρχαιότητα, το Βυζάντιο, τη λαϊκή τέχνη.

ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΙΚΗ

Πειραιώς. Επιλεγμένες πλαστικές και ζωγραφικές μακέτες, κοστούμια, φωτογραφίες, αφίσες αποτελούν το υλικό της έκθεσης, που παράλληλα συσχετίζει το σκηνογραφικό έργο του Βασιλείου με τις πολιτιστικές, ιδεολογικές και οικονομικές επιδιώξεις της εποχής του.

Έχουν γράψει για τον Γιάννη Μετζικώφ πως τα κοστούμια που σχεδιάζει για το θεάτρο έχουν την ελευθερία του εξπρεσιονισμού και την ευκρίνεια του ρεαλισμού. Θα τα δούμε τον Σεπτέμβριο, στην έκθεση που οργανώνει η Εθνική Πινακοθήκη.

Ξυλογραφίες από τα χρονια της Κατοχής και της Αντίστασης, εικονογραφήσεις βιβλίων, χαρακτικά με τα τοπία του Μεσολογγίου, πειραματισμοί στην πέτρα. Την πορεία της Βάσως Κατράκη, της σημαντικής χαράκτριας, καταγράφει η έκθεση που εγκαινιάζει το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης τον Οκτώβριο.

ΣΤΙΣ ΓΚΑΛΕΡΙ

Απολαύσαμε το σκηνικό του Γιάννη Κουνέλλη στον «Προμηθέα» του Θόδωρου Τερζόπουλου, όμως καθαρά ατομική έκθεση θα κάνει στην Αθήνα τον Νοέμβριο -πρώτη φορά έπειτα από 16 χρόνια- στην γκαλερί Bernier/Eliades. Πρόκειται για νέα δουλειά, γλυπτική μεγάλης κλίμακας και μια εγκατάσταση με τη χαρακτηριστική οπτική του καλλιτέχνη. Στον ίδιο χώρο θα προηγηθεί τον Οκτώβριο ο Τζιμ Σο: η δουλειά του είναι συνυφασμένη με στοιχεία της αμερικανικής ποπ κουλτούρας και με αφηγηματικές ενότητες που πηγάζουν από την τέχνη, τα όνειρα, τη θρησκεία.

Πολύπλευρος καλλιτέχνης, ο Αγγελος Παπαδημητρίου ασχολείται με το θέατρο και την οπερέτα. Η επιστροφή του στα εικαστικά (The Breeder) τον Σεπτέμβριο έχει πηγή έμπνευσης την πράξη του ευνουχισμού, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Εμπνέεται από την ιστορία της τέχνης, την ελληνική μυθολογία και τη σύγχρονη Ελλάδα δημιουργώντας έναν κόσμο από γλυπτά και εγκαταστάσεις. Προσκεκλημένος ο κτηνίατρος και εικαστικός Ζήσης Παπαζαχαρίου, που συνεκθέτει.

 ΠΑΡΗ ΣΠΙΝΟΥ 
Δημοσιεύτηκε στην Ελευθεροτυπία