Η αποκάλυψη της αρχιτεκτονικής και το σπίτι του Ροδάκη στην 1η Μπιενάλε της Αθήνας.

Όχι μονάχα για την κριτική σκέψη και το πνεύμα αμφισβήτησης των δημιουργών εν γένει αλλά και για την έντονη αρχιτεκτονική παρουσία όπως η πολύ καλή δουλειά του Γιάννη του Σαββίδη και την πρόταση του Peter Geoff για την μετατροπή του μνημείου της Καισαριανής από μνημείο εθνικής αντίστασης σε μνημείο κατά της βίας της εξουσίας, ή την δουλειά του Λουκά Τριανδή  με τίτλο: «Νέα Αθήνα. Άνοδος και πτώση της σοσιαλιστικής πολεοδόμησης στην Αθήνα», αλλά κυρίως γιατί η δουλειά του Olaf Nikolai με θέμα το σπίτι του Ροδάκη αποτελεί μια εξαίσια αναφορά στο σπίτι εκείνο που αποτέλεσε το πρώτο μάθημα αρχιτεκτονικής για τον Κανδύλη. Ένα μάθημα που πρέπει να πάρουμε ξανά όλοι. Μια αποκαλυπτική προβολή-αφήγηση που πολλοί επισκέπτες την προσπέρναγαν ίσως γιατί δεν αναγνώριζαν ή δεν ήξεραν το περίφημο αυτό λαϊκό σπίτι.   

Στην Αίγινα, στον Μέσαγρο, ο Κανδύλης -έπειτα από παραίνεση του Δημήτρη Πικιώνη- είχε ανακαλύψει το σπίτι που ένας χωρικός είχε χτίσει με τα ίδια του τα χέρια. Το περίφημο «σπίτι με τα αγάλματα», αλλιώτικο από όλα τα άλλα γιατί όπως έλεγε ο Ροδάκης…καθένας από μας είναι αλλιώτικος. Το συγκρότημα ήταν χωρισμένο σε τόπους εργασίας και ανάπαυσης. Γύρω από την αυλή ήταν ο στάβλος, το κοτέτσι, ο φούρνος, ο περιστερώνας και στο κέντρο δέσποζε μια σφίγγα, γλυπτό-σύμβολο μυστηρίου. Ένα εκφραστικό σπίτι με έντονα χρώματα στο εσωτερικό, αποτελούμενο από γεωμετρικούς ορθογώνιους όγκους με εντελώς τα απαραίτητα ανοίγματα και στοιχεία, σημάδια της ιδιαιτερότητας του ιδιοκτήτη του όπως τα περίφημα σκαλιστά χέρια σε ένα από τα πέντε τζάκια.

Το «σπίτι με τα αγάλματα» λεγόταν έτσι από τα αγάλματα που είχε ο Ροδάκης σκαλίσει στις άκρες της στέγης πάνω από την είσοδο: Ένα φίδι (γνώση), ένα γουρούνι (ευτυχία), ένα ρολόι (χρόνος) και έναν αετό (δύναμη). Οι τέσσερις θεμελιώδεις κολώνες όπου εάν μία έβγαινε το σπίτι θα γκρεμίζονταν. Τα γλυπτά αυτά στο ολιγόλεπτο φιλμ του Olaf δεν υπάρχουν. Έχουν γκρεμιστεί από τον χρόνο, την άγνοια και την λήθη, διατηρούνται όμως μέρη από τα γλυπτά-κεφάλια με μουστάκια που κοίταζαν στον ορίζοντα και τα οποία ήταν Τούρκοι, σύμβολα δύναμης που προστάτευαν και φυλάγανε την ιδιωτική ζωή του Ροδάκη.

Τίποτα δεν ήταν τυχαίο στο σπίτι αυτό όπως και στην αρχιτεκτονική. Κάθε πράγμα είχε συγκεκριμένο λόγο ύπαρξης και τοποθέτησης. Πράμα σημαντικό για την δημιουργία καθαυτή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα  το μονοπάτι που οδηγούσε στο σπίτι. Το είχε ανοίξει μόνος του με τέτοιο τρόπο που η διαδρομή δεν ήταν η πιο σύντομη αλλά αντίθετα έστριβε και το περιτριγύριζε πριν τον οδηγήσει στην είσοδο. Και αυτό γιατί για τον Ροδάκη η προσέγγιση τής κατοικίας του ήταν μια ιεροτελεστία, μια ερωτική προσέγγιση που έπρεπε να γίνει ακόμα και μετά από ώρες σκληρής εργασίας για να διατηρήσει την προσωπική αυτή σχέση κατοίκησης και κατοικείν.

Σε μια εποχή όπως η σημερινή όπου οι διαδικασίες και η οικονομικο-επιχειρηματική βάση της επαγγελματικής δραστηριότητας πιέζουν τον δημιουργό αφαιρώντας χρόνο και ποιότητα από την συνθετική διαδικασία, το σπίτι του Ροδάκη με την δημιουργική του συγκρότηση εν μέσω άλλων μονοκατοικιών που έχουν χτιστεί σε απόσταση γύρω του αποδεικνύει πώς η αρχιτεκτονική επιζεί χάρη στην αντοχή και το μεράκι κάποιων ανθρώπων, ίσως χάρη στην ίδια πρωταρχική οντότητα της. Και αυτό επιβεβαιώνει την ίδια την Αρχιτεκτονική και την ανάγκη ύπαρξής της.

Νικόλας Μιτζάλης - Δρ.Αρχιτέκτων μηχανικός I.U.A.V.-Ε.Μ.Π.