Φυλακή και πόλη

Φοιτήτρια : Καλύμνιου Αλεξάνδρα
Επιβλέπουσα Καθηγήτρια : Πετρίδου Βασιλική
Πανεπιστήμιο Πατρών
Ημερομηνία παρουσίασης : 26 Φεβρουαρίου 2015

Η εργασία αυτή αφορά στην σχέση μεταξύ πόλης και σωφρονιστικών ιδρυμάτων και πιο συγκεκριμένα σε αυτήν μεταξύ του Δήμου Κορυδαλλού και των φυλακών Κορυδαλλού. Στόχος της εργασίας είναι να μελετηθεί η αλληλεπίδραση, που δημιουργείται μεταξύ ενός αστικού περιβάλλοντος και ενός τόπου εγκλεισμού, δύο τόπων δηλαδή, που παρουσιάζουν μεγάλες αντιθέσεις. Για τη συγγραφή της εργασίας χρειάστηκε βιβλιογραφική μελέτη, επιτόπια έρευνα, η οποία ήταν απαραίτητη για το συγκεκριμένο θέμα, μιας που δεν υπάρχει κάποια συνολική μελέτη, που να παραθέτει στοιχεία, τα οποία να σχετίζονται άμεσα με το θέμα και φωτογραφική τεκμηρίωση. Από τη συνολική έρευνα προέκυψαν κάποια στοιχεία, τα οποία είναι ικανά να δώσουν λύση στα προβλήματα, που δημιουργεί μια κατάσταση, όπως αυτή της ένταξης ενός καταστήματος κράτησης μέσα σε μια γειτονιά, στην οποία υπάρχουν πολλοί χώροι διημέρευσης, όπως πλατείες, σχολεία και χώροι πολιτισμού. Φαίνεται τελικά, ότι η ύπαρξη μιας φυλακής μέσα στην πόλη μπορεί να υφίσταται μόνο υπό προϋποθέσεις, όπως είναι η ύπαρξη ζώνης ασφαλείας μεταξύ των φυλακών και της πόλης. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ένα βασικό στοιχείο, που προκύπτει από την εργασία είναι, ότι όταν πρόκειται να σχεδιαστεί ένα ίδρυμα σωφρονιστικού χαρακτήρα στην πόλη, τότε θα πρέπει η σύνθεσή του να συμβαδίζει με τον πολεοδομικό σχεδιασμό, έτσι ώστε αργότερα να μη δημιουργούνται λειτουργικά προβλήματα.

Το θέμα της εργασίας σχετίζεται με την χρήση της δημόσιας αρχιτεκτονικής για λόγους εξουσίας. Η αρχική αναζήτηση ήταν πολύ γενική, αλλά απαραίτητη για την κατανόηση ορισμένων εννοιών. Η αρχιτεκτονική δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς τη βοήθεια ή την παρέμβαση άλλων επιστημών. Εκεί εμφανίζεται η επιστήμη της οικονομίας, του marketing και της ψυχολογίας. Και ακριβώς εκεί είναι που εμπλέκεται ο όρος εξουσία. Μέσω της αρχιτεκτονικής ένας δημόσιος χώρος μπορεί να κατευθύνει, με τη βοήθεια πολλών παραγόντων, τον άνθρωπο. Μέσα στους αιώνες αυτό έχει γίνει για πολλούς σκοπούς και σε πολλές περιπτώσεις, για σκοπούς χειραγώγησης και όχι για σκοπούς καθοδήγησης. Θα ήταν επιθυμητό η εργασία αυτή να φτάσει σε ένα επίπεδο τέτοιο, ώστε να βρεθεί ένας ορθός και «ηθικός» τρόπος καθοδήγησης των ανθρώπων, μέσω της αρχιτεκτονικής, σε μια υπαρκτή τοποθεσία. Πιο συγκεκριμένα η εργασία θα εστιάσει στις φυλακές Κορυδαλλού και στην ευρύτερη περιοχή του Δήμου, ώστε να γίνει μια πιο εμπεριστατωμένη έρευνα σχετικά με το θέμα. Οι λόγοι που μας οδήγησαν στην αναζήτηση ενός τέτοιου θέματος είναι καθαρά κοινωνικοί, ανθρωπιστικοί και αρχιτεκτονικοί. Ο κλάδος της αρχιτεκτονικής βασίζεται στον ανθρώπινο παράγοντα. Όσο πιο ευαίσθητο είναι λοιπόν το ζήτημα που έχει να αντιμετωπίσει ο αρχιτέκτονας, τόσο πιο μεγάλη θα είναι και η πρόκληση για αυτόν. Την τελευταία δεκαετία πολλές χώρες αντιμετωπίζουν την οικονομική κρίση κι αυτό το γεγονός οδηγεί και σε άλλων ειδών κρίσεις. Στην αρχιτεκτονική κάτι τέτοιο σημαίνει, αφενός, ότι ο αρχιτέκτονας αγωνιά να αποδείξει την αξία του προσπαθώντας να δημιουργήσει έργα, τα οποία θα τον προωθήσουν και , αφετέρου, ότι ο αρχιτέκτονας θα στραφεί σε προβλήματα που χρίζουν άμεσης λύσης. Κάτι τέτοιο, όμως, αφήνει άλυτα, προβλήματα πολύ σοβαρά, τα οποία πολλοί ξεχνάμε. Ένα τέτοιο θέμα θα ερευνηθεί και στην εργασία αυτή. Πρόκειται για μια φυλακή μέσα στην πόλη, η οποία επηρεάζει άμεσα και τους κατοίκους, αλλά και τους κρατούμενους. Αν κανείς επισκεφθεί και την περιοχή, μάλιστα, θα του γίνει απολύτως σαφές και το πρόβλημα. Να σημειωθεί πως η αφορμή στην επιλογή του συγκεκριμένου τόπου ήταν μια επίσκεψη στην περιοχή. Η αντιθέσεις ήταν τόσο εμφανείς, που νομίζει κανείς ότι βρίσκεται ταυτόχρονα σε δύο μέρη, τα οποία για κάποιον ανεξήγητο λόγο ταυτίζονται και πρέπει να συνυπάρξουν αρμονικά για όσο χρειάζεται. Στην εργασία αυτή θα μελετηθούν όλοι οι παράγοντες της περιοχής, δηλαδή οι φυλακές και οι κρατούμενοι, τα σχολεία και οι μαθητές, το δημαρχείο και το δίκτυο των κατοίκων. Η ευρύτερη επιστημονική περιοχή στην οποία θα ενταχθεί η εργασία είναι ανθρωπιστική, κοινωνιολογική, ψυχολογική και αρχιτεκτονική. Αυτό θα συμβεί, διότι θα εστιάσουμε ξεχωριστά στον ανθρώπινο παράγοντα, την κοινωνία του Κορυδαλλού σαν σύνολο - δηλαδή πως αλληλεπιδρούν όλοι οι δημόσιοι παράγοντες μαζί- την ψυχολογία των κρατούμενων και των κατοίκων, για να εξετάσουμε αν υπάρχει ευαισθησία στο ζήτημα των φυλακών ή αν υπάρχει πιο σκληρή στάση και , τέλος, τη δομή της περιοχής του Κορυδαλλού σαν δημόσιο αρχιτεκτονικό σύστημα. Με τον τρόπο αυτό θα μπορέσουμε να κατανοήσουμε το πρόβλημα και να προτείνουμε μια λύση αργότερα που θα ανακουφίζει τους κατοίκους, θα ευχαριστεί τους κρατούμενους και θα οργανώνει την πόλη.

Στο σημείο αυτό οφείλω να ευχαριστήσω τα άτομα, τα οποία βοήθησαν με κάθε τρόπο στη συγγραφή της ερευνητικής αυτής εργασίας. Ιδιαίτερες ευχαριστίες θα ήθελα να δώσω στην καθηγήτριά μου, Βασιλική Πετρίδου, η οποία με καθοδήγησε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και την Ελένη Λιντζαροπούλου, η οποία μου προσκόμισε πολύ υλικό για την εργασία και μου απέδειξε ότι στην σκληρή κοινωνία, που ζούμε, υπάρχουν ακόμη ευαίσθητοι άνθρωπου, που παλεύουν για αυτά που επιζητούν και οι έγκλειστοι στο σωφρονιστικό ίδρυμα Κορυδαλλού, δηλαδή αλληλεγγύη και ανθρωπιά. Ακόμη ευχαριστώ τον διευθυντή του 4ου λυκείου Κορυδαλλού, τον φύλακα και τον γιατρό των φυλακών καθώς και τον φίλο μου Ιωαννίδη Κώστα για τις συνεντεύξεις που μου έδωσαν. Τέλος, θα ήθελα να ευχαριστήσω την οικογένεια μου και τις φίλες μου Βάσια, Δήμητρα, Ερατώ και Κωνσταντίνα.

Δείτε την εργασία σε pdf (179 σελ.) ΕΔΩ ή στο ακόλουθο flipbook