Εθνικό Ναυτικό Μουσείο της Δανίας

 

Οι BIG μαζί με τους Kossmann.dejong, Rambøll, Freddy Madsen και KiBiSi ολοκλήρωσαν το Εθνικό Ναυτικό Μουσείο στο Helsingør της Δανίας. Παντρεύοντας καίρια ιστορικά στοιχεία με την καινοτόμο ιδέα των γκαλερί και της διαδικασίας ανίχνευσης της διαδρομής, το συνδυαστικό σχέδιο παρέμβασης των BIG αντανακλά τον ιστορικό και σύγχρονο ρόλο της Δανίας ως ένα από τα κυρίαρχα ναυτικά έθνη στον κόσμο.

Το νέο Εθνικό Ναυτικό Μουσείο της Δανίας βρίσκεται στο Helsingør, μόλις 50 χιλιόμετρα βόρεια της Κοπενχάγης και 10 χιλιόμετρα από το διεθνούς φήμης Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Louisiana. Το νέο μουσείο των 6.000m² συναντάει ένα μοναδικό ιστορικό πλαίσιο καθώς χωροθετείται δίπλα σε ένα από τα πιο σημαντικά κτήρια της Δανίας, το Κάστρο Kronborg, μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO, γνωστό και από τον Άμλετ του Shakespeare. Είναι η τελευταία προσθήκη στο Kulturhavn Kronborg, μια κοινή συνδυαστική προσπάθεια που περιλαμβάνει την αποκατάσταση του Κάστρου και δύο νέα κτήρια, προσφέροντας ποικιλία πολιτιστικών εμπειριών στους κατοίκους και τους επισκέπτες του Helsingør.

Αφήνοντας άθικτα τα παλιά τείχη -ηλικίας 60 ετών- της προβλήτας, οι γκαλερί τοποθετούνται κάτω από το έδαφος και ταξινομούνται σε μια συνεχή θηλιά γύρω από αυτά, κάνοντας την αποβάθρα το κεντρικό θέμα της έκθεσης, έναν ανοιχτό υπαίθριο χώρο όπου οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να βιώσουν την κλίμακα του κτηρίου- πλοίου.

Μια σειρά από τρεις γέφυρες των δύο επιπέδων διασχίζει την προβλήτα (που έχει πλέον στερέψει), εξυπηρετώντας τόσο μία ευρύτερη αστική σύνδεση, όσο και την επίτευξη σύντομων διαδρομών για τους επισκέπτες ανάμεσα σε διαφορετικά τμήματα του μουσείου. Η γέφυρα του λιμανιού κλείνει την προβλήτα ενώ παράλληλα λειτουργεί ως χώρος περιπάτου του λιμανιού˙ το αμφιθέατρο του μουσείου λειτουργεί σαν γέφυρα που συνδέει την παρακείμενη Culture Yard με το Κάστρο Kronborg˙ και η ζιγκ-ζαγκ γέφυρα ελαφριάς κλίσης οδηγεί τους επισκέπτες στην κύρια είσοδο. Αυτή η γέφυρα ενοποιεί το παλιό με το νέο καθώς οι επισκέπτες κατηφορίζουν στο χώρο του μουσείου έχοντας θέα πρός τον επιβλητικό περιβάλλοντα χώρο, πάνω και κάτω από το έδαφος.  Η μακριά και ευγενής ιστορία της Δανέζικης ναυτιλίας ξεδιπλώνεται σε μια συνεχή κίνηση μέσα και γύρω από την προβλήτα, 7 μέτρα κάτω από το έδαφος. Όλα τα επίπεδα -αυτά που συνδέουν τους χώρους των εκθέσεων με το αμφιθέατρο, τις αίθουσες, τα γραφεία, τα καφέ και το επίπεδο της προβλήτας στο εσωτερικό του μουσείου- έχουν μια ελαφριά κλίση δημιουργώντας συναρπαστικούς και με γλυπτικό ενδιαφέρον χώρους.

Bjarke Ingels: « Περιτυλίγοντας την παλιά προβλήτα με το κτηριολογικό πρόγραμμα του μουσείου, αυθορμήτως διατηρούμε τη δομή που κληρονομήσαμε ενώ παράλληλα τη μετατρέπουμε σε μια αυλή που φέρνει το φως της ημέρας και τον αέρα στην καρδιά του υποβαθμισμένου μουσείου. Το να αντιστρέψουμε  το μέσα-έξω της προβλήτας έλυσε ένα μεγάλο δίλημμα: Από σεβασμό προς το κάστρο του Άμλετ έπρεπε να παραμείνουμε απολύτως αόρατοι και κάτω από τη στάθμη του εδάφους, αλλά ταυτόχρονα για να μπορέσουμε να προσελκύσουμε τους επισκέπτες χρειαζόταν μια ισχυρή δημόσια παρουσία. Η επιλογή να αφήσουμε την προβλήτα ως μία αστική άβυσσο, έδωσε στο μουσείο τη δυνατότητα να αποκτήσει εσωτερικές όψεις που «βλέπουν» στο κενό και συγχρόνως προσφέραμε στους πολίτες του Helsingør ένα νέο δημόσιο χώρο βυθισμένο 8 μέτρα κάτω από τη στάθμη της θάλασσας ».

Το γραφείο KiBiSi σχεδίασε το σύστημα πάγκων εδάφους για τον πιο πάνω χώρο. Τα στοιχεία γρανίτη είναι εμπνευσμένα από τις δέστρες για την πρόσδεση των πλοίων στις αποβάθρες και είναι σχεδιασμένα σαν ένα δομικό φράγμα που εμποδίζει τα αυτοκίνητα να ξεπεράσουν το όριο. Το συνολικό σύστημα είναι ένας μαλακά σχηματισμένος πάγκος που προσφέρεται για κοινωνική συναναστροφή και βασίζεται στα σήματα Morse, δηλαδή τελείες και παύλες που σχηματίζουν ένα κρυμμένο μήνυμα το οποίο περιμένει τους επισκέπτες να το αποκωδικοποιήσουν.

Ο χώρος της έκθεσης σχεδιάστηκε από το ολλανδικό γραφείο design Kossmann.dejong. Η μεταφορά στην οποία στηρίζεται η έκθεση πολυμέσων είναι αυτή ενός ταξιδιού, το οποίο ξεκινάει με τη φαντασία μιας καθολικής επιθυμίας που διακατέχει τον επισκέπτη να ανακαλύψει μακρινές ακτές και να βιώσει περιπέτειες στη θάλασσα. Η ναυτική ιστορία της Δανίας μέχρι και τον τρέχοντα ρόλο της βιομηχανίας πλοίων σε παγκόσμιο επίπεδο, παρουσιάζεται μέσα από μια επίκαιρη προσέγγιση, που περιλαμβάνει έννοιες όπως το λιμάνι, η πλοήγηση, ο πόλεμος και το εμπόριο. Η έκθεση έγινε προσβάσιμη για το ευρύ κοινό μέσα από τη συνύφανση πολλών διαφορετικών οπτικών της ναυτιλιακής βιομηχανίας.

David Zahle, υπεύθυνος συνέταιρος: « Για πέντε χρόνια εργαστήκαμε μεταμορφώνοντας την παλιά μπετονένια προκυμαία σε ένα μοντέρνο μουσείο, το οποίο χρειάστηκε αρχαιολογική φροντίδα και τεχνικές δεξιότητες σχεδιαστή αεροσκαφών. Η γηραιά κυρία είναι τόσο εύθραυστη όσο και σκληρή˙ οι καινούργιες γέφυρες είναι ελαφριές και κομψές. Το να χτίσεις ένα μουσείο κάτω από τη στάθμη της θάλασσας χρειάστηκε κατασκευαστικές τεχνικές που δεν έχουν χρησιμοποιηθεί ποτέ πριν στη Δανία. Η παλιά μπετονένια προβλήτα με τοίχους πάχους 1,5 μέτρου και πάτωμα πάχους 2,5 μέτρων κόπηκε ανοιχτή και επανασυναρμολογήθηκε σε μοντέρνες και ακριβείς εγκαταστάσεις μουσείου. Οι γέφυρες από χάλυβα παράχθηκαν σε γιγαντιαία τμήματα σε μια Κινέζικη προβλήτα χάλυβα και μεταφέρθηκαν στη Δανία μέσω του μεγαλύτερου πλοίου που προσέδεσε ποτέ στο Helsingør. Τα μέρη του χάλυβα ζυγίζουν μέχρι 100 τόνους το κάθε κομμάτι και ανυψώθηκαν επιτόπου από τους δύο μεγαλύτερους κινητούς γερανούς στη βόρεια Ευρώπη. Είμαι πραγματικά περήφανος για τη δουλειά που έφερε σε πέρας η ομάδα μας σε αυτό το έργο και για το τελικό αποτέλεσμα».

Το Σάββατο 5 Οκτωβρίου 2013, η βασίλισσα της Δανίας Μαργαρίτα Β', έκοψε την κορδέλα για να σηματοδοτήσει το μεγάλο άνοιγμα. Το νέο Εθνικό Ναυτικό Μουσείο της Δανίας είναι ανοιχτό στο κοινό για υπαίθριες δραστηριότητες, εκθέσεις και εκδηλώσεις, καθιστώντας το μουσείο ένα πολιτιστικό κέντρο στην περιοχή όλο το χρόνο.

 

 

Architects : BIG Bjarke Ingels, David Zahle

Project leader: David Zahle
Αρχιτέκτονας εργοταξίου: Jeppe Ecklon

Ομάδα: Alina Tamosiunaite, Alysen Hiller, Ana Merino, Andy Yu , Annette Jensen, Ariel Joy Norback Wallner, Christian Alvarez, Claudio Moretti, Dennis Rasmussen, Felicia Guldberg, Gül Ertekin, Henrik Kania, Jan Magasanik, Johan Cool, John Pries Jensen, Jonas Pattern, Karsten Hammer Hansen, Kirstine Ragnhild, Malte Chloe, Marc Jay, Maria Mavriku, Masatoshi Oka, Oana Simionescu, Pablo Labra, Peter Rieff, Qianyi Lim, Rasmus Pedersen, Rasmus Rodam, Rune Hansen, Sara Sosio, Sebastian Latz, Tina Lund Højgaard, Tina Troster, Todd Bennet, Xi Chen, Xing Xiong, Xu Li
Συνεργάτες: Alectia (σύμβουλος πελάτη), Kossmann.dejong (σχεδιαστές έκθεσης), Rambøll (δομή, MEP), Freddy Madsen Ingeniører (σύμβουλος πυροπροστασίας), KiBiSi (design προϊόντος)
Πελάτης: Maritime Museum

Το Δανέζικο Ναυτικό Μουσείο («Handels- og Søfartsmuseet»), το οποίο διαχειριζόταν ένα ιδιωτικό ίδρυμα από το 1915, βρίσκεται σήμερα στο Κάστρο Kronborg της Δανίας. Οι συλλογές του καλύπτουν το εμπόριο και τη ναυτιλία της Δανίας από το 1400 έως σήμερα.
Διεύθυνση: Kronborg 1, 3000 Helsingor, Denmark

Επιμέλεια - μετάφραση:  Μαρία-Ελένη Βογιατζή