Καθολικό προσκύνημα με ορθόδοξο ντιζάιν

Η ανάθεση του εγχειρήματος στους Ελληνες αρχιτέκτονες έγινε ύστερα από διεθνή διαγωνισμό, στον οποίο κονταροχτυπήθηκαν «βαριά» ονόματα, όπως ο Μάριο Μπότα, ο Βιτόριο Γκρεγκότι, ο Γκ. Πφάιφερ, ο Οσκαρ Τούσκετ Μπλάνκα, αλλά και Πορτογάλοι δημιουργοί με ευρύτατη αναγνώριση. Η κατασκευή ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2004 και ολοκληρώθηκε στις αρχές Οκτωβρίου. Αφορά τόσο την εντυπωσιακή, σε όγκο και εμφάνιση, εκκλησία, που έχει εμβαδόν 33.000 τετραγωνικά, αλλά και τον περιβάλλοντα χώρο, που διαμορφώθηκε με πρόβλεψη να χωρέσει έως μισό εκατομμύριο προσκυνητές. Σε αυτό το τεράστιο προαύλιο, η ελληνική ομάδα θέλησε να δώσει μια οικουμενική νότα και, με δική της πρόταση, άρχισε η τοποθέτηση γλυπτών και έργων τέχνης από όλο τον κόσμο, που λειτουργούν ως προπομποί.

Η εκκλησία έχει χωροθετηθεί στη μία άκρη του διαμορφωμένου χώρου και έχει σχήμα κυκλικό, με διάμετρο που φθάνει τα 125 μέτρα. Ο κύκλος επιλέχθηκε για λόγους συμβολικούς, αισθητικούς αλλά και λειτουργικούς, αφού επιτρέπει την ανεμπόδιστη κίνηση των πιστών. Νοητά τέμνεται από ένα γραμμικό στοιχείο, που βοηθά στη συμμετρική οργάνωση του χώρου.

Το κτίριο είναι διώροφο. Το πρώτο επίπεδο, που σε μεγάλο βαθμό είναι υπόσκαφο ώστε να «κρύβεται» ο όγκος του, έχει σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να συνδέεται με τον περιβάλλοντα χώρο και να διασφαλίζει την ανεμπόδιστη επικοινωνία του εσωτερικού με το εξωτερικό. Εδώ βρίσκονται τα παρεκκλήσια και τα εξομολογητήρια. Η κυρίως εκκλησία αναπτύσσεται στο δεύτερο επίπεδο. Δεσπόζει η Ιερά Τράπεζα, ενώ η υπόλοιπη διάταξη θυμίζει αρχαίο θέατρο, που επιλέχθηκε για να συμβάλλει στο αίσθημα συνοχής του εκκλησιάσματος.

Η ιερότητα του χώρου δεν απέκλεισε λύσεις που υπαγορεύονται από τη βιοκλιματική αρχιτεκτονική, τομέα στον οποίο ειδικεύεται το γραφείο Τομπάζη. Η οροφή καλύφθηκε με περσίδες, που με κατάλληλους μηχανισμούς επιτρέπουν το φυσικό φωτισμό του εσωτερικού της εκκλησίας και παράλληλα λειτουργούν ως ασπίδα προστασίας έναντι των καιρικών φαινομένων. Ο ενεργειακός σχεδιασμός του συγκροτήματος, που έχει στόχο τη μείωση της κατανάλωσης και τη χρήση στοιχείων φιλικών προς το περιβάλλον, έγινε από την ομάδα του καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών Μ. Σανταμούρη.

ΧΑΡΑ ΤΖΑΝΑΒΑΡΑ

(με την ευγενική παραχώρηση της συγγραφέως)