Παραπαίει το αρχοντικό των Αλεξούληδων

Του Νίκου Γουργιώτη
Από την εφημερίδα Ελευθερία, Λάρισας

Καλυψώ Αλεξούλη. Μια μεγάλη Αγιώτισσα αγωνίστρια. Η Πολιτεία της γύρισε την πλάτη κατά τη διάρκεια της ζωής της, της τη γυρίζει και σήμερα 16 χρόνια μετά το θάνατό της. Γόνος του Κλεάνθη Αλεξούλη και της Αριστέας Καραβίδα. Μιας οικογένειας της οποίας την υπογραφή είχε η χρυσή εποχή της σηροτροφίας για το Μεταξοχώρι και την Αγιά.

Γεννήθηκε το 1903 και πέθανε το 1995. Αποφοίτησε από το Ελληνικό Σχολείο της Αγιάς κι από το Αρσάκειο Λάρισας πήρε το πτυχίο της δασκάλας. Αφιέρωσε τη ζωή της στον αγώνα κατά του σκοταδισμού, της αμάθειας, υπέρ του διαφωτισμού και της καθιέρωσης της δημοτικής γλώσσας δίπλα στους Τριανταφυλλίδη, Γληνό και Δελμούζο. Η δημοκρατία, η αλλαγή του κοινωνικού, πολιτικού και οικονομικού συστήματος, ήταν μερικοί από τους στόχους που καθιέρωσαν την πορεία και τη σταδιοδρομία της. Το πλούσιο περιβάλλον, στο οποίο γεννήθηκε και μεγάλωσε, δεν την εμπόδισε να δίνει μάχες για το δίκιο και την ελευθερία.

Συμμετείχε ενεργά στο ΕΑΜικό Κίνημα, πάλεψε για την αλήθεια, αγωνίστηκε για το λαϊκό συμφέρον, διώχθηκε, έχασε τη δουλειά της, προπηλακίστηκε και φυλακίστηκε στις γυναικείες φυλακές Αβέρωφ ως πολιτική κρατούμενη. Ανάλογο βίο είχαν και τα αδέλφια της, Γιώργος, Κώστας και Αντώνης, με τον τελευταίο να χάνει τη ζωή του στον εμφύλιο.

Η Καλυψώ Αλεξούλη, παρά τους απίστευτους διωγμούς από το επίσημο Κράτος, με βαθιά μέσα της την αγάπη για την πατρίδα, ξεκινά το 1974 διαδικασίες δωρεάς του αρχοντικού της σπιτιού, που βρίσκεται στην Αγιά, στο Υπουργείο Πολιτισμού. Το υπουργείο χαρακτηρίζει το ακίνητο στις 3 Αυγούστου 1977 ως «οίκημα που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία, γιατί αποτελεί το μοναδικό δείγμα του παραδοσιακού χαρακτήρα της Αγιάς» και κατά τα επόμενα χρόνια η δωρεά ολοκληρώνεται, δωρεά η οποία συνοδεύτηκε και με όλα τα έπιπλα και σκεύη του σπιτιού, καθώς και με την πλούσια βιβλιοθήκη της και το αρχειακό υλικό της οικογένειάς της. Πράξη πατριωτική, μιας γυναίκας υπόδειγμα συνεπούς αγωνίστριας, που ενώ έδωσε πολλά, δεν κέρδισε τίποτα. Πράξη ανωτερότητας με την οποία συνάμα εκδήλωσε τα μεγάλα της αισθήματα και την αγάπη της έμπρακτα για την Αγιά και τον λαό της.

Σήμερα, το αρχοντικό δυστυχώς παραπαίει. Το πανέμορφο αυτό επιβλητικό διώροφο κτίριο, που βρίσκεται σε προνομιακή θέση στον αρχοντομαχαλά της ενορίας του Αγίου Γεωργίου στην Αγιά, χάνει μέρα με τη μέρα την παλιά του αίγλη. Το κράτος γυρίζει για άλλη μια φορά την πλάτη στην Καλυψώ Αλεξούλη, αυτή τη φορά με την αδιαφορία του ή την οικονομική του αδυναμία να αντεπεξέλθει στις υποχρεώσεις μιας δωρεάς. Αντίστοιχη, δηλαδή, περίπτωση με εκείνη που προ ενός μηνός σχεδόν περιγράψαμε μέσα από τις στήλες της εφημερίδας για την κατάντια του κτιρίου της τοπικής Δημοτικής Βιβλιοθήκης, δωρεά του αείμνηστου πολιτικού Τάκη Καρδάρα. Τρανές αποδείξεις και οι δύο για το πώς η Πολιτεία φροντίζει και νοιάζεται για τα κληροδοτήματα προς αυτή των πολιτών της.

Στα θετικά η αντικατάσταση της σκεπής πριν χρόνια με καινούργια και η αναμόρφωση της μπροστινής μάντρας του ακινήτου. Από κει και πέρα, η υπόλοιπη εικόνα του γεμίζει θλίψη όλους τους Αγιώτες. Παράθυρα και παντζούρια διαλυμένα, η σκεπή των αποθηκών πεσμένη, σοβάδες κατεστραμμένοι. Στην αυλή επιτύμβιες στήλες, αρχαία ή ρωμαϊκά μάρμαρα, αναρωτιέται κανείς γιατί και ποιον περιμένουν. Μέχρι πριν δύο χρόνια στο εσωτερικό του σπιτιού φιλοξενούνταν αρχαιολογικά ή μεταγενέστερα ευρήματα της περιοχής, αφού το οίκημα προοριζόταν να στεγάσει την αρχαιολογική συλλογή της Αγιάς. Σήμερα άγνωστο στον πολύ κόσμο αν βρίσκονται ακόμη μέσα.

Οι Πολιτιστικοί και άλλοι Σύλλογοι της περιοχής, και φυσικά η Δημοτική Αρχή, παρότι δεν της ανήκει, οφείλουν... επιτέλους να αντιδράσουν σ' αυτό που συμβαίνει. Το οίκημα πρέπει πάση θυσία να διασωθεί και μαζί να διασωθεί και η ιστορία μιας οικογένειας ιστορικής και εξόχως σημαντικής για την Αγιά. Δεν αρκούν οι ονοματοδοσίες δρόμων, αιθουσών και δημοτικών επιχειρήσεων με τα ονόματα μελών της οικογένειας Αλεξούλη. Δεν μπορεί κι αυτό το ιστορικό κτίριο να αφεθεί, όπως κάποτε αφέθηκε στην τύχη του το πανέμορφο αρχοντικό της μαντάμ Φαβρ στο Μεταξοχώρι, το οποίο εντέλει κατέρρευσε. Η αρμόδια υπηρεσία, στην οποία ανήκει, πρέπει να πιεστεί επίμονα, ώστε η ομορφιά του κτιρίου να αποκατασταθεί και το αρχοντικό να ανοίξει τις πόρτες του ως μουσείο, πλέον, για όλους τους Αγιώτες, έτσι όπως το ‘θελε η πάντα ασυμβίβαστη και μεγάλη αγωνίστρια «δασκάλα της Αντίστασης» Καλυψώ Αλεξούλη.