ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΕΣ
Συμμετοχές 2012
Φοιτήτρια : Τσιόπα Ελίνα
Επιβλέπων Καθηγητής: Κ. Σπυριδωνίδης
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Ημερομηνία Παρουσίασης: Σεπτέμβρης 2012
Η διπλωματική εργασία, ασχολείται με τον αστικό σχεδιασμό και συγκεκριμένα με τη δημιουργία ενός πρότυπου οικισμού κοινωνικών κατοικιών στην πόλη Taguig στη μητροπολιτική περιοχή της πρωτεύουσας των Φιλιππινών (Metro Manila). Στόχος, ήτανε η διερεύνηση νέων τόπων και η διαχείριση διαφορετικών κλιματικών και πολιτιστικών χαρακτηριστικών. Αφορμή, στάθηκε ο αρχιτεκτονικός διαγωνισμός που προκηρύχθηκε για την ανέγερση κατοικιών για τους πληγέντες του τυφώνα Κetsana.
Οι Φιλιππίνες είναι νησιωτική χώρα της Νοτιοανατολικής Ασίας. Αποτελείται από 7.107 νησιά στο δυτικό Ειρηνικό Ωκεανό με πρωτεύουσα τη Μανίλα.
Η Μetro Manila ή αλλιώς ΝCR (national capital region) αποτελείται από 16 πόλεις και ο αριθμός των κατοίκων αντιστοιχεί στο 13% του πληθυσμού.
Τα αστικά ζητήματα της περιοχής είναι η προβληματική παροχή ηλεκτρισμού και πόσιμου νερού, το ελλιπές σύστημα συλλογής απορριμμάτων, η ατμοσφαιρική ρύπανση, τα βιομηχανικά απόβλητα, το ανύπαρκτο σύστημα αποχέτευσης, η έντονη κυκλοφοριακή συμφόρηση και η συνεχής εξάπλωση των παραγκουπόλεων. Όλα αυτά, οδηγούν σε χαμηλή ποιότητα ζωής των κατοίκων και καθιστούν την πόλη άκρως επικίνδυνη την περίοδο των τυφώνων.
Παραδοσιακή Αρχιτεκτονική
Η παραδοσιακή προ-αποικιακή αρχιτεκτονική των Φιλιππίνων έχει ως θεμέλιο την καλύβα Nipa Hut ή Bahay Kubo που κατασκευάζεται από φυσικά υλικά, κυρίως από bamboo. Το Nipa Hut αποτελεί ορόσημο καθώς αντιπροσωπεύει την αξία των Φιλιππινέζων bayanihan, η οποία αναφέρεται σε ένα πνεύμα ενότητας και αλληλεγγύης.
Τυπική κατοικία υποβαθμισμένης περιοχής
Μια τυπική κατοικία παραγκούπολης, αποτελείται από ένα ή δύο χώρους που χωρίζονται με κάποιο παραπέτασμα. Η ζωή ξεδιπλώνεται στους υπαίθριους χώρους μπροστά και πίσω από τα σπίτια ενώ το ισόγειο λειτουργεί ως εργαστήριο ή κατάστημα. Τα υλικά κατασκευής είναι ευτελή. Για τους εξωτερικούς τοίχους χρησιμοποιείται τσιμεντόλιθος, για επενδύσεις, παράθυρα και πόρτες, οτιδήποτε υπάρχει διαθέσιμο.
Η Μανίλα βρίσκεται στο βόρειο ημισφαίριο, αλλά πολύ κοντά στον ισημερινό και το κλίμα της είναι τροπικό.
Τροπικό κλίμα - Γενικά χαρακτηριστικά:
Δύο εποχές: εποχή ξηρασίας, εποχή βροχών
Ίση διάρκεια ημέρας με νύχτα όλο το χρόνο
Υψηλή υγρασία
Υψηλή θερμοκρασία, όχι έντονες διακυμάνσεις
Έντονη ηλιακή ακτινοβολία
Έως και πενήντα τυφώνες το χρόνο, κυρίως στα βόρεια και κεντρικά νησιά.
Το τροπικό κλίμα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, δημιούργησαν μια σειρά από προϋποθέσεις στην κατασκευή ενός σπιτιού.
Προσανατολισμός - Χωροθέτηση
1. Ελεύθερη και διάχυτη διάταξη
2. Μεγάλες αποστάσεις μεταξύ κτιρίων
3. Ελεύθεροι χώροι
4. Προσανατολισμός σύμφωνα με τη διέυθυνση των επικρατούμενων ανέμων
Συμβουλές Δροσισμού και Σκίασης:
Περιμετρικές στεγασμένες βεράντες
Φύτευση περιμετρικά του κτιρίου
Ψηλά ταβάνια: ο ζεστός αέρας περνά πάνω από το ύψος των ανθρώπων - αίσθηση δροσιάς
Ανοίγματα: Αντιδιαμετρικά για διαμπερή αερισμό. Λιγοστά σε δύση και ανατολή.
Σύμφωνα με τις απαιτήσεις μιας κατοικίας σε τροπικό κλίμα και τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας, έγινε προσπάθεια δημιουργίας ενός νέου τύπου κοινωνικής κατοικίας, που θα ενσωματώνει όλα τα χαρακτηριστικά ενός βιώσιμου σπιτιού στις Φιλιππίνες
Νέα μονάδα κατοικίας
Η ορθογώνια σχεδόν τετράγωνη κάτοψη της κατοικίας είναι ελεύθερη με ελάχιστους διαχωριστικούς τοίχους και υπάρχει κυκλική ροή των λειτουργιών.
Το συγκεκριμένο σχήμα, παρέχει ασφάλεια σε αντίξοες καιρικές συνθήκες, κατασκευάζεται και ανακατασκευάζεται με ευκολία, επιτρέπει τον διαμπερή και καθολικό αερισμό, και είναι ευμετάβλητο.
Eπί δύο
Η μονάδα κατοικίας αναπλάθεται και σαν κύτταρο που πολλαπλασιάζεται, δημιουργεί ένα πρότυπο συγκρότημα 2 κτισμάτων με κοινό κλιμακοστάσιο.
Στόχος είναι δύο όμοιοι ανεξάρτητοι όγκοι, να δημιουργήσουν ένα σύνολο μέσω ενός συνδετικού κρίκου - το κλιμακοστάσιο. Το σύνολο αυτό είναι συμπαγές, αποτελείται από επιμέρους στοιχεία, τα οποία μόνο συνδεδεμένα μεταξύ τους, λειτουργούν ως το ελάχιστο βιώσιμο συγκρότημα κατοικιών.
Το Συγκρότημα
Από τη μονάδα κατοικίας, στο συγκρότημα, το οποίο αποτελείται από ζυγό αριθμό κτιρίων κατοικίας και δημιουργεί ένα κύτταρο γειτονιάς, με τον δικό της αύλιο χώρο. Η πρότυπη αυτή γειτονιά πλάθει σχήματα και τυπολογίες, είναι αυτόνομη, με τάσεις εσωστρέφειας, εντάσσεται όμως ομαλά στο περιβάλλον και δημιουργεί ένα ομοιογενές σύνολο.
Σκελετός
Ο σκελετός του κτιρίου θα κατασκευαστεί από μονωμένα δομικά στοιχεία με οικολογική διογκωμένη πολυστερίνη (EPS) οπλισμένου σκυροδέματος (ICF)
Τοιχοποιία
Οι τοίχοι, κατασκευάζονται από ελαφρά υλικά όπως μονωμένα πάνελ από γυψοσανίδα, ξύλο, ινώδες σκυρόδεμα (fibrous cement) ή πάνελ ΟSB. Η μόνωση της τοιχοποιίας θα είναι είτε από οικολογική διογκωμένη πολυστερίνη, είτε από φελλό. Τα πάνελ μπορούν να επενδυθούν με ξύλο, με μπαμπού ή με επίχρισμα από οργανικό σοβά.
Στέγη
Η στέγη έχει καμπύλο σχήμα με τελικό επίχρισμα κεραμίδια από μπαμπού. Είναι σημαντικό η επιφάνεια της στέγης να είναι από ένα ελαφρύ υλικό, έτσι ώστε αν την παρασύρει δυνατός άνεμος να μην αποτελεί απειλή για τους ανθρώπους και να μπορεί να αντικατασταθεί άμεσα. Ανάμεσα από την οροφή του τελευταίου ορόφου και τη στέγη υπάρχει κενό που καλύπτεται περιμετρικά με πλέγμα μπαμπού για λόγους δροσισμού.
Οι όψεις είναι ελεύθερα διαμορφωμένες, ανάλογα με την αισθητική του ιδιοκτήτη και τα διαθέσιμα υλικά.
Το οικόπεδο
Το οικόπεδο που προτείνεται, περικλείεται από πυκνοδομημένες οικιστικές περιοχές, περικλείει το νεόχτιστο δημόσιο πανεπιστήμιο της πόλης και έχει έκταση 30.303τμ (30στρέμματα ή 3εκτάρια).
Σε αντίθεση με το διαγωνισμό, που επικεντρώνεται στην οικιστική ανάπτυξη, η συγκεκριμένη εργασία, στοχεύει στην αστική παρέμβαση για το συγκεκριμένο κομμάτι της πόλης.
Το νέο οικόπεδο
Mε δεδομένο πως ο αστικός σχεδιασμός προϋποθέτει γενικότερο στρατηγικό σχεδιασμό, η νέα περιοχή επέμβασης, ξεπερνά σε έκταση το δοσμένο από το διαγωνισμό οικόπεδο. Εκτείνεται ως τα όρια του κεντρικού δρόμου General Santos Ave, περικλείοντας το πανεπιστήμιο και όλα τα κτίρια που βρίσκονται μπροστά του. Επίσης, περιλαμβάνει τη μία σειρά σπιτιών που βρίσκονται εκατέρωθεν του δρόμου Paraiso. Στόχος, είναι ο νέος οικισμός να συνδεθεί με την ευρύτερη περιοχή και να έχει τη δυνατότητα για ανάπτυξη και εξέλιξη.
Προσανατολισμός - Άνεμοι - Ηλιοφάνεια
Το οικόπεδο βρίσκεται πάνω στον άξονα Βορρα - Νότου. Δέχεται βορειοανατολικούς ανέμους (μουσώνες) κατά τους χειμερινούς μήνες και νοτιοδυτικούς ανέμους κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Οι καλοκαιρινοί μουσώνες είναι ισχυρότεροι και συνήθως προκαλούν καταστροφές. Ο προσανατολισμός του οικοπέδου και η διεύθυνση των ανέμων ευνοεί τον διαμπερή αερισμό των επικείμενων κτιρίων.
Ο ήλιος, καθώς βρισκόμαστε κοντά στον Ισημερινό, κινείται σχεδόν ευθύγραμμα και οι ακτίνες του είναι καθ όλη τη διάρκεια της ημέρας, σχεδόν κάθετες.
Η νέα περιοχή, θα συνδεθεί με την πόλη και τις κύριες αρτηρίες, θα αποτελέσει χώρο οικιστικό, πολιτιστικό, θα περιέχει νηπιαγωγείο, ιατρείο, κεντρική υπαίθρια αγορά, πλατεία, πλακόστρωτες διαδρομές, καλλιέργειες και πολύ πράσινο σε αντίθεση με τον υπόλοιπο ιστό της πόλης. Η περιοχή θα διασχίζεται από κάθετους άξονες αλλά και από διαδρομές που θα κυκλώνουν το οικόπεδο, για περιφερειακή εξυπηρέτηση. Στόχος είναι η δημιουργία ενός αυτόνομου οικισμού, κατάλληλου και βιώσιμου και σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης. Επίσης, ο σχεδιασμός θα αποσκοπεί στην προσέλκυση κόσμου στην περιοχή για λόγους εμπορικούς αλλά και κοινωνικοποίησης.
Ροές - Κινήσεις
Ο κεντρικός άξονας είναι καμπύλος. Με τον τρόπο αυτό υπάρχει διαπερατότητα, αποφυγή ανάπτυξης μεγάλων ταχυτήτων και αποφυγή όχλησης. Επίσης ο άξονας εξυπηρετεί πολιτιστικές δραστηριότητες όπως παρελάσεις. Η καμπύλη, δημιουργεί το στοιχείο της έκπληξης και της ροής στην κίνηση των χορευτών.
Ροές - Χρήσεις
Τα κτίρια κοινής χρήσης, δημιουργούν ένα τόξο, μια δική τους νοητή γειτονιά στο κέντρο του οικοπέδoυ, γύρω από το πανεπιστήμιο, ενώ οι περιοχές κατοικίας σχηματίζονται με τη μέθοδο της αφαίρεσης, αφού προστέθηκαν πρώτα όλες οι ροές και οι κινήσεις.
Περιοχές Κατοικίας
Χωροθετώντας τις χρήσεις μέσα στο οικόπεδο, διαμορφώνονται τέσσερις περιοχές κατοικίας, 2 πάνω από τον κ. άξονα και 2 από κάτω στα δεξιά, πάνω στο δρόμο Paraiso που συγκεντρώνει και εμπορικές χρήσεις στο ισόγειο. Αυτή είναι και η λογική κυρίως για αυτές τις περιοχές κατοικίας- της χρήσης του ισογείου για εργασία (εμπόριο) και χρήση των επάνω ορόφων για κατοικία.
Τα χαρακτηριστικά της οικιστικής περιοχής είναι: περιμετρικά blocks με ενδιάμεσες προσβάσεις.
Ο σχεδιασμός μου είναι ορθοκανονικός και τα κτίρια είναι κάθετα ή παράλληλα μεταξύ τους. Στόχος είναι μια επιμελώς ατημέλητη χωροθέτηση, που θα προσεγγίζει περισσότερο και στον υπόλοιπο αστικό ιστό της πόλης.
Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.
