(163.12) Ερευνητικό κέντρο στη Θηρασία

Φοιτήτρια : Παπατριανταφύλλου Ξένια
Επιβλέποντες καθηγητές: Βαρουδάκης Αριστομένης, Καραμανέα Παναγιώτα
Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Πολυτεχνείου Κρήτης
Ημερομηνία παρουσίασης : 16 Οκτωβρίου 2013

Αντικείμενο της διπλωματικής εργασίας είναι η επέμβαση στο ιδιόμορφο ανάγλυφο της Θηρασίας με στόχο την ανάδειξη του ξεχασμένου αλλά αλώβητου οικσμού της Κεράς και κατ'επέκταση του νότιου τμήματος του νησιού, όσο και την οριοθέτηση νέου κτιρίου που υιοθετεί αρχέγονες πρακτικές υπόσκαφης διαβίωσης. Η επέμβαση ανταποκρίνεται σε πραγματικές-άμεσες ανάγκες των κατοίκων, καθώς και της διεπιστημονικής ομάδας που δρα στο νησί.

Αντικείμενο της διπλωματικής εργασίας είναι η επέμβαση στο ιδιόμορφο ανάγλυφο της Θηρασίας με στόχο την ανάδειξη τόσο του ξεχασμένου αλλά αλώβητου οικσμού της Κεράς και κατ'επέκταση του νότιου τμήματος του νησιού, όσο και την οριοθέτηση ενός νέου κτιρίου που υιοθετεί αρχέγονες πρακτικές της υπόσκαφης διαβίωσης.

Η επέμβαση ανταποκρίνεται σε πραγματικές και άμεσες ανάγκες των κατοίκων, καθώς και της διεπιστημονικής ομάδας που δρα στο νησί. Ο σχεδιασμός του νέου κτιρίου επιχειρεί να αποτελέσει πέρα από ένα κέλυφος ερευνών, ένα χώρο προβολής των εργασιών επισκέψιμο από το κοινό. Ένα πρωτότυπο μουσείο ανάδειξης τόσο του ίδιου του τόπου όσο και των αποτελεσμάτων που παράγονται εκείνη τη στιγμή από τους ερευνητές για τον τόπο αυτό.

Η επέμβαση σε αυτό το ευαίσθητο τοπίο, τόσο στη μικροκλίμακα (υπάσκαφη κρυμμένη αρχιτεκτονική, στοιχειώδης υπάρχουσα επέμβαση, ...), όσο και στη μακροκλίμακα (φυσικό ανάγλυφο, κορυφογραμμή, ηφαιστειογεννή υλικά, ...), έγινε με γνώμωνα μια προσπάθεια εύρεσης μιας σωστής αναλογίας μεταξύ της απόκρυψης και της επιβολής της αρχιτεκτονικής πράξης. Η ανάγκη συνεχούς διαλόγου μεταξύ των δύο κλιμάκων του τοπίου ήταν που γέννησε και την τελική μορφή, με πρωταρχικό μέλημα την αποφυγή της αλλοίωσης και της προσβολής του από την εισβολή μιας νέας κατασκευής.[1]

Κατά τον σχεδιασμό υιοθετήθηκαν αρχέγονες πρακτικές της υπόσκαφης διαβίωσης οι οποίες παράλληλα με την εφαρμογή σύγχρονων τεχνικών αναδεικνύουν τα πλεονεκτημάτων του υπόγειου χώρου ενώ ταυτόχρονα καθιστούν την κατασκευή αυτή ένα φιλικό προς το περιβάλλον, βιώσιμο οικοδόμημα.

Πιο συγκεκριμένα ο σχεδιασμός του κτιρίου ακολούθησε ορισμένες παραμέτρους για την σωστή εισαγωγή φυσικού φωτισμού και αερισμού από το εξωτερικό περιβάλλον σε όλη την κατασκευή. Μελετήθηκαν, λοιπόν πέντε σημεία που αφορούν την κατασκευή. Αυτά είναι, η επιλογή της θέσης κατασκευής, ο προσανατολισμός, η προσβασιμότητα, η σύνδεση εξωτερικού με εσωτερικό χώρο και ο φυσικός αερισμός. Τέλος εξαιρετικά σημαντική για την διαβίωση του νησιού θεωρήθηκε η παρουσία διαμορφώσεων για την συλλογή του νερού καθώς η Θηρασία ανήκει στα άνυδρα νησιά. Έτσι μέσω ρήσεων και χαντακίων το νερό κατευθύνεται σε δεξαμενές ενώ ταυτόχρονα,  το υδάτινο αυτό δίκτυο παίζει το ρόλο οριοθέτησης των ελεύθερων χώρων και των διαφορετικών χρήσεων.

Πιο συγκεκριμένα οι χρήσεις που στεγάζονται στο νέο κτίριο είναι, εργαστήρια αρχιτεκτόνων, αρχαιολόγων, κοινωνιολόγων, βιολόγων, καταδυτικό κέντρο, αμφιθέατρα, εκθεσιακοί χώροι- αίθουσες πολλαπλών χρήσεων, εστιατόριο, παρατήρια. Ταυτόχρονα γίνεται προσπάθεια ανάδειξης και επανάχρησης του υπάρχοντος οικισμού της Κεράς, με μια στοιχειώδη επέμβαση στις κατοικίες και μετατροπή τους σε  ξενώνες. Βασική φιλοσοφία της επέμβασης στον οικισμό αποτελεί ότι « το νέο και το παλιό πρέπει να συνυπάρχουν παράλληλα και διακριτά».

Παραπομπή
[1] GRA review, τεύχος 1o, «Η αρχιτεκτονική στο τοπίο», Αθήνα, 2010-2011

Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια  θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.