(168.12) Νέο Δημαρχείο στο Δήμο Ερμιονίδας

Φοιτήτρια : Αντωνοπούλου Σοφία
Επιβλέπων : Γυφτόπουλος Σ.
Σύμβουλος : Καραδήμας Κ.
Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο
Ημερομηνία υποστήριξης : 02/11/2012

Το νέο Δημαρχείο θα συγκεντρώνει το σύνολο των υπηρεσιών και λοιπών λειτουργιών του Δήμου και φιλοδοξεί να αποτελέσει κάτι παραπάνω από κτίριο γραφείων, λειτουργώντας σαν πυκνωτής της δημόσιας ζωής της επαρχίας και κέντρο αναφοράς για τους πολίτες της.

Ο Δήμος Ερμιονίδας στη ΒΑ Πελοπόννησο προέκυψε από τη συνένωση των Καποδιστριακών Δήμων Κρανιδίου και Ερμιόνης. Η έδρα του, το Κρανίδι, καλείται να λειτουργήσει ως ένα υπερτοπικό-διαδημοτικό κέντρο λήψης αποφάσεων και συντονισμού των δράσεων για ολόκληρο το Δήμο. Πυκνωτής όλων αυτών των λειτουργιών θα είναι το νέο κτίριο του Δημαρχείου. Η απόφαση για τη χωροθέτηση του νέου κτιρίου είναι κρίσιμη για την σωστή λειτουργία του Δήμου σε επίπεδο εξυπηρετήσεων αλλά και συμβολισμού. Ταυτόχρονα, η εξυπηρέτηση των αναγκών της σύγχρονης ζωής και τα βάρη που εναποθέτει το νέο μοντέλο της τοπικής αυτοδιοίκησης αποτελούν πρόκληση για μια επαρχιακή κωμόπολη, ειδικά αν, όπως στην περίπτωση του Κρανιδίου, πρόκειται για οικισμό με ιδιαίτερο πολεοδομικό χαρακτήρα: ένας συμπαγής ιστορικός-παραδοσιακός πυρήνας κατοικίας με σύγχρονους "δρόμους" ανάπτυξης στην περιφέρειά του.

Όπως έχει ήδη φανεί από τις τάσεις της ελεύθερης πολεοδομικής ανάπτυξης, ο παραδοσιακός πυρήνας αδυνατεί να παραλάβει τις λειτουργίες που απαιτεί η σύγχρονη ζωή (εκτός της κατοικίας) και για το λόγο αυτό εγκαταλείπεται. Συνεπώς, η θέση που επιλέγεται για το νέο δημαρχείο είναι στα όρια του σχεδίου πόλεως, κατά μήκος του κύριου δρόμου Κρανιδίου-Πορτοχελίου, εξασφαλίζοντας την προσβασιμότητα στις υπηρεσίες του δήμου για όλους τους δημότες.

Tο Δημαρχείο καλείται να αποτελέσει το "κέντρο επιχειρήσεων" του νέου Δήμου Ερμιονίδας. Το συγκρότημα συγκεντρώνει το σύνολο των διοικητικών δομών και υπηρεσιών του Δήμου, οι οποίες μέχρι τώρα στεγάζονταν σε διαφορετικά κτίρια, στη ευρύτερη περιοχή του Κρανιδίου. Το νέο Δημαρχείο σχεδιάστηκε με στόχο να στεγάσει και ένα πλήθος πολιτιστικών και άλλων δράσεων, για τις οποίες δεν υπήρχαν μέχρι τώρα κατάλληλοι χώροι. Η έλλειψη πολιτιστικών υποδομών είναι συχνό φαινόμενο σε μη αστικές περιοχές και επαρχιακές κωμοπόλεις. Ένα κτίριο Δημαρχείου μπορεί να προσλάβει επιπροσθέτως και αυτόν το ρόλο. Έτσι, μέσα από μια συμπύκνωση χρήσεων και δράσεων προκύπτει ένας νέος τύπος κτιρίου, με πολλαπλές λειτουργικές δυνατότητες, μια ανοιχτή και ευέλικτη δομή, που ξεφεύγει από τον διαχρονικό τύπο του κτιρίου-Δημαρχείου (κτίριο εξουσίας-κτίριο σύμβολο).

Οι λειτουργικές απαιτήσεις ενός σύγχρονου κτιρίου Δημαρχείου - διοικητικού κέντρου - κέντρου υπηρεσιών, σε συνδυασμό με το ρόλο που καλείται να αναλάβει το νέο κτίριο ως υποδοχέας πολιτιστικών δράσεων δικαιολογούν το διευρυμένο κτιριολογικό πρόγραμμα, δημιουργούν όμως ένα ετερόκλητο σύνολο. Στο νέο κτίριο οι διάφορες διοικητικές δομές του Δήμου καλούνται να "συστεγαστούν" με πολιτιστικούς χώρους ανοιχτούς προς το κοινό, τα γραφεία εξυπηρέτησης των πολιτών συνυπάρχουν με εθελοντικές δράσεις και πολιτικές διεργασίες. Το συγκρότημα καλείται να οργανώσει όλα τα παραπάνω, έτσι ώστε η μία λειτουργία να μην εμποδίζεται από την άλλη και τα διάφορα τμήματα να μπορούν να λειτουργούν ανεξάρτητα διαφορετικές ημέρες και ώρες, χωρίς να προκαλείται διάσπαση του συνόλου. Για το λόγο αυτό, οι διάφορες χρήσεις οργανώνονται κάτω από τρεις τίτλους : Α. υπηρεσίες, Β. πολιτική, Γ. πολιτισμός. Χαρακτηριστικά της λύσης που επιλέχθηκε είναι ένα "άπλωμα" του κτιρίου σε έκταση, σε μια προσπάθεια ταπείνωσης της κλίμακας και ένταξης στο περιβάλλον, και η "διαπλοκή" των όγκων και των τμημάτων, ώστε να εξυπηρετούν τις πολλαπλές δυνατότητες χρήσεις και συνδυασμού λειτουργιών που απαιτούνται.  

Το οικόπεδο που επιλέχθηκε βρίσκεται στο όριο του οικισμού και εντάσσεται σε μια περιοχή κατά κύριο λόγο αδόμητη, όπου κυριαρχεί το φυσικό περιβάλλον πάνω στο δομημένο. Ταυτόχρονα όμως διακρίνονται σαφείς τάσεις επέκτασης του οικισμού προς αυτήν την κατεύθυνση, κυρίως κατά μήκος της κύριας οδικής αρτηρίας. Ελάχιστα κτίσματα, μικρής κλίμακας, βρίσκονται σε άμεση σχέση με το οικόπεδο (τρεις κατοικίες, μια υπέργεια δεξαμενή). Το τοπίο κυριαρχεί. Καθώς το έδαφος χαμηλώνει προς το νότο, η θέα ανοίγεται προς τα χωράφια και τους χαμηλούς λόφους, διάσπαρτους με ελαιόδεντρα, που διαδέχονται ο ένας τον άλλον. Η προσαρμογή του νέου κτιρίου στην κλίμακα της περιοχής (μικρά ύψη, περιορισμένοι κτιριακοί όγκοι), αλλά και στο φυσικό τοπίο, κυρίως όσον την υλικότητα ήταν οι δύο βασικές επιλογές που υπαγορεύτηκαν από αυτό το "διάβασμα" του οικοπέδου. Την ίδια στιγμή όμως είναι απαραίτητο το κτίριο του δημαρχείου να σηματοδοτεί την παρουσία του, ως το σημαντικότερο δημόσιο κτίριο της περιοχής. Επιδιώκεται λοιπόν η δημιουργία μιας ισχυρής δημόσιας εικόνας του δημαρχείου με τη διαμόρφωση της δυτικής όψης - ορίου προς τον κύριο δρόμο. Το δημόσιο κτίριο ισορροπεί ανάμεσα στην ανάγκη για ιδιωτικότητα των κυρίως χώρων εργασίας, και την απαίτηση για "άνοιγμα" προς το δημόσιο χώρο. Αυτό εκφράζεται σε μεγάλο βαθμό μέσω των υλικών που υλοποιούν (ή μάλλον) δημιουργούν τις αρχιτεκτονικές μορφές. Οι πιο ιδιωτικοί χώροι του συγκροτήματος αποτελούν μια σύνθεση από χαμηλούς όγκους με εμφανή σκελετό από οπλισμένο σκυρόδεμα και βαριές τοιχοποιίες με αδρές επιφάνειες σε γαιώδεις τόνους. Πάνω στους όγκους αυτούς προσαρτάται ένα δεύτερο σύστημα "ελαφριών" μεταλλικών κατασκευών με τη διαφάνεια που απαιτεί ο δημόσιος χαρακτήρας του προγράμματος. Στοιχεία όψεων όπως οι κατακόρυφες περσίδες και τα διάτρητα φύλλα corten δημιουργούν ποικίλες συνθήκες φωτισμού και ιδιωτικότητας. Συμπληρωματικά, η ένταξη φυτεμένων δωμάτων και μαλακών δαπέδων σε μεγάλη έκταση, καθώς και η χρήση τοπικής πέτρας σε λιθοδομές και πλακοστρώσεις στοχεύει στην ένταξη του νέου συγκροτήματος στο φυσικό μεσογειακό τοπίο της περιοχής παρέμβασης.

Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια  θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.