196.13 Μουσικό χωριό σε 5 πράξεις

Φοιτήτρια: Τσακανίκα Ιωάννα
Επιβλέπουσα καθηγήτρια: Αλεξοπούλου Αλεξάνδρα
Α.Π.Θ. Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
Ημερομηνία παρουσίασης: Σεπτέμβριος 2013

Η ευρυματική διάχυση των μικρής κλίμακας δραστηριοτήτων του φεστιβάλ στο χώρο (στην πλατεία, προαύλια εκκλησιών, κατοικίες, καφενεία, κ.α.) ενισχύει την έννοια της συμβίωσης αλλά και γεννά νέες κοινωνικές και χωρικές σχέσεις. Αντικείμενο διερεύνησης της διπλωματικής μου γίνεται, αυτή η  ιδιαίτερη σχέση του φεστιβάλ με τον τόπο, και ως εκ τούτου και ο ίδιος ο τόπος αλλά και  η προβληματική που γεννά ο διατοπικός χαρακτήρας του φεστιβάλ.

 

 

Το μουσικό χωριό είναι μία καλλιτεχνική διοργάνωση (250 συμμετέχοντες και καθηγητές σε κάθε περίοδο) που αναβιώνει για 15 μέρες κάθε Αύγουστο στον παραδοσιακό οικισμό του Αγίου Λαυρεντίου Πηλίου, με στόχο την υλοποίηση εργαστηρίων με ένα εύρος θεματικών (μουσικοπαιδαγωγικά, χορός- performing arts, μουσική τεχνολογία-παραγωγή, μουσικό θέατρο, σύγχρονη-αυτοσχεδιαζόμενη μουσική, ήχος- ανθρώπινη φωνή, κ.α.), τη σύνθεση μουσικών έργων, συναυλιών, προβολών, παραστάσεων (με διατοπικό ενδιαφέρον) και κυρίως τη δημιουργική συμβίωση μεταξύ καλλιτεχνών, μουσικόφιλων και ανθρώπων του χωριού. Αποτελεί όμως ταυτόχρονα και  μία εκπαιδευτική κοινότητα ανοιχτή σε ένα δίκτυο καλλιτεχνών σε όλο το κόσμο.

Ο παραδοσιακός οικισμός του Αγίου Λαυρεντίου έχει δική του αυτόνομη και πλήρη ζωή (400 μόνιμοι κάτοικοι), ενώ το ιδιαίτερο της φυσιογνωμίας του διατηρείται χωρίς τουριστικά ξεχειλίσματα. Ο οικισμός εξελίσσεται σε αμφιθεατρική διάταξη με πυρήνα την κεντρική πλατεία. Χαρακτηριστική είναι η παρουσία του νερού (πηγές, ρυάκια στα κελντερίμια), η αυτοφυής βλάστηση, το έντονο του αναγλύφου, αλλά και η ύπαρξη αρχέγονων και παραδοσιακών κατασκευών. Στοιχεία λοιπόν, που προσφέρουν ενδιαφέρουσες χωρικές ποιότητες και μορφολογίες.

 

Η αυθόρμητη οικειοποίηση και επανανοηματοδότηση του χώρου συνθέτουν το ''imagetrack'' του φεστιβάλ. Η περιπλάνηση  στο χώρο μπορεί όμως να περιγραφεί και ως μια ατέρμονη διαδικασία μιας απουσίας. Η δημιουργία ενός πυρήνα, μίας μόνιμης εγκατάστασης που να έχει υποστηρικτικό ρόλο στις υπάρχουσες συνθήκες απαντά στις πιο εξειδικευμένες ανάγκες του φεστιβάλ (όπως προέκυψαν και μέσα από ερωτηματολόγια) αλλά και στις προθέσεις των διοργανωτών για μία συνεχή παρουσία στον χώρο.

Λαμβάνοντας υπόψη τη λειτουργία και την υπάρχουσα ιδιοσυγκασία του οικισμού επιλέγεται η περιοχή του ρέματος μέχρι και το κάτω επίπεδο της κεντρικής πλατείας που βρίσκεται σε άμεση σχέση με αυτή. Εντός της εντοπίζεται ένας εγκαταλελειμμένος νερόμυλος με το βοηθητικό του κτίσμα. Η περιοχή αυτή δύναται να στηρίξει το δίπολο εσωστρέφειας- εξωστρέφειας του φεστιβάλ (έντονη βλάστηση και ανάγλυφο στο άνω τμήμα, πλάτωμα στο κάτω). Η επιλογή αυτή, γίνεται και ευκαιρία για επαναπροσδιορισμό της σχέσης του ρέματος με τον οικισμό (τα υπάρχοντα ρέματα δεν είναι βατά και άμεσα αντιληπτά).

Σημαντικά στοιχεία που ορίζουν τη σύνθεση είναι το μορφοποιητικό του έντονου αναγλύφου και ο χαρακτήρας των υπάρχοντων δομών. Βασικές προθέσεις αποτελούν η ενεργοποίηση τμημάτων της πλατείας (δημιουργία ροών κίνησης, φωτός), η ανάδειξη του ρέματος, η διαχείρηση των υπάρχοντων κτιριακών δομών και η δημιουργία κυκλικών διαδρομών που επιτρέπουν την περιπλάνηση αλλά και την άμεση πρόσβαση , που εν τέλει οδηγούν και στην ενοποίηση του όλου της επέμβασης.

 

 

Με βάση τα τρία επίπεδα λειτουργίας του φεστιβάλ, "δραση-συμβίωση-μνήμη" ορίζεται και το περιεχόμενο της επέμβασης:

Πράξη Ι_ αποθήκη
Το βοηθητικό κτίσμα  διατηρείται ως εκθεσιακός χώρος στον όροφο με μία προσθήκη (στο παράχωμα που ήδη υπήρχε) για την εγκατάσταση του ψηφιακού αρχείου. Η προσθήκη λειτουργεί και ως πύλη, φίλτρο στον κυρίως χώρο. Το ισόγειο της αποθήκης λειτουργεί ξεχωριστά ως καφέ σε πιο άμεση σχέση με τον υπαίθριο χώρο.

Πράξη ΙΙ_ μύλος
Τα χαλάσματα του μύλου συντηρούνται, η ρόδα τίθεται σε λειτουργία (η κίνηση της ρόδας μπορεί να λειτουργεί ηχομονωτικά ή και να αποτελέσει αφορμή για δρώμενα). Μία μεταλλική κατασκεή με προβόλους "εγκιβωτίζεται"εντός του ώστε το εσωτερικό του να διαμορφώνεται σε μικρό χώρο παραστάσεων. Στο κτίσμα που προστίθεται σε άμεση σχέση με αυτόν προσφέρεται για πρόβες, διδασκαλία,κτλ.

 

 

Πράξη ΙΙΙ_ ρέμα
Το ρέμα εκτρέπεται με κανάλια από την υπάρχουσα ροή του για την επαναλειτουργία του μύλου αλλά και για την καλύτερη δυνατή διαμόρφωση της ευρύτερης περιοχής. Προβλέπονται χώροι στάσης σε άμεση σχέση με αυτό. Στο επίπεδο της κεντρικής πλατείας, το ρέμα ανοίγεται, ώστε να γίνεται αντιληπτό και προσιτό. Για την διευθέτηση της κίνησης αλλά και την δημιουργία μιας εισόδου προς την περιοχή του ρέματος, δημιουργείται μία κατασκευή που φιλοξενεί ταυτόχρονα την γραμματειακή υποστήριξη του φεστιβάλ.

 

 

Πράξη IV_ξενώνας
Το νέο κτίριο της πρότασης ακολουθεί το μορφοποιητικό του αναγλύφου. Ο σχεδιασμός του οργανώνεται με ράμπες τόσο στο εσωτερικό του όσο και στο εξωτερικό του, ώστε να εξελίσσονται πολλαπλές διαδρομές (ανάλογα με τις προθέσεις του χρήστη) που εντάσσονται πλήρως στις ροές κίνησης του όλου. Οι  ράμπες εκτονώνονται σε πλατώματα που μπορούν να φιλοξενήσουν κάποια δράση του φεστιβάλ (π.χ. βατά δώματα). Ο ξενώνας δυναμικότητας 16 ατόμων, πέρα από τους λειτουργικούς χώρους (πχ. συλλογική κουζίνα) εμπεριέχει και χώρους συγκέντρωσης, μαθημάτων και προβών και ένα studio ηχογραφήσεων (στο κάτω επίπεδο). Με τον τρόπο οργάνωσης που ακολουθείται, η ιδιωτικότητα του χώρου  "διαβρώνεται" σταδιακά στον κάθετο άξονα με πιο δημόσιο το κάτω επίπεδο όπου δημιουργείται ένας πολυλειτουργικός χώρος που μπορεί να λειτουργήσει και για εκδηλώσεις.

 

 

Πράξη V_ κάτω πλατεία
Η κάτω πλατεία ενεργοποιείται με τη ρύθμιση της κίνησης και το άνοιγμα σε σημεία της πλάκας της κεντρικής πλατείας-βεράντας για τον καλύτερο δυνατό φωτισμό. Διαμορφώνεται ο χώρος που διεκδικεί η εκκλησία. Το εγκαταλελειμμένο κτίσμα που προυπήρχε γκρεμίζεται ώστε να διαμορφωθεί ένα ανοιχτό θέατρο που μπορεί να συνδιαλέγεται με όλα τα επίπεδα της κεντρικής πλατείας.

 

 

Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια  θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.