199.13 meta βιομηχανικό τοπίο

Φοιτήτρια: Ξανθή Σωτηράκη
Επιβλέπουσα καθηγήτρια: Σάσα Λαδα
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Ημερομηνία Παρουσίασης: 26.10.2013

 

 

Ως αφορμή της διπλωματικής αυτής ήταν η αγάπη μου για τη Ρόδο. Ως  περιοχή μελέτης αρχικά όρισα την πρώην βιομηχανική περιοχή της Ρόδου η οποία βρίσκεται μέσα στην πόλη και βρίσκεται σε στρατηγικό σημείο για την ανάπτυξή της καθώς γειτνιάζει με την υπό κατασκευή Νεά Μαρίνα Ρόδου. 'Ετσι η ανάλυση για την επανάχρηση του βιομηχανικού αποθέματος ξεκινά αρχικά σε επίπεδο πόλης.

Το κέντρο της πόλης το ποίο βρίσκεται στο βορειότερο άκρο του νησιού και είναι σαφώς οριοθετημένο από την Μεσαιωνική πόλη και τον αρχαιολογικό χώρο του λόφου του Αγίου στεφάνου, ο συνδυασμός των σαφών του ορίων καθώς και των κεντρικών του χρήσεων δημιουργεί έντονο συγκοινωνιακό πρόβλημα. Το κέντρο της πόλης με τις κεντρικές του λειτουργίες και την έντονη τουριστική ανάπτυξη λόγω των παλαιότερων ευνοϊκών όρων για την ανέγερση ξενοδοχειακών μονάδων του έχει ερημώσει από μόνιμους κατοίκους τα τελευταία 20 χρόνια. Παράλληλα έχει χάσει τον χαρακτήρα του και δημιουργούνται δραματικές αλλαγές ανάλογα την εποχή ( τουριστική/ μη τουριστική σεζόν).  Η δημιουργία του περιφερειακού δρόμου στην ανατολική πλευρά του νησιού κρίνεται αναγκαία καθώς θα αποσυμφορήσει το κέντρο από το κυκλοφοριακό και θα ενώσει άμεσα την πόλη με το αεροδρόμιο καθώς και τις τουριστικές εγκαταστάσεις της Καλλιθέας και του Φαληρακίου. Η δημιουργία όμως του περιφερειακού δρόμου ξεκινώντας από την οδό Αυστραλίας, στην περιοχή Κόβα μας φέρνει αντιμέτωπους με ένα πάγιο πρόβλημα της πόλης της Ρόδου. Της αποστροφής της από τη θάλασσα.  Ήδη αυτό συμβαίνει στο κέντρο με την ανέγερση πολύ ψηλών ξενοδοχείων το 1960-70  στο παραλιακό μέτωπο, την μηδενική σχεδόν ανάπλαση των υπόλοιπων παραλιακών μετώπων και τη  μετατροπή τους σε λιμάνια και μαρίνες αλλά και σε υπαίθρια πάρκινγκ. Ο περιφερειακός αυτός δρόμος θα ενώνει μεν την πόλη τις Ρόδου με τις εκτός περιοχές αλλά θα χωρίζει όμως το παραλιακό μέτωπο από τις γειτονίες και τον κάτοικο/χρήστη καθιστώντας πολύ δύσκολη τη διέλευση των πεζών.

 

 

Τα κύρια θέματα που είχα να αντιμετωπίσω ήταν τα εξής:

 

 

1.Το βιομηχανικό κτιριακό απόθεμα και η επανάχρηση του. 2. Η γειτνίαση με παραδοσιακές γειτονίες της πόλης. 3. Η γειτνίαση με την υπό κατασκευή Νεα Μαρίνα η οποία υπόσχεται καλύτερου επιπέδου τουρισμό για όλο το νησί αποκόβει και απoμακρύνει όμως με τον τρόπο σχεδιασμού της τον μόνιμο κάτοικο από το παραλιακό μέτωπο (οπτικά και βιωματικά) με τις ιδιωτικές της χρήσεις 3. τον περιφερειακό δρόμο, που θα διατρέχει όλο το ανατολικό παραλιακό μέτωπο και τον καθιστά ένα μεγάλο και δύσκολα  προσπελάσιμο όριο 4. την έλλειψη πρασίνου 5 .την έλλειψη οργανωμένων πολιτιστικών χρήσεων στην πόλη, καθώς και συλλογική συνείδηση.

Έτσι: 1. Η περιοχή εντάσσεται σε έναν ευρύτερο ποδηλατόδρομο και πεζοπορική πορεία που ενώνει τις γειτονιές με την Μεσσαιωνική Τάφρο, το κέντρο της πόλης και το Μοντε Σμιθ, μέσω της ανάπτυξης του παραλιακού μετώπου και την ένωση της περιοχής με πεζογέφυρα που θα δημιουργεί άμεση σύνδεση με το νέο λιμάνι, τα παλιά σφαγεία (που γίνονται info point και εκθεσιακός χώρος) και τη δημιουργία μιας αποβαθρας στο μοναδικό φυσικό παραλιακό μέτωπο.

 

 

2. Δημιουργείται χώρος οργανωμένου πρασίνου που θα αποτελέσει ανασα για τη γειτονία αλλά και ηχομόνωση απο τις οχλήσεις του περιφερειακού. 3. Επανάχρηση του κτιριακού αποθέματος με χρήσεις πολιτιστικές, επιμορφωτικές και χώρους συλλογικών πράξεων οι οποίες θα ενώσουν τους κατοικους και τις γειτονιές ενώ ταυτόχρονα θα προλάβουν την τουριστική αναπτυξη η οποία αν γίνει αναξέλεγκτα θα αλλοιώσει την ταυτότητα τους. 4. Εκμετάλλευση του ύψους των κτιρίων και της στρατηγικής τους θέσης για τη δημιουργία view points τα οποία μπορούν να βοηθήσουν στην κατανόηση όλης της ιστορίας της πόλης αλλά ταυτόχρονα σπάνε το όριο του περιφερειακου και έχουν θέα προς τη θάλασσα.

 

 

5. Οι νέες χρήσεις που δίνονται στα κτίρια σχετίζονται νοητικά με τις παλαιότερες χρήσεις των βιομηχανιών. Το οινοποιείο (Cair,μετασχηματίζεται σε αιθουσες εργαστηρίων) και ο αλευρόμυλος (samica, γίνεται νέου τύπου βιβλιοθήκη) παρηγαγαν τροφές και ποτά τα οποία ήταν προϊόντα ζύμωσης πριν καταναλώθούν. Οι νέες αυτές χρήσεις θα ζυμώνουν νοητικά το  χρήστη. Γίνεται παραγωγή νοητικής (πολιτιστικής) τροφής την οποία ο χρήστης προσλαμβάνει, επεξεργάζεται, ζυμώνει και μετά τη ζύμωση την εκθέτει (προβάλλει) για να γίνει με τη σειρά της πρώτη ύλη για τους υπόλοιπους χρήστες. Δημιουργειται έτσι μία λούπα η οποία τροφοδοτεί τη Ρόδο με πολιτισμό παράλληλα με τις κατεξοχιν τουριστικές της χρήσεις οι οποίες φυσικά είναι απαραίτητες για τη διαβίωση των κατοίκων της.

 

 

Συγκεκριμένα ο αλευρόμυλος Samica, γίνεται μία νέου τύπου βιβλιοθήκη, mediateque με μία έμμεση μουσειολογική προσέγγιση. Τα βιβλία βρίσκονται αποθηκευμένα στο μπροστινό μέρος του κτιρίου (silo, κτίριο Α) και μεταφέρονται στο χρήστη με ίμάντες (όπως γινόταν και η μεταφορά του σιταριού) στα μηχανήματα (κτίριο Δ). Τα παλιά μηχανήματα του εργοστασίου συντηρούνται και προστήθενται σε αυτά υπολογιστές οι οποίοι έχουν ψηφιοποιημένο όλο το αρχείο της βιβλιοθήκης στο οποίο συνεχώς προστίθενται video, κείμενα, φωτογραφίες από τις δράσεις,  τις εκθέσεις και τα εργαστήρια που οργανώνονται στην περιοχή. Ο χρήστης έτσι δημιουργεί μια βιωματική σχέση με την παλιά χρήση του εργοστασίου και επιτυγχάνεται παράλληλα η λούπα της ζύμωσης. Ο τελευταίος οροφος του κτιρίου Α μετατρέπεται σε view point με άμεση πρόσβαση από εξωτερική σκάλα και δημιουργείται ένα θερινό σινεμά στην οροφή του κτιρίου Δ.

 

 

Το οινοποιειο Cair αποτελείται απο 4 κτίρια που έχουν άμμεση πρόσβαση από τη γειτονιά και έτσι αρχικά οι χρήσεις που τους δίνονται όπως επίσης και ο σχεδιασμός της «αυλής» τους είναι πιο εσωστρεφής. Το κτίριο των δεξαμενων το οποίο συνορεύει με το Samica γίνεται το «φίλτρο» των κινήσεων αυτών, από το πιο εξώστρεφες στο πιο εσωστρεφές και αντίστροφα. Στο κεντρικό κτίριο διατηρείται ανέπαφη η κεντρική όψη και οι 146 τσιμεντένιες δεξαμενές για την ωρίμανση του κρασιού μετατρέπονται σε χώρους εργαστηρίων, προβολών, εκθέσεων, cafe και κάποιες άλλες φυτεύονται με δέντρα. Με την κατασκευη ράμπας στο εξωτερικο του κτιριού δημιουργειται ένας υπέργειος κήπος στην οροφή του. Στόχος ήταν και εδώ η βιωματική σχέση με την παλιά του χρήση. Όσο αναφορά τα άλλα δύο κτίρια,το  ένα  κατεδαφίζεται πλήρως και στα ίχνη του δημιουργείται μεταλλική κατασκευή για τη συλλογική φύτευση κλημάτων, και το άλλο κρατά την αρχική του χρήση για την συλλογική πλέον παραγώγη κρασιου.

 

 

Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια  θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.