196.14 Σύγχρονα Ερείπια

Φοιτήτριες: Γκουντάνη Παναγιώτα, Μπόνα Μελίνα
Επιβλέποντες: Γαβρήλου Έβελυν, Στυλίδης Ιορδάνης
Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Ημερομηνία παρουσίασης : 4 Σεπτεμβρίου 2014

Η περιοχή Γεράνι, λίγα λεπτά μακριά από την Πλατεία Ομόνοιας στην Αθήνα, συγκεντρώνει μία σειρά προβημάτων οικονομικής και κοινωνικοπολιτικής φύσης που τα τελευταία χρόνια την έχουν οδηγήσει σε βαθιά υποβάθμιση και περιθωριοποίηση. Ως αποτέλεσμα, ο ντόπιος πληθυσμός την απαξιώνει και έχει αποστασιοποιηθεί. Τα κτήρια ερειπώνουν και υποκύπτουν στη φθορά με εκθετική αύξηση ενώ στην όλη κατάσταση παρασιτούν παραβατικές συμπεριφορές, σε ένα φαύλο κύκλο με την απαξίωση. Η ομώνυμη οδός στην καρδιά του Γερανίου είναι και η πλέον διαβόητη, το «γκέτο» της Αθήνας, το «άβατο».

Εντοπίζοντας μία σειρά πλεονεκτημάτων και δυνατοτήτων που υφίστανται παρά την υποβάθμιση, παίρνουμε την πρωτοβουλία να προτείνουμε ένα σχέδιο για την αναζωογόνηση της περιοχής, εστιάζοντας στην οδό Γερανίου. Ένα σχέδιο που αρθρώνεται προτείνοντας λύσεις στα επιμέρους ζητήματα που δημιουργούν το συνολικό πρόβλημα, ξεκινώντας με κριτήριο αλλά και κίνητρο τους ανθρώπους που θα θέλαμε να διαχειρίζονται, να κατοικούν και να απολαμβάνουν την πόλη και τις δομές της. Μία σειρά από αρχιτεκτονικούς και διαχειριστικούς χειρισμούς που στόχο έχουν να διαφυλάξουν ένα κομμάτι από την καρδιά της Αθήνας τόσο από την πλήρη ερήμωση και καταστροφή όσο και από την πλήρη αφομοίωση που θα μπορούσε να σημαίνει ένα συνολικό εξευγενιστικό σχέδιο ενός μεμονωμένου φορέα ή ιδιοκτήτη.

Για να «κινηθούμε» σε κατευθύνσεις που θα εξυπηρετούσαν και δε θα ισοπέδωναν τη φυσιογνωμία του Γερανίου καταγράψαμε, μελετήσαμε και λάβαμε υπ' όψιν τα κυρίαρχα χαρακτηριστικά του. Αναφέρουμε τα βασικά, όπως το τεράστιο πλήθος μικρο-ιδιοκτητών, ο τεράστιος όγκος άδειων κτηρίων, η στέγαση πολλαπλών χρήσεων σε λίγα τετραγωνικά, η πολυπολιτισμικότητα που συνοδεύεται εδώ και δεκαετίες με την κατοίκηση από «περαστικούς» και περιστασιακούς χρήστες (είτε αυτοί ήταν εσωτερικοί μετανάστες πενήντα χρόνια πριν, είτε αργότερα Αλβανοί, Αφρικανοί και Ασιάτες), η απουσία χώρων με δημόσια φυσιογνωμία, η παντελής απουσία πρασίνου, η μεγάλη πυκνότητα.

«Χτίζοντας» επάνω στις δυνατότητες και τις αδυναμίες, δημιουργήσαμε έναν οργανισμό συν-ιδιοκτητών, σχεδιασμένο για τη σύγχρονη εποχή (με την ανάμειξη νέων τεχνολογιών και κεντρικό στοιχείο τη διαχείριση των δεδομένων και την προσβασιμότητα από όλους) και τις σύγχρονες ανάγκες και απαιτήσεις. Ένα σύστημα κτηρίων που λειτουργούν συμπληρωματικά ως προς το πρόγραμμα και τις ανάγκες που εξυπηρετούν. Ένα χώρο όπου ευνοούνται οι ευέλικτες οικονομικές σχέσεις και η συμβίωση, οι συλλογικές διαδικασίες, η πολυπολιτισμικότητα, η φιλοξενία. Δεν παραλείψαμε βέβαια να αποδώσουμε στην πόλη των Αθηνών ένα μεγάλο αριθμό κινήτρων σε χώρους δημόσιας πρόσβασης και χρήσης, ώστε να αποκαταστήσουμε τη σχέση των δημοτών με αυτό το κομμάτι του δήμου. Νέοι τύποι αγοράς, χώροι αναψυχής, άθλησης και πολιτισμού, χώροι πρασίνου, αφορμές για αλληλεπίδραση, συζήτηση και συνάντηση πολιτισμών, φιλοδοξούν να επαναφέρουν αυτό το κομμάτι του κέντρο λίγο πιο κοντά στις ρίζες του.

Οι κεντρικοί άξονες της πρότασης έρχονται να δώσουν νέο σχήμα στη μορφή της ιδιοκτησίας και της διαχείρισης σε οικονομικό επίπεδο, στη διαχείριση του κτηριακού αποθέματος, στη σχέση ανθρωπογενούς και φυσικού περιβάλλοντος και κυρίως στο πρόγραμμα των λειτουργιών και στο πώς αυτές διανέμονται σε ένα σύστημα δομών σε συνάφεια. Φιλοδοξούμε ότι ένα συνολικό πλάνο αστικής αναζωογόνησης που αναγνωρίζει και αντιμετωπίζει την πόλη ως ένα πολύπλοκο δίκτυο σχέσεων και συσχετισμών μπορεί να ανατρέψει την αρνητική συνθήκη, και να αποτελέσει έναυσμα για την εφαρμογή ανάλογων χειρισμών σε ευρύτερη κλίμακα.

Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια  θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.