ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΕΣ
Συμμετοχες 2015
Φοιτήτριες: Φένια Νευροκοπλή, Δανάη Ταζογλίδου, Ρόζυ Τσιτουρίδου
Επιβλέπουσα καθηγήτρια: Βάνα Τεντοκάλη
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Πολυτεχνική Σχολή, Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
Ημερομηνία παρουσίασης: 6/10/2015
Αφορμή για τη σύνθεση αποτέλεσε ένα ανενεργό λατομείο στο Ασβεστοχώρι Θεσσαλονίκης, το οποίο για περίπου τριακόσια χρόνια αποτέλεσε κέντρο λατομικής δραστηριότητας, ενώ σήμερα χρησιμοποιείται ως χωματερή. Αφήνοντας για λίγο στην άκρη τη λατομική δραστηριότητα, και μελετώντας τη σχέση λατομείου και απορριφθέντων αντικειμένων, προκύπτει η ιδέα να τοποθετηθεί αυτή ακριβώς η σχέση στο επίκεντρο του σχεδιασμού. Έτσι, προτείνεται ένα σύστημα χώρων αποθήκευσης και εργαστηρίων.
Σήμερα ο χώρος του λατομείου χρησιμοποιείται από το δήμο ως χωματερή. Στην περιοχή πραγματοποιείται εκτεταμένη ρίψη μπάζων, πλαστικών, μεταλλικών στοιχείων, χαρτικής ύλης και ειδών οικιακού εξοπλισμού, με αποτέλεσμα το λατομικό τοπίο να καταστρέφεται και να υποβαθμίζεται. Η συσσώρευση των απορριμάτων είναι τόσο εκτενής στις κοιλότητες του λατομείου, ώστε πλέον η πρόσβαση καθίσταται επικίνδυνη και κατά τόπους αδύνατη. Στην "νόμιμη" ρίψη απορριμάτων έρχονται να προστεθούν και σκουπίδια που μεταφέρονται και αφήνονται εκεί από ιδιώτες που δρούν παράνομα, με αποτέλεσμα την περαιτέρω επιβάρυνση και μόλυνση του τόπου. Καμία κίνηση προς αποκατάσταση και ανάδειξη του λατομικού αυτού συνόλου δεν έχει λάβει χώρα, παρόλο που αυτό έχει κριθεί ως μοναδικό δείγμα βιομηχανικής κληρονομιάς.
Μέσα από μια χωρική και μορφολογική διερεύνηση, γίνεται αντιληπτό πως το λατομείο οφείλει τη σημερινή του μορφή σε διαδικασίες αφαίρεσης, διάσπασης και αποδόμησης. Αυτές οι διαδικασίες επαναλαμβάνονται, σε μικρότερη πλέον κλίμακα, και περιγράφουν τη σύνθεση.
Σχεδιαστικά εργαλεία
Στοιχεία του τόπου υποβάλλονται σε επεξεργασία και μεταφράζονται σε προσωπική γραφή με τη μορφή σχεδιαστικών εργαλείων. Δύο από αυτά (η ρωγμή, το αποτύπωμα της πέτρας) είναι φυσικά στοιχεία, ενώ το τρίτο (η υψικάμινος Hoffman) είναι ανθρωπογενές στοιχείο. Στη συνέχεια, εισάγεται και ένα τέταρτο, εξωτερικό στοιχείο (τετράγωνα σε κάναβο) ως στοιχείο οργάνωσης στο σύστημα. Τα παραπάνω επεξεργασμένα στοιχεία διαδρούν μεταξύ τους, παράγοντας την τελική αρχιτεκονική γραφή, η οποία εξελίσσεται περαιτέρω με την εισαγωγή της στο λατομικό τοπίο.
'Το άσχημο' του Mark Cousins
Η χρήση που θα μπορούσε να παραλάβει ο τόπος αποτέλεσε εξαρχής αντικείμενο προβληματισμού. Στην απάντηση αυτού του ερωτήματος, συνέβαλε η μελέτη τριών άρθρων του Mark Cousins με τίτλο 'Το άσχημο'.
Η πρόταση
Παρατηρήθηκαν συνδέσεις και αναλογίες του κειμένου με το λατομείο, τη σημερινή του χρήση και τα απορριφθέντα αντικείμενα και αναγνωρίστηκε η δυναμική σχέση αυτών. Έχοντας ως αφετηρία την έννοια του άσχημου, εισάγεται μία νέα διαδικασία, που επαναπροσδιορίζει τη χωματερή. Η τοποθέτηση των άσχημων αντικειμένων με βάση ένα νέο σύστημα, επιχειρεί να αναιρέσει την αχρηστία-αχρήστευσή τους, που προκύπετι από το τυχαίο 'πέταμά' τους στο χώρο. Ό,τι απορρίπτεται από τους κατοίκους της πόλης, μεταφέρεται στο λατομείο και ταξινομείται σε χώρους αποθήκευσης. Ο επισκέπτης μπορεί να εξερευνήσει το λατομικό τοπίο και παράλληλα, να επιλέξει κάποιο αντικείμενο, που μπορεί, εάν επιθυμεί, να επεξεργαστεί και να μεταποιήσει στον ίδιο το χώρο του λατομείου. Τα αντικείμενα αποκτούν εκ νέου χρησιμότητα και ενεργοποιούν το χώρο του λατομείου.
Στάδια της διαδικασίας
Συλλογή
Η διαδικασία παραμένει ως έχει. Ο Δήμος συλλέγει και μεταφέρει τα αντικείμενα στο λατομείο.
Παραλαβή
Τα αντικείμενα παραλαμβάνονται από τους εργαζόμενους και μεταφέρονται με πλατφόρμα φορτοεκφόρτωσης στο χώρο της διαλογής.
Διαλογή
Τα αντικείμενα διαχωρίζονται σε κατηγορίες.
Αποθήκευση
Τα αντικείμενα μεταφέρονται και τοποθετούνται στις αποθήκες με ανυψωτικά οχήματα.
Επιλογή
Ο επισκέπτης επιλέγει και παραλαμβάνει αντικείμενα από τις αποθήκες και είτε αποχωρεί με αυτά είτε συνεχίζει στο επόμενο βήμα.
Μεταποίηση
Δίνεται η δυνατότητα στον επισκέπτη να μεταποιήσει τα αντικείμενα της επιλογής του Α) στα διαμορφωμένα εργαστήρια, με εξοπλισμό που απαντά στις ανάγκες του κάθε υλικού και με τη βοήθεια εξειδικευμένου προσωπικού ή Β) στα μικρότερα εργαστήρια με τη χρήση εργαλείων που προσφέρονται.
