103.16 Συγκρότημα πολιτιστικών δράσεων στην πόλη της Πάφου

ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΠΑΦΟΥ
Φοιτητική Ομάδα: Βασιλάκης Γεώργιος, Γεωργίου Ροδοσθένης, Παπαχρήστου Σωτήριος
Επιβλέποντες Καθηγητές: Πάνος-Λουκάς Εξαρχόπουλος, Γεώργιος Παπαγιαννόπουλος, Ελένη Αμερικάνου

Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
Ημερομηνία Παράδοσης: Ιούλιος 2016

Η παρούσα διπλωματική εργασία αφορά τη δημιουργία ενός Πολιτιστικού Κέντρου στο κέντρο της πόλης της Πάφου. Το εγχείρημα αυτό στηρίχτηκε στην ανάδειξη της Πάφου ως Ευρωπαϊκή πολιτιστική πρωτεύουσα για το έτος 2017, στοιχείο το οποίο αποτέλεσε την αφορμή για την εξέταση της πολιτιστικής κληρονομιάς και δράσης της. Επιπλέον, το στοιχείο του πολιτισμού επιλέχθηκε ως προσπάθεια απάντησης στην κοινωνική, οικονομική και περιβαλλοντική κρίση της σημερινής πόλης στοχεύοντας στον επαναπροσδιορισμό των σχέσεων του ανθρώπου με την τέχνη, τη συλλογική ζωή, το δημόσιο χώρο και έκφραση και το περιβάλλον στο οποίο δρα και συμμετέχει.

Με βάση την ανάλυση που πραγματοποιήθηκε στην ευρύτερη περιοχή της Πάφου αλλά και στο άμεσο περιβάλλον του οικοπέδου δράσης, επιλέχθηκαν ορισμένες βασικές χαράξεις οι οποίες θέτουν την αφετηρία της συνθετικής προσέγγισης που προσδιορίζει το προτεινόμενο έργο. Μία βασική πρόθεση που χαρακτηρίζει το σύνολο του Πολιτιστικού Κέντρου είναι η ένωση της Άνω και Κάτω Πάφου μέσω της δημιουργίας μίας περιπατητικής διαδρομής. Η χάραξη αυτή κατ’ αρχάς προσφέρει μία περιπατητική διαδρομή που φαίνεται να απουσιάζει από τη γενικότερη λογική στην οποία έχουν δομηθεί οι σύγχρονες κυπριακές πόλεις δίνοντας παράλληλα μία απάντηση στην έντονη χρήση των μέσων μεταφοράς. Μία ακόμη παρέμβαση αφορά τη συγκρότηση μίας ενιαίας πολιτιστικής διαδρομής στο κέντρο της Πάφου όπου και εμφανίζεται πληθώρα πολιτιστικών μνημείων και φορέων που όμως στερούνται μίας ενιαίας σύνδεσης. Ένα ακόμη στοιχείο που χρίζει προσοχής και ανάδειξης είναι ο χώρος πρασίνου που εντοπίζεται στο νότιο τμήμα του οικοπέδου δράσης, στην περιοχή της Κάτω Πάφου. Η απουσία πάρκων και οργανωμένων χώρων φυσικού στοιχείου στην πόλη της Πάφου, σε συνδυασμό με τους έντονους ρυθμούς ανοικοδόμησης της περιοχής αυτής, καθιστά την διατήρηση και αξιοποίηση του φυσικού αυτού πυρήνα ζήτημα ζωτικής σημασίας για το γενικότερο σχεδιασμό του ίδιου του θέματος όσο και αφορμή για τις περιβαλλοντικές κινήσεις που αφορούν το γενικότερο αστικό ιστό.

Πάγιο στόχο της πρότασης αποτελεί η επανένταξη του αστικού κενού στον πολεοδομικό ιστό μέσω της δημιουργίας ενός νέου αστικού τοπίου, ελκυστικού και με υπερτοπική σημασία, που να διαφέρει από το ήδη υπάρχον αλλά ταυτόχρονα να συντελεί συνδετικό ρόλο στην πολιτιστική συνοχή της περιοχής. Επικουρικό ρόλο διαδραματίζει το θερμό κλίμα της περιοχής στη δημιουργία δημόσιων χώρων συνάθροισης – υπαίθριων πλατειών ως χώρων αποσυμπίεσης από τον αστικό ιστό με παράλληλη ενεργοποίηση τους μέσω πολιτιστικών δράσεων. Η ίδια δυνατότητα υποστηρίζει την πραγματοποίηση υπαίθριων και ημιυπαίθριων κινήσεων στο εσωτερικό του συνθετικού θέματος παραχωρώντας τις πολιτιστικές χρήσεις στις θερμαινόμενες μονάδες.

Η βασική πρόθεση που καθόρισε τη κεντρική δομή του συνθετικού θέματος ήταν ο άξονας προσπέλασης και σύνδεσης των δύο μεγάλων περιοχών της Πάφου. Πρόκειται για  έναν άξονα κίνησης που εντοπίζεται στο μέσον του οικοπέδου δράσης και τοποθετήθηκε σε αυτό το σημείο ώστε να διαμοιράζει τις κινήσεις στο εσωτερικό του πολιτιστικού κέντρου παρά την αυστηρά ευθύγραμμη χάραξή του. Συνδυάζεται με την επιλογή της διαμόρφωσης του συνόλου των πολιτιστικών χρήσεων σε διαδοχικά επίπεδα που στοχεύουν τόσο στη διαφοροποίηση των ποιοτήτων στο εσωτερικό του έργου όσο και στην εξομάλυνση των έντονων υψομετρικών διαφορών που αντιμετωπίζουν. Σαν αποτέλεσμα, το οικόπεδο δράσης διαχωρίζεται σε δύο σχεδόν ισοδύναμα τμήματα η σύνδεση των οποίων όφειλε να πραγματοποιείται εναέρια ώστε να μην διακόπτεται η συνέχεια του κεντρικού άξονα κίνησης. Μέσω αυτής της επιλογής, η οποία θέτει το νότιο όριο της συνθετικής παρέμβασης, εξασφαλίζεται μία αναγκαστική αλλά και θεμιτή έξαρση από τα όρια των έντονων υψομετρικών τονίζοντας με ταυτόχρονα τη δυναμική του βράχου αλλά και την αξία της θέας προς την Κάτω Πάφο. Στα πλαίσια των χαράξεων που επιλέχθηκαν οριοθετείται η κεντρική πλατεία του προτεινόμενου έργου η οποία συγκεντρώνει πληθώρα πολιτιστικών λειτουργιών και δράσεων και τοποθετείται στο χαμηλότερο και νοτιότερο τμήμα της σύνθεσης.