Συνέντευξη με τον Κώστα Λυσαρίδη

Στην τέταρτη συζήτηση ανοίγουμε ακόμα περισσότερο το διάλογο με τον κ. Κώστα Λυσαρίδη, Πολιτικό Μηχανικό, αντιπρόεδρο και γενικό διευθυντή της κατασκευαστικής εταιρείας ΕΤΕΘ Α.Ε. η οποία προχώρησε το 2000 σε μετοχική συνεργασία με τον Όμιλο J&P-ΑΒΑΞ Α.Ε., στον οποίο κατέχει τη θέση του εντεταλμένου σύμβουλου.

ΑΛΕΞΙΟΣ ΒΑΝΔΩΡΟΣ: Έχετε επισκεφτεί κάποιο ψηλό κτίριο? Ποια είναι η άποψη σας για τα ψηλά κτίρια, ως προς τη χρήση και τη λειτουργία;

ΚΩΣΤΑΣ ΛΥΣΑΡΙΔΗΣ: Έχω επισκεφτεί στην Αθήνα το ξενοδοχείο President και το κτίριο Atrina. Γενικά η άποψη μου για τα ψηλά κτίρια είναι θετική.

Α.Β.: Πιστεύετε ότι όταν ξεφεύγουμε ως προς το ύψος, διατηρούμε τη λειτουργία; Το κάνουμε δηλαδή για λειτουργικούς σκοπούς ή συμβολικά, για λόγους ματαιοδοξίας ή κάτι άλλο; Δηλαδή από ένα ύψος και πάνω για ποιο σκοπό γίνονται αυτά τα κτίρια;

Κ.Λ.: Στους επαγγελματικούς χώρους η λειτουργικότητα σαφώς βελτιώνεται. Σε  κάθε ψηλό κτίριο υφίσταται η ματαιοδοξία, παράλληλα όμως κάθε πρωτοπόρα κατασκευή προσφέρει και άλλα οφέλη, όπως φήμη και αναγνωρισιμότητα.

Α.Β.: Η χωροθέτηση ψηλών κτιρίων σε συνδυασμό με την αξιοποίηση των ελεύθερων χώρων που προκύπτουν μπορεί να αποτελέσει μια οικολογική απάντηση στη σημερινή απάνθρωπη αστική πυκνότητα ορισμένων πόλεων;

Κ.Λ.: Η χωροθέτηση ψηλών κτιρίων σε νέες περιοχές πιστεύω πως μπορεί να αποτελέσει μια οικολογική απάντηση στην αστική πυκνότητα. Απαραίτητη προϋπόθεση όμως είναι η ύπαρξη ή η κατασκευή των απαραίτητων υποδομών, που είναι οι δρόμοι, τα parking, τα δίκτυα, οι υπηρεσίες κ.α.

Α.Β.: Συγκρίνοντας την ενεργειακή συμπεριφορά ενός ψηλού κτιρίου σε σχέση με αυτή μιας ομάδας χαμηλών κτιρίων με αντίστοιχη δόμηση, θεωρείται ότι το ψηλό κτίριο είναι πλέον ανταγωνιστικό? Οδηγούμαστε δηλαδή στη δημιουργία οικολογικών ουρανοξυστών – ecoscrapers?

Κ.Λ.: Το θεωρώ δεδομένο.

Α.Β.: Πείτε μου αν γνωρίζετε ποιες προσπάθειες έχουν γίνει για την ανέγερση ψηλών κτιρίων στην Ελλάδα και ποιο είναι το μέλλον για αυτά τα κτίρια στην Ελλάδα;

Κ.Λ.: Δε γνωρίζω ποιες προσπάθειες έχουν γίνει πάνω σε αυτό το θέμα. Πιστεύω ότι η κατασκευή υψηλών κτιρίων στην Ελλάδα, τουλάχιστον σε αστικές περιοχές, δεν έχει μέλλον.

Α.Β.: Είναι παράδοξο το γεγονός πως οι μεγάλοι κατασκευαστές, οι διεθνείς developers που κατασκευάζουν και εκμεταλλεύονται πληθώρα ψηλών κτιρίων από την Κίνα έως την Μέση Ανατολή, απουσιάζουν μυστηριωδώς από οποιαδήποτε συζήτηση περί απελευθέρωσης των υψών στην Ελλάδα. Σε μια χώρα που οι πολιτικές αποφάσεις συχνά ποδηγετούνται από κάθε είδους οικονομικά συμφέροντα, προξενεί εντύπωση πως ένα τομέας όπως ο κατασκευαστικός, ο οποίος αποτελεί για χρόνια το κινητήριο μοχλό της ελληνικής ανάπτυξης, διατηρεί έναν τέτοιο περιοριστικό κανονισμό. Είναι απορίας άξιο πως τόσοι άνθρωποι, οι οποίοι καθοδηγούν έως και την εξωτερική πολιτική της χώρας στο βωμό του κέρδους, όχι μόνο δεν πιέζουν προς την απελευθέρωση των υψών αλλά έχουν κυριολεκτικά αφανίσει κάθε τέτοιου είδους συζήτηση.

Κ.Λ.: Οι χρονοβόρες διαδικασίες, οι βέβαιες αντιδράσεις, ο υπερβολικός χρόνος για ‘ωρίμανσης’, η ύπαρξη άλλων τομέων επενδύσεων, οι δίκαιες ή άδικες επιφυλάξεις είναι παράγοντες αρνητικοί για να ασχοληθεί κάποιος.

Α.Β.: Στην σημερινή Ελλάδα, οι δύο μεγάλες πόλεις, η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη πλέον έχουν επεκταθεί υπερβολικά ενσωματώνοντας σταδιακά παρακείμενες περιοχές δημιουργώντας φαινόμενα μεγαπόλεων. Μήπως θα ήταν προτιμότερο να συγκρατήσουμε την κατά πλάτος ανάπτυξη, δίνοντας ύψος ώστε να συγκεντρώσουμε λίγο τον πληθυσμό;

Κ.Λ.: Στην Ελλάδα δεν υπάρχουν υποδομές και οι προϋποθέσεις στους υφιστάμενους δομημένους χώρους. Δεν βρίσκω περιθώριο για καθ’ύψος ανάπτυξη.
Σε νέους χώρους θα αποτελούσε λύση  με δεδομένο ότι θα εξασφαλιστούν οι προϋποθέσεις – πράγμα πολύ αμφίβολο καθώς απαιτούνται σοβαρός προγραμματισμός (που δεν πρόκειται να υπάρξει ποτέ) και μεγάλες επενδύσεις σε υποδομές.

Α.Β.: Θεωρείται ότι πρέπει να γίνει τοπικά αυτό ή σε μεγαλύτερη κλίμακα; Να γίνει δηλαδή ένα μικρό Manhattan, ή όπως στο Παρίσι ή στο Λονδίνο που υπάρχουν κάποια μεμονωμένα κτίρια μέσα στον αστικό ιστό;

Κ.Λ.: Τοπικά ίσως, για τους παραπάνω λόγους.

Α.Β.: Θα σας αναφέρω την προσωπική μου εκτίμηση-απάντηση σε ορισμένους αστικούς μύθους οι οποίοι έχουν επικρατήσει στην ελληνική κοινωνία ως προς την κατασκευή ψηλών κτιρίων. Θα ήθελα να μου αναλύσετε συνοπτικά την άποψη σας για κάθε έναν από αυτούς:

Α.Β.: (1) Το κόστος κατασκευής ενός ψηλού κτηρίου σε σχέση με την αντίστοιχη δόμηση σε χαμηλά κτήρια είναι μικρότερο.

Κ.Λ.: Συμφωνώ.

Α.Β.: (2) Οι απαιτήσεις για πυρασφάλεια, τόσο σε παθητικά όσο και ενεργητικά συστήματα αυξάνονται γραμμικά ανάλογα με τη δόμηση και όχι εκθετικά με το ύψος.

Κ.Λ.: Εκτιμώ ότι ισχύει κάτι ενδιάμεσο.

Α.Β.: (3) Με τη χρήση σωστού αρχιτεκτονικού σχεδιασμού και βιοκλιματικών παραμέτρων είναι δυνατός ο αερισμός των χώρων σε οποιοδήποτε ύψος.

Κ.Λ.: Συμφωνώ.

Α.Β.: (4) Οι ενεργειακές απαιτήσεις ενός κτιρίου εξαρτώνται από τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό και τη χρήση ή μη αρχών βιώσιμης αρχιτεκτονικής.

Κ.Λ.: Συμφωνώ.

Α.Β.: (5) Με τη χρήση των νέων τεχνολογιών - ανελκυστήρες διπλού ύψους που εξυπηρετούν διπλάσιο πληθυσμό και τη δημιουργία πυρασφαλών ανελκυστήρων - η ανάγκη σε κλιμακοστάσια και ανελκυστήρες είναι λίγο μεγαλύτερη από την αντίστοιχη ανάγκη για την ίδια δόμηση σε χαμηλά κτίρια.

Κ.Λ.: Εκτιμώ η ανάγκη (και η δαπάνη) είναι πολύ μεγαλύτερη.

Α.Β.: (6) Η ‘ανεμπόδιστη’ θέα προς την Ακρόπολη δε θα διακοπεί με την κατασκευή ορισμένων ψηλών κτιρίων στο Ελληνικό ή στους Ελαιώνες.

Κ.Λ.: Συμφωνώ.

Α.Β.: Παράλληλα έχουν κατασκευάσει ψηλά κτίρια:

Α.Β.: (7)σε πόλεις που βρίσκονται σε περιοχές εξαιρετικά σεισμογενείς, σαφώς περισσότερο από την Ελλάδα (Τόκυο, Λος Άντζελες)

Κ.Λ.: Είναι βέβαιο ότι από τεχνικής πλευράς κάθε σχετικό θέμα είναι δυνατόν να επιλυθεί. Όμως υπάρχει και το’ ψυχολογικό’

Α.Β.: (8) σε πόλεις με εξαιρετικά ιστορικά κέντρα, τα οποία παρεμπιπτόντως τα έχουν προστατευμένα και από τα αυτοκίνητα και από τη φθορά (Ιταλία, Ισπανία, Γαλλία, Γερμανία)

Κ.Λ.: Εκτιμώ ότι η ‘αντίθεση’ με τη συνύπαρξη υψηλών κτιρίων και παραδοσιακών-ιστορικών κτιρίων μπορεί να είναι πολύ θετική, αρκεί η κάθε περίπτωση να μελετηθεί ιδιαιτέρως.

Α.Β.: (9)σε πόλεις σε χώρες που βρίσκονται πολύ χαμηλότερα από την Ελλάδα τόσο σε βιοτικό επίπεδο¹, όσο σε οικονομική επιφάνεια (Βουλγαρία, Τουρκία, χώρες στην Αφρική και τη Νότια Αμερική)

Κ.Λ.: Κατά τη γνώμη μου, πιο εύκολα χτίζεις υψηλά κτίρια σε ‘υποβαθμισμένες’ χώρες παρά σε ‘προηγμένες’.

Α.Β.:  Ευχαριστώ πολύ για την εποικοδομητική συζήτηση και πιστεύω πως στο άμεσο μέλλον θα μας δοθεί η δυνατότητα να επαναλάβουμε τη συζήτηση, αυτή τη φορά με ορισμένα ήδη πραγματοποιημένα νέα ψηλά κτίρια στον Ελλαδικό χώρο.

*Η συζήτηση με τον κ. Λυσαρίδη, την οποία θα ακολουθήσουν και άλλες με εκπροσώπους μεγάλων ελληνικών κατασκευαστικών εταιριών, έγινε για να διερευνηθεί το ερώτημα του γράφοντα για την παντελή απουσία του εν λόγω άμεσα ενδιαφερόμενου τομέα της ελληνικής οικονομίας από οποιαδήποτε συζήτηση περί απελευθέρωσης των υψών στην Ελλάδα.

Αλέξιος Βανδώρος