Roadmap 2050

Στο πλαίσιο του αρχιτεκτονικού επαγγέλματος το θέμα της βιωσιμότητας γενικά αντιμετωπίζεται στην κλίμακα των κτηρίων. Σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσουν το θέμα αυτό σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα, οι AMO ανέπτυξαν ένα όραμα για ένα πανευρωπαϊκό ενεργειακό δίκτυο μέχρι το 2050, το Roadmap 2050: Ένας πρακτικός οδηγός για μια ευημερούσα, με χαμηλές εκπομπές άνθρακα, Ευρώπη.

Τον Οκτώβριο του 2009, η Ευρώπη δεσμεύτηκε για μείωση 80 έως 95% των εκπομπών CO2 μέχρι το 2050. Το Roadmap 2050 ανέλαβε να καθορίσει τον τρόπο με τον οποίο αυτές οι μειώσεις των εκπομπών θα μπορούσαν να αντιμετωπισθούν αποτελεσματικά. Οι τεχνικές και οικονομικές αναλύσεις της μελέτης σκιαγραφούν τους λόγους που απαιτείται παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μηδενικών εκπομπών άνθρακα για να τηρηθεί η δέσμευση αυτή και επεξηγεί τους τρόπους υλοποίησής του προγράμματος μέχρι το 2050 με δεδομένη την τρέχουσα τεχνολογία.

Οι AMO συνέβαλαν στην ανάπτυξη του περιεχομένου μέσω της παραγωγής μιας γραφικής αφήγησης σχετικά με τις γεωγραφικές, πολιτικές και πολιτιστικές επιπτώσεις του ενεργειακού τομέα μηδενικής εκπομπής άνθρακα. Η γραφική αφήγηση δείχνει πως μέσα από την πλήρη ενσωμάτωση και τον συγχρονισμό των ενεργειακών υποδομών της ΕΕ, η Ευρώπη μπορεί να επωφεληθεί τα μέγιστα από τη γεωγραφική ποικιλομορφία της.

Σύμφωνα με τον ενεργειακό χάρτη, ο οποίος θα πρέπει να επαναχαραχτεί στο μέλλον βάσει των νέων δεδομένων που θα προκύψουν, κάθε μέρος της Ευρώπης θα χρησιμοποιεί διαφορετικό είδος ανανεώσιμης πηγής ενέργειας.

Η Νότια Ισπανία, η Ιταλία, η Ελλάδα, τα μεσογειακά κράτη δηλαδή συγκροτούν τη Γη του Ήλιου (ηλιακή ενέργεια), ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει να χωριστεί στις νήσους του Αέρα (αιολική ενέργεια), και στις Χώρες της Παλίρροιας, συμπεριλαμβανομένου της Ιρλανδίας. (κυματική ενέργεια). Η Γερμανία θα μετατραπεί στη Geothermalia (γεωθερμική ενέργεια) , τα Βαλκάνια θα παράγουν βιομάζα στη Biomassburg και η Σκανδιναβία θα επικεντρωθεί στην υδροηλεκτρική ενέργεια, στη Βόρειο Hydropia. Στα ανατολικά βρίσκεται η Δημοκρατία της Δέσμευσης και Αποθήκευσης Άνθρακα , η οποία θα παράγει ηλεκτρική ενέργεια με τη χρήση νέων τεχνολογιών που θα αιχμαλωτίζουν το CO2 που εκπέμπεται κατά την καύση άνθρακα και το οποίο στη συνέχεια θα αποθηκεύεται στο υπέδαφος. Η Urania, τέλος, θα φιλοξενήσει το 10% της παραγωγής πυρηνικής ενέργειας.

Αν η Ευρώπη ακολουθήσει το Roadmap 2050, η ταυτόχρονη παρουσία των διαφόρων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην ΕΕ θα δημιουργήσει μέχρι το 2050 ένα συμπληρωματικό σύστημα παροχής ενέργειας κατοχυρώνοντας την ενεργειακή ασφάλεια για τις μελλοντικές γενιές.

Η αιολική ενέργεια από το Βορρά, η οποία είναι άφθονη το χειμώνα, θα μπορεί να αντισταθμίσει την ηλιακή ενέργεια από το Νότο, η οποία έχει μεγαλύτερες δυνατότητες κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, και το αντίστροφο και η Ευρώπη θα μπορέσει ενεργειακά να είναι σχεδόν αυτάρκης σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο, λήγοντας έτσι την εισαγωγική ενεργειακή εξάρτηση της από τρίτες χώρες.

Το Roadmap 2050 ανατέθηκε από το European Climate Foundation, καθώς και η πλήρης μελέτη, που δημοσιεύθηκε τον Απρίλιο του 2010, περιλαμβάνοντας εκτεταμένες τεχνικές, οικονομικές και πολιτικές αναλύσεις.

Όταν ξεκίνησε Roadmap 2050 θεωρήθηκε ότι το σενάριο της χρήσης τέτοιου ποσοστού ανανεώσιμης ενέργειας θα ήταν πολύ ασταθές στο να παρέχει επαρκή αξιοπιστία, και το κόστος πολύ υψηλό, καθώς σημαντικές ανακα

λύψεις της τεχνολογίας θα απαιτούνταν για να μετακινηθεί η Ευρώπη σε ένα μηδενικής εκπομπής CO2 ενεργειακό τομέα, ισχυρισμός που τελικά ήταν ασταθής.

Η ECF ισχυρίζεται ότι η μελέτη αποδεικνύει ότι η ευρέως διαδεδομένη αντίληψη ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι πάντα πιο δαπανηρές από τα ορυκτά καύσιμα είναι όλο και πιο παρωχημένη, καθώς οι επενδύσεις κεφαλαίου σε χαμηλές ενεργειακές υποδομές άνθρακα είναι πιο ακριβές από τις υψηλού κόστους υποδομές του άνθρακα αλλά το μακροπρόθεσμο λειτουργικό κόστος για την χαμηλών εκπομπών CO2 ενέργεια θα είναι χαμηλότερο από τις υψηλές προμήθειες άνθρακα.

Συγκεκριμένα, το μοναδιαίο κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας υπολογίζεται ότι θα αυξηθεί κατά 10-15 % το 2010-2050, αλλά το συνολικό κόστος της ενέργειας αναμένεται να μειωθεί κατά 20-30 %.
Η μελέτη υπογραμμίζει επίσης ότι η μετάβαση στην τεχνολογία της μηδενικής εκπομπής CO2 θα έχει δραματικές συνέπειες για τη βελτίωση της ενεργειακής ασφάλειας και θα ενισχύσει την ευρωπαϊκή οικονομική ευημερία.

Η μελέτη παρουσιάζει μια σειρά από επιλογές για παραγωγή ενέργειας με μηδενικές εκπομπές. Η παραγωγή καλύπτεται κατά 40, 60, 80 και 100 % με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ενώ το υπόλοιπο ποσοστό καλύπτεται με πυρηνική ενέργεια και σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής από ορυκτά καύσιμα (με δέσμευση άνθρακα και δυνατότητες αποθήκευσης).

Οι AMO οδηγήθηκαν σε λεπτομερή μοντελοποίηση και συντηρητικές παραδοχές για να ώστε να καταλήξουν σε ακριβή συμπεράσματα όσον αφορά τη βιωσιμότητα της κάθε προσέγγισης.

Η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι κάθε ένα από τα σενάρια που αναλύονται είναι εφικτά, αλλά προειδοποιεί ότι υπάρχει μια σειρά από εμπόδια για να υλοποιηθεί. Ειδικότερα, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η επιτυχής μετάβαση στη παραγωγή μηδενικής εκπομπής άνθρακα ενέργεια θα εξαρτηθεί από το Ηνωμένο Βασίλειο και τα υπόλοιπα κράτη μέλη της ΕΕ, την ιεράρχηση των μέτρων ενεργειακής απόδοσης και τη στήριξη την ταχείας ανάπτυξης του ευρωπαϊκού «υπερδικτύου» ηλεκτρικής ενέργειας

Η ΕΕ αποφάσισε να μειώσει τις εκπομπές της κατά 20 % έως το 2020. Τα κράτη μέλη όμως είναι ανάγκη να επιταχύνουν το στόχο στο 30 %, ώστε οι στόχοι για το 2050 να παραμείνουν εφικτοί.

Η μελέτη προϋποθέτει εφαρμογή τα επόμενα 15 χρόνια. Εάν καθυστερήσει η εφαρμογή κατά 10 χρόνια, το κόστος θα ανέβει στα 90 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως.

Στην πραγματικότητα, το 2050 οι στόχοι θα είναι δύσκολο να υλοποιηθούν αν η μετάβαση δεν αρχίσει μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια!

Δείτε ολόκληρη την μελέτη στο site του ενεργειακού χάρτη: http://www.roadmap2050.eu

Επιμέλεια κειμένου:
Μαρία Παπαδημητρίου, αρχιτέκτων μηχανικός

Πληροφορίες:
http://www.oma.eu/index.php?option=com_projects&view=portal&id=1240&Itemid=10
http://www.roadmap2050.eu 
Ξένος Τύπος: Wall Street Journal, Reuters, Business Green

Φωτογραφία:
The regions of renewable energy
By AMO © All rights reserved

Στοιχεία έργου
Τίτλος: Roadmap 2050: A Practical Guide to a Prosperous, Low-Carbon Europe
Περιγραφή: Τεχνική, οικονομική και πολιτική ανάλυση και γραφική αφήγηση που δημοσιεύτηκε τον Απρίλιο του 2010
Πελάτης: European Climate Foundation
Τόπος: Ευρώπη
Πρόγραμμα: Μελέτη για μηδενική εκπομπή CO2 στην Ευρώπη μέχρι το 2050.

Συνεργάτης: Reinier de Graaf
Υπεύθυνος έργου: Laura Baird
Ομάδα μελέτης: Rami Abou-Khalil, Vilhelm Christensen, Mira Hettesova, Matthew Jull, Tanner Merkeley, Yuan Tiauriman