Διακύρηξη της επίσημης θεμελίωσης του επαγγέλματος του μελετητή αρχιτεκτονικού φωτισμού

Το φως, φυσικό και τεχνητό, αποτελεί το κύριο μέσο με το οποίο ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται τον κόσμο που τον περιβάλλει. Επιπλεόν ορίζει το χώρο, αναδεικνύει τα χρώματα, αποκαλύπτει τις περίπλοκες λεπτομέρειες της υφής και της φόρμας και έχει τη δύναμη να μεταμορφώνει δραματικά την εικόνα, την προοπτική, την αναλογία και την ατμόσφαιρα κάθε εσωτερικού και εξωτερικού χώρου. Το φως επηρεάζει άμεσα την ανθρώπινη υγεία και ψυχολογική διάθεση και για το λόγο αυτό κάθε σχεδιασμός φωτισμού θα πρέπει να αξιολογείται όχι αποκλειστικά ως προς την επίτευξη ποσοτικών κριτηρίων που σχετίζονται τις περισσότερες φορές με την δυνατότητα να ‘δούμε’ ικανοποιητικά αλλά πιο ολοκληρωμένα λαμβάνοντας υπόψη μια σειρά από παράγοντες.

Δυστυχώς στη χώρα μας ο φωτισμός αντιμετωπίζεται ως ακόμα ένα προς πώληση προιόν - εμπόρευμα, με μη-επαγγελματικές ‘μελέτες’ φωτισμού να παρέχονται κατά κανόνα ‘δωρεάν’ από εταιρίες φωτιστικού εξοπλισμού ως υποστηρικτική και δελεαστική υπηρεσία πωλήσεων. Τα έργα που ολοκληρώνονται με την πρακτική αυτή, παρουσιάζονται τις περισσότερες φορές με κάποιο προιόν στο προσκήνιο και τη σύγχρονη αρχιτεκτονική δημιουργία να λειτουργεί απλά ως ένα εξαιρετικό φόντο. Ποιός θα εμπιστευόταν όμως να χειρουργηθεί από έναν προμηθευτή ιατρικών μηχανημάτων σε κάποιο νοσοκομείο; Θα μπορούσε κάποιος να υποστηρίξει ότι ο κατασκευαστής των καλύτερων τρομπετών ή ηλεκτρικών κιθάρων στον κόσμο είναι σε θέση να δημιουργήσει μουσική και μαγεία όπως για παράδειγμα ο Miles Davis ή ο Jimi Hendrix;

Την ίδια στιγμή στην Ευρώπη, κοσμογονικές εξελίξεις συμβαίνουν τόσο στο θέμα του σχεδιασμού του φωτισμού όσο και στις σύγχρονες τεχνολογίες των φωτιστικών συστημάτων. Η επαγγελματική μελέτη αρχιτεκτονικού φωτισμού αντιμετωπίζεται ως επιστήμη με κύριους άξονες την ενσωμάτωση και τον έλεγχο του φωτός (φυσικό ή τεχνητό) στην αρχιτεκτονική.

Στις 27 Οκτωβρίου 2007 η ολομέλεια του Συνέδριου Επαγγελματιών Μελετητών Φωτισμού υιοθέτησε και πιστοποίησε τη Διακήρυξη της επίσημης θεμελίωσης του Αρχιτεκτονικού Φωτισμού, ως αναγνωρισμένο επάγγελμα. Το πλήρες περιεχόμενο της Διακήρυξης εμφανίζεται στο ακόλουθο κείμενο.

Πρόλογος

Εκτιμώντας ότι οι ειδικές ικανότητες, η γνώση, η τεχνογνωσία, η εξειδίκευση και η εμπειρία
αποτελούν θεμέλιο του επαγγέλματος. Εκτιμώντας ότι η κατανόηση του φωτός, του φωτισμού, και των χαρακτηριστικών τους, αλλά και ο έλεγχός και χειρισμός αυτών έχει γίνει πλέον πολυσύνθετος και πολύπλευρος. Εκτιμώντας ότι ο αντίκτυπος του φωτός στον άνθρωπο αποτελεί μείζον θέμα το οποίο σαφώς και έχει πολύ μεγαλύτερες προεκτάσεις από αυτό της απλής εξασφάλισης επαρκών επίπεδων φωτισμού δια την όραση/οπτική αντίληψη, όσο σημαντικό και σύνθετο μπορεί αυτό να είναι από μόνο του. Εκτιμώντας ότι η ευθύνη αυτών οι όποιοι διατυπώνουν προτάσεις και σχεδιάζουν φωτισμό σε αυτό που αποκαλούμε ανθρώπινο περιβάλλον έχει γίνει πολύ σημαντική.
Η ολομέλεια του “Συνέδριου Επαγγελματιών Μελετητών Φωτισμού” πιστοποιεί τη “Διακήρυξη της Επίσημης Θεμελίωσης του Αρχιτεκτονικού Φωτισμού, ως Αναγνωρισμένο Επάγγελμα”. Γεγονός το όποιο πρέπει να
ληφθει υπόψη από κυβερνήσεις και από διεθνείς οργανισμούς/φορείς οι οποίοι εξετάζουν την αναγνώριση επαγγελμάτων.

Άρθρο 1.
Ο αρχιτεκτονικός φωτισμός είναι η τέχνη και η επιστήμη του φωτισμού του ανθρώπινου περιβάλλοντος. Οι μελετητές φωτισμού είναι οι επαγγελματίες οι όποιοι έχουν τη δυνατότητα να εφαρμόσουν την αυτή τέχνη και επιστήμη, διασφαλίζοντας έτσι επιτυχή αποτελέσματα.

Άρθρο 2.
Ο αρχιτεκτονικός φωτισμός είναι ένα επάγγελμα και μια ειδικότητα ευδιάκριτη από όλα τα άλλα , όπως αυτό της Αρχιτεκτονικής, Αρχιτεκτονικής Εσωτερικού χώρου, Αρχιτεκτονικής τοπίου, Πολεοδομικού Σχεδιασμού και των Ηλεκτρολόγων Μηχανικών.

Άρθρο 3.
Οι μελετητές φωτισμού αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας μιας αρχιτεκτονικής μελέτης. Συνεργάζονται και συντονίζουν την εργασία τους με όλες τις άλλες σχετικές ειδικότητες, για να εξασφαλιστεί η ολοκληρωτική επιτυχία της μελέτης.

Άρθρο 4.
Οι μελετητές φωτισμού φέρουν ευθύνη για το σχεδιασμό μέρους αυτού που αποκαλούμε ανθρώπινο περιβάλλον και είναι κατ’ επέκταση, υπεύθυνοι για την γενικότερη εμφάνιση της μελέτης τους, αλλά και του αντίκτυπου αυτής στην μελέτη των υπολοίπων, θα πρέπει ακόμη μέσω της δημιουργίας κατάλληλης ατμόσφαιρας και επαρκείας φωτισμού να εξασφαλίζεται η ευημερία και ευεξία των ανθρώπων που κινούνται στο χώρο, λαμβάνοντας υπόψη την ασφάλεια και την οπτική τους ικανότητα , όλα μέσα στα λογικά πλαίσια της δυνατότητας του σχεδιασμένου φωτισμού να επηρεάσει τον χώρο και τους χρήστες του.

Άρθρο 5.
Οι σχεδιαστές φωτισμού είναι υπεύθυνοι για την βιωσιμότητα της μελέτης τους .

Άρθρο 6.
Οι σχεδιαστές φωτισμού δεν αποτελούν μέρος της διαδικασίας εμπορίας υλικών για την πραγμάτωση ενός έργου εντούτοις, έχουν μια πολύ ισχυρή σύνδεση με το χώρο. Οι σχεδιαστές φωτισμού συνεργάζονται με κατασκευαστές, αντιπρόσωπους, εργολάβους και εγκαταστάτες μέσα στα αυστηρά πλαίσια του κώδικα ηθικής τους, προς όφελος πάντα του πελάτη, και της μελέτης στο σύνολο.

Άρθρο 7 .
Το αρχιτεκτονικός φωτισμός πλήρει όλες τις προϋποθέσεις για την επίσημη και πλήρη αναγνώρισή του: Διδάσκεται σε ακαδημαϊκό επίπεδο, διαθέτει πλειάδα εν ενεργεία επαγγελματιών, διατηρεί επαγγελματικό και δεοντολογικό κώδικα.

Θεόδωρος Δ. Κοντορήγας BSc MBA MSc
Ειδικός Σύμβουλος - Μελετητής Αρχιτεκτονικού Φωτισμού 
Μέλος IALD, PLDA, SLL