Μαθαίνοντας από το Μαϊάμι

Το Art Deco πήρε το όνομά του από την Exposition internationale des arts décoratifs et industriels modernes, του 1925, στο Παρίσι, αν και πολύ μετά το τέλος της εποχής του, στη δεκαετία του 1960. Αλλά τα καθοριστικά χαρακτηριστικά και οι φιλοδοξίες αυτού του νεωτερικού, αλλά όχι μοντέρνου, και εξαιρετικά δημοφιλούς στυλ του μεσοπολέμου συνδέονται άμεσα με την εξάπλωση του καπιταλισμού. Στη διαμόρφωσή τους έπαιξαν σημαντικό ρόλο οι ανάγκες και οι προτεραιότητες της μαζικής παραγωγής, η μαζική διαφήμιση και η μαζική κατανάλωση. Δεν είναι περίεργο λοιπόν το γεγονός ότι το Art Deco, ειδικά στις ύστερες, αμερικάνικες εκδόσεις του, γνωστές ως Jazz Moderne, ZigZag Moderne ή Streamlined Moderne, θεωρείται ότι αντιπροσωπεύει μια χαρακτηριστικά βορειοαμερικανική ευαισθησία, εκφράζει μια αμερικάνικης έμπνευσης νεωτερικότητα και στηρίζεται σε βασικές αμερικάνικες αξίες.

Σε μια εποχή δραματικών τεχνολογικών και κοινωνικών αλλαγών, το Art Deco βρήκε ιδιαίτερα εύφορο έδαφος στις ΗΠΑ και γνώρισε εκρηκτική εξάπλωση, από τους εικονικούς ουρανοξύστες του Μανχάταν έως τις διαφημιστικές αφίσες, τις φωτεινές βιτρίνες των μαγαζιών και τα «streamlined» καταναλωτικά αγαθά. Μέσα σε σύντομο χρόνο, έγινε το στυλ της αμερικάνικης επιχειρηματικής κουλτούρας, επιστρατεύτηκε να βοηθήσει τις ΗΠΑ να εξέλθουν από την οικονομική ύφεση, απέκτησε υψηλό γόητρο και απόλαυσε πρωτοφανή δημοτικότητα στη μαζική αγορά. Το ύστερο Art Deco διαμόρφωσε τις αμερικάνικες προτιμήσεις σε βαθμό ασύγκριτα μεγαλύτερο από οτιδήποτε κατόρθωσε νωρίτερα, στην ευρωπαϊκή ή ευρωπαΐζουσα εκδοχή του, η οποία περιορίστηκε στον κόσμο της πολυτέλειας και απευθύνθηκε σχεδόν αποκλειστικά σε μια κοινωνική και οικονομική ελίτ και σε ένα κοινό ειδικών. Η Χολιγουντιανή «βιομηχανία ονείρων» ενίσχυσε όσο ίσως τίποτε άλλο τη μαζική απήχηση του Art Deco, ειδικά κατά τη δεκαετία του 1930, παίζοντας ρόλο μηχανισμού παραγωγής της αισθητικής που εξέφραζε την αμερικάνικη κουλτούρα της εποχής.

Η τεράστια λαϊκή απήχηση του Art Deco στην Αμερική, ο πραγματισμός του, οι στενές σχέσεις του με τον κόσμο του εμπορίου και της διαφήμισης, η έμφαση στις οπτικές συγκινήσεις και η υιοθέτηση σχεδιαστικών μεθόδων και αισθητικής που απέβλεπαν στο δελεασμό του καταναλωτή, η επιθυμία του για ατομικότητα και νεωτερισμό, αλλά όχι για επανάσταση, ο μορφολογικός εκλεκτικισμός του και η δεκτικότητά του σε επιρροές, καθώς και η έλλειψη κανονιστικής θεωρίας και εκπεφρασμένης ιδεολογίας υποδηλώνουν ένα στυλ στους αντίποδες του σύγχρονού του, ουτοπικού, κοινωνικά στρατευμένου, ασκητικού, πρωτοποριακού, ελιτίστικου, δογματικού και ηθικολογικού Μοντερισμού.

Το ταξίδι, η αναψυχή και η διασκέδαση ήταν ήδη κατά το μεσοπόλεμο διαπλεγμένα με την βορειοαμερικανική κουλτούρα του καταναλωτισμού. Τα αμερικάνικα ξενοδοχεία στόχευσαν να ικανοποιήσουν τις ανάγκες και τις προσδοκίες μιας νέας, ανερχόμενης και αυξανόμενης μέσης τάξης. Η ολοένα και μεγαλύτερη εμπορευματοποίηση της αναψυχής και της διασκέδασης, της αναζήτησης ευχαρίστησης κα ηδονισμού, αντανακλάται στην ξενοδοχειακή αρχιτεκτονική των δημοφιλών, παραθαλάσσιων κέντρων διακοπών, όπως το Miami Beach, στη Florida, όπου συναντάμε μια εντυπωσιακή συγκέντρωση κτιρίων Art Deco, ως επί το πλείστον από τα τέλη της δεκαετίας του 1930. Πρόκειται κυρίως για μικρής σχετικά κλίμακας ξενοδοχεία και άλλα κτίρια αναψυχής και διασκέδασης, συγκεντρωμένα στην πρώτη περιοχή που εγγράφηκε στο Εθνικό Μητρώο Ιστορικών Τόπων των ΗΠΑ.

Δείτε ολόκληρο το άρθρο στην αγγλική έκδοση >>>

 
Ξενοδοχεία Crescent (Henry Hohauser, 1938), McAlpin (Lawrence Murray Dixon, 1940), και Ocean Plaza (Lawrence Murray Dixon, 1941), αριστερά, και ξενοδοχείο Cavalier (Roy France, 1936). South Beach, City of Miami Beach, Φλόριντα. Φωτογραφίες Στυλιανής Φιλίππου

 
Ξενοδοχείο Leslie (Albert Anis, 1937), αριστερά, και ξενοδοχείο Century (Henry Hohauser, 1939), δεξιά. South Beach, City of Miami Beach, Φλόριντα. Φωτογραφίες Στυλιανής Φιλίππου

 
Ξενοδοχείο Congress (Henry Hohauser, 1936), αριστερά, και ξενοδοχείο Breakwater (Anton Skislewicz, 1939), δεξιά. South Beach, City of Miami Beach, Φλόριντα. Φωτογραφίες Στυλιανής Φιλίππου

 
Ξενοδοχείο Colony (Henry Hohauser, 1935). South Beach, City of Miami Beach, Φλόριντα. Φωτογραφίες Στυλιανής Φιλίππου

 
Ξενοδοχείο Cardozo (Henry Hohauser, 1939), αριστερά, και ξενοδοχείο Astor (T. Hunter Henderson, 1936), δεξιά. South Beach, City of Miami Beach, Φλόριντα. Φωτογραφίες Στυλιανής Φιλίππου

 
Ξενοδοχείο Park Central (Henry Hohauser, 1937), αριστερά, και ξενοδοχείο Winterhaven, (Albert Anis, 1939), δεξιά. South Beach, City of Miami Beach, Φλόριντα. Φωτογραφίες Στυλιανής Φιλίππου

 
Ξενοδοχείο Taft (Henry Hohauser, 1936), αριστερά, και ξενοδοχείο Davis (Henry Hohauser, 1941), δεξιά. South Beach, City of Miami Beach, Φλόριντα. Φωτογραφίες Στυλιανής Φιλίππου

 
Ξενοδοχείο Kent (Lawrence Murray Dixon, 1939), αριστερά, και ξενοδοχείο Essex House (Henry Hohauser, 1938), δεξιά. South Beach, City of Miami Beach, Φλόριντα. Φωτογραφίες Στυλιανής Φιλίππου

 
Ξενοδοχείο The Tiffany (Lawrence Murray Dixon, 1939), αριστερά, και ξενοδοχείο Albion (Polevitzky και Russell, 1939), δεξιά. South Beach, City of Miami Beach, Φλόριντα. Φωτογραφίες Στυλιανής Φιλίππου

 
Ξενοδοχείο Marlin (Lawrence Murray Dixon, 1939), αριστερά, και ξενοδοχείο Victor (Lawrence Murray Dixon, 1937), δεξιά. South Beach, City of Miami Beach, Φλόριντα. Φωτογραφίες Στυλιανής Φιλίππου

 
Ξενοδοχείο Ritz Plaza (Lawrence Murray Dixon, 1940), αριστερά, ξενοδοχείο Delano (Robert Swartburg, 1947) και ξενοδοχείο National (Roy France, 1940), δεξιά. South Beach, City of Miami Beach, Φλόριντα. Φωτογραφίες Στυλιανής Φιλίππου

 
Καφετέρια Hoffman's (Henry Hohauser, 1940), South Beach, City of Miami Beach, Φλόριντα. Φωτογραφίες Στυλιανής Φιλίππου

 
Θέατρο Colony, lobby, αριστερά, και 11^th Street Diner, δεξιά, South Beach, City of Miami Beach, Φλόριντα. Μετά την επαναξιολόγηση της Art Deco κληρονομιάς της πόλης, αυτό το diner, κατ' εξοχήν χαρακτηριστικό παράδειγμα βορειοαμερικανικής λαϊκής Art Deco αρχιτεκτονικής, μεταφέρθηκε στην πόλη του Miami Beach από την Πενσυλβανία, το 1992. Κατασκευάστηκε στο Haledon, N.J., και αρχικά τοποθετήθηκε στο Wilkes Barre της Πενσυλβανίας, το 1949. Φωτογραφίες Στυλιανής Φιλίππου