Συνέντευξη με τον αρχιτέκτονα ALBERTO ALESSI

Ποια είναι η σημασία του αρχιτεκτονικού τουρισμού;
Είναι πολύ σημαντικό το να επισκέπτεσαι την αρχιτεκτονική. Δεν θα χρησιμοποιούσα τη λέξη τουρισμός, γιατί ο τουρισμός έχει σχέση με ένα είδος εκμετάλλευσης, χρησιμοποιώντας τα πράγματα με έναν χαρούμενο, αλλά όχι τόσο καθορισμένο τρόπο. Θα έλεγα ότι έχει σχέση με το να κάνει κανείς την αρχιτεκτονική εμπειρία. Αυτό σημαίνει να πάει σε μέρη, να τα κοιτάξει, να αποκτήσει εμπειρία. Είναι πραγματικά ένα ερώτημα εμπειρίας.

Όταν μιλάς για τον τουρισμό, είναι κάτι που έχει σχέση αρκετά με την βιομηχανία της διασκέδασης. Νομίζω ότι η αρχιτεκτονική είναι κάτι πολύ παραπάνω από απλή διασκέδαση. Φυσικά, έχει ταυτόχρονα αυτό το χαρακτήρα της παρουσίας, δηλαδή είναι πολύ σημαντικό να επισκεφτεί κανείς τα μέρη. Η αρχιτεκτονική είναι κάτι το οποίο μπορείς να συζητήσεις, αλλά πρέπει να ζήσεις την εμπειρία.

Ποια είναι η σημασία των ταξιδιών, ειδικά για τους αρχιτέκτονες, αλλά και για τους ανθρώπους γενικότερα;
Είναι απολύτως απαραίτητα. Αν ταξιδεύεις, μπορείς να δεις, να αισθανθείς και όπως είπα προηγουμένως, να αποκτήσεις εμπειρίες σχετικά με τα πιστεύω των άλλων ανθρώπων και κοινωνιών γύρω από τον τρόπο ζωής, τον τρόπο του να ζεις, τον τρόπο να ζεις επάνω στη γη.  Είναι απλά το να ταξιδεύεις μ' αυτό τον τρόπο, να ταξιδεύεις και να προσπαθείς να ανταλλάσεις αυτή την εμπειρία με τους άλλους, έτσι ώστε να φτάνεις σε ένα σημείο όπου μπορείς να αποδεχτείς. Το να έρχονται άνθρωποι εδώ κι εσύ να πηγαίνεις εκεί σε κάνει να αισθάνεσαι τα πράγματα από μία διαφορετική οπτική γωνία, από την αντίθετη ίσως πλευρά τους. Μερικές φορές όταν ταξιδεύεις, είσαι κάτι σαν το «άσπρο κουνούπι» μέσα στο σύστημα. Αυτό είναι καλό.

Ποια πιστεύετε ότι είναι η προστιθέμενη αξία που η αρχιτεκτονική δημιουργεί μέσα σε μία πόλη;
Δεν υπάρχει καμία πόλη  χωρίς αρχιτεκτονική όπως επίσης δεν υπάρχει αρχιτεκτονική χωρίς τις πόλεις. Επίσης, τα κτίρια από μόνα τους μέσα στο τοπίο, στην τελική αναζητούν την πόλη. Αναζητούν την εναλλαγή. Για μένα, πόλη σημαίνει το να ζεις μαζί με τους άλλους, να μοιράζεσαι εμπειρίες, να μοιράζεσαι έναν τρόπο ζωής, ιδέες και να αντιμετωπίσεις αυτή τη συνεισφορά.

Η αρχιτεκτονική είναι ο χώρος για αυτό. Μία αρχιτεκτονική και μία άλλη αρχιτεκτονική και μία άλλη φτιάχνουν μια πόλη. Όμως, η πόλη δεν είναι μονάχα τα κτίρια. Η πόλη είναι επίσης η ζωή που υπάρχει μέσα σ' αυτή. Το ένα βρίσκεται μπροστά από το άλλο και το ίδιο συμβαίνει και αντίστροφα. Υπάρχει μια πόλη η οποία αναζητά για αρχιτεκτονική και μία αρχιτεκτονική η οποία δημιουργεί μία πόλη. Υπάρχει μία κοινωνία η οποία τα αντιμετωπίζει όλα αυτά.

Ποια είναι η σημασία των αρχιτεκτονικών γεγονότων παγκοσμίως; Ποια είναι τα προνόμια μιας πόλης η οποία αναλαμβάνει τη διοργάνωση αυτών των γεγονότων;
Υπάρχει μια ασάφεια. Από τη μία πλευρά, είναι πολύ σημαντικό διότι έχεις την πιθανότητα να δεις ζωντανά, να ακούσεις και να συζητήσεις σχετικά με κάποιες ερωτήσεις και όχι μόνο τις δικές σου. Δεν είναι μόνο οι ερωτήσεις μιας μικρής κοινωνίας, συναντάς ανθρώπους οι οποίοι έρχονται από έξω, αντιμετωπίζοντας θέματα τα οποία πιθανότατα έχουν σχέση και με τη δική σου οπτική γωνία, ίσως και όχι, αλλά παρόλα αυτά ανοίγουν κάποιους ορίζοντες. Από την άλλη πλευρά, είναι επικίνδυνο γιατί θα μπορούσε να γίνει  ένα είδος ταξιδιωτικών ομάδων διασήμων αστέρων και στάρλετ οι οποίοι θα περιφέρονται τριγύρω, δημιουργώντας ένα είδος ιστορίας από μόνο του, το οποίο ουσιαστικά δεν αφορά τα πραγματικά προβλήματα. Αυτό είναι λίγο επικίνδυνο για μένα.

Έχετε το δικό σας Ατελιέ στη Ρώμη και πρόσφατα επίσης στη Ζυρίχη, δουλεύοντας ως αρχιτέκτονας, δάσκαλος, κριτής και έφορος. Ως αρχιτέκτονας, δουλεύετε έργα σε διαφορετικές κλίμακες: εκθεσιακό σχέδιο, κατοικία, έργα της πόλης.
Οι Ευρωπαϊκές πόλεις έχουν μια σπουδαία ιστορία. Το να σχεδιάσει κάποιος ένα μοντέρνο κτίριο μέσα σε αυτό το πλαίσιο είναι μια πολύπλοκη διαδικασία. Είναι ο κριτικός τοπικισμός μια προσέγγιση στην αρχιτεκτονική σας;
Αν αντιμετωπίσεις τον κριτικό τοπικισμό ως ένα είδος μεθόδου, δεν το νομίζω. Αυτό που είναι σημαντικό είναι το να είσαι πάντα ανοικτός σε καταστάσεις και επίσης στην ιστορία των καταστάσεων. Αυτό σημαίνει ότι αν πρέπει να χτίσεις σε κάποιο πλαίσιο, για παράδειγμα, αν χτίσω κάτι εδώ στη Θεσσαλονίκη, έχετε αυτές τις Βυζαντινές εκκλησίες αλλά ταυτόχρονα έχετε και την νέα πόλη. Πώς μπορείς να αποφασίσεις τι είναι περισσότερο σημαντικό και τι λιγότερο; Είναι μόνο  επειδή κάτι είναι πιο παλιό, επομένως έχει πολλή περισσότερη σημασία από κάτι καινούριο ή είναι κάτι καινούριο το οποίο είναι καλύτερο από κάτι παλιό. Είναι πάντα μια ερώτηση κατανόησης του πού βρίσκεσαι, σε ποια κατάσταση βρίσκεσαι, ποιες είναι οι ανάγκες της στιγμής, ποιες είναι οι ανάγκες μονιμότητας της συγκεκριμένης κουλτούρας. Δε συμβαίνει πάντα κάτι παλιό να είναι απαραίτητα καλύτερο από κάτι καινούριο. Για μένα, είναι κάθε φορά διαφορετικά πράγματα.

Η μόνη δέσμευση είναι ότι πρέπει να λάβεις υπόψη σου τα πάντα. Μετά, πρέπει να αποφασίσεις και αν το κάνεις μόνος σου, αλλά επίσης γνωρίζοντας ποιο είναι πραγματικά το κρίσιμο σημείο αυτού του μέρους. Χρειάζεται να είσαι συνεχώς ανοιχτός. Μην πας εκεί και πεις: «Θέλω να βάλω την υπογραφή μου σ' αυτό. Θέλω να βάλω εκεί το δικό μου είδος δήλωσης, το οποίο αντιπροσωπεύει εμένα ενάντια στον κόσμο». Είναι περισσότερο θέμα του να ακούς, αλλά χρειάζεται ταυτόχρονα και να αντιδράς. Αν απλά ακούς είναι καλό, αλλά ζητείται από σένα, ως αρχιτέκτονας, να προσθέσεις κάτι. Κι αυτό που θα προσθέσεις θα είναι καλό να είναι όσο το δυνατόν περισσότερο ανοιχτό. Θα πρέπει να έχεις υπόψη σου ότι οτιδήποτε κάνεις δημιουργεί ένα νέο πλαίσιο.

Υπάρχει ένα πλαίσιο πριν από την δική σου παρέμβαση αλλά και μετά από αυτήν. Αυτό το πλαίσιο, μετά την παρέμβαση, είναι πλέον καινούριο, κάποιος που θα έρθει αργότερα να χτίσει θα λάβει υπόψη του τη δική σου παρέμβαση. Σ' αυτό το σημείο είσαι ταυτόχρονα παλιός και νέος.

Είστε υπεύθυνος για την δικτυακή πλατφόρμα Italian-architects.com. Πώς θα χαρακτηρίζατε την σύγχρονη ιταλική αρχιτεκτονική;
Δεν θα μιλούσα για ιταλική αρχιτεκτονική, ούτε για ελληνική, ούτε για ελβετική. Θα μιλούσα για αρχιτεκτονική στην Ιταλία, για αρχιτεκτονική στην Ελλάδα, ή στην Ελβετία για παράδειγμα. Αυτό που εννοώ είναι ότι είναι σημαντικό το να βλέπεις ότι δεν βρισκόμαστε πλέον σε μια περίοδο όπου τα πάντα είναι τελείως ξεκάθαρα και υπάρχει μια κατεύθυνση, μια κοινωνία ως καθήκον, ως ένα ξεκάθαρο όραμα. Υπάρχουν πολλά οράματα τα οποία είναι ταυτόχρονα πιθανά. Αν ρίξω μια ματιά σε αυτά που συμβαίνουν στην Ιταλία, θα μπορούσα να πω ότι υπάρχουν διαφορετικές περιπτώσεις και κάθε τέτοια περίσταση σε κάθε πόλη της Ιταλίας μας οδηγεί σε διαφορετικά μέρη. Αν πρέπει να ανακαλύψω ένα είδος συνοχής ανάμεσα στις διαφορετικές αρχιτεκτονικές που είναι αναγνωρισμένες στην Ιταλία, υπάρχει ένα είδος συμφωνίας ότι η αρχιτεκτονική είναι πάντα κάτι που έχει άμεση σχέση με την πόλη.

Το ανέφερα ήδη και πριν. Στην Ιταλία, είναι πολύ ξεκάθαρο. Οι Ιταλοί σκέφτονται πάντα σαν πολίτες, ακόμη κι αν χτίζουν έξω από την χώρα. Επομένως, η ιδέα είναι να είσαι ένα είδος ανθρώπου της πόλης, ακόμη κι έξω απ' αυτήν. Είναι κάτι το οποίο βρίσκεται πολύ βαθιά μέσα στους Ιταλούς. Έκανα επίσης κάποιες εκθέσεις σχετικά με τους Ιταλούς αρχιτέκτονες. Η μία ήταν στις Ηνωμένες Πολιτείες και ο τίτλος ήταν «Η Ιταλία τώρα» για παράδειγμα. Ήταν ένα  σημείο άξιο απορίας. Τι σημαίνει; Το να χτίσεις τώρα στην Ιταλία, μήπως χρειάζεται κάποιο είδος ιταλικής αρχιτεκτονικής που ήδη υπάρχει; Και η απάντηση ήταν σχεδόν γνωστή σε όλους τους αρχιτέκτονες. Δεν υπάρχει ιταλική αρχιτεκτονική, αλλά υπάρχουν πιθανότητες. Μερικές φορές, είσαι παρόμοιος με κάποιον άλλο επειδή δεν μπορείς να κάνεις κάτι. Θα ήθελες να χτίσεις χρησιμοποιώντας ξύλο, αλλά δεν υπάρχει γνώση, γι' αυτό και κανείς δεν χτίζει με ξύλο εδώ, για παράδειγμα. Αυτό δεν συμβαίνει όμως επειδή δεν το θέλεις, αλλά επειδή απλά δεν μπορείς. Επομένως παρατηρείται αυτή η ομοιότητα εξαιτίας του αδύνατου. Πολλές φορές, είναι πρόβλημα περίστασης. Κάτι το οποίο έρχεται συχνά στο μυαλό των Ιταλών αρχιτεκτόνων, μιλώντας για αρχιτεκτονική, είναι συχνά η λέξη «ομορφιά». Αυτή η ομορφιά που γνωρίζουμε τώρα δεν είναι τόσο εύκολο να οριστεί, αλλά αυτοί χρησιμοποιούν το «όμορφο» κι όχι μόνο το «ενδιαφέρον». Μπορείς να πεις είναι ότι αυτό είναι ένα είδος βασικής, θεμελιώδους δήλωσης.

Είναι η παγκόσμια οικονομική κρίση μια ευκαιρία για όλους μας να ξανασκεφτούμε τους τρόπους με τους οποίους σχεδιάζουμε και κατασκευάζουμε τα κτίρια και το αστικό περιβάλλον;
Ναι, κάθε κρίση, κάθε δυσκολία είναι μία πιθανότητα να πας ακόμη πιο μακριά, επειδή ακριβώς πρέπει να σκεφτείς διπλά για τα πάντα τα οποία κάνεις. Δεν πρόκειται απλά για μια αντιγραφή-επικόλληση ή το να δημιουργήσεις μια αντίδραση που ήδη υπάρχει. Πρέπει να βρεις, πρέπει να αναζητήσεις. Και το να αναζητάς σημαίνει να εμβαθύνεις στην ουσία. Εμβάθυνε για να διαμορφώσεις τις ερωτήσεις σου. Τώρα, σχετικά με την κρίση, θα μπορούσαν να είναι ερωτήσεις που αφορούν την διαχρονικότητα. Αλλά η αειφορία, δεν είναι απλά ένα ερώτημα που αφορά την υπερβολική χρήση κάποιων υλικών ή το αν θα χρησιμοποιηθούν καλά ή κακά υλικά. Η διαχρονικότητα είναι επίσης κάτι το οποίο μπορεί να παρέχεται από την ίδια την κοινωνία.  Υπάρχει μήπως κάποιο είδος φόρμας το οποίο είναι αποδεκτό από μία κοινωνία; Μπορούν να το διατηρήσουν επίσης φιλοσοφικά ή όχι; Είναι πολύ πιο περίπλοκο. Σ' αυτή την κρίση, αυτή τη στιγμή, αυτή η πιθανότητα ακριβώς αναδεικνύεται. Σκέψου διαφορετικά. Αλλά σκέψου διαφορετικά επειδή χρειάζεται να το κάνεις κι όχι επειδή είναι της μόδας.

Έχετε γράψει διάφορα βιβλία σχετικά με την αρχιτεκτονική. Μπορεί ένα αρχιτεκτονικό βιβλίο να επηρεάσει τους καθημερινούς ανθρώπους, οι οποίοι δεν είναι αρχιτέκτονες, να έρθουν σε επαφή με την αρχιτεκτονική και να απαιτήσουν ένα καλύτερο αστικό περιβάλλον; Πώς μπορεί να επιτευχθεί αυτό;
Εξαρτάται. Όταν δημιουργείς ένα βιβλίο και θέλεις επίσης ένας μη αρχιτέκτονας να ενδιαφερθεί για αυτό το βιβλίο, για τα θέματα και τα κείμενά του, τότε θα πρέπει να το λάβεις υπόψη σου στο σχεδιασμό του. Πρέπει δηλαδή να αντιμετωπίσεις την ερώτηση. Έκανα κάποια στιγμή ολογραφία για κάποιους αρχιτέκτονες όπου προσπάθησα να αντιληφθώ γενικά θέματα τα οποία δεν απασχολούν μονάχα τους αρχιτέκτονες. Ίσως κάποιος να το βρει ενδιαφέρον, ακόμη κι αν δεν είναι αρχιτέκτονας. Κάποια άλλα βιβλία αντιμετώπιζαν περισσότερο άλλα θέματα κι εκεί προφανώς είναι πιο εύκολο, αφού τα θέματα αυτά δεν αφορούσαν μόνο την αρχιτεκτονική.

Έχουμε γενικά θέματα τα οποία είναι σημαντικά για μας ως κοινωνία, η αρχιτεκτονική ανήκει στην κοινωνία. Αυτός είναι ένας τρόπος που μπορείς να γράψεις ή να δουλέψεις πάνω σε βιβλία τα οποία μπορεί κάλλιστα να ενδιαφέρουν κι άλλους ανθρώπους. Πρέπει να το δουλέψεις προσεκτικά. Πρέπει να ανακαλύψεις έναν τρόπο που ένα βιβλίο μπορεί πραγματικά να διαβαστεί από διαφορετικές οπτικές γωνίες. Κάποιες φορές, υπάρχουν βιβλία τα οποία δεν απευθύνονται σε αρχιτέκτονες, αλλά είναι εξίσου σημαντικά γι' αυτούς. Μίλησα πριν για το βιβλίο «Αόρατες πόλεις» του Italo Calvino, το οποίο για μένα είναι αληθινά ένα σημαντικό βιβλίο κατά μία έννοια, από τη στιγμή που ανοίγει νέους ορίζοντες. Αυτό μπορείς να το αποκτήσεις όταν εξασκείς το ενδεχόμενο αυτό, δηλαδή το να έχεις οράματα.  Αυτό σε κάνει να έχεις την επιθυμία να το πραγματοποιήσεις, το να δημιουργήσεις δηλαδή κάτι το οποίο μπορεί να μεταμορφωθεί σε αρχιτεκτονική για τους μη αρχιτέκτονες επίσης.

   

Τέλος, θα μπορούσατε παρακαλώ να μας προτείνετε 10 κτίρια (κατασκευασμένα και επισκέψιμα) τα οποία θεωρείτε ως τα πιο σημαντικά παγκοσμίως που κάποιος θα έπρεπε να επισκεφτεί οπωσδήποτε;
Για μένα, θα ήταν ευκολότερο ίσως να αναφέρω δέκα πόλεις.

Αυτό που είναι σημαντικό είναι να προσπαθήσεις και πάντα να λαμβάνεις υπόψη σου το γεγονός ότι όταν κατασκευάζεις ένα κτίριο, δεν κάνεις απλά ένα είδος σχεδίου αντικειμένου το οποίο μπορείς να τοποθετήσεις οπουδήποτε. Έχει πάντα σχέση με ένα πλαίσιο, με μια πραγματικότητα. Βρίσκεται εκεί, μέσα στην πόλη, σε μια γωνία της πόλης, πίσω απ' αυτό το κτίριο, σ' αυτή τη στιγμή (στο 2010 για παράδειγμα). Είναι σημαντικό, γιατί αν δεν κινηθείς με αυτό τον τρόπο , επιστρέφεις πίσω στην ιδέα ενός γεγονότος που εσύ κάνεις και για το οποίο αύριο δεν θα ενδιαφέρεται πλέον κανείς.

Κατά αυτή την έννοια, ως παράδειγμα θα ανέφερα μια πόλη σαν το Split το οποίο βρίσκεται στην Κροατία. Είναι μία πόλη η οποία υπήρξε ένα παλάτι, ήταν δηλαδή ένα κτίριο κατά τη διάρκεια της ρωμαϊκής περιόδου και τώρα είναι μια πόλη. Είναι μία πόλη μέσα σε ένα κτίριο και το ίδιο το κτίριο εμφανίζεται ως μία πόλη. Είναι ένα αρκετά δυνατό παράδειγμα.

Μετά, θα έλεγα την Νέα Υόρκη για τον τρόπο με τον οποίο είναι μια κατασκευή αλλά και η πόλη της αρχιτεκτονικής ταυτόχρονα.

Επίσης, θα ανέφερα το Πεκίνο, επειδή ακριβώς πρόκειται για μια διαφορετική ιδέα. Θα πρότεινα να τριγυρίσετε έξω, γύρω από τις γωνίες και να τα ανακαλύψετε όλα αυτά. Φυσικά υπάρχει μια ιεραρχία, υπάρχουν μνημεία και πράγματα τα οποία είναι πολύ πιο σημαντικά από κάποια άλλα.

Αλλά είναι σημαντικό για μας, ως αρχιτέκτονες να ανακαλύπτουμε παντού ένα είδος πρότασης, ένα είδος ομορφιάς κι ένα είδος πιθανότητας. Η εκκλησία, ο επόμενος δρόμος αλλά επίσης η επόμενη γωνία θα μπορούσαν να είναι μια πιθανότητα.

Ως μία πιθανότητα θα μπορούσε να είναι η "Villa Hadrian", η οποία βρίσκεται κοντά στη Ρώμη και είναι μία βίλα για τον Αυτοκράτορα Hadrian. Είναι ένα είδος συλλογής κτιρίων τα οποία είδε κατά τη διάρκεια της αυτοκρατορίας κι εκείνη τη στιγμή αποφάσισε να προσπαθήσει να χτίσει ένα είδος βιβλιοθήκης κτιρίων, ένα κι ένα, όχι μια αντιγραφή αλλά κάτι το εμπνευσμένο. Κάνοντας ένα άλμα τώρα θα μπορούσε να είναι ενδιαφέρον και καλό να καταλάβουμε τι συμβαίνει τώρα στην αρχιτεκτονική.

Σκέφτομαι τώρα κάποια κτίρια πραγματικά ως αντικείμενα. Το να πας στο "Vitra Campus" βόρεια της Βασιλείας, στο «Weil  Am Rhein» στη Γερμανία, όπου υπάρχουν κτίρια Herzog & de Meuron, Tadao Ando, Frank Gehry, Zaha Hadid, Alvaro Siza, όχι επειδή πιστεύω ότι είναι σημαντικό το να έχει ένα κτίριο υπογραφή. Είναι το ακριβώς αντίθετο. Όμως, τότε μπορείς να καταλάβεις το τι συμβαίνει τώρα στην αρχιτεκτονική. Μπορείς να δεις ένα είδος μουσείου διαβίωσης, ένα ανοικτό μουσείο για ζωντανή αρχιτεκτονική.

Μετά, το Lincoln's Inn στο Λονδίνο, το μουσείο του John Soane το οποίο είναι απίστευτο και αυτό γιατί εκεί πέρα μπορείς να έχεις συζητήσεις περί ιστοριών, ιδεών και χώρων μέσα σε ένα πολύ μικρό κτίριο.

Πήγαινε στο Karnak στην Αίγυπτο. Είναι ένας εκπληκτικός χώρος, ένα απίθανο κτίριο το οποίο έχει να κάνει με την αίσθηση του οριζόντιου.

Πήγαινε στη ρώμη στο San Clemente που είναι μια εκκλησία, πάνω σε μια άλλη εκκλησία κι αυτή πάνω σε μια άλλη. Είναι μια παλιά ρωμαϊκή βίλα, χτίζουν μια εκκλησία πάνω σ' αυτή στον μεσαίωνα και μετά χτίζουν πάλι μια εκκλησία πάνω σ' αυτήν, στην περίοδο μανιερισμού κατά τη διάρκεια του 16^ου αιώνα. Επομένως, έχεις μια αίσθηση της κατακόρυφης διαμόρφωσης. Αυτό είναι απίθανο, το να καταλαβαίνεις πώς η αρχιτεκτονική και η πόλη αλληλεπιδρούν και επίσης βλέπεις ότι υπάρχουν στοιχεία τα οποία μεγαλώνουν και μετατρέπονται σε κάτι άλλο. Στο τέλος, δηλαδή, το νέο κτίριο δεν έχει καμία σχέση με το παλιό αλλά ταυτόχρονα υπάρχουν κάποια σημεία τα οποία αντιμετωπίζουν από κοινού.

Επίσης και πάλι στη Ρώμη, θα ανέφερα την εκκλησία San Carlo, η οποία βρίσκεται στην πόλη Borromini. Η ποιότητα του χώρου είναι εκπληκτική. Πηγαίνεις εκεί και μένεις κατάπληκτος, χωρίς λόγια. Είναι κάτι το οποίο κατά κάποιο τρόπο «αναπνέει» μαζί με εσένα.

Το Thermes in Vals από τον Peter Zumthor είναι μία πολύ δυνατή εμπειρία, όπως όλες οι θέρμες. Αν επίσης πας στη Βουδαπέστη, για παράδειγμα, έχεις ομορφιά. Είναι δυνατό, γιατί πρέπει να απολαύσεις όλο αυτό με το σώμα σου. Στέκεσαι εκεί πέρα σχεδόν γυμνός. Μπαίνεις μέσα στο νερό, στο καυτό νερό και στο κρύο, οπότε αποκτάς την εμπειρία της αρχιτεκτονικής με έναν άλλο τρόπο, με όλες τις αισθήσεις σου μαζί.

Αρκετά δυνατό, αρκετά ενδιαφέρον είναι και το κτίριο  των SANAA στη Λοζάνη, το Νέο Μαθησιακό Κέντρο (Learning Centre). Είναι ένας απροσδόκητος τρόπος να αντιμετωπίσεις την ερώτηση του να μελετάς ταυτόχρονα. Ο χώρος είναι πολύ κεντρικός εκεί. Ο χώρος είναι πολύ σημαντικός για την αρχιτεκτονική. Στο τέλος, φτιάχνεις ένα είδος κυττάρων (κελιών) για να κάνεις τον χώρο αυτό πιθανό, να υπάρχει.

Θα ήθελα να τελειώσω τη δήλωσή μου με δύο από τα αγαπημένα μου παραδείγματα.

Το ένα είναι η Villa Malaparte ή αλλιώς Casa Malaparte στην πόλη Capri από τον Adalberto Libera. Δεν είναι ένα αντικείμενο, επειδή διαχωρίζεται από τις πέτρες στην παραλία.

Και το άλλο μου παράδειγμα είναι η Casa Girasole του Luigi  Morreti στη Ρώμη. Είναι ένα εκπληκτικό κτίριο το οποίο αντιμετωπίζει το ερώτημα του να βρίσκεσαι σε μια Ρώμη της δεκαετίας του '50, αλλά ταυτόχρονα αντιμετωπίζοντας τη Ρώμη ως μια ολόκληρη πόλη. Αν έχεις την δυνατότητα, πήγαινε εκεί.

ArchiTeam
Παραγωγή: Μαρία Αναγνώστου, Σοφία Τζερεμέ, Ματίνα Κολωνιάρη
Επιμέλεια: Αλέξιος Βανδώρος, Μαρία Αναγνώστου
Βίντεο: Γιώργος Βλαχοδήμος

Σημειώσεις
Βιογραφικό και Photo Credits >http://www.architravel.com/pointofview/site.php?screen=people&id=23