ΜΟΝΙΜΕΣ ΣΤΗΛΕΣ

ArchiTRAVELING

16 Ιανουάριος, 2012

Συνέντευξη με τον αρχιτέκτονα DOGAN HASOL

Η ομάδα του ArchiTeam πραγματοποίησε συνέντευξη με τον αρχιτέκτονα DOGAN HASOL με έδρα την Τουρκία.

Ποια η σημασία του αρχιτεκτονικού τουρισμού;
Ο τουρισμός είναι σημαντικός, όπως επίσης και ο αρχιτεκτονικός τουρισμός. Η αρχιτεκτονική είναι κομμάτι του πολιτισμού, οπότε με τα ταξίδια μαθαίνεις για την παράδοση, την ιστορία όπως επίσης και για το μέλλον μερικών χωρών. Η αρχιτεκτονική αντιπροσωπεύει μια χώρα, το πολιτιστικό της επίπεδο με έναν τρόπο που ακόμα κι αν είσαι ένας απλός τουρίστας και παρατηρείς τα κτίρια μαθαίνεις για την ιστορία της χώρας που επισκέπτεσαι. Αν είσαι αρχιτέκτονας μαθαίνεις πολλά για τη χώρα και αποκτάς την ικανότητα να συγκρίνεις τις γνώσεις σου για τα κτίρια της χώρας σου και για την πρακτική σου.

Ποια η σημασία του να ταξιδεύεις, ειδικά για τους αρχιτέκτονες αλλά και για τους ανθρώπους γενικά;
Όπως εξήγησα προηγουμένως, για έναν αρχιτέκτονα είναι σημαντικό να δει τι συμβαίνει στον κόσμο, τι συμβαίνει έξω από τη χώρα του και να γνωρίσει τεχνολογικές καινοτομίες όπως επίσης και τη νοοτροπία άλλων χωρών. Όταν επιστρέψει μπορεί να χρησιμοποιήσει την κεκτημένη γνώση. Από την άλλη, υπάρχουν πολλές δυνατότητες για έναν αρχιτέκτονα: υπάρχουν κριτικές, περιοδικά, βιβλία και άλλες διευκολύνσεις όπως το διαδίκτυο, αλλά είναι πολύ σημαντικό να βλέπεις τα κτίρια με τα μάτια σου. Για παράδειγμα, όταν επισκέπτεσαι την Ινδία για να δεις το Taj Mahal σου δημιουργείται ένα τελείως διαφορετικό συναίσθημα από ότι αν το έβλεπες σε ένα περιοδικό. Αυτό είναι πράγματι κάτι διαφορετικό.

Ποια πιστεύετε ότι είναι η προστιθέμενη αξία που δημιουργεί η αρχιτεκτονική στα πλαίσια μιας πόλης;
Όταν επισκέπτεσαι την Κωνσταντινούπολη μπορείς να δεις τη φυσική ομορφιά, τα αρχιτεκτονικά έργα και την ιστορία. Όταν επισκέπτεσαι τη Ρώμη ή το Παρίσι δε θαυμάζεις τη φυσική ομορφιά αλλά κυρίως την αρχιτεκτονική και την ιστορία. Συναντάς πολλά κτίρια που είναι σημαντικά για την ιστορία τους όπως επίσης και για την αρχιτεκτονική τους. Βλέπεις όλα αυτά και στο πρόσφατο παράδειγμα της πόλης του Bilbao, που μετά την κατασκευή του μουσείου ο αριθμός των επισκεπτών της πόλης αυξήθηκε σημαντικά. Πέρα από την πολλή συζήτηση, το ίδιο προέκυψε και στο Παρίσι μετά την κατασκευή της πυραμίδας του Λούβρου από τον Ι. Μ. Pei. Σήμερα, δήμαρχοι και άλλοι υπεύθυνοι ενθαρρύνουν τέτοιου είδους επενδύσεις στην αρχιτεκτονική για να αυξήσουν τις επισκέψεις στις πόλεις τους.

Δημιουργήσατε δικό σας γραφείο στην Κωνσταντινούπολη, το οποίο ασχολείται με τον αστικό σχεδιασμό, την αρχιτεκτονική και το βιομηχανικό σχέδιο σε ευρεία κλίμακα. Η Τουρκία είναι μια χώρα με σπουδαία ιστορία. Το να σχεδιάζεις ένα σύγχρονο κτίριο μέσα σε αυτό το πλαίσιο είναι μια πολύπλοκη διαδικασία. Είναι ο κριτικός τοπικισμός μια προσέγγιση της αρχιτεκτονικής σας;
Σε μια χώρα με ιστορικό υπόβαθρο δεν είναι εύκολο να κατασκευάζεις χωρίς να σέβεσαι τα ήδη υπάρχοντα κτίρια. Τα διατηρητέα κτίρια πρέπει να ληφθούν υπόψη όπως επίσης και άλλοι οικισμοί μέσα στην πόλη που δίνουν χαρακτήρα σε αυτή. Όταν κατασκευάζεις σε μια ήδη χτισμένη περιοχή με ιστορική αξία πρέπει να υποκύψεις σε αρχιτεκτονικούς κανόνες και να σεβαστείς τα υπάρχοντα κτίρια. Υπάρχει ένα ιστορικό κέντρο στην Κωνσταντινούπολη μέσα από τα βυζαντινά τείχη. Σε αυτή την περιοχή υπάρχουν ορισμένοι αυστηροί κώδικες. Μέσα στο πλαίσιο αυτών των κωδίκων δεν μπορείς να χτίσεις πάνω από τέσσερα ή πέντε επίπεδα ανάλογα με την περιοχή. Το ερώτημα της κλίμακας είναι πολύ σημαντικό για τις παλιές περιοχές. Από την άλλη, δεν είναι ανάγκη να μιμηθείς ή να επαναλάβεις παλιές μορφές αλλά μπορείς να χρησιμοποιήσεις την αίσθηση αυτών. Πρέπει να σέβεσαι τα παλιά προκειμένου να τα συντηρείς. Πρέπει να διατηρήσεις αρχικά τις υπάρχουσες αρχιτεκτονικές αξίες και μετά να προσθέσεις κάτι σύγχρονο. Δε χρειάζεται να μιμηθείς.

Πως θα χαρακτηρίζατε τη μοντέρνα τουρκική αρχιτεκτονική;
Παρότι στην Τουρκία έχουμε καλά παραδείγματα μοντέρνας αρχιτεκτονικής, είχαμε μια τεράστια αύξηση πληθυσμού των πόλεων κατά τη διάρκεια των τελευταίων πενήντα ετών. Πολλοί από τους νεοεισαχθέντες στις πόλεις διαχειρίζονταν δημόσια γη δημιουργώντας δικές τους συνοικίες με πρόχειρες κατασκευές. Αρχικά, οι οικισμοί ήταν χτισμένοι όπως τα αγροτικά χωριά από τα οποία έρχονταν οι άνθρωποι. Αυτή ήταν η πρώτη φάση. Έπειτα, με την ενθάρρυνση των ψηφοθηρών πολιτικών, οι «καταληψίες» μετέτρεψαν τα κτίρια τους σε πολυκατοικίες. Το αποτέλεσμα ήταν η καταστροφή. Οπότε θα ήθελα να πω πως υπάρχουν καλά παραδείγματα μοντέρνας αρχιτεκτονικής στην Τουρκία αλλά συχνά δεν μπορείς να τα ξεχωρίσεις ανάμεσα σε αυτό το πυκνό και άναρχο σκηνικό.

Είστε ένας από τους ιδρυτές και πρόεδρος του τουρκικού κέντρου πληροφόρησης κτιρίων (Turkish Building Information - YEM). Τι ακριβώς είναι το ΥΕΜ και πως σχετίζεται με την αρχιτεκτονική;
Ιδρύσαμε το ΥΕΜ το 1968 για να προσφέρουμε πληροφορίες για τον κτιριακό τομέα. Στην αρχή είχαμε έναν μεγάλο εκθεσιακό χώρο στην Κωνσταντινούπολη που εκθέταμε κτιριακά προϊόντα. Αργότερα αρχίσαμε να οργανώνουμε μεγαλύτερες προσωρινές εκθέσεις, μια από τις οποίες είναι η Turkeybuild. Κάθε χρόνο έχουμε τρεις Turkeybuild εκθέσεις: στην Κωνσταντινούπολη, την Άγκυρα, τη Σμύρνη. Η έκθεση της Κωνσταντινούπολης καταλαμβάνει μια περιοχή 81000 τμ. δίνοντας πληροφορίες σε αρχιτέκτονες και επαγγελματίες της οικοδομής. Στο ΥΕΜ, η νοοτροπία μας ήταν να προσφέρουμε εκπαιδευτικές υπηρεσίες στον κτιριακό τομέα σχετικά με τις πιθανότητες στον τομέα της κατασκευής. Το κάνουμε αυτό εδώ και 42 χρόνια και θεωρώ ότι είναι μεγάλη επιτυχία καθώς είχαμε πάντα καλές σχέσεις με τους επαγγελματίες του χώρου. Στο Κέντρο, σχεδόν κάθε εβδομάδα έχουμε μια διάλεξη με μέσο κοινό 500 άτομα.

Τα τελευταία χρόνια η προσοχή όλων στρέφεται στην πράσινη αστική ανάπτυξη. Θεωρείτε πως είναι επιτακτική ανάγκη για τις πόλεις ή απλώς μια νέα μόδα με οικονομικά εξαγόμενα και συγκεκαλυμμένα συμφέροντα;
Το να είσαι «πράσινος» είναι απαραίτητο για τον κόσμο, για το μέλλον του κόσμου. Όταν χρησιμοποιούμε καύσιμα, ξοδεύουμε τα λεφτά μας. Καίμε τα λεφτά μας και αποκτούμε διοξείδιο του άνθρακα που μολύνει τον κόσμο μας, την ατμόσφαιρα. Η πράσινη αστική ανάπτυξη δεν είναι επιλογή, είναι αναγκαιότητα για το μέλλον του κόσμου, όχι μόνο για εμάς αλλά για τα παιδιά μας επίσης.

Εν κατακλείδι, θα μπορούσατε να μας δώσετε την προσωπική σας λίστα με 10 κτίρια παγκοσμίως (κατασκευασμένα και επισκέψιμα) τα οποία θεωρείτε ότι είναι τα πιο σημαντικά και κάποιος πρέπει να επισκεφθεί οπωσδήποτε;
Κατά την άποψη μου, ανάμεσα στα κτίρια που πρέπει να επισκεφθεί κάποιος είναι: η Αγιά Σοφία στην Κωνσταντινούπολη, το τζαμί του Sinan Selimiye και το συγκρότημά του στην πόλη Edirne, το Taj Mahal στην Ινδία, το Περίπτερο του Mies Van de Rohe και τη Sagrada Familia του Gaudi στη Βαρκελώνη, τη Βίλα Savoye του Le Corbusier στην Γαλλία, το Guggenheim Museum του Frank Lloyd Wright στη Νέα Υόρκη, το Bilbao Museum του Frank Gehry, τον Καθεδρικό του Oscar Niemeyer στη Βραζιλία και την Όπερα του Σύδνεϋ του Jorn Utzon.