Συνέντευξη με την αρχιτέκτονα BENEDETTA TAGLIABUE

Ποια είναι η σημασία του αρχιτεκτονικού τουρισμού;
Υπό μια έννοια, ο τουρισμός είναι σήμερα κάτι καινούργιο. Κατά κάποιον τρόπο μένω έκπληκτη, για παράδειγμα, όταν γυρνάω από ένα ταξίδι και υπάρχει μια μεγάλη διαφήμιση στη Βαρκελώνη που λέει: « Θα ταξιδέψετε κι άλλο» και εγώ σκέφτομαι: «Όχι σε παρακαλώ, δεν θέλω να ταξιδέψω άλλο».

Ειλικρινά, ταξιδεύω στο μέγιστο των δυνατοτήτων μου επειδή είμαι αναγκασμένη να το κάνω και, μερικές φορές, η ιδέα αυτή των ταξιδιών είναι κάτι πολύ θετικό. Τέλος πάντων, δεν πιστεύω ότι τα πράγματα είναι έτσι, αλλά δημιουργούμε την ιδέα, ότι το να ταξιδεύεις είναι πάντα κάτι το απίστευτο.

Η αρχιτεκτονική, κατά κάποιον τρόπο, είναι για όποιον την έχει ανάγκη. Αλλά σήμερα είναι πολλοί οι άνθρωποι που ταξιδεύουν εδώ και εκεί. Είναι πολύ σπουδαίο ότι η αρχιτεκτονική είναι αναγνωρίσιμη, οικεία, σε κάνει να νιώθεις όμορφα. Είμαστε, λοιπόν, σε μια περίοδο, στην οποία υπάρχουν πολλές ιδέες μεταφερόμενες από το ένα μέρος στο άλλο. Και υπάρχει, επίσης, μεγαλύτερη συνειδητοποίηση, όσον αφορά την τήρηση της καλής ποιότητας  της αρχιτεκτονικής, επειδή οι άνθρωποι τη βρίσκουν σε πολλά διαφορετικά μέρη.

Έτσι, για παράδειγμα, ο δημόσιος χώρος γίνεται πιο σημαντικός, η καλή ποιότητα γίνεται πιο σημαντική, οι εντυπωσιακοί φωτισμοί. Πιστεύω ότι ο τουρισμός που συνδέεται με την αρχιτεκτονική σχετίζεται κυρίως με το γεγονός ότι εμείς γινόμαστε πιο συνειδητοποιημένοι.

Ποια πιστεύετε ότι είναι η προστιθέμενη αξία που προσδίδει σε μια πόλη η αρχιτεκτονική;
Πιστεύω ότι η αρχιτεκτονική είναι πολύ σημαντική. Για παράδειγμα, αυτή η ιδέα του δημόσιου χώρου είναι εκπληκτική. Προετοιμάζω τώρα μια διάλεξη για τους δημόσιους χώρους και με απασχόλησε πολλές φορές η σημασία της ποιότητας του δημόσιου χώρου. Και, τελικά, κατάλαβα ότι αυτό που θέλω να πω είναι πολύ ξεκάθαρο.

Η αρχιτεκτονική με ποιότητα κάνει πιο χαρούμενους τους ανθρώπους. Είναι πολύ απλό. Το να μάθεις να κάνεις ποιοτική αρχιτεκτονική χρειάζεται αρκετή προσπάθεια, αλλά, κυρίως, η ιδέα είναι αυτή. Και, κυρίως, όταν δουλεύεις σε ένα project θα πρέπει να είσαι πολύ συνειδητοποιημένος στο να δημιουργήσεις κάτι που θα κάνει τους ανθρώπους περισσότερο χαρούμενους σε αυτό το μέρος.

Ποια είναι η σημασία των αρχιτεκτονικών γεγονότων (όπως το WAF που μας έφερε εδώ) παγκοσμίως; Ποιο είναι το κέρδος μια πόλης που φιλοξενεί τέτοιου είδους γεγονότα;
Το WAF, το World Architecture Festival με το οποίο πειραματίζομαι από την έναρξή του, που ήταν πριν τρία χρόνια, είναι ένα πολύ καλό γεγονός. Είναι σαν ένα περιοδικό, με τη διαφορά ότι είναι ζωντανό. Αυτό σημαίνει ότι έχεις τη δυνατότητα να έρθεις σε επαφή με άλλους στα πλαίσια πολλών διαφορετικών τρόπων διεξαγωγής μια πρακτικής, να γνωρίσεις ουσιαστικά ανθρώπους και να έχεις μια πολιτισμική ανταλλαγή, η οποία είναι πολύ δυνατή και κυριολεκτικά παγκόσμια. Αυτό το εκτιμώ πάρα πολύ και πιστεύω ότι πρέπει η πόλη που το φιλοξενεί να εμπλακεί λίγο περισσότερο.

Δεν είναι εύκολο, γνωρίζω ότι οι διοργανωτές πραγματικά προσπαθούν να το κάνουν αυτό, αλλά η Βαρκελώνη δε συνειδητοποιεί απόλυτα, ότι αυτό το γεγονός λαμβάνει μέρος εδώ, σε αυτή την πόλη και για κάποιους συγκεκριμένους λόγους. Αυτό τώρα βελτιώνεται. Ελπίζω, στο μέλλον, να εμπλέκει περισσότερο την πολιτιστική ζωή της Βαρκελώνης.

Σας ανήκει το αρχιτεκτονικό γραφείο "Miralles-Tagliabue-EMBT studio", το οποίο δουλεύει σε αρκετά projects, προσπαθώντας να διατηρήσει το πνεύμα της ισπανικής και ιταλικής παράδοσης του τεχνικού αρχιτεκτονικού γραφείου, η οποία υποστηρίζει τη συνεργασία αντί της ειδίκευσης.
Σαν αρχιτέκτονας, ποιο είναι το αντικείμενο σας, τι θέλετε περισσότερο να πετύχετε;
Έχουμε ασχοληθεί με πολλά διαφορετικά projects. Δεν μας αρέσει να λέμε ότι έχουμε κάποια ειδίκευση, ότι κάνουμε δημόσιους χώρους, για παράδειγμα. Κάνουμε αυτό που είναι ισπανική παράδοση για τους αρχιτέκτονες; ασχολούμαστε με ότι χρειάζεται. Μπορεί να κάνουμε πάρκα, ανοιχτούς χώρους, κτήρια, ουρανοξύστες, μικρού προϋπολογισμού κτήρια, σχολεία, θέατρα...

Έχουμε ασχοληθεί με πολλά διαφορετικά αντικείμενα. Κατά κάποιον τρόπο, οι αρχιτέκτονες έτσι είναι, προσπαθούν να κάνουν ένα μέρος καλύτερο. Αυτό είναι το χαρακτηριστικό μας.

Όχι τόσο «ειδικευμένοι σε αυτό ή το άλλο».

Η Ισπανία είναι μία χώρα με σπουδαία ιστορία. Το να σχεδιάζεις ένα μοντέρνο κτήριο σε αυτό το πλαίσιο είναι πολύπλοκη διαδικασία. Είναι ο κριτικός τοπικισμός μια προσέγγιση της αρχιτεκτονικής που χρησιμοποιείτε;
Δεν ξέρω, γιατί είναι κάπως δυσκολότερο να καθοριστεί. Η Ισπανία βρίσκεται σε μια πολύ διαφορετική χρονική στιγμή για να σεβαστεί τον τρόπο που θα λάβει υπ όψιν της τον ιστορικό πλούτο. Είναι πολύ διαφορετικά από την Ιταλία. Εδώ, επειδή (κυρίως μερικά χρόνια πριν) βρισκόμασταν σε μια περίοδο μεγάλου δυναμισμού υπήρχε η ιδέα ότι «εντάξει, μπορούμε να δουλέψουμε με αυτό, μπορούμε να το αλλάξουμε, μπορούμε να το μεταμορφώσουμε».

Τώρα, γίνεται λίγο περισσότερο ανησυχητικό. Απομακρύνεται λίγο περισσότερο από την παραδοσιακή αρχιτεκτονική. Αυτό είναι κρίμα, αν σκεφτείς ότι οτιδήποτε ιστορικό έχει απομείνει είναι χρήσιμο μόνο αν είναι σε θέση να παραμείνει ζωντανό. Αν δεν μπορεί να μείνει ζωντανό, δεν είναι ποτέ μοναδικό.

Πως θα χαρακτηρίζατε την μοντέρνα ισπανική αρχιτεκτονική;
Η Ισπανία είναι ένα ωραίο μέρος. Πριν, σας είπα ότι αυτός ο ισπανικός τρόπος του να κάνεις αρχιτεκτονική σχετίζεται, σε κάθε περίπτωση, με την προσπάθεια να φτιάξεις ένα όμορφο μέρος.

Μπορείς να γίνεις ένας αρχιτέκτονας που ασχολείται με την πόλη, με τους δημόσιους χώρους, σχέδια μικρών κατοικιών, οτιδήποτε, με έπιπλα επίσης. Αυτός είναι ένας φανταστικός τρόπος να υπάρχεις.

Η Ισπανία έχει καλή παράδοση σε αυτό. Έχει καλά, μικρά γραφεία τα οποία είναι πολύ συνειδητοποιημένα σχετικά με τις ικανότητες των συναδέλφων τους ή των συναδέλφων από το παρελθόν. Είναι κάπως παρόμοια με τη Φιλανδία, η οποία δεν είναι ένα μεγάλο μέρος, αλλά είναι ένα μέρος όπου οι αρχιτεκτονικές ικανότητες είναι παράδοση.

Η παγκόσμια οικονομική κρίση είναι μια ευκαιρία για τον καθένα να επανεξετάσει τους τρόπους με τους οποίους σχεδιάζουμε και κατασκευάζουμε τα κτήρια και το αστικό περιβάλλον;
Φυσικά, αν θέλεις να είσαι θετικός πάντα λες «είναι μια επιπλέον ευκαιρία.» Στην πραγματικότητα, είναι καταστροφή. Τι μπορούμε να κάνουμε; Πρέπει πάντα να εξελίσσουμε τον εαυτό μας και να βλέπουμε τι πραγματικά χρειάζεται.

Αν δεν είμαστε χρήσιμοι πια, πρέπει απλά να το καταλάβουμε και να έρθουμε σε επαφή με την πραγματικότητα. Αλλά ένας αρχιτέκτονας, ως ένας άνθρωπος που προσπαθεί να κάνει καλύτερο ένα μέρος, πάντα είναι χρήσιμος. Είμαστε πολύ χρήσιμοι.

Τα τελευταία χρόνια το ενδιαφέρον στρέφεται στην πράσινη αστική ανάπτυξη. Πιστεύετε ότι είναι επιτακτικό για μία πόλη ή είναι απλά μια νέα μόδα με οικονομικές προεκτάσεις και συγκαλυμμένα συμφέροντα;

Η αστική πράσινη ανάπτυξη είναι εκπληκτική. Συνεπάγεται πολλά διαφορετικά πράγματα. Σχετίζεται με την κατανόηση του τι χρειάζεται μια πόλη ώστε να λειτουργεί με τον καλύτερο τρόπο. Είναι ένα σημαντικό ζήτημα και πάντα ήταν, κατά κάποιον τρόπο, γιατί η καλή αρχιτεκτονική, η καλή αστική ανάπτυξη σχετίζονταν πάντα με το να κάνεις τα πράγματα να λειτουργούν καλύτερα.

Αλλά, σήμερα, όλοι είναι πολύ συνειδητοποιημένοι και υπάρχει αυτό το θέμα της ενέργειας, αυτή η νέα δυνατότητα να έχεις εναλλακτικές μορφές ενέργειας, αυτή η συνειδητοποίηση του πόσο σημαντικός είναι ο δημόσιος χώρος, πώς θα πρέπει να είναι η πόλη, ποια είναι η καταλληλότερη πυκνότητα, αυτή που θα κάνει τη δημόσια μεταφορά να πετύχει.

Αυτό είναι ένα θεμελιώδες θέμα που πάντα θα πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας.

Τέλος, μπορείτε να μας προτείνετε 10 κτήρια (κατασκευασμένα και επισκέψιμα), τα οποία θεωρείτε ως τα πιο σημαντικά παγκοσμίως και τα οποία κάποιος πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφθεί;
Αυτό είναι κάτι πολύ υποκειμενικό. Όταν γνώρισα τον Enric Miralles, είχαμε κάποιους, κατά κάποιον τρόπο, ήρωες.

Ήταν πολύ όμορφο να ανακαλύπτεις τον Le Corbusier ή τον μυστικό Le Corbusier.

Όποτε ταξιδεύαμε ανακαλύπταμε καινούριους ήρωες ή τοπικούς ήρωες, ανθρώπους για τους οποίους δεν θα ενδιαφερόσουν ποτέ και μετά άρχιζες να καταλαβαίνεις.

Είναι πολύ σημαντικό είναι να έχεις τα μάτια σου ανοιχτά και να είσαι ελεύθερος να καταλαβαίνεις αυτό βρίσκεις μπροστά σου.

ArchiTeam
Παραγωγή: Κυριακή Γκαβογιάννη, Βιργινία Γιάγκου
Επιμέλεια: Μαρία Αναγνώστου, Μαριάννα Χραπανά
Βίντεο: Γιώργος Βλαχοδήμος

Σημειώσεις
Βιογραφικό και Photo Credits >
http://www.architravel.com/pointofview/site.php?screen=people&id=21