(208) Το πάρκο «Κάρβουνο»

Σπουδάστριες: Βραχνάκη Ευαγγελία, Δεμένεγα Μαρία, Λύτρα Τριανταφυλλιά
Επιβλέποντες καθηγητές: Ησαΐας Δημήτριος, Χαϊδόπουλος Γεώργιος
Σύμβουλοι: Μαυρίδου Μαρία, Πανταλέων Ελευθέριος
Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Ε.Μ.Π.
Χρόνος παρουσίασης: Απρίλιος 2009

Η διπλωματική αφορά στο σχεδιασμό πάρκου που περιλαμβάνει γήπεδα, υπαίθριο θέατρο, παιχνίδι και κτίριο πολιτιστικών και εκπαιδευτικών χρήσεων.

Ο σχεδιασμός βασίζεται στο συνδυασμό των ακανόνιστων χαράξεων της γεωμετρικής απλούστευσης των στοών των παλιών ορυχείων που βρίσκονται στην περιοχή και των χαράξεων του ιστού της πόλεως. Βασικές παράμετροι σχεδιασμού είναι η διαμόρφωση του αναγλύφου, οι φυτεύσεις και τα υλικά.

Περιγραφή:
Η διπλωματική μας εργασία πραγματεύεται μια περιοχή έκτασης περίπου 80 στρεμμάτων στο Περιστέρι, η οποία αποτελεί το μεγαλύτερο αδόμητο χώρο του δήμου. Ως τη δεκαετία του '70 ονομαζόταν «Κάρβουνο» εξαιτίας του λιγνιτωρυχείου που λειτουργούσε εκεί από το 1932 έως το 1956. Η περιοχή αποτέλεσε αντικείμενο διεκδίκησης για την κάλυψη των αναγκών σε πράσινο, αθλητισμό, πολιτισμό, με αποτέλεσμα το χαρακτηρισμό της ως τέτοιου χώρου από το Γ.Π.Σ. του 1989.

Η περιοχή συνορεύει με το Άλσος Περιστερίου και το νεκροταφείο, ενώ εντός της σήμερα βρίσκονται λυόμενες κατασκευές του Εκθεσιακού Κέντρου Περιστερίου , 2 γήπεδα ποδοσφαίρου, ο χώρος στάθμευσης των απορριμματοφόρων του Δήμου, μάντρες οικοδομών, καταλύματα σεισμοπαθών και  5 κτίσματα γενικής κατοικίας.

Το Περιστέρι χαρακτηρίζεται από έντονη αστικοποίηση, πολυπολιτισμικότητα και  οικοδομική πυκνότητα. Το ποσοστό πρασίνου στο δήμο ανάγεται σε μόλις 1 τ.μ./κάτοικο όταν το ελάχιστο αποδεκτό ποσοστό που ορίζει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας είναι 9 τ.μ./ κάτοικο.

Από την ανάλυση προκύπτει η ανάγκη για δημιουργία πάρκου, για το σχεδιασμό του οποίου έγινε καταγραφή των κατάλληλων λειτουργιών με σκοπό την κάλυψη των αναγκών των κατοίκων, την προσέλκυση του κοινού και τη λειτουργία του καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας. Έτσι το νέο πάρκο, που θα ενοποιείται με το υπάρχον Άλσος, θα περιλαμβάνει το γήπεδο ποδοσφαίρου που διατηρούμε, καθώς και  3 νέα γήπεδα,  υπαίθριο θέατρο και παιχνίδια (παιδική χαρά, skate κ.ά). Η ύπαρξη του ορυχείου στο υπέδαφος της περιοχής, που επηρέασε το συνολικό σχεδιασμό, αποτέλεσε την αφορμή για την προσθήκη ενός κτιρίου, χώρου διατήρησης της μνήμης του ορυχείου.

Η κεντρική ιδέα σχεδιασμού προκύπτει από το συνδυασμό των ακανόνιστων χαράξεων της γεωμετρικής απλούστευσης των στοών των ορυχείων με τον  ιστό της πόλεως, τον οποίο θέλουμε να εντάξουμε στην περιοχή. Ορίζονται οι κινήσεις των περιπατητών, οι περιοχές στάσης και ένταξης επιλεγμένων λειτουργιών. Η διατήρηση του γηπέδου ποδοσφαίρου στο βόρειο τμήμα της περιοχής συμβάλλει τόσο στον ορισμό  των κινήσεων όσο και των περιοχών

Προβλέπονται πρωτεύουσες κινήσεις πεζών, εξαρτώμενες από τις κινήσεις από και προς το σταθμό μετρό που θα λειτουργήσει σύντομα κοντά στην περιοχή, καθώς και από άλλα κεντρικά σημεία περιμετρικά της περιοχής. Οι πορείες ακολουθούν τεθλασμένες χαράξεις, λαμβάνοντας υπόψη τις οπτικές φυγές στο τοπίο, την συνεχή εναλλαγή της προοπτικής μαζί με τις εναλλαγές των ποιοτήτων χώρου εκατέρωθεν των μονοπατιών.

Όσον αφορά το ανάγλυφο γίνεται προσπάθεια διατήρησης του υπάρχοντος όγκου των χωμάτων με εκσκαφές και επιχωματώσεις (υπάρχουν ήδη επιχωματώσεις στην περιοχή από τη διάνοιξη των στοών του ορυχείου). Η επεξεργασία του αναγλύφου γίνεται σύμφωνα με τον καθορισμό περιοχών κίνησης και στάσης και την εξασφάλιση θεάσεων.

Το υλικό που κυριαρχεί στο πάρκο είναι το χώμα σε σχεδιασμένες περιοχές στάσης και σε περιοχές κίνησης αλλά και σε περιοχές αμιγούς πρασίνου.

Οι κύριες πορείες διαμορφώνονται από προϊόντα σκυροδέματος και κυβόλιθους, ενώ οι δευτερεύουσες πορείες με πατημένο και απλό χώμα.

Για την επιλογή των φυτεύσεων τα κριτήρια είναι το ύψος, το πλάτος φυλλώματος, η μορφή, η διάκριση σε αειθαλή και φυλλοβόλα, η καταλληλότητα για ξηρά και μέτρια εδάφη.

Όσον αφορά στο κτίριο που εντάσσεται στο πάρκο, αυτό στεγάζει το χώρο μνήμης των ορυχείων, ως εκθεσιακό χώρο, ενώ στο κτιριολογικό πρόγραμμα περιλαμβάνονται επίσης χώρος περιοδικών εκθέσεων, βιβλιοθήκη, εργαστήριο για μαθητές, αίθουσα πολλαπλών χρήσεων και αναψυκτήριο. Ο σχεδιασμός του έγινε με βάση τις ίδιες διαγώνιες χαράξεις του πάρκου. Το κτίριο σε μεγάλο μέρος του είναι υπόσκαφο, περιλαμβάνει δημόσιους και ημιδημόσιους υπαίθριους χώρους ενώ το δώμα του έχει διαμορφωθεί με βάση το ανάγλυφο του πάρκου και είναι βατό έτσι ώστε να αποτελεί μέρος των πορειών του συνόλου. Άλλωστε, το ζητούμενο είναι η ομαλή ένταξη του κτιριακού όγκου στο τοπίο και η ταυτόχρονη συμφωνία με βιοκλιματικές αρχές.

Η μελέτη αυτή φιλοδοξούμε να συνεισφέρει στην πραγμάτωση λύσεων με βασικό άξονα το πράσινο προς όφελος της κοινωνίας.

Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια  θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.