(215) Δίκτυο Παρεμβάσεων στην Ακαδημία Πλάτωνος Διερεύνηση συλλογικής κατοικίας

Φοιτήτρια: Γιακουμάκη Ελένη
Επιβλέπουσα: Τσιράκη Σοφία
Σύμβουλος: Μαυρίδου Μαρία
Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο_ σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
Ημερομηνία υποστήριξης: 3 Νοεμβρίου 2010

Η παρούσα μελέτη ακολουθεί μια γραμμική διαδρομή από τον αρχαιολογικό χώρο του Κεραμεικού, πάνω στη χάραξη του πρότερου Δημόσιου  Σήματος καταλήγοντας στη χωροθέτηση δικτύου παρεμβάσεων διαφορετικής κλίμακας γύρω από το πάρκο της Ακαδημίας Πλάτωνος και εξετάζοντας θέματα συλλογικής κατοικίας, εκπαίδευσης, έρευνας και πολιτισμού.

Ακαδημία Πλάτωνος_ δίκτυο παρεμβάσεων
Η μελέτη επικεντρώνεται στο όριο της γειτονιάς με το αρχαιολογικό πάρκο με στόχο την απόσβεση των βραχυπρόθεσμων επιπτώσεων της ραγδαίας αναπτυξιακής διαδικασίας που συντελείται στην περιοχή. Ραχοκοκαλιά της παρέμβασης αποτελεί η πεζοδρόμηση της οδού Μοναστηρίου η οποία ενώνει την περιοχή κατοικίας με το κέντρο και το ευρύτερο δίκτυο ΕΑΧΑ (Ενοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων Αθήνας). Για την αποκατάσταση της σχέσης με τη γειτονική περιοχή, τα Σεπόλια, πεζοδρομείται η οδός Τριπόλεως, ενώνοντας το λόφο του Ιππείου Κολωνού με το πάρκο της Ακαδημίας Πλάτωνος. Η κυκλοφοριακή ρύθμιση ολοκληρώνεται με την κατάργηση των οδών Κρατύλου και Δράκοντος καθιστώντας τα δυο σημερινά τμήματά του πάρκου έναν ενιαίο χώρο πρασίνου, στον οποίο περιλαμβάνονται και παρακείμενες εκτάσεις προς απαλλοτρίωση.

Σχεδιασμός Πάρκου
Σημείο αναφοράς της παρέμβασης είναι το ίδιο το πάρκο, το οποίο καλείται σήμερα να αναλάβει δύο ρόλους: την υπερτοπική λειτουργία ενός σημαντικού αρχαιολογικού άλσους και την τοπική χρήση του πάρκου γειτονιάς.  Προς την αναδιατύπωση του διττού του χαρακτήρα μέσω σχεδιασμού, αφαιρείται το υφιστάμενο αυστηρό όριο των κιγκλιδωμάτων και μέσω αναδιπλώσεων του εδάφους τα σκάμματα του αρχαιολογικού άλσους  αποκόπτονται ή διαπλέκονται επιλεκτικά με τις ελεύθερες επιφάνειες πρασίνου του πάρκου γειτονιάς. Τα υφιστάμενα αρχαιολογικά σκάμματα γεωμετρικοποιούνται και μέσω κατάλληλου χειρισμού του εδάφους μεταφράζονται σε κατάφυτα πρανή.

Διερεύνηση Συλλογικής Κατοικίας
Η μελέτη, πέρα από την ανάλυση και πρόταση ρυθμίσεων σε επίπεδο αστικού σχεδιασμού στο πλαίσιο ευρύτερης ομάδας εργασίας, εμβαθύνει στη διερεύνηση συλλογικής κατοικίας.  Στην Ακαδημία Πλάτωνος η αναπτυξιακή διαδικασία στο πεδίο της κατοικίας κινείται στο πλαίσιο της αντιπαροχής που σε συνδυασμό με τους υψηλούς συντελεστές δόμησης άλλα και την επερχόμενη  άνοδο της αξίας γης θα συνεχίσει να αναπαράγει  πυκνό αστικό περιβάλλον. Στόχος της μελέτης είναι να διερευνηθεί, με σημείο εκκίνησης τα όρια του αστικού ιστού με το αρχαιολογικό πάρκο ένα σύστημα ανάπτυξης κατοικίας που θα εντάσσει οργανικά τους υπολειπόμενους έως τώρα ανοιχτούς χώρους δημιουργώντας εσωτερικό δίκτυο σε επίπεδο οικοδομικών τετραγώνων, θα δίνει έμφαση στο συλλογικό χαρακτήρα της κατοίκισης και θα προσφέρει καλύτερη αναλογία κτισμένου-άκτιστου χώρου.

Σενάριο παρέμβασης
Λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση του οικοδομικού όγκου (αστικά κενά, παλαιωμένος οικοδομικός όγκος) διακρίνονται τρεις κατηγορίες παρεμβάσεων. Προτείνεται, πρώτον, η εκμετάλλευση μεμονωμένων οικοπέδων για τη δημιουργία προσβάσεων στους ακάλυπτους, δεύτερον, η συνένωση ιδιοκτησιών που διαμορφώνουν εκ νέου αστικό μέτωπο και προσβάσεις, και τρίτον η συνένωση στενών οικοδομικών τετραγώνων με πεζοδρόμηση. Φορέας της παρέμβασης θεωρείται η ΕΑΧΑ με ρόλο ρυθμιστικό ανάμεσα στο δήμο και τους ιδιοκτήτες.

Κεντρική Ιδέα
Η εφαρμογή των επιμέρους περιπτώσεων εντοπίζεται σε οικοδομικό τετράγωνο στο νότιο όριο του πάρκου. Κεντρική ιδέα αποτελεί η δημιουργία κεντρικού ελεύθερου χώρου-αυλής στο εσωτερικό του τετραγώνου που αποτελεί την καρδία του συγκροτήματος. Οι κτηριακοί όγκοι που περιγράφουν  την αυλή προσπαθούν να μεταγράψουν την κλίμακα και τις αναλογίες των γύρω κτηρίων και τις ήδη υπάρχουσες χαράξεις του ιστού. Παράλληλα, οριοθετούν τις προσβάσεις στον κεντρικό χώρο και φιλτράρουν την πρόσβαση προς την πιο ιδιωτική πίσω αυλή. Οι χαράξεις αυτές  οργανώνουν και τους άξονες κινήσεων πάνω σε δίκτυο λειτουργιών που αναφέρονται στη γειτονιά (εμπορικές χρήσεις υπαίθριος κινηματογράφος αίθουσα πολλαπλών χρήσεων) και στο ίδιο το συγκρότημα (βρεφονηπιακός σταθμός). Οι άξονες κίνησης λειτουργούν και ως οργανωτικό στοιχείο των κατοικιών στους ορόφους σχηματίζοντας ένα δίκτυο ημιυπαιθρίων στοών -ενδιάμεσων χώρων- που διανέμουν στις κατοικίες.

Τυπολογίες
Στην οργάνωση των κατοικιών μελετάται η ένταξη των λειτουργιών της κατοικίας στην μονάδα 4*4m² όπου με απλές διατάξεις (Π,Γ,τετραγωνο) σχηματίζει την μονάδα κατοίκησης. Κύρια επιδίωξη είναι να ενταχθεί οργανικά ο ελεύθερος χώρος στο σώμα της κατοικίας. Προτείνονται κατοικίες 48, 64, 98 και 128 τμ οι οποίες διατασσόμενες καθ' ύψος δημιουργούν μια πορώδη κτηριακή μάζα, με κενά και πλήρη , ανοικτούς και κλειστούς χώρους κατοίκισης.

Το ευέλικτο αυτό σύστημα παρουσιάζει και κατασκευαστική ευελιξία. Προσπαθώντας ο τύπος συγκρότησης να αποτελέσει μοντέλο για την ανάπτυξη κατοικίας στην ευρύτερη περιοχή και με γνώμονα το χαμηλό κόστος προτείνεται ένα τυπικό κατασκευαστικό μοντέλο με σκελετό από οπλισμένο σκυρόδεμα πληρώσεις από οπτοπλινθοδομή και επίχρισμα από ασβεστοκονίαμα.

Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια  θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.