(131.12) Κηφισός 2020

Φοιτητής : Περλεπέ Κων/να
Επιβλέπων καθηγητής : Γιάννης Αίσωπος
Τμήμα αρχιτεκτόνων, Πανεπιστήμιο Πατρών
Παρουσίαση : Σεπτέμβριος 2012

Aντικείμενο μελέτης της διπλωματικής αυτής εργασίας είναι ο ποταμός Κηφισός, ο οποίος έχοντας μήκος 20 km, διατρέχει όλο το λεκανοπέδιο Αττικής. Στον Κηφισό κανείς μπορεί να παρατηρήσει όλες τις φάσεις ανάπτυξης του αστικού τοπίου εις βάρος του φυσικού. Μελετώνται συγκεκριμένα 6 περιοχές ενδεικτικές των διαφορετικών αυτών φάσεων.

Ο σχεδιασμός των παραποτάμιων περιοχών οργανώνεται χάρη σε μια στρατηγική ανάπτυξής του ποταμού στον χρόνο. Η στρατηγική αυτή περιέχει τις αρχές σχεδιασμού του πράσινου, του υδάτινου στοιχείου, των συνδέσεων με την πόλη και τον προγραμματικό επαναπροσδιορισμό κάθε περιοχής. Κάθε φάση ανάπτυξης ασχολείται με καθένα από τα παραπάνω στοιχεία και εμφανίζεται ταυτόχρονα σε όλη την πόλη.

Σαν αποτέλεσμα το ποτάμι αναδύεται σταδιακά στις 6 εταιρογενείς και απομακρυσμένες περιοχές και θέτει τις βάσεις μια υγειούς ανάπτυξης.

Η ανάπτυξη αυτή δεν σχετίζεται με μια ρομαντική επιστροφή στη φύση, αλλά αντίθετα παίρνει ως δεδομένο το μοτίβο της πόλης σε κάθε περιοχή,το επανερμηνεύει και το επαναλαμβάνει.

Το βασικό ερώτημα που αυτή η διπλωματική επιχειρεί να προσεγγίσει είναι το εξής:

"Όταν η ανθρώπινη δραστηριότητα ευθύνεται για την τάξη των πραγμάτων, τότε αρκεί μια στατική αρχιτεκτονική πρόταση για να αλλάξει την εικόνα του φυστικού αστικού τοπίου? Πώς αλλάζει η αντιμετώπιση του τοπίου από το άτομο?"

 

 

Μέθοδος
Δεδομένου ότι επιχειρείται ο σχεδιασμός 6 ανόμοιων και απομακρυσμένων περιοχών, διάσπαρτων σε όλη την αθήνα, αναγκαία είναι η ύπαρξη κάποιου συνδετικού ιστού. Ο σχεδιασμός υλοποιείται σε 4 στάδια καθένα από τα οποία απαντά σε συγκεκριμένα προβλήματα. Κάθε στάδιο εμφανίζεται ταυτόχρονα και στις 6 περιοχές, θέτωντας τις βάσεις μιάς υγειούς ανάπτυξης.

Στο 1^ο στάδιο έχει ως στόχο την συμμετοχή της τοπικής κοινότητας και περιλαμβάνει bottom- up δράσεις, όπως δεντροφυτεύσεις και καθαρισμός της κοίτης.

Στο 2^ο, ανασχεδιάζεται η κοίτη με φυσικό τρόπο ώστε να μετριάζονται οι πλημμύρες.

Στο 3^ο ενισχύονται οι συνδέσεις με την πόλη και σχεδιάζονται οι εσωτερικές συνδέσεις σε κάθε περιοχή.

Τέλος στο 4^ο επαναπροσδιόρίζονται προγραμματικά οι 6 περιοχές μέσω του σχεδιασμού κτιρίων.

 

 

1. Αδάμες
Πρόκειται για δασική έκταση,  οικιστικού χαρακτήρα, με ελάχιστες ελαφρές βιοτεχνικές εγκαταστάσεις, όπως θερμοκήπια. Η πόλη συνεχώς επεκτέινεται τα τελευταια 20 χρόνια περιορίζοντας τη δασική έκταση. Μοναδικό όριο της επέκτασης είναι το υψόμετρο.

Ακολουθώντας το μοτίβο της περιοχής, σχεδιάζονται όγκοι με διαστάσεις μονοκατοικιας που μοιάζουν να προσπαθούν να φτάσουν στο ποτάμι, λόγω του υψομέτρου δεν τα καταφέρνει κανείς.

 

2. Αχαρνές
Ο ποταμός περνά μέσα από τη βιομηχανική ζώνη Αχαρνών. Στόχος στην περιοχή αυτή είναι η δημιουργία ενός αστικού υδροβιότοπου.

Σχεδιάζεται το «Κέντρο Δειγματοληψίας και Ποιοτικού Ελέγχου» του Κηφισού. Πρόκειται για κτίρια που προσγειώνονται στην περιοχή ακριβώς, πάνω στο ποτάμι και με μια σειρά φίλτρων που διαθέτουν στη βάση τους, καθαρίζουν το νερό από στερεά απορρίματα και από συγκεκριμένες βλαβερές και παθογόνες ουσίες.

Κάθε κτίριο αποτελείται από 2 τμήματα. Το επιστημονικό κέντρο και το παρατηρητήριο. Ανάμεσά τους περνά 1 μονοπάτι. Ο επισκέπτης βιώνει το ποτάμι περιτριγυρισμένος από κτίρια. Όχι βιομηχανικούς όγκους αυτή τη φορά, αλλά ένα κέντρο ζωής για το ποταμό.

 

3. Κόκκινος μύλος
Πρόκειται για περιοχή αστικής κατοίκησης, με πολυκατοικίες και μεγάλη συγκέντρωση πληθυσμού.

Ακολουθώντας το αστικό μοτίβο, σχεδιάζεται ένα κέντρο εκπαίδευσης το οποίο περιέχει ωδείο, κέντρο χορού, καλλιτεχνικά και επιστημονικά εργαστηρια -διάσπαρτοι όγκοι που ακολουθούν τις διαστάσεις και την οργάνωση μιας πολυκατοικίας, παραμένουν όμως πάντα ανεξάρτητοι μεταξύ και οργανώνονται γύρω από έναν κήπο.

 

 

4. 3+2 γέφυρες
Ο Κηφισός στο σημείο αυτό κυλάει παράλληλα με την εθνική οδό μέσα σε έναν οχετό που δεν επιτρέπει την ανάπτυξη παρόχθιας βλάστησης.

Τα δίκτυα κυκλοφορίας είναι χαρακτηριστικά της περιοχής και η πόλη μοιάζει να αγωνίζεται διαρκώς να γεφυρώσει τα χάσματα που αυτά δημιουργούν.

Σχεδιάζονται πεζογέφυρες βλάστησης, οι οποίες γεφυρώνουν το χάσμα πόλης- φύσης και καλούν τον διαβάτη να σταματήσει, να απολαύσει το απόκοσμο τοπίο και γιατί όχι μια θεατρική παράσταση.

 

5. Ρέντης
Στην περιοχή από τις Τρεις Γέφυρες μέχρι τον Άγιο Ιωάννη Ρέντη, ο Κηφισός εξαφανίζεται κάτω από το οδόστρωμα της ομώνυμης λεωφόρου.

Ο Κηφισός εμφανίζεται στην επιφάνεια μετά τον Άγιο Ιωάννη Ρέντη. όπου η κοίτη παραμένει ακάλυπτη πριν σκεπαστεί από τον υπερυψωμένο αυτοκινητόδρομο.

Ο ποταμός στο σημείο αυτό μοιάζει να έχει κοπεί σε κομμάτια καθώς κατακερματίζεται από τα οδικά δίκτυα. Εδώ, επιχειρειται ο σχεδιασμός ένος Κέντρο Σπουδών Μετανάστευσης, το οποίο αποτελούμενο από 3 κτίρια- γέφυρες ίπταται και τέμνει τον ποταμό. Το Κέντρο αυτό είναι ένας τόπος όπου το πολυ-πολιτισμικό περιβάλλον την Αθήνας αλληλεπιδρά με την κοινότητα.

 

 

6. Δέλτα Φαλήρου
Στο φάληρο, στις εκβολές του ποταμού, κανείς αντικρύζει την ολυμπιακή Αθήνα σε όλο της το μεγαλείο και οι υποδομές μοιάζουν να έχουν πάρει τη θέση του φυσικού στοιχείου.

Αν το μοτίβο της περιοχής είναι τα όρια, επεμβάινουμε πάνω στη τεχνητή κοίτη δημιουργώντας όρια δραστηριοτήτων.

Σε τομή οτιδήποτε εκτείνεται από τη πλευρά του ρενζο πιάνο είναι τεχνητή φύση. Ό,τι εκτίνεται προς Πειραιά είναι κτιριο και πρόγραμμα ενώ ό,τι βρίσκεται στην ενδιάμεση ουδέτερη ζώνη είναι αφιερωμένο σε δραστηριότητες.

 

Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια  θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.