139.14 Χώμα & νερό λουτρά στη Μυτιλήνη

Φοιτήτριες: Δέσποινα Βαλιάδη, Ευθυμία Σταματοπούλου, Θάλεια-Δήμητρα Στεφανάκη
Επιβλέπουσα καθηγήτρια: Αλεξάνδρα Αλεξοπούλου
Σύμβουλος καθηγητής: Ιωάννης Τσουκαλάς
Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Α.Π.Θ.
Ημερομηνία παρουσίασης: 01 Οκτωβρίου 2014

περιγραφή: Θερμά Λουτρά μέσα από ένα παλιό και ένα σύγχρονο λουτρό συνδυάζονται στο τυπικό μυτιληνιό τοπίο. Πρόθεση της διπλωματικής εργασίας είναι η διερεύνηση της σχέσης κτιρίου και αναγλύφου. Η διακριτική ένταξη ενός νέου υπόσκαφου λουτρού σε ενα ήδη αλλοιωμένο τοπίο, που διατηρεί τα χαρακτηριστικά της λουτρικής εμπειρίας και τη φυσικότητα του τοπίου αποτέλεσε στόχο.

H διπλωματική εργασία έχει ως θέμα κτίρια Λουτρών στην Μυτιλήνη. Η περιοχή επέμβασης τοποθετείται στο βόρειο όριο της πόλης, ενώ αφορμή για την επιλογή της ήταν η ύπαρξη παραθαλάσσιου μετώπου, το ρέμα Λεμονούς που τη διασχίζει και το παλιό κτίριο των Θερμών λουτρών Κουρτζή, που ανήκει στο τέλος του 19^ου αιώνα. Σήμερα η περιοχή είναι υποβαθμισμένη, λόγω της βιομηχανικής δραστηριότητας και ιδιαίτερα της ύπαρξης  του εργοστασίου της Δ.Ε.Η., η οποία έχει αλλοιώσει σε μεγάλο βαθμό τα φυσικά της στοιχεία.

 

 

ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ
Στόχο της εργασίας αποτέλεσε η διαμόρφωση ενός ελεύθερου χώρου στα όρια του αστικού ιστού, σε άμεση επαφή με τη θάλασσα και η εκ νέου ένταξη της λουτρικής εμπειρίας στην καθημερινότητα της πόλης.

Συνεπώς, κρίθηκε απαραίτητη η αποκατάσταση του αναγλύφου, που έχει αποκοπεί βίαια από τη φυσική του συνέχεια λόγω ύπαρξης του εργοστασίου της ΔΕΗ και η επανάχρηση του λουτρού Κουρτζή,  σε συνδυασμό με τη δημιουργία ενός νέου λουτρού σε άμεση σχέση με το παλιό. Το νέο κτίριο τοποθετείται στο ήδη αλλοιωμένο από την ανθρώπινη επέμβαση ανάγλυφο και είναι υπόσκαφο προκειμένου να μην «ανταγωνίζεται» το παλιό. Παράλληλα, δεσμεύει τον ελεύθερο υπαίθριο χώρο, που μελλοντικά μπορεί να αποτελέσει τμήμα της επέκτασης της πόλης.

 

 

ΠΡΩΤΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΣ

Τα στοιχεία που αποτελούν τη βάση της σύνθεσης είναι το νερό ως ρέμα, θάλασσα, αλλά και ως ιαματικό στα πλαίσια ενός λουτρού, το χώμα και ο φωτισμός με τις ατμόσφαιρες που δημιουργεί. Με αυτό το διαθέσιμο λεξιλόγιο, δημιουργήθηκε η εικόνα ενός κτιρίου που διακριτικά εμφανίζεται  στο τοπίο και μέσα από τις εκδηλώσεις του καταφέρνει να φωτιστεί, να ερθει σε επαφή με το ανάγλυφο και να συνομιλήσει με το ρέμα.

 

 

ΣΥΝΘΕΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ
Μέσα από τη σχέση του υπόγειου με το υπέργειο, οδηγηθήκαμε στην ιδέα της πλέξης. Η σύνθεση αναπαράγει την τριμερή οργάνωση του παλιού λουτρού, ανατρέποντας όμως την αυστηρή διαδοχή, στα πλαίσια της δημιουργίας ενός χώρου που ευνοεί την ελεύθερη κίνηση. Αυτές οι πλέξεις, παράλληλες ή μη, οργανώνουν τον χώρο σε ζώνες λειτουργιών.

Σε επίπεδο κτιρίου ορίζουν διαφορετικές λειτουργικές ενότητες, ενώ οι προεκτάσεις τους στον υπαίθριο χώρο εντάσσονται στη λογική των χαράξεων-πλέξεων, περνάνε πάνω από το ρέμα, παίζοντας το ρόλο γέφυρας και ενώνουν τις δύο πλευρές αναιρώντας το ρέμα ως όριο.

Oι τρεις όγκοι του υπόσκαφου λουτρού είναι διαφορετικού ύψους και ακολουθούν την κλίση του εδάφους, ενώ τα δώματά του καλύπτονται από χώμα, ώστε να μη διαταράξουν την αίσθηση της συνέχειας. Για τις ανάγκες φωτισμού και αερισμού, δημιουργούνται δύο αίθρια και το κτίριο αποκαλύπτεται πλευρικά. Επιμέρους ανάγκες φωτισμού καλύπτονται απο μικρότερα στοιχεία που εμφανίζονται στο ανάγλυφο ως καθίσματα και σημεία ρεμβασμού.

Στην παραλία διαμορφώνεται ενα προστατευμένο τμήμα για κολύμπι και μπροστά από το παλιό κτίριο κατασκευάζεται προβλήτα, παρέχοντας τη δυνατότητα θαλάσσιας συγκοινωνίας.

Όσον αφορά τη φύτευση, επιλέγουμε να επαναφέρουμε την ελιά, το αρμυρίκι και τις καλαμιές, τα οποία εναρμονίζονται στο περιβάλλον, υποδηλώνουν την ύπαρξη διαφορετικών ειδών νερού και ευνοούν τη βιωσιμότητα του τοπίου.

 

 

Στο νεο λουτρό η τριμερής οργάνωση μεταφράζεται σε 3 λειτουργικές ζωνες. Η πρώτη είναι η ζώνη υποδοχής, η οποία περιλαμβάνει τις κοινόχρηστες χρήσεις, αποτελεί τη δημόσια έκφραση του κτιρίου και λειτουργεί ως φίλτρο κινήσεων. Η δεύτερη ζώνη είναι η ψυχαγωγική ζώνη με το στοιχείο του νερού να καταλαμβάνει τη μεγαλύτερη επιφάνειά της. Το αίθριο στο μέσο της ζώνης σε συνδυασμό με το κεκλιμένο έδαφος κάνουν αντιληπτή τη θέση του λουόμενου σε σχέση με το ανάγλυφο. Η τρίτη ζώνη είναι η πιο ιδιωτική έκφραση της λουτρικής εμπειρίας. Οι δύο ιαματικές πισίνες συμπληρώνονται από έναν χώρο χαλάρωσης και ατομικούς λουτήρες ιαματικού νερού κορυφώνοντας την ιδιωτικότητα. Ανάμεσα στις ζώνες τοποθετούνται γραμμικά οι βοηθητικοί χώροι ως ενδιαμεσες ζώνες .

 

 

Στο παλιό λουτρό, οι χώροι κρατούν τη διαρρύθμιση τους και εξυπηρετούν τις ίδιες ανάγκες όσο αυτό είναι δυνατόν. Βασική συνθετική επέμβαση είναι η αναίρεση της απομόνωσης του κεντρικού σταυροειδούς  χώρου και η διαμόρφωση του ως αίθριο που λειτουργεί σαν χώρος εκτόνωσης.

ΣΧΕΣΗ 2 ΚΤΙΡΙΩΝ
Το νέο λουτρό αναπτύσσεται στη στάθμη του χώρου εισόδου του λουτρού Κουρτζή και οργανώνεται χρησιμοποιώντας τις χαράξεις από το παλιό.  Η διαδοχική αύξηση του ύψους του δημιουργεί μια κορύφωση προς το εσωτερικό, ενώ τα δώματά του είναι βατά επιτρέποντας την περιήγηση στο τοπίο.

 

 

Η επικοινωνία των δύο κτιρίων γίνεται μέσω ενός κοινού επιπέδου που λειτουργεί ως χώρος εκτόνωσης και κίνησης και για τα 2 κτίρια και συγκεντρώνει τις κινήσεις από τα δύο επίπεδα, δρόμου και παραλίας.

 

 

ΚΤΙΡΙΑ-ΡΕΜΑ
Αποκαθιστώντας την φυσική κλίση του αναγλύφου, το ρέμα αποκόπτεται και πάλι από αυτήν στα όρια του κτιρίου. Η έκφραση του ρέματος σε δύο επίπεδα, του κτιρίου και του αναγλύφου, το καθιστά κεντρικό συνθετικό και ενοποιητικό στοιχείο φυσικού και τεχνητού περιβάλλοντος.

 

 

Παράλληλα, η αναίρεσή του ως όριο επιτυγχάνεται με εγκάρσιες κινήσεις που το διασχίζουν στα σημεία όπου έχει βρει τη φυσική του συνέχεια και ενοποιούν τα πολλαπλά επίπεδα του σχεδιασμού. Ανάμεσα στο κτίριο και το ρέμα διαμορφώνεται μια δυνατή σχέση αλληλεπίδρασης, διότι σε κάθε μία από τις τρεις ζώνες το κτίριο εκφράζεται με διαφορετικό τρόπο στο ρέμα.

 

Όσον αφορά στο Λουτρό Κουρτζή το ρέμα έχει επανέλθει στη φυσική του ροή. Η απομάκρυνση του ρέματος από το κτίριο αποφεύθηκε σε μεγάλη έκταση για να διατηρηθεί η ξεχωριστή σχέση του κτιρίου με το ρέμα, που εκφράζεται μέσα από την αντανάκλασή του στο νερό.

Βασική σχεδιαστική πρόκληση ήταν η διερεύνηση της σχέσης των κτιρίων με το ρέμα, ο τρόπος που θα συνομιλήσουν και θα εκφραστούν σε αυτό.

Μια αλληλεπίδραση υπόγειου και υπέργειου ενταγμένα αρμονικά στον τόπο.

 

 

Λέξεις-κλειδιά: λουτρά, ρέμα, Μυτιλήνη, τοπίο.

Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια  θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.