ΤΑ ΨΗΛΑ ΚΤΗΡΙΑ
Λίγα λόγια για τη στήλη
Υπεύθυνος στήλης, Αλέξιος Βανδώρος
«Από όλα τα επιτεύγματα της ανθρωπότητας στο πεδίο της αρχιτεκτονικής του 20ου αιώνα, μάλλον ο ουρανοξύστης εξελίχθηκε ως το πιο δραματικό, εντυπωσιακό και πλήρες.»
Jan Kaplicky, Future Systems, 1985
Η νέα στήλη έχει ως θέμα τα ψηλά κτίρια τόσο στον παγκόσμιο όσο και στον ελληνικό χώρο. Η θεματολογία που αφορά τα ψηλά κτίρια είναι από μόνη της πολύ ενδιαφέρουσα, καθώς μέσα από μια εμπεριστατωμένη ιστορική μελέτη του φαινόμενου αυτού του 20ου αιώνα μπορεί κανείς να παρακολουθήσει όλη σχεδόν την εξέλιξη και την πορεία της αρχιτεκτονικής κατά τη διάρκεια του περασμένου αιώνα. Η έννοια του ύψους γενικότερα πάντοτε εντυπωσίαζε και απασχολούσε το ανθρώπινο είδος, πόσο μάλλον τα ψηλά κτίρια που αποτελούν μικρά ανθρώπινα θαύματα απέναντι στους απαράβατους νόμους της φύσης.
Επειδή όμως το θέμα αυτό έχει μελετηθεί και αναλυθεί αρκετά στο εξωτερικό και έχει απασχολήσει ορισμένους από τους κορυφαίους θεωρητικούς αρχιτέκτονες και ιστορικούς τα τελευταία χρόνια, προσφέρει μεν αρκετές βιβλιογραφικές πηγές (μόνο σε ξενόγλωσσες εκδόσεις, καθώς στην Ελλάδα δεν έχει προχωρήσει ιδιαίτερα η μετάφραση και έκδοση αρχιτεκτονικών βιβλίων), αλλά καθιστά ιδιαίτερα δύσκολη την παρουσίαση του υλικού τόσο όσον αφορά την έκταση του κειμένου, και κυρίως όσον αφορά την πρωτοτυπία του κειμένου αυτού.
Σημαντικό μέρος της στήλης αυτής θα αφορά την ιστορική μελέτη των ψηλών κτιρίων στην Ελλάδα, καθώς επίσης θα περιλαμβάνει και μια έρευνα πεδίου πάνω στο θέμα των ψηλών κτιρίων γενικότερα και πιο συγκεκριμένα στην Ελλάδα. Παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον η ελληνική περίπτωση γιατί ενώ υπήρξε μια τερατώδης ανοικοδόμηση ύστερα από το Β Παγκόσμιο Πόλεμο, για ένα σημαντικό χρονικό διάστημα υπήρξε μια σχετική ελευθερία στα ύψη των οικοδομών και ακόμα και σήμερα η υπερανάπτυξη των δύο μεγάλων πόλεων συνεχίζεται κατά πλάτος, απλώνοντας τις πόλεις γεωγραφικά, τα ψηλά κτίρια που έχουν πραγματοποιηθεί είναι ελάχιστα και η νομοθεσία συνεχίζει να απαγορεύει την ανέγερση κτιρίων μεγάλου ύψους.
Η στήλη θα περιλαμβάνει μια γενική επισκόπηση του αρχιτεκτονικού κτιριακού τύπου των ψηλών κτιρίων, γνωστού ως ουρανοξύστης, από την εμφάνιση του το 1885 στο Σικάγο μέχρι σήμερα, τις αρχές του 21ου αιώνα. Επειδή, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, έχουν γραφτεί πολλά κείμενα και θεωρίες για τα ψηλά κτίρια, έγινε η προσπάθεια να παρουσιαστεί η ιστορική αυτή αναδρομή με έναν πρωτότυπο τρόπο, ο οποίος να διαφέρει από τους μέχρι τώρα υπάρχοντες. Στο πλαίσιο αυτό επιλέχθηκε ο διαχωρισμός της μελέτης σε κατηγορίες εξελίξεων (προσεγγίσεις) για την καλύτερη μελέτη και ανάλυση του κτιριακού τύπου του ουρανοξύστη μέσω της αντίστοιχης μελέτης και ανάλυσης των επιμέρους μερών που τον αποτελούν και χαρακτηρίζουν συνολικά το φαινόμενο αυτό. Στη συνέχεια έγινε μια πρώτη προσέγγιση και διαχωρισμός των υποενοτήτων αυτών και ύστερα από μια συνολική καταγραφή προέκυψε ο τελικός διαχωρισμός σε επτά υποενότητες.
Η στήλη θα περιλαμβάνει επίσης αφιερώματα σε αρχιτεκτονικά γραφεία και αρχιτέκτονες, οι οποίοι έχουν ασχοληθεί εκτενώς με το σχεδιασμό ψηλών κτιρίων, καθώς και αφιερώματα σε επιμέρους ψηλά κτίρια τα οποία παρουσιάζουν κάποιο ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Για την καλύτερη ενημέρωση όσων ενδιαφέρονται να ασχοληθούν ενδελεχώς με το ζήτημα των ψηλών κτιρίων θα υπάρξει μια διαρκώς ανανεώσιμη βάση δεδομένων που θα περιέχει χρήσιμες συνδέσεις σε άλλους δικτυακού τόπους (links), καθώς και μια εκτενή βιβλιογραφία.
