Οι ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΥΧΟΙ Μηχανικοί και ο μύθος του ‘Master’..

Το παράδοξο είναι ότι όσο επιχειρείται η απλούστευση, τόσο αυξάνει η γραφειοκρατική αντιμετώπιση του προβλήματος.

Οι αναφορές στην προκειμένη περίπτωση επικεντρώνονται στους τίτλους σπουδών πενταετούς φοίτησης στα. Όπως διαπιστώνεται, ο διάλογος επικεντρώνεται στο πώς θα προσαρτηθεί στο ‘πτυχίο’ του Μηχανικού ο τίτλος ‘Master’. Καταρχάς πρέπει όλοι οι Μηχανικοί να καταλάβουν και ότι τελειώνοντας τις πανεπιστημιακές σπουδές είναι πλέον ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΥΧΟΙ και όχι Πτυχιούχοι. Και η διαφορά αυτή παίζει σημαντικότατο ρόλο σε κάθε μετέπειτα συζήτηση περί τίτλων. Η ουσιώδης διαφορά έγκειται στο γεγονός ότι δε θα πρέπει το ‘Δίπλωμα’ να αναζητεί άλλα σχήματα που προσάπτονται σε ‘Πτυχία συν κάτι άλλο’, σε ‘Πτυχιακές Σπουδές συν Μεταπτυχιακές’.

Στην Ευρώπη, εδώ και 15 χρόνια, πριν τις διαδικασίες της Μπολόνια, διασφαλίστηκαν ισοτιμίες τίτλων σπουδών, χωρίς κατ’ ανάγκη να υιοθετηθεί ο ίδιος τίτλος λεκτικά. Αυτό πέρασε απαρατήρητο στην Ελλάδα. Θα μπορούσε να αναφερθεί ότι δεν υπήρξε η θεσμική πίεση γι’ αυτό. Οι Έλληνες επιστήμονες, μετά τις σπουδές τους στην Ελλάδα, υποχρεούνται σε αναγνώριση των ‘Πτυχίων’ τους σε άλλες χώρες, φοιτώντας και δίνοντας εξετάσεις, είτε στην περίπτωση που είναι κάτοχοι Πτυχίου τετραετούς φοίτησης είτε Διπλώματος πενταετούς φοίτησης.

Είναι σκόπιμη η αναφορά σε περιπτώσεις που αποδίδουν το μέγεθος της σύγχυσης. Στην Αγγλία, με την ανωτατοποίηση Σχολών και τη μη κατοχύρωση ισοτιμιών των τίτλων σπουδών των Ελληνικών Πανεπιστημίων, οι απόφοιτοι ΤΕΙ και ΑΕΙ φοιτούν στα ίδια αγγλικά τμήματα ‘Master’. Από την άλλη πλευρά η Γερμανία δεν έλκει Έλληνες Διπλωματούχους Μηχανικούς για περαιτέρω εξέλιξη, διότι η φοίτηση δύο εξαμήνων για την αναγνώριση των Διπλωμάτων δεν καταλήγει σε τίτλο, εφόσον η έννοια του ‘μεταπτυχιακού’ στη Γερμανία είναι ανυπόστατη μέσα σε ένα σύστημα αδιάσπαστης ενότητας.

Είναι καιρός, λοιπόν, στα πλαίσια της Ευρώπης να αναβαθμιστούν και τυπικά τα Διπλώματα των Μηχανικών ως αντίστοιχα των όποιων μεταπτυχιακών τίτλων, εφόσον στα ελληνικά Πολυτεχνεία ποτέ δεν επικράτησε η διάκριση σε ‘προ- και μετά το πτυχίο σπουδές’, όταν τα Πολυτεχνεία ποτέ δε χορηγούσαν Πτυχία. Η συζήτηση και ο διάλογος θα πρέπει να απεμπλακούν από γραφειοκρατικά δίκτυα και σχετικούς μηχανισμούς που, εκτός του επιστημονικού μέρους, θα συνδέονταν ενδεχομένως και με πρόσθετες οικονομικές επιβαρύνσεις χωρίς ουσιαστικό κοινωνικό αντίκρυσμα. 

Παρατηρήσεις:
Το άρθρο αυτό γράφτηκε τον Ιανουάριο του 2007 και στάλθηκε στην εφημερίδα Αγγελιοφόρος προς δημοσίευση, όπου ουδέποτε δημοσιεύτηκε.

Παραμένει ιδιαίτερα επίκαιρο καθώς επανέρχεται στην επικαιρότητα το ζήτημα της αναγνώρισης – ισοτιμίας των διπλωμάτων των Μηχανικών 5ετών σπουδών με τα master.

Παράρτημα:

Άρθρο στο τεύχος 357 (15-07-2008), σελ. 8 του περιοδικού ‘ΤΕΧΝΟΓΡΑΦΗΜΑ’ του ΤΕΕ – Τμήματος Κεντρικής Μακεδονίας:

Την άμεση έκδοση Προεδρικού Διατάγματος, για την επίσημη αναγνώριση της ισοτιμίας των πτυχίων των μηχανικών 5ετών σπουδών με τα master, ζητά το ΤΕΕ/ΤΚΜ. Παράλληλα, επιμένει στην άρση της δρομολογούμενης δυνατότητας ίδρυσης Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών στα ΤΕΙ, με δεδομένο ότι αυτή προωθείται χωρίς την προαπαιτούμενη υλοποίηση της ουσιαστικής αναβάθμισής τους.
Πάγια θέση του ΤΕΕ/ΤΚΜ είναι ότι τα χορηγούμενα διπλώματα από τα Πολυτεχνικά Τμήματα και Σχολές ενιαίου και αδιάσπαστου 5ετούς κύκλου σπουδών της χώρας (απαραίτητη προϋπόθεση για την άδεια άσκησης επαγγέλματος), μετά από επιτυχή παρακολούθηση μαθημάτων γενικών και εμβαθύνσεως επί 10 εξάμηνα και την εκπόνηση πρωτοτύπου διπλωματικής εργασίας ερευνητικού χαρακτήρα, διάρκειας τουλάχιστον ενός (1) εξαμήνου, είναι ισότιμα με τα ευρωπαϊκά Master 5ετούς διάρκειας
ή 10 εξαμήνων.
Η επίσημη αναγνώριση της ισοτιμίας προτείνεται να γίνει κατ΄ αναλογία με τη Γαλλία (Διάταγμα Νο 99747/07.08.1999), όπου -ταυτοχρόνως με το Δίπλωμα Μηχανικών 5ετών σπουδών- απονέμεται και ο τίτλος Master. Εξάλλου, στην Κύπρο τα διπλώματα από τις παραπάνω Σχολές αναγνωρίζονται ως ισότιμα με Master.
Στα «του οίκου μας», η σχετική διάταξη είχε περιληφθεί το 2003 στο σχέδιο νόμου “για την αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου των μεταπτυχιακών σπουδών και της Πανεπιστημιακής έρευνας” και
παρέμεινε σε εκκρεμότητα μετά την απόσυρση του ανωτέρω σχεδίου νόμου.
To TEE/TKM απαιτεί τη διόρθωση της απαξιωτικής για τις σπουδές του Μηχανικού στη χώρα μας διατύπωση του Άρθρου 9, παρ. 1, εδ. β του Σχεδίου Νόμου «Θεσμικό Πλαίσιο για τις Μεταπτυχιακές Σπουδές» που κατατέθηκε στη Βουλή στις 13 Ιουνίου. Το ως άνω άρθρο, εφόσον τελικά υιοθετηθεί, προβλέπει ότι δικαίωμα υποβολής αίτησης για την εκπόνηση διδακτορικής διατριβής έχουν μόνον κάτοχοι Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης.
Η ρύθμιση αυτή ανατρέπει πλήρως την, από δεκαετιών, μέχρι σήμερα ισχύουσα πρακτική, βάσει της οποίας Διπλωματούχοι Μηχανικοί, απόφοιτοι ελληνικών Πολυτεχνικών Τμημάτων και Σχολών ενιαίου 5ετούς κύκλου σπουδών, γίνονται άμεσα αποδεκτοί ως υποψήφιοι διδάκτορες, τόσο στην Ελλάδα, όσο και σε Πολυτεχνεία και Τεχνικά Πανεπιστήμια του
εξωτερικού.
Το τελευταίο είναι απόρροια της προφανούς, για τα πανεπιστήμια στο εξωτερικό, ακαδημαϊκής ισοδυναμίας των Διπλωμάτων που χορηγούν τα ελληνικά Πολυτεχνικά Τμήματα και Σχολές με τα Ευρωπαϊκά Master 5ετούς διάρκειας. Η ως άνω απαράδεκτη νομοθετική ρύθμιση του Σχεδίου Νόμου θα παγιώσει την αδικία προς όλους τους Μηχανικούς που μετά από 5ετείς σκληρές σπουδές στην Ελλάδα αντιμετωπίζονται από την Πολιτεία ως κάτοχοι υποδεεστέρου τίτλου σε σύγκριση με διπλωματούχους
Ιδρυμάτων του εξωτερικού, στα οποία η διάρκεια σπουδών ήταν 3+1 έτη, εκ μόνου του λόγου ότι ο τίτλος εκεί ονομάζεται Master.
Επιπρόσθετα τo TEE/TKM υπενθυμίζει ότι σύμφωνα με το Ν. 2916/2001 για τη διάρθρωση της Ανώτατης Εκπαίδευσης ο οποίος εντάσσει τα AEI στον
Πανεπιστημιακό και τα ΤΕΙ στον Τεχνολογικό τομέα, τα ιδρύματα των δύο τομέων λειτουργούν συμπληρωματικά, με διακριτές φυσιογνωμίες και ρόλους.
Οι απόφοιτοι των ΤΕΙ έχουν ένα διακριτό επαγγελματικό ρόλο, αυτόν των εξειδικευμένων στελεχών στην παραγωγή των τεχνικών έργων, ο οποίος θα πρέπει να διατηρηθεί, να οριοθετηθεί πλήρως από την Πολιτεία και να κατοχυρωθεί υπέρ τους, όπως, άλλωστε, συμβαίνει σε όλες τις χώρες της Ε.Ε. Κάθε προσπάθεια απόλυτης εξομοίωσης των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων των ΤΕΙ με εκείνα των Διπλωματούχων Μηχανικών, θέτει σε κίνδυνο το διακριτό του επαγγελματικού τους ρόλου,
με πρώτους ζημιωμένους τους ίδιους, οι οποίοι στην προοπτική μιας αόριστης και “εικονικής” αναβάθμισης, υφίστανται στην ουσία απώλεια ενός σημαντικού μέρους των δικαιωμάτων τους. Η θεσμική κατοχύρωση του διακριτού επαγγελματικού ρόλου των αποφοίτων των ΤΕΙ αποτελεί κατεύθυνση στην οποία το ΤΕΕ, ως «ομπρέλα» όλου του Τεχνικού Δυναμικού της χώρας, έχει αποφασίσει να συμβάλει, υποστηρίζοντας
συγκεκριμένους τρόπους για αναβάθμιση, μετά από εξετάσεις, των ακαδημαϊκών τους προσόντων, με τη συνέχιση των σπουδών στις Πολυτεχνικές σχολές και κατ’ επέκταση των επαγγελματικών τους δικαιωμάτων. Τα επαγγελματικά δικαιώματα πρέπει να κατοχυρώνονται στο βασικό πτυχίο.
Ωστόσο, σύμφωνα με το νέο Σχέδιο Νόμου για τις μεταπτυχιακές σπουδές, Τμήματα ΤΕΙ αποκτούν τη δυνατότητα να διοργανώσουν αυτοδύναμα Μεταπτυχιακά Προγράμματα ή να συνδιοργανώνουν μεταξύ τους ή με Πανεπιστήμια του εσωτερικού ή ομοταγή ιδρύματα του εξωτερικού Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών, με την προϋπόθεση ότι συνυποβάλλουν έκθεση εσωτερικής αξιολόγησής τους από την οποία θα προκύπτει η ύπαρξη των απαραίτητων προϋποθέσεων για τη λειτουργία των εν λόγω Προγραμμάτων. Κατά πρώτο λόγο, το σχέδιο νόμου δίνει την ως άνω δυνατότητα και στα ΤΕΙ χωρίς την προαπαιτούμενη υλοποίηση της ουσιαστικής αναβάθμισής τους, γεγονός που οδηγεί στη γενικότερη υποβάθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος.

Κατά δεύτερο λόγο, το υποβληθέν Σχέδιο Νόμου σε σχέση και με την ρύθμιση του Άρθρου 9, παρ. 1, εδβ, προβλέπει τη δυνατότητα απόφοιτοι ΤΕΙ και Πανεπιστημίων (μετά από 4ετή φοίτηση) να γίνονται δεκτοί σε Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών, με αποτέλεσμα μετά από ακόμη ένα έτος φοίτησης να αποκτούν δικαίωμα υποβολής αίτησης για την εκπόνηση διδακτορικής διατριβής, δικαίωμα όμως που, με βάση το Σχέδιο Νόμου, δεν έχουν οι απόφοιτοι των ελληνικών Πολυτεχνικών Τμημάτων και Σχολών ενιαίου και αδιάσπαστου 5ετούς κύκλου σπουδών.

Με άλλα λόγια, ένας απόφοιτος ΤΕΙ που θα κάνει, βάσει του νέου Σχεδίου Νόμου για τα μεταπτυχιακά, έναν χρόνο πρόσθετες μεταπτυχιακές σπουδές
σπουδάζοντας συνολικά 5 έτη, θα αποκτήσει τίτλο σπουδών ισχυρότερο από το 5ετές πτυχίο των Πολυτεχνικών Σχολών και Τμημάτων της χώρας μας!
Με βάση τα παραπάνω, προτείνεται η:
• Άρση της δρομολογούμενης δυνατότητας ίδρυσης Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών στα ΤΕΙ, με δεδομένο ότι δρομολογείται χωρίς την προαπαιτούμενη υλοποίηση της ουσιαστικής αναβάθμισής τους, γεγονός που οδηγεί στη συνολική υποβάθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος.
• Τροποποίηση του Άρθρου 9, παρ. 1, εδ. β, ώστε να προβλέπεται ότι «Δικαίωμα υποβολής αίτησης για την εκπόνηση διδακτορικής διατριβής έχουν μόνο οι κάτοχοι διπλωμάτων από Τμήματα ή Σχολές ενιαίου και αδιάσπαστου τουλάχιστον 5ετούς κύκλου σπουδών της ημεδαπής ή ομοταγών αναγνωρισμένων ιδρυμάτων της αλλοδαπής».

ΒΑΝΔΩΡΟΣ ΑΛΕΞΙΟΣ,
Αρχιτέκτων Μηχανικός, αρχισυντάκτης e-περιοδικού GreekArchitects.gr

φωτογραφία:

‘ΠΙΣΤΗ’ εφαρμογή κατασκευαστικής λεπτομέρειας από ‘εξειδικευμένο’ συνεργείο σε Ελληνικό γιαπί.