Βιοκλιματική αρχιτεκτονική στην Ελλάδα

Σε μια εποχή, που προβάλλει επιτακτικότερη από ποτέ η οικολογική διαχείριση του αστικού περιβάλλοντος, διαρκώς ενδυναμώνεται η ιδέα, ότι η βιοκλιματική συνιστώσα οφείλει να γίνει συστατικό στοιχείο του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού, έτσι ώστε να παράγει ένα βιώσιμο για το παρόν και το μέλλον χώρο.

Οι υπάρχουσες εκδόσεις που πραγματεύονται τον βιοκλιματικό σχεδιασμό καλύπτουν με επάρκεια τα ζητήματα του προβληματισμού γύρω από την αειφόρο ανάπτυξη, επαναπροσδιορίζουν την αρχιτεκτονική με αρχές και κατευθύνσεις που βασίζονται στην αρμονική συνύπαρξη φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, προτείνουν στρατηγικές για τη χρησιμοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, παρουσιάζουν με σαφήνεια τις αρχές του κλιματικού σχεδιασμού, την παθητική ηλιακή θέρμανση, τη φυσική ψύξη, τη βέλτιστη χρήση του διαθέσιμου φυσικού φωτισμού, τους παράγοντες που παρέχουν συνθήκες θερμικής και οπτικής άνεσης στους ενοίκους των κτιρίων.

Ο ενδιαφερόμενος αναγνώστης διαπιστώνει ότι η μεν θεωρητική προσέγγιση του βιοκλιματικού σχεδιασμού καλύπτεται ποικιλοτρόπως, η δε παρουσίαση υλοποιημένων βιοκλιματικών κτιρίων αναφέρεται κυρίως σε έργα από το διεθνή χώρο.

Preview >> (Ελληνικές Κατασκευές τ. 143, Δεκ 2009)

Εκδόσεις Έργον IV >>

Αυτό το βιβλίο επιχειρεί :

- Να αναδείξει τη διαχρονική παρουσία του βιοκλιματικού σχεδιασμού στον ελληνικό χώρο, ιχνηλατώντας μακροβιότατες τυπολογίες και κατασκευαστικές πρακτικές. Ελπίζω η οπτική με την οποία προσεγγίζεται το θέμα να αναδείξει τη μακραίωνη κλιματική πείρα και να προεκτείνει τη σκέψη του αναγνώστη πέρα από το θέμα της εξοικονόμησης της ενέργειας, στο συσχετισμό των βιοκλιματικών παραμέτρων με την ποικιλότροπη ζωή και με τα ίχνη που αυτή αφήνει στο χώρο.

- Να παρουσιάσει χαρακτηριστικές περιπτώσεις υλοποιημένων έργων στην Ελλάδα, δίνοντας έμφαση στη μεθοδολογία προσέγγισης του βιοκλιματικού σχεδιασμού στα δεδομένα του ελλαδικού χώρου. Η συλλογή απαρτίζεται από κτίρια, που απαντούν σε διαφορετικά ερωτήματα, που θέτουν είτε τα κτιριολογικά προγράμματα είτε τα δεδομένα του οικοπέδου και του ευρύτερου περιβάλλοντος. Τα κτίρια που επελέγησαν, τα περισσότερα εκ των οποίων έχουν ήδη διακριθεί σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς, θεωρήθηκαν ότι πρεσβεύουν την άποψη ότι η ποιότητα στην αρχιτεκτονική θεμελιώνεται στην περιβαλλοντική ευαισθησία, συνάδει με την εξοικονόμηση της ενέργειας και τροφοδοτείται με την ευρηματική αξιοποίηση των παθητικών συστημάτων.

Ο τόμος αναδεικνύει τη συμπόρευση αρχιτεκτονικής και βιοκλιματικού σχεδιασμού. Στόχος είναι να τεκμηριώσει ότι:
• η εναρμόνιση των κτιρίων με το κλίμα και το περιβάλλον, διασφαλίζοντας παράλληλα άνετη και υγιεινή διαβίωση του ανθρώπου μέσα στα κτίρια αλλά και τον εξωτερικό χώρο, ήταν ανέκαθεν μια συνειδητή προσέγγιση στον ελληνικό χώρο.
• τα παθητικά βιοκλιματικά συστήματα είναι συστατικά της κεντρικής ιδέας του αρχιτεκτονήματος.
• σε επεμβάσεις σε υφιστάμενα κτίρια είναι εφικτές, ενεργειακά αποδοτικές λύσεις, με ικανοποιητικά αισθητικά αποτελέσματα, που η οικονομική επένδυση και ο χρόνος απόσβεσης κυμαίνονται σε λογικά επίπεδα.
• ο βιοκλιματικός σχεδιασμός δεν παράγει ένα εξεζητημένο τεχνολογικό μόρφωμα, αλλά ένα κέλυφος φιλικό προς τον άνθρωπο και το περιβάλλον.
• η ποιότητα στην αρχιτεκτονική έχει βιοκλιματικό υπόβαθρο.
Η στοχαστική διάθεση των μελετητών και οι αποτυπωμένες στα κτίρια ιδέες είναι το ερέθισμα, για την ευαισθητοποίηση του μαχόμενου μηχανικού, για την ενεργοποίηση της φαντασίας του, για την ενδυνάμωση της προσπάθειας για ένα βιώσιμο αστικό περιβάλλον.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ, Κωνσταντίνος Δεκαβάλλας
ΕΙΣΑΓΩΓΗ, Λένα Μάντζιου

1. ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ - ΑΝΑΔΡΟΜΗ, Λένα Μάντζιου

2. ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ
Εξοχική κατοικία στην Σαντορίνη, αρχιτέκτων Αγνή Κουβελά - Παναγιωτάτου
Εξοχική κατοικία στην ορεινή Δωρίδα, αρχιτέκτων Λένα Μάντζιου
Βιοκλιματική πρότυπη κατοικία στη περιοχή πυρόπληκτων του νομού Ηλείας, αρχιτέκτων Βασίλης Γκικαπέππας
Τριπλοκατοικία στον Σχοινιά, Μαραθώνας Αττικής, αρχιτέκτων Μιχάλης Σουβατζίδης
Κατοικία με παθητικό βιοκλιματικό σχεδιασμό στην παλαιά πόλη Ξάνθης, On Office , αρχιτέκτονες, Δημήτρης Αντωνίου, Ελένη Κατσούφη
Κατοικία στην Κηφισιά, Αθήνα, αρχιτέκτων Λένα Μάντζιου
Διπλοκατοικία στην Κηφισιά, Αθήνα, αρχιτέκτων Αγνή Κουβελά - Παναγιωτάτου
Βιοκλιματική πολυκατοικία στις Αδάμες, Αθήνα, αρχιτέκτων Λένα Μάντζιου
Ηλιακό σπίτι στους Αμπελόκηπους, Αθήνα, αρχιτέκτων Αικατερίνη Βέη - Σπυροπούλου
Τριώροφη κατοικία με εργαστήρια ζωγραφικής και ξενώνα στη Νέα Φιλοθέη, Αθήνα, αρχιτέκτων Μιχάλης Σουβατζίδης
Κατοικία στη Νέα Φιλοθέη και αρχιτεκτονικό γραφείο, Αθήνα, αρχιτέκτων Έλενα Σταυροπούλου
Ενεργειακή ανακαίνιση δυο εργατικών πολυκατοικιών στον Ταύρο, Αθήνα, αρχιτέκτων Αικατερίνη Βέη - Σπυροπούλου

3. ΚΤΙΡΙΑ ΚΟΙΝΗΣ ΧΡΗΣΗΣ
Μουσείο Περιβάλλοντος Στυμφαλίας, αρχιτέκτονες Δημήτρης Ησαϊας, Τάσης Παπαϊωάννου
Επέκταση και βιοκλιματική αναβάθμιση του Αρχαιολογικού Μουσείου Δελφών, Μελετητική - Γραφείο μελετών Α.Τομπάζη Ε.Π.Ε., Α.Τομπάζης, Λ. Νέλλα - Ποτηροπούλου
Βιοκλιματικές εφαρμογές στον εκσυγχρονισμό του Αρχαιολογικού μουσείου της Θεσσαλονίκης, Σύνθεση και έρευνα Ε.Π.Ε. Γ.Αλμπάνης, Ν.Φιντικάκης & συνεργάτες,Κ.Κατωπόδη &Μ. Φιντικάκη
Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία Αρσάκεια Σχολεία Πατρών, αρχιτέκτονες Δημήτρης Ησαϊας, Τάσης Παπαϊωάννου
12ο Νηπιαγωγείο Πειραιά, αρχιτέκτων Χρήστος Δεληγιάννης
Κτίριο αιθουσών διδασκαλίας της Σ.Ε.Μ.Φ.Ε. στην Πολυτεχνειούπολη του Ε.Μ.Π. στου Ζωγράφου Αθήνα, αρχιτέκτων Μαργαρίτα - Μαρίνα Κωνσταντινίδου
Ενεργειακή αναβάθμιση κελύφους κτιρίων Ingle Hall, White Hall και Riggs Hall του Κολλεγίου Ανατόλια στην πυλαία Θεσσαλονίκης, αρχιτέκτονες Πέτρος Μακρίδης & συνεργάτες
Επέκταση Δικαστικού Μεγάρου Τρικάλων, αρχιτέκτονες Γιάννης Κίζης, Δημήτρης Λεβέντης
Πενταόροφο βιοκλιματικό κτίριο γραφείων Αμπελόκηποι, Αθήνα, R.C.Tech, αρχιτέκτονες Δάνια Παναγιωτοπούλου - Δουρίδα, Νάσος Χαμηλοθώρης
Βιοκλιματικό Οινοποιείο Κτήματος Παπαγιαννάκου στο Μαρκόπουλο Αττικής, αρχιτέκτονες Έλενα Σταυροπούλου, Σκούρτης
Μεταλλικό κτίριο γραφείων και αποθηκών στη Μεταμόρφωση Αττικής, R.C.Tech, αρχιτέκτονες Δάνια Παναγιωτοπούλου - Δουρίδα, Νάσος Χαμηλοθώρης
Κτιριακό συγκρότημα της Α.Β.Γ.ΚΑΛΥΦΤΑΚΙ Α.Ε. στην κάτω Κηφισιά, Αθήνα, αρχιτέκτων Αλέξανδρος Τομπάζης
Εμπορικό κέντρο δομικών υλικών και εξοπλισμού Εurotech στην Πυλαία Θεσσαλονίκης, αρχιτέκτονες Αλέξανδρος Τομπάζης, Πέτρος Μακρίδης
Γήπεδο Καραϊσκάκη, Φάληρο, aa ASSOCIATES -ΔΕΚΑΘΛΟΝ

4. ΜΕΛΕΤΕΣ ΙΔΕΩΝ ΦΥΤΕΥΣΗΣ ΔΩΜΑΤΩΝ
Πανελλήνιος αρχιτεκτονικός διαγωνισμός ιδεών «μελέτες ιδεών φύτευσης δωμάτων - στεγών κατοικιών και πιλοτικές εφαρμογές», Υ.ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ
Α΄ Βραβείο αρχιτέκτονες Αριστείδης Αντονάς, Κατερίνα Κουτσογιάννη
Έπαινος, αρχιτέκτονες Σουζάνα Αντωνακάκη, Δημήτρης Αντωνακάκης

Λένα Μάντζιου