Νέοι αστικοί υπαίθριοι χώροι στην Καβάλα

Στις 5 Σεπτεμβρίου πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια της έκθεσης με τις προτάσεις του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού ιδεών με θέμα «Ανάπλαση της περιοχής Φαλήρου και της πλατείας Νικοτσάρα της πόλης της Καβάλας», που ολοκληρώθηκε το Μάρτη, και παρουσιάστηκαν δημόσια οι βραβευμένες μελέτες. Όλες οι μελέτες που συμμετείχαν στο διαγωνισμό εκτέθηκαν στη δημοτική καπναποθήκη της Καβάλας το διάστημα 5 – 21/9/2008.

Ζητήματα όπως η ένταξη των αστικών υπαίθριων χώρων στο περιβάλλον τους, η προοπτική δημιουργίας παραλιακού περιπάτου, η ανάδειξη ιστορικών μνημείων και η ένταξη σταθερού μέσου τροχιάς στο δίκτυο κυκλοφορίας της πόλης αντιμετωπίστηκαν από τους υποψηφίους και αποτέλεσαν τα βασικά κριτήρια επιλογής των νικητών του διαγωνισμού.

Ιδιαιτερότητα αποτελεί το γεγονός ότι οι προτάσεις αξιολογήθηκαν και βραβεύτηκαν ξεχωριστά για κάθε μια από τις δύο περιοχές στις οποίες αναφέρεται ο διαγωνισμός. Το πρώτο βραβείο για για την περιοχή του Φαλήρου και το δεύτερο για την πλατεία Νικοτσάρα (πρώτο βραβείο δε δόθηκε) δόθηκαν στην ομάδα Κ. Λολίδη και Γ. Χαλιάζη (1).

Η περιοχή του Φαλήρου αντιμετωπίστηκε από την ομάδα σα μια φυσική προεξοχή της ξηράς στο παραλιακό μέτωπο της Καβάλας, η οποία κατά τη δεκαετία του ’60 αμβλύνθηκε σημαντικά με διαδοχικές αποξηράνσεις παραλιακών εκτάσεων, προκειμένου να εξασφαλιστεί περισσότερος χώρος για δόμηση. Έτσι, κεντρική ιδέα της πρότασης αποτελεί η αναδημιουργία του «βράχου του Φαλήρου» και η δημιουργία ενός νέου πολυεπίπεδου αστικού υπαίθριου χώρου με χαρακτήρα κόμβου σε ένα ευρύτερο δίκτυο.

Μια υπόγεια σήραγγα μήκους 300 μέτρων παραλαμβάνει μέρος της όχλησης των διερχόμενων οχημάτων και εξασφαλίζει αρκετό χώρο για την άνετη κίνηση των πεζών και μια πολυλειτουργική πλατεία στο ανώτερο επίπεδο.

Πράσινοι χώροι με καθιστικά και στοιχεία νερού διαμορφώνουν στάσεις για ξεκούραση και κοινωνικής συναναστροφής για τους επισκέπτες.

Χώροι στάθμευσης και πολιτιστικές δραστηριότητες με άμεση πρόσβαση στον παραλιακό περίπατο στεγάζονται στο υπόγειο επίπεδο κίνησης των οχημάτων, ενώ ένα γυάλινο γλυπτό με νερό δεσπόζει στο κέντρο της σύνθεσης ενοποιώντας τα δύο επίπεδα.
Μια εντυπωσιακή σπονδυλωτή κατασκευή με διαδοχικά τόξα αναπτύσσεται δυτικά της πλατείας, διαμορφώνοντας μια δροσερή στοά για τη διέλευση πεζών και ποδηλάτων. Το νερό σε κίνηση με τη μορφή καταρρακτών συμπληρώνει την εμπειρία του επισκέπτη στη διαδρομή του δίπλα στη θάλασσα.

Πλατεία Νικοτσάρα
Με διαφορετικό τρόπο αντιμετώπισε η ομάδα τη διαμόρφωση της πλατείας Νικοτσάρα. Περίκλειστη, περιβεβλημένη από οικοδομές που παρουσιάζουν μεγάλη ανομοιομορφία και πολλά ετερόκλητα μορφολογικά στοιχεία, η πλατεία σήμερα μοιάζει περισσότερο με έναν επιβαρημένο από κίνηση κυκλοφοριακό κόμβο, ο οποίος βρίσκεται στα όρια του παλιού με το νέο, ανάμεσα στον παραδοσιακό συνοικισμό του «βράχου της Παναγίας» και την άμορφη μάζα των πυκνών οικοδομών χωρίς αρχιτεκτονικό χαρακτήρα.

Οι «Καμάρες», το παλιό υδραγωγείο που προμήθευε κάποτε με νερό τη συνοικία της Παναγίας, δεσπόζει στο φόντο της πλατείας και επιβάλλεται στο χώρο με την κλίμακα και την ισχυρή του λιτότητα, αποτελώντας ένα από τα πιο σημαντικά μνημεία της πόλης. Η συσχέτιση του χώρου της πλατείας με τις Καμάρες και με το νοηματικό περιεχόμενό τους, το νερό, αποτέλεσε την κεντρική ιδέα της πρότασης με στόχο τη δημιουργία ενός διαδραστικού αστικού υπαίθριου χώρου που θα ενίσχυε τη συλλογική μνήμη.

Βασική συνθήκη για την ιδέα αυτή ήταν η επέκταση του κεντρικού τμήματος της πλατείας για την ανάκτηση κατά το δυνατόν μεγαλύτερου ενοποιημένου χώρου με τη μετατόπιση και τη μείωση των γύρω δρόμων.

Έτσι, η πλατεία αναπτύσσεται σε τέσσερα επίπεδα με ατρακτοειδές σχήμα και υψομετρική διαφορά μεταξύ τους 0,5 μ. ώστε να ακολουθεί την κλίση της οδού Κουντουριώτη, που είναι και δεσμευτική. Η ιδέα με την οποία εξελίχθηκε η πρόταση είναι η δημιουργία μίας φανταστικής μηχανής νερού, που, καθώς διανέμει το νερό με καταρράκτες ανάμεσα από τις καμάρες στην πλατεία, κυκλοφορεί μικρότερες ποσότητες σε γλυπτικά στοιχεία από μάρμαρο και τούβλο, δίνοντας δροσιά και κίνηση σε ολόκληρο το χώρο.

(1) Ειδικοί συνεργάτες: Η. Λολίδης, αρχιτέκτων τοπίου, «ΣΤΑΤΟΡΑΣ» Ο.Ε., στατικές μελέτες, «ΕΥΔΟΞΟΣ ΑΤΜΕ» Ο.Ε., μελέτες συγκοινωνιακών έργων, «CONCEPT-i», 3D Animators
Βοηθοί: Σ. Παπασπύρου, αρχιτέκτων μηχανικός, Τ. Τσομπανίδου, σχεδιάστρια, Ε. Καρυπίδη, αρχιτέκτων μηχανικός

BPABEIA

1° Βραβείο

Α) Περιοχή Φαλήρου

Κωδικός: 24752
ΟΜΑΔΑ  ΜΕΛΕΤΗΣ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΟΛΙΔΗΣ
ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΧΑΛΙΑΖΗ

ΕΙΔΙΚΟΙ  ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ
ΗΛΙΑΣ ΛΟΛΙΔΗΣ
"ΣΤΑΤΟΡΑΣ" Ο.Ε.
"ΕΥΔΟΞΟΣ ΑΤΜΕ'Ά.Ε.
"CONCEPT-i"

ΒΟΗΘΟΙ
ΣΠΥΡΟΣ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
ΤΕΣΑ ΤΣΟΜΠΑΝΙΔΟΥ
ΕΛΕΝΗ ΚΑΡΥΠΙΔΗ

Β) Πλατεία Νικοτσάρα

Κωδικός: -
ΔΕΝ ΔΟΘΗΚΕ

2° Βραβείο

Α) Περιοχή Φαλήρου

Κωδικός: 12141
ΟΜΑΔΑ  ΜΕΛΕΤΗΣ
ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ
ΚΟΥΡΗ   ΕΛΕΝΑ
ΜΑΡΛΑΝΤΗ ΜΑΡΙΑ

ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΟΙ
ΒΛΑΣΤΟΣ ΘΑΝΟΣ
ΜΗΛΑΚΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

ΠΟΛΕΟΔΟΜΟΙ
ΛΑΛΕΝΗΣ ΚΩΣΤΑΣ

ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ
ΜΠΑΛΤΑ ΔΩΡΑ
ΜΟΥΣΤΑΚΑΣ ΒΑΣΙΛΗΣ
ΚΑΡΑΒΑΝΑΣ ΑΝΔΡΕΑΣ

Β) Πλατεία Νικοτσάρα

Κωδικός: 24752
ΟΜΑΔΑ ΜΕΛΕΤΗΣ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΟΛΙΔΗΣ
ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΧΑΛΙΑΖΗ

ΕΙΔΙΚΟΙ  ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ
ΗΛΙΑΣ ΛΟΛΙΔΗΣ
"ΣΤΑΤΟΡΑΣ" Ο. Ε.
"ΕΥΔΟΞΟΣ ΑΤΜΕ'Ά.Ε.
"CONCEPT-i"

ΒΟΗΘΟΙ
ΣΠΥΡΟΣ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
ΤΕΣΑ ΤΣΟΜΠΑΝΙΔΟΥ
ΕΛΕΝΗ ΚΑΡΥΠΙΔΗ

3° Βραβείο 

Α) Περιοχή Φαλήρου

Κωδικός: 54321
ΟΜΑΔΑ ΜΕΛΕΤΗΣ
ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ  ΝΙΚΗΦΟΡΙΔΗΣ
ΜΠΕΡΝΑΡ  ΚΟΥΟΜΟ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΤΑΡΑΝΗ
ΜΑΡΙΑ ΔΟΥΣΗ
ΜΙΧΑΛΗΣ ΝΟΜΙΚΟΣ
ΑΓΓΕΛΟΣ ΤΑΣΟΛΑΜΠΡΟΣ
ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΝΔΡΟΥΛΙΔΑΚΗΣ
ΣΤΥΛΙΑΝΗ  ΨΥΛΛΑΚΗ

ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ
ΔΕΣΠΟΙΝΑ  ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΥ
ΘΕΟΦΑΝΗ  ΒΑΛΣΑΜΗ

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΗΣ

Β) Πλατεία Νικοτσάρα

Κωδικός: 10555
ΟΜΑΔΑ  ΜΕΛΕΤΗΣ

ΒΕΡΙΚΟΥΚΗΣ ΠΕΤΡΟΣ
ΜΑΥΡΟΓΙΑΝΝΑΚΗ ΣΟΦΙΑ
ΤΣΕΛΕΠΙΔΗΣ ΣΑΒΒΑΣ

ΕΙΔΙΚΟΙ  ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ
ΑΝΤΑΡΑΣ ΛΑΜΠΡΟΣ
ΖΩΓΡΑΦΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΥ ΕΙΡΗΝΗ
ΜΠΑΛΑΣΗΣ ΕΥΓΕΝΙΟΣ

ΒΟΗΘΟΙ
ΚΑΤΣΙΟΥ ΤΑΝΙΑ
ΞΕΝΙΚΑΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

4° Βραβείο

Α) Περιοχή Φαλήρου

Κωδικός: 07744
ΟΜΑΔΑ ΜΕΛΕΤΗΣ
ΠΟΛΥΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
ΔΕΛΛΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ
ΨΥΚΟΥ ΚΑΛΛΙΟΠΗ
ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ
ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΟΥ ΜΑΡΙΑ
ΜΠΕΒΙΛΑΚΟΥΑ ΜΙΚΕΛΑΤΖΕΛΟ
ΤΣΟΣΚΟΥΝΟΓΛΟΫ ΓΙΑΝΝΗΣ

Β) Πλατεία Νικοτσάρα

Κωδικός: 20407
ΟΜΑΔΑ ΜΕΛΕΤΗΣ
ΚΑΝΤΙΔΑΚΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ
ΖΗΣΙΜΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ -ΙΦΙΤΟΣ

ΕΙΔΙΚΟΙ  ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ
ΚΙΚΙΔΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΑ
ΖΗΣΙΜΟΠΟΥΛΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ

Β-ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΓΩΝΟΘΕΤΗ ΓΙΑ ΕΞΑΓΟΡΕΣ

1η Εξαγορά

Α) Περιοχή Φαλήρου

Κωδικός: 08281
ΟΜΑΔΑ ΜΕΛΕΤΗΣ
ΓΙΑΝΝΗΣ  ΠΑΤΡΩΝΗΣ
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΤΡΩΝΗΣ
ΓΙΑΝΝΑ  ΠΑΝΔΗ

ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ
ΓΙΑΝΝΑ ΛΑΖΑΡΙΔΗ
ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΡΡΑΣ
ΧΡΗΣΤΟΣ  ΚΛΕΓΓΟΥ
ΑΝΝΑ ΤΑΤΣΙΩΝΗ
ΧΑΡΗΣ ΧΡΙΣΤΟΥΛΗΣ

Β) Πλατεία Νικοτσάρα

Κωδικός: 30476
ΜΕΛΕΤΗΤΗΣ
ΚΛΑΟΥΝΤΊΟ  ΚΟΝΕΝΑ (CLAUDIO  CONENNA)

ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ
ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΠΕΦΑΝΗ
ΚΥΡΙΑΚΟΣ  ΡΩΜΑΝΙΔΗΣ

ΕΙΔΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΤΡΙΑ
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΤΣΙΟΥΜΑ

2η Εξαγορά

Α) Περιοχή Φαλήρου

Κωδικός: 79203
ΟΜΑΔΑ ΜΕΛΕΤΗΣ
ΙΩΑΝΝΑ-ΙΩ  ΚΑΡΥΔΗ
ΓΙΩΡΓΟΣ  ΚΟΥΦΑΚΗΣ
ΓΙΑΝΝΗΣ  ΓΙΟΥΝΗΣ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΑΥΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ-ΚΑΡΥΔΗ
ΕΥΑ  ΠΟΥΛΟΠΟΥΛΟΥ

ΕΙΔΙΚΟΙ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ
ΚΩΣΤΑΣ  ΜΩΡΑΪΤΗΣ
ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΒΕΙΝΟΓΛΟΥ
ΑΝΝΑ  ΚΕΦΑΛΑ

Β) Πλατεία Νικοτσάρα

Κωδικός: 61128
ΜΕΛΕΤΗΤΗΣ
ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ  ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΗΣ