Διάλεξη του Βρετανού αρχιτέκτονα David Adjaye

Ο Βρετανός David Adjaye βραβεύθηκε το 1993 με το RIBA First Prize (Χάλκινο Μετάλλιο), ενώ το 2007 τιμήθηκε με το παράσημο OBE (Order of the British Empire) για την προσφορά του στην αρχιτεκτονική.

Ο Ντέιβιντ Ατζάγιε κατάγεται από την Γκάνα αλλά γεννήθηκε στην Τανζανία το 1966. Ο πατέρας του ήταν διπλωμάτης και η οικογένειά του έζησε σε μεγάλες μητροπόλεις του αραβικού κόσμου -τη Βηρυτό, το Κάιρο, την Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας και αλλού. Η έκθεσή του στην αρχιτεκτονική της Εγγύς Ανατολής -με τις λαβυρινθώδεις περίκλειστες πόλεις της- θα επηρέαζε αργότερα τόσο την επαγγελματική επιλογή που έκανε όσο και το ίδιο το έργο του.

Το 1979 η οικογένεια μετακόμισε στο Λονδίνο και το 1993 ο Ντέιβιντ Ατζάγιε πήρε πτυχίο Αρχιτεκτονικής από το South Bank University. Ολοκλήρωσε μεταπτυχιακές σπουδές στο φημισμένο Royal College of Art κι έπειτα πέρασε λίγο καιρό στην Ιαπωνία μελετώντας την αρχιτεκτονική της χώρας. «Ποτέ δεν ήθελα να γίνω καλλιτέχνης, αλλά δεν με ενδιέφερε ούτε θεωρητικά η αρχιτεκτονική», δήλωσε σε μια συνέντευξή του στους New York Times.

Ο Ντέιβιντ Ατζάγιε δούλεψε για δύο μεγάλα αρχιτεκτονικά γραφεία στη Βρετανία, εκείνα του David Chipperfield και του Eduardo Souto de Moura και το 1994 άνοιξε αρχιτεκτονικό γραφείο με τον William Russell, συνεργασία που διήρκεσε περίπου έξι χρόνια. Ένα από τα πρώτα έργα που ανέλαβε ήταν το Soba Noodle Bar στο Σόχο, όπου χρησιμοποίησε βιομηχανικά υλικά. Όπως έγραψαν οι New York Times, «στα χέρια του ακόμα και τα φτηνότερα υλικά χρησιμοποιούνται με ευλάβεια».

Ο Ατζάγιε συνέχισε σχεδιάζοντας καφέ, εστιατόρια και διάφορα άλλα κτίρια στο Λονδίνο. Το 2000 άνοιξε το δικό του αρχιτεκτονικό γραφείο Adjaye Associates στο Λονδίνο, το οποίο έγινε γρήγορα γνωστό για την καινοτόμο μίξη καθιερωμένων υλικών κατασκευής, όπως το κατεργασμένο ξύλο και το μπετόν, μαζί με νέα υλικά υψηλής τεχνολογίας.

Τα ψυχρά, κλασικά και ωστόσο μοντέρνα σχέδιά του καθιέρωσαν σύντομα τον Ντέιβιντ Ατζάγιε στον κόσμο της αρχιτεκτονικής. Τα σκληρά και αδιαφανή κτίριά του με τις γκρι εξωτερικές προσόψεις και τους μεγάλους εσωτερικούς χώρους, προσέλκυσαν πολλούς, όπως τον ηθοποιό Γιούαν μακ Γκρέγκορ. Το 2002, μία από τις σημαντικότερες λονδρέζικες εφημερίδες, η Independent Sunday, χαρακτήρισε τον μόλις 36χρονο τότε Ατζάγιε ως τον πιο "μοντέρνο αρχιτέκτονα των ημερών μας".

Το έργο που έκανε γνωστό τον Ατζάγιε στο ευρύ κοινό είναι το Elektra House στο ανατολικό Λονδίνο, η υπερ-σύγχρονη κατοικία και ταυτόχρονα το εργαστήριο δύο καλλιτεχνών, που δέχτηκε αντικρουόμενες κριτικές. Η πρόσοψη του σπιτιού είναι κατασκευασμένη από κοντραπλακέ επεξεργασμένο με ρητίνη. Όπως έγραψε ένας κριτικός αρχιτεκτονικής, «ο Ατζάγιε αθέτησε όλους τους κανόνες για τον σχεδιασμό ενός σπιτιού, αλλά μετέτρεψε έναν απλό δρόμο του Λονδίνου σε ένα μαγικό μέρος για να ζει κανείς».

Το 2001 το γραφείο του Ντέιβιντ Ατζάγιε κέρδισε τον διαγωνισμό για τον σχεδιασμό του Idea Store, δύο καινούργιων βιβλιοθηκών στην περιοχή London Borough of Tower Hamlets και το 2002 για το Nobel Peace Center στο Όσλο. «Τα δημόσια κτίρια που σχεδιάζω καταργούν τα σύνορα και ενθαρρύνουν την περατότητα, ενώ οι κατοικίες μου ευελπιστούν να είναι καταφύγια όπου κανείς μπορεί να απομονωθεί από την πόλη», εξηγεί ο αρχιτέκτονας.

Όπως δήλωσε στους New York Times η Alice Rawsthorn, διευθύντρια του Design Museum του Λονδίνου, «Το αστέρι του Ατζάγιε έχει σίγουρα ανατείλει. Υπάρχει πνεύμα και μπρίο στα σπίτια που σχεδιάζει, αλλά δεν είναι μόνο κομψά. Σου δίνουν την αίσθηση μιας περιρρέουσας ευτυχίας και ελαφρότητας και η ζωή μέσα σε αυτά είναι πραγματικά απολαυστική». Και ο Rowan Moore στην Evening Standard έγραψε ότι «δεν θα έπρεπε να αναφέρει κανείς το γεγονός ότι είναι μαύρος, ωστόσο η αρχιτεκτονική παραμένει το άντρο των λευκών και γι' αυτό η τομή που έκανε ο Ατζάγιε αποτελεί όντως κατόρθωμα».
Σήμερα, η Adjaye Associates διαθέτει γραφεία στο Λονδίνο, το Βερολίνο και τη Νέα Υόρκη. Το 2009 ο Ντέιβιντ Ατζάγιε επιλέχθηκε ανάμεσα σε πολλούς άλλους κορυφαίους αρχιτέκτονες να σχεδιάσει το Εθνικό Μουσείο Αφροαμερικανικής Ιστορίας και Πολιτισμού στην Ουάσινγκτον στις ΗΠΑ.

Ο Ντέιβιντ Ατζάγιε πιστεύει ότι η αρχιτεκτονική έχει νόημα όταν επιτελεί κάποιον κοινωνικό σκοπό. Αρχιτέκτονας με καλλιτεχνική ευαισθησία και όραμα, έχει κερδίσει με το έργο του και την ιδιοφυή χρήση των υλικών κατασκευής την αναγνώριση τόσο της αρχιτεκτονικής κοινότητας όσο και του ευρύτερου κοινού.

Τρίτη 16 Νοεμβρίου 2010
Ώρα έναρξης 7 μμ.
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών
Η διάλεξη θα γίνει στα αγγλικά και θα υπάρχει ταυτόχρονη μετάφραση στα ελληνικά.
Είσοδος ελεύθερη με δελτία προτεραιότητας
Η διανομή των δελτίων αρχίζει στις 5.30μμ