Εκδήλωση: Ο Κωνσταντίνος Δοξιάδης και το έργο του

Στο Μουσείο Μπενάκη (Πειραιώς 138), το Σάββατο 9 Ιανουαρίου, στις 10:30 το πρωΐ, θα γίνει η παρουσίαση της δίτομης έκδοσης του ΤΕΕ «Ο Κωνσταντίνος Δοξιάδης και το έργο του».

Η έκδοση περιλαμβάνει τις εισηγήσεις του Συνεδρίου που πραγματοποιήθηκε από τον Σύνδεσμο Συνεργατών και Φίλων Κωνσταντίνου Α. Δοξιάδη, με σκοπό, να κάνουν ευρύτερα γνωστό στον ελληνικό επιστημονικό κόσμο την προσωπικότητά του, τον τρόπο δουλειάς, τις ιδέες, τις θεωρίες και το έργο του. Αφορμή ήταν τα 30 χρόνια από τον θάνατό του, και αιτία η απόλυτη σιωπή στην Ελλάδα που περιβάλει μέχρι σήμερα τον Κωνσταντίνο Α. Δοξιάδη.

Τα κείμενα–εισηγήσεις είναι πλήρεις μελέτες  επιστημόνων όλων των ειδικοτήτων, Ελλήνων (44) και ξένων (10) και δίνουν μία σαφή εικόνα της προσωπικότητάς του Κ.Α. Δοξιάδη, του Οργανισμού Δοξιάδη με όλες τις δραστηριότητες που είχαν αναπτυχθεί –πολλές για πρώτη φορά στην Ελλάδα- των ιδεών και θεωριών του, και το κυριότερο, των έργων κάθε κλίμακας και σε πολλές ηπείρους, τα περισσότερα από τα οποία πραγματοποιήθηκαν ακριβώς όπως είχαν σχεδιαστεί με σεβασμό προς τις αρχές σχεδιασμού που εφάρμοζε ο ίδιος και προς τον άνθρωπο. Η αξιολόγηση αυτών των πραγματοποιημένων έργων, στον βαθμό που έχουν μέχρι σήμερα μελετηθεί, δίνει και το μέγεθος της προσωπικότητας και της προσφοράς του.

Φιλοδοξία μας, (αναφέρει η Πρόεδρος του Συνδέσμου κα Μυρτώ Αντωνοπούλου-Μπογδάνου), είναι η έκδοση αυτή να αποτελέσει εγχειρίδιο πλατιάς αντιμετώπισης των οικιστικών προβλημάτων σε χρόνο και χώρο, και ταυτόχρονα τολμηρής σκέψης για όλα τα ζητήματα που αφορούν στη διαβίωση και επιβίωση του ανθρώπου μέσα σε ένα υγιές περιβάλλον. Η ορμή και ο ενθουσιασμός του Δοξιάδη γ’ αυτά τα θέματα κατέληξαν σε ένα όραμα που με πείσμα και συνέπεια ακολούθησε μέχρι τις τελευταίες στιγμές της ζωής του. Γι’ αυτό το όραμα αξίζει και εμείς να προσπαθήσουμε να συμβάλουμε σήμερα, στον βαθμό που μπορούμε, για την αξιοποίηση της πολύτιμης κληρονομιάς που άφησε για τις νεότερες γενιές, ενώ ο ίδιος θα εξακολουθεί να υπάρχει μόνο στη σκέψη όσων τον γνώρισαν καλά.

Γι’ αυτούς που δεν τον γνωρίζουν, παραθέτουμε στο τέλος των κειμένων το πλήρες βιογραφικό του Κωνσταντίνου Α. Δοξιάδη για μία απλή ενημέρωση, γιατί τίποτα δεν μπορεί να υποκαταστήσει την προσωπική γνωριμία μαζί του.

Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης θα μιλήσουν φίλοι και συνεργάτες του, αλλά και άλλοι διακεκριμένοι μηχανικοί, για τη ζωή και το έργο του επιφανούς αρχιτέκτονα και πολεοδόμου, ο οποίος στα 40 χρόνια της επαγγελματικής του πορείας άφησε τη σφραγίδα του σε τέσσερις ηπείρους, με μεγάλα και διαχρονικά έργα.

Κωνσταντίνος Δοξιάδης

Γιός του Απόστολου Δοξιάδη και της Ευανθίας Μεζεβίρη, ο Κωνσταντίνος Α. Δοξιάδης γεννήθηκε το 1913. Ο πατέρας του, παιδίατρος στο επάγγελμα, υπήρξε Υπουργός Περιθάλψεως, Υγιεινής και Πρόνοιας. Ο ίδιος έμελλε να ακολουθήσει τα πατρικά βήματα και σε ότι αφορά ένα επάγγελμα με ευρύτατη κοινωνική σημασία, όσο και στην πολιτική, ως εξωκοινοβουλευτικό στέλεχος.

Αποφοίτησε από την Αρχιτεκτονική Σχολή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου το 1935 κι ένα χρόνο αργότερα ανακηρύχθηκε διδάκτωρ Μηχανικός από το Πανεπιστήμιο Charlottenburg του Βερολίνου.

Το 1937 διορίστηκε μηχανικός της Πολεοδομικής Υπηρεσίας της Διοικήσεως Πρωτευούσης. Από το 1940 ως το 1945 διετέλεσε Προϊστάμενος της Πολεοδομικής Υπηρεσίας και Προϊστάμενος του Γραφείου Χωροταξικών και Πολεοδομικών Ερευνών και Μελετών (ΓΧΠΜΕ).

Στη διάρκεια της Κατοχής υπήρξε αρχηγός της αντιστασιακής ομάδας «Ήφαιστος», ενώ εξέδιδε ένα περιοδικό, τη μοναδική έκδοση τεχνικού περιεχομένου σε όλα τα κατεχόμενα εδάφη, με τίτλο «Χωροταξία - Πολεοδομία -Αρχιτεκτονική».

Μετά την απελευθέρωση, το 1945, ως μέλος της Ελληνικής Αντιπροσωπείας ειδικός σε θέματα ανοικοδόμησης, συμμετείχε στο Συνέδριο για την Ειρήνη στον Άγιο Φραγκίσκο των ΗΠΑ, αλλά και σε αποστολές στην Αγγλία, Γαλλία.

Την περίοδο 1945-1951 ο Κ.Α. Δοξιάδης υπήρξε ένα από τα βασικά πρόσωπα στην προσπάθεια ανασυγκρότησης της χώρας μας. Μέσα από διαφορετικές θέσεις, πρώτα ως Υφυπουργός Ανοικοδόμησης - Γενικός Διευθυντής Ανοικοδομήσεως (1945 -1948) και στη συνέχεια ως Συντονιστής Ανασυγκρότησης και υπηρεσιακός Υφυπουργός Υπουργείου Συντονισμού, εργάστηκε για την επάνοδο της χώρας σε αναπτυξιακούς ρυθμούς. Το 1947 ηγήθηκε της Ελληνικής αντιπροσωπείας στη Διεθνή Διάσκεψη Οικισμού, Πολεοδομίας και Ανοικοδομήσεως του ΟΗΕ, ενώ την περίοδο 1949-1950 ήταν ο επικεφαλής της αντιπροσωπείας στις διαπραγματεύσεις για τις Ιταλικές πολεμικές επανορθώσεις.

Το 1951 εγκατέλειψε τις δημόσιες θέσεις και βγήκε στην ιδιωτική «αγορά». Ίδρυσε, μαζί με μια μικρή ομάδα αρχιτεκτόνων και πολεοδόμων, με αρκετούς από τους οποίους είχε συνεργαστεί κατά την περίοδο της Ανοικοδόμησης, το Τεχνικό Γραφείο Δοξιάδη (Doxiadis Associates), στην οδό Πανεπιστημίου 10, ως ένα κοινό Τεχνικό Γραφείο. Το Γραφείο μεγεθύνθηκε και το 1957 μεταστεγάστηκε στο ιδιόκτητο κτίριο επί της Στρατιωτικού Συνδέσμου 24, κάτω από την περιφερειακή οδό του Λυκαβηττού.

Εκεί, το 1959, ίδρυσε το Αθηναϊκό Τεχνολογικό Ινστιτούτο (ΑΤΙ) και τον Αθηναϊκό Τεχνολογικό Όμιλο (ΑΤΟ), ως ένα μη κερδοσκοπικό, ιδιωτικό ερευνητικό και εκπαιδευτικό ινστιτούτο, με κύρια δραστηριότητα την πρώτη στην Ελλάδα Σχολή Τεχνικών Βοηθών/Σχεδιαστών και γενικότερα για την προώθηση της Έρευνας και Εκπαίδευσης, της Τεχνικής Εκπαίδευσης στην Ελλάδα και σε άλλες αναπτυσσόμενες περιοχές, αλλά και εκπαιδευτικών και πολιτιστικών προγραμμάτων.

Το 1963, ίδρυσε την Doxiadis International Co. Ltd. - Consultants on Development & Ekistics, η οποία επέκτεινε τη δράση της στις 4 από τις 5 Ηπείρους του πλανήτη, αναλαμβάνοντας έργα και προγράμματα σε 44 χώρες, με γραφεία στις ΗΠΑ, Ιράκ, Σαουδική Αραβία, Πακιστάν, Μπαγκλαντές, Νιγηρία, Γκάνα, Λιβύη, κ.ά.

Την ίδια χρονιά ίδρυσε το Αθηναϊκό Κέντρο Οικιστικής (ΑΚΟ) για Μεταπτυχιακή Εκπαίδευση, Έρευνα, Τεκμηρίωση, Διεθνείς Σχέσεις κλπ.

Το 1964, κάνει ένα ακόμη πρωτοποριακό βήμα ιδρύοντας την «Ηλεκτρονικοί Διερευνηταί Δοξιάδη Α.Ε.» (Doxiadis Associates Computer Center), η οποία φέρνει στην Ελλάδα το 1969 τον πρώτο Η/Υ UNIVAC 1107.

Παράλληλα, ο Κ.Α. Δοξιάδης υπήρξε αντιπρόσωπος της Ελλάδας (1963 - 1964) στην 1η συνεδρίαση της Επιτροπής Κατοικίας και Προγραμματισμού του Οικονομικού και Κοινωνικού Συμβουλίου του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη και πρόεδρος της συνεδρίας για τα Αστικά προβλήματα στη Διάσκεψη του ΟΗΕ για την Εφαρμογή της Επιστήμης και Τεχνολογίας προς Όφελος των Λιγότερο Ανεπτυγμένων Περιοχών του Κόσμου στη Γενεύη, το 1963.

Από το 1958 ως το 1971, δίδαξε οικιστική στο ΑΤΟ και ΑΚΟ (τα δικά του σχολεία), ενώ παράλληλα έδινε διαλέξεις σε πολλά πανεπιστήμια της Αμερικής, όπως, επίσης, στην Οξφόρδη και στο Δουβλίνο.

Τα τελευταία χρόνια της ζωής του ο Κ.. Α. Δοξιάδης αντιμετώπισε σοβαρά προβλήματα με την υγεία του, κτυπημένος από πολύ σπάνια αρρώστια [πλάγια αμυοτροφική σκλήρυνση] η οποία τον οδήγησε μέσα σε τρία χρόνια σε ολική παράλυση και τελικά στο θάνατο. Ο Δοξιάδης αντιμετώπισε την ασθένειά του με φοβερό θάρρος και αξιοπρέπεια κρατώντας ως το τέλος σημειώσεις για την ασθένειά του, με σκοπό, όπως έλεγε, να βοηθήσει μελλοντικούς ερευνητές.

Πέθανε στο σπίτι του στην Αθήνα, στις 28 Ιουνίου 1975, στις 11π.μ.