Συνέδριο για την αρχιτεκτονική του Αγίου Ορους

Θεματική του συνεδρίου θα είναι η έρευνα για την ιστορία της αρχιτεκτονικής που αναπτύχθηκε στη χερσόνησο του Άθω από την αρχαιότητα ως τα μέσα του 20ου αι. Στη θεματική περιλαμβάνεται επίσης, ως ένα βαθμό, και η αρχιτεκτονική των αγιορείτικων μετοχίων. Αξίζει να σημειωθεί ότι το συνέδριο είναι το πρώτο που διοργανώνεται ειδικά για την αρχιτεκτονική του Αγίου Όρους Άθω ως συνολικό φαινόμενο που αναπτύχθηκε με ποικίλες επιρροές και είχε μεγάλη ακτινοβολία στον ευρύτερο γεωγραφικό χώρο της καθ' ημάς Ανατολής. Υπενθυμίζεται πως, παρά ταύτα, τα μνημεία του Αγίου Όρους έχουν ως τώρα διερευνηθεί άνισα και αποσπασματικά, ενώ στις μέρες μας υφίστανται εκτεταμένες επεμβάσεις που μπορούν να δώσουν τη δυνατότητα να αποκαλυφθούν και να τεθούν στη διάθεση της επιστημονικής έρευνας σημαντικά στοιχεία για την ταυτότητα τους.

 

 

Το συνέδριο τελεί υπό την αιγίδα της 10ης Εφορείας Βυζαντινών αρχαιοτήτων και της Αγιορείτικης Εστίας και αφιερώνεται στη μνήμη του Αρχιτέκτονα Παύλου Μυλωνά.

Η Επιστημονική επιτροπή αποτελείται από τους:

Χαράλαμπο Μπούρα, Ομότιμο Καθηγητή Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής  Ε.Μ.Π.
Πλούταρχο Θεοχαρίδη, Αρχιτέκτονα Μηχανικό της 10ης ΕΒΑ
Πέτρο Κουφόπουλο, Αναπλ. Καθηγητή Αρχιτεκτονικής & Αποκαταστάσεων Πανεπιστημίου Πατρών
Σταύρο Μαμαλούκο, Επικ. Καθηγητή Μεσαιωνικής & Παραδοσιακής Αρχιτεκτονικής Πανεπιστημίου Πατρών
Μίλτο Πολυβίου, Αρχιτέκτονα Μηχανικό της 10ης ΕΒΑ
Φαίδωνα Χατζηαντωνίου, Αρχιτέκτονα Μηχανικό του ΚΕΔΑΚ

Το συνέδριο θα συνοδευθεί από δύο παράλληλες δράσεις:

Έκθεση με τίτλο «Αρχιτεκτονική του Αγίου όρους μέσα από τα αρχεία του Παύλου Μυλωνά» η οποία περιλαμβάνει μεταξύ άλλων φωτογραφικό υλικό, σχέδια, αποτυπώσεις, χάρτες από τις επισκέψεις δύο Ρώσων περιηγητών, των Πορφυρίου Ουσπένσκι και Πέτρου Σεβατιάνωφ αλλά και φωτογραφίες και αποτυπώσεις από όλο το φάσμα της ερευνητικής εργασίας του Παύλου Μυλωνά.

Έκδοση με τίτλο «Ο Άθως του Πορφυρίου Ουσπένσκι και του Πέτρου Ιβάνοβιτς Σεβαστιάνωφ. Επιλογή απεικονίσεων στο Αρχείο Παύλου Μυλωνά». Περιλαμβάνει στοιχεία που συνέλεξε ο Παύλος Μυλωνάς από διάφορες συλλογές της πρώην Σοβιετικής Ένωσης και εξασφάλισε τις φωτογραφίες τους.

Οι εργασίες της πρώτης ημέρας θα διεξαχθούν στο Αμφιθέατρο των ΤΕΕ/ΤΚΜ, με δυο κεντρικές εισηγήσεις των Πλούταρχου Θεοχαρίδη και Κρίτωνα Χρυσοχοΐδη και θα συνεχιστούν τις επόμενες δυο μέρες με τις εισηγήσεις 30 ομιλητών στην Αίθουσα Συνεδρίων της Δημοτικής Βιβλιοθήκης.

ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Παρασκευή 22 Οκτωβρίου 2010
Αμφιθέατρο ΤΕΕ/ΤΚΜ (Μεγ. Αλεξάνδρου 49)

19:30 τελετή έναρξης

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ
•19:30-19:35.....Βασίλειος Παγεωργόπουλος, Δήμαρχος Θεσσαλονίκης - Πρόεδρος Διοικητικού Συμβουλίου Αγιορειτικής Εστίας.

•19:35-19:40.....Ιωάννης Ταβλάκης, Δρ. Αρχαιολόγος, Προϊστάμενος 10ης Εφορείας Βυζαντινής Αρχαιοτήτων

•19:40-19:45.....Εκπρόσωπος Ιεράς Κοινότητος.

•19:45-19:50.....Εκπρόσωπος της Α.Θ.Π. του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου.

Κήρυξη έναρξης εργασιών Συνεδρίου

ΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ

•20:00-20:20.....Κρίτων Χρυσοχοϊδης, Διευθυντής Ινστιτούτου Βυζαντινών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, "Σταθμοί στην εξέλιξη της οικοδομικής δραστηριότητας στο Άγιον Όρος, 10ος αι. - 1830: Η προσέγγιση του ιστορικού"

•20:20-20:40.....Πλούταρχος Θεοχαρίδης, Αρχιτέκτων Μηχανικός 10ης ΕΒΑ, "Η έρευνα για την ιστορία της Αρχιτεκτονικής του Αγίου Όρους. Μια επισκόπηση"

 

Σάββατο 23 Οκτωβρίου 2010
Αίθουσα Συνεδρίων Δημοτικής Βιβλιοθήκης (Εθνικής Αμύνης 27)

09:30 - 10:45
α' συνεδρία

•09:30-09:45.....Παντελής Φουντάς, Αρχιτέκτων Μηχανικός, Αρχαιολόγος Δρ. Ε.Μ.Π., "Ο Ναός του Πρωτάτου κατά τη Βυζαντινή περίοδο".

 

•09:45-10:00.....Ιωακείμ Παπάγγελος, Δρ. Αρχαιολόγος, "Το καθολικό της Μονής Ζυγού".

•10:00-10:15.....Slobodan Curcic, Καθηγητής Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου Princeton, "The Katholikon of Hilandar Monastery and its exonarthex. The dynamics of architectural production under the Palaioologoi".

•10:15-10:30.....Δημήτριος Λιάκος, Δρ. Αρχαιολόγος 10ης ΕΒΑ, "Μαρμαροθετημένα δάπεδα στους ναούς του Αγίου Όρους"

•10:30-10:45.....Γεώργιος Φουστέρης, Θεολόγος - Δρ. Αρχαιολογίας, "Εικονογραφικά προγράμματα σε Αγιορείτικα Καθολικά".

•10:45-11:15.....Συζήτηση - Διάλειμμα

11:15 - 12:30
β' συνεδρία

•11:15 - 11:30.....Πασχάλης Ανδρούδης, Αρχιτέκτων Μηχανικός - Δρ. Αρχαιολογίας, "Οικοδομικά προγράμματα ιδρύσεων και ανακαινίσεων των αγιορειτικών καθολικών κατά τον 16ο αιώνα".

 

•11:30 - 11:45.....Βασίλης Μεσσής, Φιλόλογος Εκπαιδευτικός, Υποψ. Διδ. Βυζαντινής Αρχαιολογίας, "Τρουλλαία παραβήματα σε ναούς του Αγίου Όρους".

 

•11:45-12:00.....Γιώργος Βελένης, Ομότιμος Καθηγητής Αρχαιολογίας Α.Π.Θ., "Ο Ναός της Μολυβδοκκλησιάς στο πλαίσιο της Βυζαντινής Αρχιτεκτονικής".

 

•12:00-12:15.....Πέτρος Κουφόπουλος, Αναπλ. Καθηγητής Αρχιτεκτονικής & Αποκαταστάσεων, Τμήμα Αρχιτεκτόνων Πανεπιστημίου Πατρών, "Η Αρχιτεκτονική του Καθολικού της μονής Σίμωνος Πέτρας".

 

• 12:15-13:15.....Συζήτηση - Διάλειμμα

17:00 - 18:15
γ' συνεδρία

 

•17:00 - 17:15.....Dr. Peter Burridge, Formerly - Senior Lecturer, Hull School of Architecture. Research Fellow, British Institute of Archaeology, "Enclosure and Defence - The Development of the Architectural Layout fo the Monasteries of Mount Athos".

•17:15-17:30.....Πλούταρχος Θεοχαρίδης, Αρχιτέκτων Μηχανικός 10ης ΕΒΑ, "Ο βυζαντινός περίβολος της Μονής Ιβήρων".

•17:30-17:45.....Ιωάννης Ταβλάκης, Δρ. Αρχαιολόγος, Προϊστάμενος 10ης Ε.Β.Α, Παπαδέλης Δημήτριος, Αρχιτέκτων Μηχανικός 10ης ΕΒΑ Ντόγκας Θεόδωρος, Αρχαιολόγος 10ης ΕΒΑ, "Ο Πύργος του μετοχίου της Μονής Ξηροποτάμου στη θέση Οζόλιμνος"

•17:45-18:00.....Άγγελος Γουματιανός, Αρχαιολόγος 10ης ΕΒΑ, "Στοιχεία για την κτιριακή διάταξη των αγιορειτικών μετοχιακών συγκροτημάτων στην υστεροβυζαντινή Λήμνο".

•18:00-18:15.....Νικόλαος Μερτζιμέκης, Αρχαιολόγος 10ης ΕΒΑ, "Η οργάνωση των Αγιορειτικών μετοχίων στο βυζαντινό και μεταβυζαντινό Λογγό".

•18:15-19:00.....Συζήτηση - Διάλειμμα

19:00 - 20:15
δ' συνεδρία

•19:00-19:15.....Σωτήρης Βογιατζής, Αρχιτέκτων Μηχανικός, "Η αρχιτεκτονική της Νότιας Κόρδας Ι.Μ. Μεγίστης Λαύρας.

•19:15 -19:30.....Δημήτρης Κροκίδης, Αρχιτέκτων - Αναστηλωτής, "Η αρχιτεκτονική της Ανατολικής πτέρυγας Βατοπεδίου".

•19:30-19:45.....Σταύρος Μαμαλούκος, Επικ. Καθηγητής Μεσαιωνικής & Παραδοσιακής Αρχιτεκτονικής Τμήματος Αρχιτεκτόνων Πανεπιστημίου Πατρών, "Η Δυτική πτέρυγα της Μονής Βατοπεδίου".

•19:45-20:00.....Κοσμάς Σκαρής, Αρχιτέκτων Αναστηλωτής, "Κτήρια βοηθητικών χρήσεων παρακείμενα των Μοναστηριακών συγκροτημάτων του Αγίου Όρους.

•20:00-20:15.....Kυριάκος Φαλελάκης, Αρχιτέκτων Μηχανικός 10ης ΕΒΑ, Γιώργος Δέλλιος, Αρχιτέκτων Μηχανικός 10ης ΕΒΑ, "Τα παραγωγικά κτίρια έξω από τον περίβολο της Μονής Ιβήρων".

•20:15-21:00 Συζήτηση

 

Κυριακή 24 Οκτωβρίου 2010
Αίθουσα Συνεδριάσεων Δημοτικής Βιβλιοθήκης (Εθνικής Αμύνης 27)

11:00-12:15
ε' συνεδρία

 

•11:00-11:15.....Σπυρίδων Παπαβασιλείου, Αρχιτέκτων Μηχανικός, "Η Βατοπεδινή Σκήτη του Αγίου Δημητρίου. Πολεοδομική Οργάνωση και Αρχιτεκτονική".

 

•11:15-11:30.....Νίκος Τζάννης - Γκίννερουπ, Αρχιτέκτων Μηχανικός, "Οι Ιερές Καλύβες της Ιεράς Σκήτης της Αγίας Άννης: Τυπολογία και εξέλιξη".

 

•11:30-11:45......Κώστας Κοντοδίνας, Πολιτικός Μηχανικός Κε.Δ.Α.Κ, "Δύο περιπτώσεις κατασκευών του 1800 που αποκαλύφθηκαν μετά τη πυρκαγιά του 2004 στη Μονή Χιλανδαρίου".

 

•11:45-12:00.....Ηλίας Περτζινίδης, Πολιτικός Μηχανικός - Αναστηλωτής, "Η κατασκευαστική δομή του υπογείου της ΒΔ πτέρυγας της Ιεράς Μονής Αγίου Παύλου".

 

•12:00-12:15.....Στέργιος Στεφάνου, Αρχιτέκτων Μηχανικός, Msc Αναστηλωτής Κε.Δ.Α.Κ, "Διάγνωση και χρονολογική κατάταξη τεχνικών κατεργασίας και διακόσμησης ξυλοκατασκευών σε οικοδομήματα του Αγίου Όρους".

 

•12:15-13:00.....Συζήτηση - Διάλειμμα

 
13:00-14:15
στ' συνεδρία

 

•13:00-13:15.....Φαίδων Χατζηαντωνίου, Αρχιτέκτων Μηχανικός Κε.Δ.Α.Κ, "Κωδωνοστάσιο Μονής Παντοκράτορος".

 

•13:15-13:30.....Μιλτος Πολυβίου, Δρ. Αρχιτέκτων Μηχανικός 10ης ΕΒΑ, "Αρχειακά στοιχεία για την οικοδόμηση του Καθολικού της Μονής Εσφιγμένου".

 

•13:30-13:45.....Νικόλαος Χαρκιολάκης, Αρχιτέκτων Μηχανικός, Διευθυντής Αναστήλωσης Νεότερων και Σύγχρονων Μνημείων του ΥΠΠΟΤ, "Ανέκδοτα έγγραφα του 19ου αι. για την Αρχιτεκτονική της Α. πτέρυγας της μονής Σταυρονικήτα Αγίου Όρους".

 

•13:45-14:00.....Ιωάννης Μούρτος, Αρχιτέκτων Μηχανικός, "Εκφράσεις της ρωσικής αρχιτεκτονικής του 19ου και 20ου αιώνα στον Άθω. Μια διαφορετική προσέγγιση και νέα στοιχεία".

•14:00-14:45.....Συζήτηση - Συμπεράσματα

 

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΤΗΝ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Αγιορειτική Εστία
Εγνατίας 109, 54635 Θεσσαλονίκη
τηλ. 2310263308 fax. 2310250648
e-mail: agestia@otenet