Η ΚΙΝΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΤΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΩΣ ΜΕΣΟ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΚΙΝΑΙΣΘΗΤΙΚΩΝ ΕΜΠΕΙΡΙΩΝ

Το άρθρο και το έργο που περιγράφεται εδώ είναι περίληψη μέρους μιας ερευνητικής μεταπτυχιακής εργασίας που εκτελέστηκε στο τμήμα Αρχιτεκτονικής και Εσωτερικών Χώρων του Royal College of Art του Λονδίνου από τον Ιανουάριο του 2002 έως τον Ιούνιο του 2004. Η έρευνα αυτή εστίασε στην διερεύνηση κινούμενων και αλληλεπιδραστικών αρχιτεκτονικών κατασκευών και στη σχέση τέτοιων κατασκευών με ζητήματα ποιότητας χώρου, αισθητηριακής και σωματικής εμπειρίας. Συγκεκριμένα, μέσα από βιβλιογραφική, τεχνική, φαινομενολογική έρευνα και σχεδιαστικές προτάσεις, εξετάστηκαν οι δυνατότητες μιας τέτοιας αρχιτεκτονικής να επηρεάσει και να εντείνει τις κιναισθητικές πλευρές της εμπειρίας και αντίληψης του χώρου.

1. H κιναισθητική αντίληψη και εμπειρία, και η σημασία της για την αρχιτεκτονική

O P. Rodaway εξηγεί ότι κάποιοι πρωτόγονοι ιθαγενείς (όπως οι Ινουί στην Αρκτική Τούντρα) δε βασίζονται στην όραση για να προσανατολιστούν αλλά περισσότερο στις άλλες αισθήσεις (αφή, ακοή, οσμή, κιναίσθηση), αφού το φυσικό τους περιβάλλον είναι συνήθως σκοτεινό. Στη δυτική όμως κοινωνία η όραση είναι το κύριο μέσο πληροφόρησης και αντίληψης γιατί, όπως ο ίδιος αναφέρει, έχει δοθεί προτεραιότητα και ανωτερότητα στην οπτική αντίληψη σε σχέση με τις άλλες αισθήσεις. Ας μην ξεχνάμε ότι η όραση είναι η αίσθηση που φοβόμαστε περισσότερο να μη χάσουμε, γιατί τη θεωρούμε την πιο πολύτιμη.

Αυτή η έμφαση στην οπτική αντίληψη εντείνεται σημαντικά από τη σύγχρονη ηλεκτρονική τεχνολογία και τα ψηφιακά μέσα, γιατί λειτουργούν κυρίως διαβιβάζοντας οπτικές πληροφορίες ενώ η αλληλεπίδρασή μας με αυτά τείνει να εκμηδενίζει το υπόλοιπο σώμα και να το θέτει σε ατροφία και αχρησία.

Σε αντίθεση με αυτή την αίσθηση αποστασιοποίησης και απουσίας του σώματός μας, που προκαλεί συχνά η έντονη οπτική εμπειρία, οι κιναισθητικές εμπειρίες είναι συνήθως εμπειρίες σωματικές – εντείνουν την αίσθηση της φυσικής παρουσίας του σώματος. Αυτό αφενός εξηγείται από το γεγονός ότι τα αισθητήρια όργανα της κιναίσθησης βρίσκονται μέσα στο σώμα, σε αντίθεση με τις άλλες πέντε αισθήσεις μας των οποίων τα αισθητήρια όργανα βρίσκονται στην επιφάνεια του σώματος. Η αισθητήρες της κιναίσθησης βρίσκονται στους μύες, τους τέντωνες, και τις αρθρώσεις και μας δίνουν πληροφορίες για την θέση και κίνηση του σώματος και των μερών του. Στην νευρολογία, συναντάμε περιπτώσεις ασθενών με συνολική απώλεια κιναίσθησης οι οποίοι, όντας ανίκανοι να αισθανθούν τη φυσική κατάσταση και παρουσία του σώματος τους, δε μπορούν να ελέγξουν την κίνηση, τη στάση και τη θέση των σωματικών μερών τους. Αυτό δείχνει πόσο σημαντική είναι η κιναίσθηση για τη φυσική αίσθηση της σώματός μας και της παρουσίας του. Από την άλλη, δε μπορεί κανείς να αρνηθεί το γεγονός ότι και οι υπόλοιπες αισθήσεις μας μπορούν να μας παράσχουν αντιληπτικές πληροφορίες για το σώμα μας και την φυσική του κατάσταση όπως επίσης και το γεγονός ότι σ’ αυτό συντελεί η συνεργασία και αλληλεπίδραση μεταξύ των διαφόρων αισθήσεων.

Επιπλέον, η κιναίσθηση όπως και η αφή απαιτούν φυσική επαφή με το αντικείμενο της αντίληψης ενώ η όραση προϋποθέτει απόσταση˙ η κιναίσθηση προϋποθέτει συνήθως αμεσότητα και αλληλεπίδραση. Για παράδειγμα, η κιναισθητική εμπειρία ενός χιονοδρόμου, ενός ιστιοπλόου ή ενός ορειβάτη, είναι αποτέλεσμα της φυσικής σχέσης και αλληλεπίδρασης του σώματος του με το άμεσο φυσικό περιβάλλον του (το ανάγλυφο του χιονοδρομίου, τα κύματα της θάλασσας, τη μορφολογία του βράχου). Όταν περπατάμε ενάντια στον άνεμο ή μέσα στη θάλασσα, αισθανόμαστε έντονες κιναισθητικές εμπειρίες εξαιτίας της ασυνήθιστης επίδρασης ενός φυσικού φαινομένου πάνω στο σώμα μας. Χαρακτηριστικό είναι το αίσθημα της ευχαρίστησης και ενθουσιασμού που προκαλούν πολλές κιναισθητικές εμπειρίες, όπως το παιχνίδι μέσα σε ένα φουσκωτό κάστρο, ή το aerobic και ο χορός.

Στην αρχιτεκτονική, η κιναισθητική εμπειρία του χώρου είναι μία πλευρά του σχεδιασμού που συνήθως παραμελείται. Ο σχεδιασμός και η σύλληψη του κτιρίου γίνεται συνήθως με όρους οπτικούς. Όπως εξηγεί η Κ. Franck, οι αρχιτέκτονες συνήθως μελετάνε τα σχήματα, τις μορφές, τη γεωμετρία, την εξωτερική εμφάνιση του κτιρίου, και λιγότερο τη σωματική βιωματική εμπειρία που προκαλεί. Συλλαμβάνουμε το κτίριο ως αντικείμενο με οπτικά χαρακτηριστικά, ακόμα και ως γλυπτό και δεν διερευνούμε ούτε σχεδιάζουμε τα μη οπτικά χαρακτηριστικά του. Συγκεκριμένα, δεν δίνουμε σημασία στις κιναισθητικές ιδιότητες του χώρου που δημιουργούμε. Φυσικά, κάθε εμπειρία χώρου είναι πολυ-αισθητηριακή (επηρεάζει πάντα όλες τις αισθήσεις μας) αλλά σπάνια η κιναισθητική εμπειρία του χώρου έχει αποτελέσει αντικείμενο συνειδητής διερεύνησης από τον αρχιτέκτονα κατά την σύλληψη και τον σχεδιασμό του κτιρίου.

Ωστόσο, έχουν υπάρξει πολλές αρχιτεκτονικές προτάσεις που εστίασαν στην αισθητηριακή εμπειρία του χώρου και προσπάθησαν να ανατρέψουν την έννοια της αρχιτεκτονικής ως μόνο οπτικό και εξωτερικά αντιληπτό αντικείμενο. Στην πρώιμη δουλειά των Coop Himmelblau και Haus-Rucker-Co για παράδειγμα, συναντάμε κατασκευές που προωθούν συλλογικές ή ατομικές καταστάσεις, δραστηριότητες και παιχνίδια με έντονες σωματικές και κιναισθητικές εμπειρίες (Giant Billiard, Restless Ball). Τέτοιες προτάσεις, παρόλο που αποφεύγουν τη δημιουργία αρχιτεκτονικής φόρμας, στη συγκεκριμένη εποχή που προτάθηκαν και εκτελέστηκαν, έθεσαν ερωτηματικά για την έννοια και σημασία της αρχιτεκτονικής.

Coop Himmelblau ‘Restless Ball’

C. Parent P. Virilio ‘Theatre Oblique dans une structure’ 1972

Οι σύγχρονες μέθοδοι σχεδιασμού και η μελέτη μη-Καρτεσιανών χώρων στην αρχιτεκτονική έχουν επίσης χρησιμοποιηθεί ως μέσο υποβολής κιναισθητικών εμπειριών. Με κατάλληλο χειρισμό και μορφοποίηση της γεωμετρίας του εσωτερικού η επιφάνεια κίνησης γίνεται πλατφόρμα ενεργοποίησης του σώματος και των αισθητηριακών του δυνατοτήτων. Παράδειγμα είναι η δουλειά των C. Parent και P. Virilio με τους λοξούς σχηματισμούς (Teatro Oblique) καθώς και η δουλειά του L. Spuybroek (Vision Machine) ο οποίος αναζητά μεθόδους σύνθεσης της οπτικής αντίληψης του χώρου και της σωματικής φυσικής εμπειρίας του χρήστη μέσα από πιο ελεύθερους γεωμετρικά χώρους. Από λύσεις όπως οι παραπάνω όμως, λείπει η άμεση επαφή και η αλληλεπίδραση.

Παράλληλα, η αίσθηση κίνησης στη φόρμα των κτιρίων αρχιτεκτόνων όπως ο F. Gehry, G. Lynn και H. Rashid, αποτελεί έναν ακόμα μέσο πρόκλησης κιναισθητικών εμπειριών οι οποίες όμως δεν είναι φυσικές αλλά εικονικές. Θα πρέπει να τονισθεί ότι εμπειρίες κιναίσθησης μπορούν να προκληθούν όχι μόνο μέσα από την ποιότητα της φυσικής κίνησης του σώματός μας στο χώρο αλλά και μέσα από την οπτική αντίληψη της κίνησης στην αρχιτεκτονική συναισθητικά.

Οι δυνατότητες της ενσωμάτωσης της ηλεκτρονικής τεχνολογίας στην αρχιτεκτονική και οι διάφορες προσεγγίσεις στη σύλληψη και το σχεδιασμό της αλληλεπιδραστικής αρχιτεκτονικής είναι ένα ακόμη μέσο πρόκλησης τόσο φυσικών όσο και εικονικών κιναισθητικών εμπειριών στην αρχιτεκτονική. Χαρακτηριστική είναι η δουλειά των C. Moeller (Audio Grove, Space Balance, Virtual Cage) και T. Schneidler (Remote Home) όπου αλληλεπιδραστικά και κινητικά φυσικά αντικείμενα και χώροι (responsive fields, augmented spaces) δημιουργούν έντονα σωματικές και αισθητηριακές εμπειρίες προωθώντας τη φυσική κίνηση του σώματος και μερών του, την αφή και την αμοιβαία ανταλλαγή πληροφοριών μέσω φυσικών ενεργειών. Αυτές τις δυνατότητες των αλληλεπιδραστικών και ηλεκτρονικών μέσων και τεχνολογιών στην αρχιτεκτονική εξερευνούν και οι L. Spuybroek και Κ. Oosterhuis, αλλά αυτοί τα ενσωματώνουν σε αρχιτεκτονικό χώρο με φυσικά χαρακτηριστικά, μορφή και χρήση (FreshΗ2Ο Pavilion, SaltH2O Pavilion).

Ένα άλλο σημαντικό είδος αλληλεπιδραστικής αρχιτεκτονικής είναι η κινητική αρχιτεκτονική, όπου η κατασκευή έχει την ικανότητα να κινείται και να μετασχηματίζεται. Το έργο που παρουσιάζεται παρακάτω ανήκει σ’ αυτό το είδος αλλά ταυτόχρονα ενσωματώνει πολλές άλλες ιδιότητες της αλληλεπιδραστικής αρχιτεκτονικής όπως έχουν εξεταστεί παραπάνω. Ο ερευνητικός σχεδιασμός του αποσκοπεί στο να εξετάσει τι δυνατότητες έχει μια τέτοια αρχιτεκτονική κατασκευή να υποβάλλει κιναισθητικές εμπειρίες στο χρήστη.

2. Πειραματικός σχεδιασμός κινητικής-αλληλεπιδραστικής αρχιτεκτονικής

Συνήθως, οι κινητική αρχιτεκτονική παρουσιάζει γεωμετρικά αυστηρές φόρμες ενώ η συμπεριφορά των κατασκευών αυτών καθορίζεται από τους περιορισμούς αυτής της γεωμετρίας. Πυραμιδοειδής στέγες που ανοιγοκλείνουν (Kinetic Design Group MIT), ημισφαιρικοί θόλοι που μαζεύονται (C. Hoberman) επιτρέπουν την εκπλήρωση πρακτικών μηχανιστικών λειτουργιών του χώρου που στεγάζουν αλλά παρουσιάζουν πεπερασμένες δυνατότητες και ποικιλία μετατροπής. Επιπλέον, στοιχεία όπως η έκπληξη και το απροσδόκητο λείπουν απ’ αυτές τις περιπτώσεις. Από την άλλη μεριά, οι κινητικές κατασκευές του S. Calatrava είναι οπτικά πολύ υποβλητικές και εντυπωσιακές αλλά δεν επιλύουν τη σχέση αυτών των κατασκευών με πιο πρακτικά ζητήματα χρήσης και προγράμματος. Με πιο πειραματικό πνεύμα δουλεύουν οι Κ. Oosterhuis και Μ. Goulthorpe. Ο Oosterhuis θεωρεί το κτίριο ως μια δυναμική κατασκευή ικανή να μετασχηματίζεται συνεχώς και σε πραγματικό χρόνο σύμφωνα με τις πληροφορίες που δέχεται. Η προσέγγιση του είναι κατά κύριο λόγο θεωρητική. Οι προτάσεις του για ενεργά κτίρια όπως το E-motive House είναι ακόμα σε πρώιμο ερευνητικό στάδιο όσον αφορά τεχνολογικά, κατασκευαστικά και μορφολογικά ζητήματα, ενώ οι απεικονίσεις του κτιρίου που χρησιμοποιεί δεν κάνουν σαφές πώς εκπληρώνονται οι πραγματιστικές ανάγκες των χρηστών του. Η παρούσα δουλειά προσπάθησε να υπερβεί τούς περιορισμούς μιας αυστηρά γεωμετρικής μορφής κινητικής κατασκευής και να διερευνήσει την κινητική δυνατότητα μιας βιο-μορφικής κατασκευής. Προτείνει μια νέα πρωτοποριακή προσέγγιση στη σύλληψη και το σχεδιασμό κινητικής και αλληλεπιδραστικής αρχιτεκτονικής και εστιάζει στο ρόλο της κιναίσθησης ως πιο αποτελεσματικής διόδου αντίληψης και εμπειρίας του χώρου. Η έρευνα δεν σταματά σε ένα θεωρητικό επίπεδο μόνο αλλά προχωράει σε κατασκευαστικά σχέδια λεπτομερειών και μελέτη μέσω φυσικού μοντέλου. Παράλληλα, η μελέτη δεν αφορά μόνο στις τεχνικές πλευρές σχεδιασμού και εφαρμογής μιας τέτοιας κατασκευής αλλά συνθέτει το μέρος αυτό με τις χρηστικές, περιβαλλοντολογικές, αισθητικές και αισθητηριακές πλευρές του έργου.

Λειτουργία της εξωτερικής κατασκευής

Η κινητική κατασκευή αντιδρά τόσο σε περιβαλλοντολογικά φαινόμενα όσο και στην ανθρώπινη παρουσία και δραστηριότητα. Για παράδειγμα, μπορεί να διογκωθεί ώστε να επιτρέψει περισσότερο ηλιακό φως να μπει στο χώρο όταν ο ήλιος έχει βγει ή μπορεί να συρρικνωθεί για να προστατεύσει από το κρύο. Σ’ αυτή την κατάσταση το δωμάτιο είναι ενεργειακά πιο αποδοτικό λόγω μικρότερου μεγέθους εσωτερικού χώρου. Επίσης όταν μέσα στο χώρο έχουν μπει πολλοί επισκέπτες, η κατασκευή μπορεί να μεγαλώσει για να αυξήσει την κλίμακα του χώρου.

Η αισθητική ποιότητα και το οπτικό αποτέλεσμα της κίνησης της κατασκευής μοιάζει με τις κινήσεις βιολογικών οργανισμών. Για παράδειγμα, όταν το δωμάτιο μεγαλώνει μοιάζει σαν να εισπνέει ή να φουσκώνει σαν ψάρι. Επίσης, μοιάζει να ανοίγεται για να προβληθεί και να ελκύσει όπως ένα παγώνι. Όταν συρρικνώνεται μοιάζει σαν να κουλουριάζεται όπως ένας σκαντζόχοιρος γιατί είναι φοβισμένος. Γι’ αυτό η κίνηση της κατασκευής και η ευαισθησία της στα ανθρώπινα και περιβαλλοντολογικά ερεθίσματα μπορεί να προσδώσει μια αίσθηση ζωής. Συνήθως, η κίνηση συμβατικών κινητικών κατασκευών μοιάζει με την κίνηση συμβατικών μηχανών, αλλά εδώ, η αισθητική αντίληψη της κίνησης της κατασκευής είναι πιο κοντά στην αίσθηση της βιολογικής κίνησης.

Ως προς τη λειτουργία του, ο εσωτερικός χώρος είναι ένας ευέλικτος πολυ-λειτουργικός πολιτιστικός χώρος. Παρουσιάσεις βίντεο και φιλμ, εικαστικές εκθέσεις, multimedia χορευτικές παραστάσεις ή άλλες ψυχαγωγικές κοινωνικές εκδηλώσεις, μπορούν να εκμεταλλευτούν τη διαφοροποίηση και κίνηση της κατασκευής. Για παράδειγμα, για μια έκθεση γλυπτικής, η κατασκευή μπορεί να μεγαλώσει ώστε να επιτρέψει επιμήκη γλυπτά να εκτεθούν στο χώρο, η να συρρικνωθεί ώστε να δημιουργήσει έναν πιο οικείο και άμεσο εκθεσιακό χώρο. Για μια εκδήλωση προβολής ταινίας, που θα χρειαζόταν μια μεγάλη οθόνη προβολής, η κατασκευή μπορεί να μεγαλώσει ώστε να δημιουργήσει χώρο για την οθόνη.

Εικόνα 23. Προβολή ταινίας

Εικόνα 24. Μultimedia χορευτική παράσταση

Τεχνολογική επίλυση

Το σύστημα κίνησης της κατασκευής είναι ενσωματωμένο σε όλη την κατασκευή, επιτρέποντας έτσι γενικό έλεγχο της κίνησης της κατασκευής παρά το γεγονός ότι η μορφή της δεν είναι απλή. Συγκεκριμένα, η κατασκευή αποτελείται από μια σειρά από συνδεδεμένα πλαίσια με πολλαπλές αρθρώσεις, οι οποίες ενώνουν μια σειρά από μεταλλικά στοιχεία φτιαγμένα από υψηλής απόδοσης κράμα αλουμινίου που μπορούν να συρρικνωθούν και να επιμηκυνθούν. Η κίνηση αυτών των στοιχείων πετυχαίνεται με μοτέρ γραμμικής κίνησης (linear stepper-motors), ενσωματωμένα μέσα στα στοιχεία. Τα στοιχεία αυτά αποτελούνται από δύο κουτιά το ένα μέσα στο άλλο. Το μοτέρ μπορεί να σπρώξει ή να τραβήξει το εσωτερικό κουτί, κάνοντάς το να κυλήσει κατά μήκος του εξωτερικού.

Αλλαγές του μήκους πολλαπλών διαφορετικών στοιχείων μπορούν να δημιουργήσουν ποικίλες μετατροπές του σχήματος της κατασκευής. Παράλληλα η ακαμψία και στερεότητα του κάθε πλαισίου επιτυγχάνεται από εξωτερικά δεμένους μηχανισμούς κίνησης, οι οποίοι ρυθμίζουν και ελέγχουν τη γωνία της κάθε άρθρωσης σύμφωνα με την κίνηση του μεταλλικού στοιχείου. Τα πλαίσια ενώνονται μεταξύ τους με ‘τηλεσκοπικές’ ράβδους. Αυτές οι ράβδοι μπορούν να επιμηκυνθούν ή να κοντύνουν ακολουθώντας παθητικά την κίνηση των πλαισίων. Επίσης μπορούν να περιστραφούν σε κάθε κατεύθυνση γιατί συνδέονται με τα πλαίσια με ελεύθερες αρθρώσεις. Το δέρμα μεταξύ των πλαισίων είναι φτιαγμένο από φύλλα σιλικόνης πάχους 0.5mm ικανά να επεκταθούν κατά 800% και είναι περιβαλλοντολογικά ευσταθή. Επιπλέον τα φύλλα σιλικόνης εμποδίζουν πλευρικές κινήσεις των πλαισίων.

Ζητήματα εφαρμογής

Μία σημαντική πλευρά της εφαρμογής του έργου αυτού είναι το κεντρικό σύστημα ελέγχου που θα συγχρονίζει και θα ρυθμίζει τη δράση των πλαισίων και των στοιχείων τους. Αν η κατασκευή αφεθεί να κάνει τυχαίες κινήσεις, τότε θα υπάρξουν στιγμές που πιθανά θα εξασκηθεί πολλή δύναμη στην κατασκευή διακινδυνεύοντας την ευστάθειά της. Γι’ αυτό, πριν την τελική εφαρμογή θα πρέπει να γίνει μια διαδικασία δοκιμών όπου, με μικρότερης κλίμακας μοντέλα και προσομοιώσεις της κατασκευής, θα καθοριστούν οι δυνατές μετατροπές της και το εύρος κινήσεων των πλαισίων της έτσι ώστε να μην εμποδίζεται ή να δυσκολεύεται η ασφαλής και αποτελεσματική δράση της. Εκτός από το σύστημα κίνησης, η εφαρμογή του έργου θα περιλαμβάνει συσκευές αισθητήρων και ένα κεντρικό σύστημα ελέγχου. Οι μηχανισμοί κίνησης θα είναι συνδεδεμένοι με τους αισθητήρες (ποτενσιόμετρα) που θα δίνουν σήμα στο σύστημα ελέγχου για τη θέση τους. Επιπλέον, τα καλώδια που συνδέουν τους μηχανισμούς κίνησης με το σύστημα ελέγχου και με παροχές ρεύματος, είναι στοιχεία της κατασκευής που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά την εφαρμογή. Όμως, επειδή τα καλώδια είναι ευέλικτα και λεπτά, θα είναι εύκολο να ενσωματωθούν στην κατασκευή. Επιπλέον, η εφαρμογή του έργου θα προϋποθέτει και την ενσωμάτωση αισθητήρων ανθρώπινης κίνησης και παρουσίας, όπως επίσης και αισθητήρων περιβάλλοντος.

Φυσικό μοντέλο – Μελέτη ευστάθειας και κίνησης

3. Κιναισθητική εμπειρία του χώρου και άλλες εμπειρίες

Η συγκεκριμένη δουλειά δεν είναι μόνο μια διερεύνηση της κινητικής εξωτερικής κατασκευής του κτιρίου, αλλά ταυτόχρονα είναι μελέτη της σύνθεσης όλων των παραγόντων που συνθέτουν το κτίριο, τόσο αισθητικών και αισθητηριακών όσο και πραγματιστικών και χρηστικών. Επομένως, η αξιολόγηση της αισθητηριακής εμπειρίας του κτιρίου δεν γίνεται μόνο σε σχέση με τη λειτουργία της εξωτερικής κατασκευής αλλά και σε σχέση με το τελικό αποτέλεσμα της σύνθεσης όλων αυτών των παραγόντων.

Η βασική δομή του κτιρίου αποτελείται από την εξωτερική κινητική κατασκευή (το κέλυφος) και μια εσωτερική, πολύπλοκης γεωμετρίας, πλατφόρμα κίνησης. Αυτά τα βασικά στοιχεία του έργου και, παράλληλα, άλλες επιμέρους ιδιότητες του χώρου (αλληλεπιδραστικά οπτικά συμβάντα, αλληλεπιδραστικά κινητικά στοιχεία πάνω στην πλατφόρμα) μπορούν να εντείνουν τις φυσικές και εικονικές κιναισθητικές εμπειρίες και γενικότερα τις αισθητηριακές εμπειρίες των επισκεπτών. Όμως, η χωρική αντίληψη και εμπειρία, η αισθητηριακή εικόνα του χώρου που κατασκευάζουμε, δεν είναι μόνο αποτέλεσμα των φυσικών χαρακτηριστικών ενός χώρου αλλά επηρεάζεται και από μη-μετρήσιμους, υποκειμενικούς παράγοντες. Η πραγματική εμπειρία των χρηστών είναι σχεδόν αδύνατο να μετρηθεί συστηματικά αν δεν γίνει έρευνα και ανίχνευση των ατομικών εμπειριών στο χτισμένο έργο. Θα μπορούσαμε όμως να κάνουμε κάποιες θεωρητικές υποθέσεις για πιθανά σενάρια εμπειριών πιθανών χρηστών με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Ένα πολύ απλό παράδειγμα είναι ότι η κιναισθητικές εμπειρίες ενός μικρού παιδιού που τρέχει μέσα στο χώρο θα είναι σημαντικά διαφορετικές από τις εμπειρίες ενός μεσήλικα. Με αυτή τη βασική υπόθεση μπορούμε να σχεδιάσουμε διαφορετικές εκδοχές του αντιληπτικού υποκειμενικού χώρου διαφορετικών φανταστικών πιθανών χρηστών. Η διόγκωση της εξωτερικής κατασκευής για κάποιον μπορεί να είναι μια τρομακτική απωθητική εμπειρία ενώ για κάποιον άλλον μπορεί να προσδίδει μια αίσθηση ευφορίας και πρόσκλησης. Η είσοδος μέσα στο κτίριο και η κατοίκησή του μπορεί να δίνει το αίσθημα της απόδρασης και ηρεμίας για κάποιον ενώ για κάποιον άλλο μπορεί να αποτελεί ένα κλειστοφοβικό καταπιεστικό χώρο.

Απεικονίσεις εκδοχών του αντιληπτικού χώρου διαφορετικών πιθανών χρηστών

Σωκράτης Γιαννούδης (syiannoudes@hotmail.com)

 Διπλωματικές & Ερευνητικές Εργασίες - Το greekarchitects.gr, προτείνει μια  θεματική ενότητα, στην οποία παρουσιάζονται πτυχιακές ή ερευνητικές εργασίες φοιτητών από σχολές πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι ενδιαφερόμενοι /νες μπορούν να μας στείλουν την διπλωματική τους εργασία.