Ξυπνώντας το παρελθόν

Φοιτήτρια: Σαχσαμάνογλου Μαρία
Επιβλέπουσα καθηγήτρια: Δούση Μαρία
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
Ημερομηνία παρουσίασης: Οκτώβριος 2015

Οι ιστορικοί οικισμοί, που μέχρι πρόσφατα δεν περιλαμβάνονταν καν στο θεσμικό πλαίσιο προστασίας, ακόμα και σήμερα δεν έχουν γίνει πλήρως αντιληπτοί στη συνείδηση των ανθρώπων ως τμήμα της πολιτιστικής κληρονομιάς. Αυτό ήταν η αιτία πολλοί από αυτούς, μετά από μεγάλες περιόδους εγκατάλειψης, να καταρρεύσουν, οδηγώντας στην οριστική απώλεια σπουδαίων τμημάτων της ιστορίας του ανθρώπου. Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, διαπιστώνεται μια προσπάθεια από φορείς και πρόσωπα, που κινητοποιούνται προκειμένου να τους διαφυλάξουν, αλλά και να τους επανεντάξουν στη σύγχρονη ζωή.

Στο 1^ο μέρος, αρχικά γίνεται μια προσπάθεια να οριστούν κάποιες έννοιες που θα μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε το σύνθετο φαινόμενο ενός οικισμού. Στη συνέχεια, θα δούμε πότε και με ποιον τρόπο οι ιστορικοί οικισμοί συμπεριλήφθηκαν ως μνημεία άξια διατήρησης, τόσο στα διεθνή κείμενα όσο και στην ελληνική νομοθεσία. Παρουσιάζονται συνοπτικά φορείς- σε διεθνές και εθνικό επίπεδο- και προσωπικότητες, που ασχολούνται ή ασχολήθηκαν στο παρελθόν με την προστασία και την αναβίωση ιστορικών συνόλων και κατόπιν, αναλύεται η ίδια η διαδικασία της αναβίωσης ενός ιστορικού οικισμού, οι στόχοι που πρέπει να τεθούν και τα αποτελέσματα που θα προκύψουν.

Το 2^ο μέρος μας εισάγει σε υλοποιημένες περιπτώσεις αναβίωσης οικισμών σε χώρες της Μεσογειακής λεκάνης και, κατόπιν, ειδικότερα στην Ελλάδα, παρουσιάζοντας για κάθε περίπτωση τα ιδιαίτερα γνωρίσματα του οικισμού, τις αιτίες εγκατάλειψής του στο παρελθόν, το σχέδιο αναβίωσης που εφαρμόστηκε, τη σημερινή κατάσταση και τις προοπτικές-τάσεις του οικισμού μετά την αναβίωση και, τέλος, επιχειρώντας μια κριτική αποτίμηση του έργου.

Τα παραδείγματα που συμπεριλήφθηκαν απαντούν σε ένα ευρύ φάσμα οικισμών και αφορούν τόσο επιτυχείς, όσο και λιγότερο επιτυχείς προσεγγίσεις. Αυτό μας βοηθά να αντλήσουμε κάποια συμπεράσματα σχετικά με το πλαίσιο στο οποίο πρέπει να κινούνται τέτοιες προσπάθειες, συμβάλλοντας στην αντιστροφή του αρνητικού κλίματος απέναντι σε ένα τόσο εύθραυστο τμήμα της κληρονομιάς μας.

Δείτε την εργασία σε pdf (126 σελ.) ΕΔΩ ή στο ακόλουθο flipbook