Ο Νίκος Βαλσαμάκης ως βιοκλιματικός αρχιτέκτων

Τίτλος:Ο Νίκος Βαλσαμάκης ως βιοκλιματικός αρχιτέκτων
Φοιτήτρια: Γεωργία Γιάσσια
Επιβλέπων καθηγητής: Γεώργιος Α. Πανέτσος
Πανεπηστίμιο Πατρών, Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
Ακαδημαϊκό Έτος: 2014-2015
Πάτρα, Νοέμβριος 2015

Ο κύριος στόχος της έρευνας είναι να εξερευνήσει τη σχέση του βιοκλιματικού σχεδιασμού με την εκλεπτυσμένη μορφολογικά αρχιτεκτονική. Αυτό θα το πετύχει, μέσα από την μελέτη και αξιολόγηση υλοποιημένων έργων, ορόσημων στην ιστορία της ελληνικής αρχιτεκτονικής, από τη σκοπιά του ηλιασμού και της ηλιοπροστασίας.

Τίθενται τα εξής ερωτήματα προς ανάλυση: πρώτον, ποια είναι τα αποδοτικότερα μορφολογικά χαρακτηριστικά των μέχρι τώρα χτισμένων παραδειγμάτων της ελληνικής ανώνυμης και επώνυμης αρχιτεκτονικής, και δεύτερον, οι έλληνες αρχιτέκτονες λαμβάνουν υπόψη τη κλιματολογική παράμετρο και την ένταξη στο τοπίο, κατά τη διάρκεια του σχεδιασμού, και αν ναι, σε τι βαθμό; Απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί αρχικά, η ανάλυση του τοπικού κλίματος της Ελλάδας, και ιδιαίτερα της Αττικής, έτσι ώστε να κατανοηθούν οι ανάγκες των κτηρίων που χτίζονται στο τόπο μας. Επιπλέον, χρήσιμη είναι η αναφορά και καταγραφή των πιο διαδεδομένων συστημάτων που χρησιμοποιούνται για το σκοπό αυτό στην ελληνική πραγματικότητα, όπως και τα αντίστοιχα μέτρα που έχουν εφαρμόσει αναγνωρισμένοι Έλληνες αρχιτέκτονες που αντιπροσωπεύουν το χώρο της εκλεπτυσμένης αρχιτεκτονικής.

Σημαντικός παράγοντας για την εξέλιξη της εργασίας, ήταν η προσπάθεια για μελέτη ενός αντιπροσωπευτικού αριθμού μορφολογικών χαρακτηριστικών στην ελληνική αρχιτεκτονική, με σκοπό να κριθεί εάν ο σχεδιασμός τους εναρμονίζεται με το περιβάλλον όπου χτίστηκαν. Για αυτό το λόγο, κρίθηκε κατάλληλη η εστίαση στο έργου του Νίκου Βαλσαμάκη, καθώς στην αρχιτεκτονική του πορεία διαθέτει μεγάλο αριθμό υλοποιημένων έργων μέχρι και σήμερα, με τους περισσότερους μορφολογικούς πειραματισμούς, από τους οποίους επηρεάστηκαν οι επόμενες γενιές Ελλήνων αρχιτεκτόνων.

Στα παραδείγματα, που επιλέχθηκαν για να εκπροσωπήσουν καλύτερα αυτές τις πέντε περιόδους, που έχουμε ξεχωρίσει στην αρχιτεκτονική του, παρατηρούνται ομοιότητες και διαφορές, συνέχειες και ασυνέχειες στο τρόπο σχεδιασμού και στη χρήση υλικών, που στοχεύουν κυρίως στον κατασκευαστικό πειραματισμό. Όμως σε αυτή την έρευνα, δίνεται έμφαση στην ταυτοποίηση και ανάλυση της συμπεριφοράς ενός χαρακτηριστικού του κελύφους κάθε κατοικίας, που τη καθιστά ξεχωριστή και καινοτόμα σε σχέση με τις υπόλοιπες. Έτσι, αρχικά η κατοικία μελετάται σα σύνολο, στο προσανατολισμό που έχει τοποθετηθεί με τα ανοίγματα και τη μορφολογία της. Ενώ τελικά, αποδομείται και κρίνεται η συμπεριφορά του κάθε στοιχείου, που συμβάλλει στη διαφοροποίηση του περιβλήματος, αλλάκαι στη σύνθεση των όψεων.