Bruynzeel House

Ο Ολλανδός Kees Bruynzeel, έμπορος ξυλείας, κατά την μετακόμισή του στη Νότιο Αφρική ήθελε να προωθήσει μέσω της κατοικίας του τις δυνατότητες μιας ξύλινης κατασκευής. Ο Bruynzel σε συνεργασία με τον αρχιτέκτονα Aart Bijl, δεν κατέφυγαν σε πολύπλοκες σύνθετες μορφές, για να αποδείξουν τις κατασκευαστικές δυνατότητες της ξυλείας, αλλά επέλεξαν έναν υπάρχων γεωμετρικό τύπο, στεγάζοντας την κατοικία με ένα υπερβολικό παραβολοειδές σχήμα.

Η υπερβολική γεωμετρία στεγάζει μια τετράγωνη κάτοψη. Οι δύο άκρες της μιας διαγωνίου της οροφής ανασηκώνονται σε διαφορετικό ύψος η κάθε μία, ενώ οι άλλες δύο παραμένουν κοντά στο έδαφος, εναλλάσσοντας το ύψος του υποκείμενου εσωτερικού χώρου. Δημιουργούνται με αυτόν τον τρόπο δύο χώροι μεγάλου ύψους σε διαγώνια σχέση μεταξύ τους, φτάνοντας σημειακά στις απολήξεις της στέγης τα έξι μέτρα ύψος, και δύο μικρότερου ύψους. Το οριζόντιο τελείωμα των διαχωριστικών στοιχείων δεν ακουμπά την οροφή, η οποία φαίνεται να αιωρείται πάνω από τις μεγάλες τζαμαρίες της όψης.

Η συσχέτιση της ιδιαίτερης γεωμετρίας με τη χρήση της κατοικίας, ήταν μια πρόκληση για τον αρχιτέκτονα. Η είσοδος γίνεται στον όροφο, όπου κάτω από την καμπύλη οροφή συγκεντρώνονται οι κοινοί χώροι της οικογένειας με το καθιστικό και την κουζίνα και μια μικρή βιβλιοθήκη σε πατάρι. Στο κατώτερο επίπεδο, με την οριζόντια οροφή βρίσκονται τα δωμάτια και οι βοηθητικοί χώροι της κατοικίας. Και τα δύο επίπεδα έχουν άμεση πρόσβαση στην αυλή, ενώ ένας ξενώνας σε μορφή περιπτέρου συνδέεται μέσω μίας ημιυπαίθριας κίνησης με την κατοικία.

Η κατασκευή της οροφής, καθώς ακολουθεί έναν συγκεκριμένο τύπο υπερβολικής γεωμετρίας ήταν σχετικά εύκολη. Ευθύγραμμα δοκάρια σχηματίζουν το σκελετό του γεωμετρικού σχήματος, ενώ η κάλυψη κάμπτεται σύμφωνα με τη συναρμολόγηση των δοκών. Η εξωτερική επιφάνεια διαμορφώνεται με φύλλα χαλκού, ενώ στο εσωτερικό οι εμφανείς ξύλινες σανίδες εντείνουν την καμπυλότητα της οροφής.

Η μεγαλύτερη κατασκευαστική δυσκολία εντοπίστηκε στην έδραση της οροφής. Σε ένα υπερβολικό παραβολοειδές σχήμα δύο άκρες υψώνονται προς τον ουρανό, ενώ άλλες δύο χαμηλώνουν προς το έδαφος, ικανές να παραλάβουν το βάρος της κατασκευής και ακουμπώντας σε μεταλλικά στοιχεία να στηρίξουν τελικά την οροφή. Για τον υπολογισμό και τον σχεδιασμό των μεταλλικών στηριγμάτων πραγματοποιήθηκαν δύο μελέτες, μία από τους μηχανικούς της περιοχής και μία από τον ίδιο τον αρχιτέκτονα. Υλοποιήθηκε τελικά η πρόταση του αρχιτέκτονα, ο οποίος σίγουρος για τους υπολογισμούς του, στεκόταν κάτω από την οροφή κατά την απομάκρυνση της σκαλωσιάς, χωρίς ευτυχώς η κατασκευή να καταρρεύσει. Έκτοτε παραμένει τοπόσημο της περιοχής, προκαλώντας ανάμεικτες αντιδράσεις στην τοπική κοινωνία.

Αρχιτέκτονας: Aart Bijl
Κατασκευή: 1962
Τοποθεσία: Stellenbosch, South Africa

Επιμέλεια: Ξένια Σωτηροπούλου