Κυπαρίσσι ή Κυπάρισσος (Cupressus)

Οικογένεια : Κυπαρισσίδες (Cupressaceae)
Γένος που περιλαμβάνει 20 περίπου είδη αειθαλών κωνοφόρων που κατάγονται από τις εύκρατες ζώνες του βόρειου ημισφαιρίου. Πρόκειται για δέντρα με μέσο ύψος και συμπαγή «κόμη» σε σχήμα κολόνας.

Τα φύλλα λεπιοειδή και τριγωνικά καλύπτουν εντελώς τα κλαδιά. Οι κώνοι τα λεγόμενα κυπαρισσόμηλα έχουν στρογγυλωπό σχήμα και αγκαθωτά λέπια. Τα κυπαρίσσια σε μερικές περιοχές παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του τοπίου : αν τοποθετηθούν σε πυκνές σειρές αποτελούν ιδεώδεις φράχτες ή ανεμοθραύστες. Το ξύλο σκληρό κι αρωματικό χρησιμοποιείται στην ξυλουργική.

Είδη και ποικιλίες
Κυπάρισσος του Κασμίρ ( Cupressus cashmeriana).

Το είδος αυτό που κατάγεται από την Ινδία είναι ανθεκτικό στις χώρες της Μεσογείου. Έχει σχήμα πυραμίδας με κρεμάμενα προς τα κάτω κλαδιά και φτάνει σε ύψος 15μ.

Κυπάρισσος η λεία (Cupressus glabra)

Ανθεκτικό είδος που κατάγεται από την Αριζόνα και φτάνει σε ύψος 15μ. Έχει κωνική «κόμη» παχύ πορφυρόχρωμο φλοιό που ξεκολλάει σε πλάκες και μικρά, γκριζογάλαζα φύλλα. Τα κυπαρισσόμηλα έχουν πορφυροκάστανο χρώμα.

Κυπάρισσος η μακρόκαρπη (Cupressus macrocarpa).

Το είδος αυτό που κατάγεται από την Καλιφόρνια είναι γνωστό και με τ'ονομα Κυπαρίσσι του Μοντερέη. Είναι ανθεκτικό στις παραθαλάσσιες περιοχές όπου συχνά φυτεύεται για να σχηματίσει ανεμοθραύστες. Το σχήμα του στην αρχή είναι κιονωτό αλλά όταν το δέντρο γεράσει γίνεται πλαγιόκλαδο. Τα φύλλα έχουν βαθυπράσινο χρώμα κι είναι αρωματικά. Εξάλλου ο φλοιός είναι καστανέρυθρος και τα κυπαρισσόμηλα ενωμένα σε ομάδες κατά μήκος των βλαστών. Από αυτό το είδος καλλιεργείται συχνά η ποικιλία Κυπάρισσος η μαυρόκαρπος ποικ.Λαμπερτιάνα (Cupressus macrocarpa «Lambertiana») από την οποία προέρχεται η άλλη ονομασία του Κυπαρισσιού του Λάμπερτ. Η ποικιλία «Χρυσόχρωμη Ντόναλντ» (Donald Gold) έχει γρήγορη ανάπτυξη και χρυσαφί φύλλωμα.

Κυπάρισσος ο αειθαλής (Cupressus sempervirens). Ανθεκτικό είδος που κατάγεται από τις μεσογειακές περιοχές και φτάνει σε ύψος 20-40μ. Σε νεαρή ηλικία η κόμη του είναι μυτερή για να γίνει κιονωπή και στρογγυλή στην κορυφή όταν το δέντρο γεράσει. Τα φύλλα είναι βαθυπράσινα και τα κυπαρισσόμηλα καστανότεφρα.

Τεχνική της καλλιέργειας
Τα κυπαρίσσια προσαρμόζονται σε όλα τα βαθιά και καλά αποστραγγιζόμενα εδάφη. Αντέχουν ακόμα και σε ένα ορισμένο βαθμό ξηρασίας με εξαίρεση την Κυπάρισσο τη μακρόκαρπη (C.macrocarpa). Φυτεύονται (καλό θα είναι να χρησιμοποιηθούν νεαρά δενδρύλλια ύψους 60-70 εκατ τον Οκτώβριο -Νοέμβριο ή τον Μάρτιο -Απρίλιο σε προσήλιες θέσεις.

Πολλαπλασιασμός Πολλαπλασιάζετε με σπόρους, μοσχεύματα και καταβολάδες. Η σπορά γίνεται την άνοιξη σε κρύο κασόνι. Τα νεαρά φυτά μεταφυτεύονται σε γλάστρες διαμέτρου 8-9εκατ. που είναι παραχωμένες στο ύπαιθρο ή μεταφυτεύονται σε φυτώριο. Τον επόμενο χρόνο φυτεύονται στην οριστική τους θέση. Ο πολλαπλασιασμός με μοσχεύματα που είναι πιο κατάλληλος για τις ποικιλίες γίνεται το φθινόπωρο. Τα μοσχεύματα (μήκους 10 περίπου εκατ) κόβονται από τα πλευρικά κλαδιά μαζί με ένα κομμάτι παλιού ξύλου και τοποθετούνται για να ριζώσουν σε ένα μείγμα από άμμο και τύρφη. Στη συνέχεια φυτεύονται όπως και τα νεαρά φυτά.

Ζωικοί εχθροί και ασθένειες.
Τα κυπαρίσσια μπορούν να προσβληθούν από αφίδες και ακάρεα που προκαλούν το μαρασμό τους. Για τις αφίδες γίνονται ψεκασμοί με βάση τη νικοτίνη και στις πιο σοβαρές περιπτώσεις Μαλαθείο. Κατά των ακάρεων η καταπολέμηση με χημικά προιόντα είναι αντίθετα πολύ δύσκολη γιατί αυτές οι μικρές αράχνες βρίσκουν συχνά καταφύγιο στα «μάτια» και στις σχισμές του φλοιού καθώς επίσης γιατί έχουν μεγάλη ικανότητα να εθίζονται στα εντομοκτόνα.

Τα κυπαρίσσια μπορούν επίσης να προβληθούν και από την τεφρά σήψη που συνήθως προσβάλλει τα νεαρά δενδρύλλια της Κυπάρισσου της μακρόκαρπης (C.macrocarpa) και της Κυπάρισσου της αειθαλούς (C.sempervirens). Πάνω στα προσβεβλημένα μέρη σχηματίζεται μια γκριζωπή σήψη. Για την καταπολέμηση των ασθενειών αυτών έχουν αποδειχθεί εξαιρετικά αποτελεσματικοί οι ψεκασμοί με βορδιγάλειο πολτό, TMTD και Κάπταν.

του Λάμπρου Δουρούκη
DELTA TREES LTD

Σημ. Οι φωτογραφίες είναι από το προσωπικό άλμπουμ των ιδρυτών από επισκέψεις-προσκλήσεις σε μεγάλες ευρωπαϊκές φυτωριακές μονάδες.