Ο ήλιος και η σκιά στον κήπο

Υπέρ εκτεθειμένοι χώροι

Βόρειος ή νότιος προσανατολισμός; Ανοικτά προς ανατολή ή προς δύση; Πολλοί άνθρωποι ανησυχούν παραπάνω από όσο χρειάζεται για τη θέα και τον προσανατολισμό του κήπου σε σχέση με το σπίτι. Η υπερβολική ανησυχία τελικά για το που και πως θα κοιτάει ο κήπος μας εύκολα καταρρίπτεται αν συγκρίνουμε δύο πανταχόθεν ελεύθερους κήπους:  ένα μικρό οροφόκηπο και ένα τεράστιο κήπο στην εξοχή:  και οι δύο δεν περιορίζονται από τίποτα.

Τελικά η διαφορά τους είναι αυτό που πρέπει να μας ανησυχεί περισσότερο.  Όπως επίσης μια μονοκατοικία στην πόλη και ένα μπαλκόνι δεν έχουν μεγάλες διαφορές. Το θέμα σε όλες τις περιπτώσεις είναι ο ήλιος και το φυσικό φως. Τι και αν η μονοκατοικία στην πόλη έχει αρκετό χώρο για ένα κήπο αλλά στην απέναντι μεριά του δρόμου υπάρχει ένα τεράστιο κτίριο που σκιάζει τον κήπο ένα μεγάλο τμήμα της ημέρας;

Η κοινή λογική μας καθοδηγεί ότι το σημαντικό για την κατασκευή του κήπου μας είναι, τα ηλιόλουστα ή τα σκιερά σημεία, αν είναι εκτεθειμένος σε κάθε ριπή αέρα και θύελλα και αν σε όλα τα στοιχεία της φύσης.

Όπως και να ΄χει   πορευόμαστε στην κατασκευή μας με ότι ο χώρος είναι διαθέσιμος, οπότε καλό είναι να ξέρουμε ποια είδη φυτών ευδοκιμούν στις συνθήκες του κήπου μας και να επικεντρωθούμε σε αυτά όταν θα ‘μαστε μπροστά σε μια μεγάλη ποικιλία φυτών στο φυτώριο.

Χαρακτηριστικά φυτών για υπέρ-εκτεθειμένους χώρους

• λαμπερά, μπλε-γκρι ή μεταλλικού χρώματος φύλλα: αυτά βοηθούν στην αντανάκλαση και την εκτροπή των ζεστής ακτινοβολίας του ηλίου.
• Αγκαθωτά: υπάρχουν κάποια προσαρμοσμένα στην ξηρασία φυτά όπως το πουρνάρι  ilex aquifolium  που ταυτόχρονα αποτελούν όμορφες παρεμβάσεις και ταυτόχρονα προστασία από τα ζώα-κατοικίδια.

ILEX AQUIFOLIUM

• αρωματικά έλαια : μερικά φυτά εκλύουν αρωματικά έλαια για να προστατευτούν σε συνθήκες υψηλής υγρασίας (καταχνιά)
• λεπτά και δυνατά φύλλα (συρματώδη) : γρασίδι με λογχοειδούς σχήματος φύλλα τα οποία αντέχουν σε δυνατούς ανέμους

Υπό εκτεθειμένοι χώροι

Η χλωροφύλλη είναι η πράσινη χρωστική ουσία που βοηθά τα φυτά να μετατρέψουν το ηλιακό φως και τον φρέσκο αέρα στην ενέργεια που χρειάζονται για να αναπτύσσονται το ίδιο ισχύει και για τα προσαρμοσμένα φυτά για  να ευδοκιμούν στα σκιερά και ανήλια σημεία.

Για αυτό μερικά φύλλα γίνονται πολύ μεγάλα σαν ομπρέλα προκειμένου να απορροφήσουν και την τελευταία ηλιαχτίδα ενώ άλλα παρατάσσονται σε σειρές σε χαριτωμένους τοξωτούς βλαστούς.

Οι χλόες έχουν συνήθως μικροσκοπικά  φύλλα αλλά ο βλαστοί ριζώνουν με τέτοιο τρόπο σαν να συνθέτουν ένα παχύ στρώμα βρύων.  Ιδιαίτερα τα βρύα σχηματίζουν σμαραγδένιους λοφίσκους που επικαλύπτουν τοίχους, γλάστρες  αγάλματα με φαντασμαγορικό αισθητικό αποτέλεσμα.

Ενώ πολλά φυτά τα οποία ευδοκιμούν σε σκιερά μέρη έχουν μικρά άνθη άλλα έχουν φανταχτερά όπως οι θύσανοι της Garry a elleptica το χειμώνα και τα τριανταφυλλοειδή πέταλα των ανθών της Helleborus niger. Εάν έχετε διάθεση για χρώματα τότε η ανοιξιάτικοι βολβοί μπορούν να βρίσκονται μόνιμα στον κήπο σας αλλά το καλοκαίρι και το φθινόπωρο είναι καλύτερα να δίνουμε έμφαση στο σκηνικό με εποχιακές γλάστρες ή ομάδες μονοετών ήδη ανθισμένων φυτών φυτεμένα απευθείας στο χώμα.

Αντιγραφούμε την φύση όταν φυτεύουμε σε σκιερά μέρη όπως ακριβώς στους καλυμμένους από τα δέντρα χώρους μέσα σε ένα δάσος. Όταν εντοπίσουμε ένα είδος το οποίο ευδοκιμεί δοκιμάζουμε διάφορες ποικιλίες του. Τέτοια είναι τα μπαμπού, οι φτέρες, ο κισσός τα οποία προσφέρουν απεριόριστες δυνατότητες μεγέθους κα σχήματος.

Ένα σκιερό μέρος μπορεί να είναι οργιώδες με πλούσια βλάστηση και με τροπική διάθεση και σχεδόν καθόλου συντήρηση. Τα συνηθισμένα ζιζάνια δεν αναπτύσσονται και τα περισσότερα φυτά που αντέχουν σε αυτές τις συνθήκες είναι αειθαλή που σημαίνει ότι δεν απαιτείται η φθινοπωρινή περιποίηση. Πολλά αναπτύσσονται αργά οπότε και το κλάδεμα μπορεί να γίνεται με άνεση χρόνου.

Χαρακτηριστικά φυτών για υπό-εκτεθειμένους χώρους

• αειθαλή
• με μεγάλα πράσινα φύλλα
• με αποχρώσεις του κρεμ και του κίτρινου
• με απαλά ασημί φύλλα 
• μεγάλα σε σχήμα ομπρέλας φύλλα
• με μικρά φύλλα σε σειρές σε τοξωτούς βλαστούς
• χλόη