Ελληνικές ιστορίες. Το στέγαστρο στο Ακρωτήρι της Θήρας

Με αφορμή πρόσφατο δημοσίευμα της εφημερίδας Ελευθεροτυπία, όπου "γνωστοποιείται" ότι το στέγαστρο στον αρχαιολογικό χώρο της Σαντορίνης (στο Ακρωτήρι) θα τεθεί εκ νέου σε λειτουργία το Μάιο του 2011, σας παρουσιάζουμε (θυμίζουμε) μια ιστορία, σίγουρα ελληνική ιστορία, μέσα από δημοσιεύματα των τελευταίων ετών.

Ο αρχιτέκτονας του έργου Νίκος Φιτνικάκης, στο ίδιο δημοσίευμα της κυρίας Ν. Κοντράρου-Ρασσιά δηλώνει: «μόλις ολοκληρώθηκε το μεταλλικό στέγαστρο προσφέροντας πλήρη κάλυψη στον αρχαιολογικό χώρο των ευρημάτων του Ακρωτηρίου Σαντορίνης. Ολοκληρώνονται, επίσης, οι μεταλλικές υγρομονώσεις, ώστε στη συνέχεια να γίνει η φύτευση της οροφής.
Μέχρι τον Φεβρουάριο αναμένεται να έχουν τοποθετηθεί και τα εξωτερικά ανοίγματα (κουφώματα) της οροφής, που θα φέρνουν φυσικό φωτισμό και δροσισμό εντός του χώρου». Εσωτερικά, βρίσκεται στο στάδιο ολοκλήρωσης και η δεύτερη ξύλινη οροφή, που απέχει 2 μ. από τη μεταλλική, προκειμένου να συγκεντρώνεται ανάμεσά τους ο ζεστός αέρας και να απάγεται από τα ανοίγματα φέρνοντας δροσερό αέρα στον αρχαιολογικό χώρο. Εχουν, επίσης, αρχίσει οι εξωτερικές και εσωτερικές διαμορφώσεις διαδρομών επίσκεψης.

Η ιστορία του συγκεκριμένου έργου θυμίζει την λαϊκή ιστορία του γεφυριού της Άρτας, όσο και αν αυτό «ακούγεται» υπερβολικό, μάλιστα όταν το στέγαστρο, το Σεπτέμβρη του 2005, κατέρρευσε σκοτώνοντας ένα Βρετανό και τραυματίζοντας άλλους 6 τουρίστες.

 

Πάμε λοιπόν από την αρχή..
(τίτλος άρθρου από το blog ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ, 24/07/2007)

Στον σημερινό αρχαιολογικό χώρο του Ακρωτηρίου Θήρας άρχισε το 1967 να αποκαλύπτεται από τον καθηγητή Σπύρο Μαρινάτο μια ολόκληρη παραθαλάσσια πόλη με δρόμους, πλατείες, πολυώροφα κτίρια, εργαστήρια κ.α.. Οι τοιχογραφίες, σπουδαίας τέχνης και με πρωτότυπα θέματα, που κοσμούσαν τα δωμάτια, αλλά και τα σκεύη και εργαλεία από πέτρα, πηλό και μέταλλο που έχουν βρεθεί κατά εκατοντάδες, μαρτυρούν τον πλούτο και την ακμή της Υστερομινωικής αυτής πόλης.

Ο Μαρινάτος πρότεινε τότε την πρωτοποριακή, για την εποχή της, ιδέα να προστατευτεί ο αρχαιολογικός χώρος με ένα στέγαστρο, η οποία τελικά υλοποιήθηκε με τη μορφή μιας κατασκευής από σκελετό Dexion και φύλλα αμιαντοτσιμέντου Ellenit για στεγη. 30 χρόνια διάβρωσης από τις σκληρές καιρικές συνθήκες του Αιγαίου, ήταν αρκετές για να καταστήσουν το στέγαστρο ακατάλληλο, και να οδηγήσουν την πολιτεία στην αντικατάστασή του.

H νέα μελέτη, της οποίας την έμπνευση, τον σχεδιασμό, και την όλη εποπτεία κατασκευής είχε ο αρχιτέκτονας N. Φιντικάκης, αποτελούσε συνέχεια του βραβευθέντος Ερευνητικού Προγράμματος «ASPIRE» (Archaeological Sites Protection Implementing Renewable Energies), ως πρωτότυπη και καινοτόμος παρέμβαση στον αρχαιολογικό χώρο με χρήση ήπιων μορφών ενέργειας. Από στατικής άποψης ο φέρων οργανισμός του νέου στεγάστρου είναι μεταλλικός από χάλυβα, κατά το πλείστον ανοξείδωτος υψηλής αντοχής, με πρόβλεψη για φορτίο 15 εκ. θηραϊκής γης, με πρόσθετο φορτίο εμποτισμού από όμβρια ύδατα. Η επικάλυψη αυτή με θηραϊκή γη είχε προβλεφθεί αφενός για την αποκατάσταση τον τοπίου και αφετέρου για να εξασφαλιστεί με ήπια και οικολογικά μέσα η δημιουργία κατάλληλων συνθηκών του εσωτερικού περιβάλλοντος.

Ο αερισμός στο εσωτερικό του στεγάστρου γίνεται από τα ανοίγματα στον βορρά και τον νότο, κατά τις βραδινές ώρες που είναι δροσερά, ενώ κατά τη διάρκεια της ημέρας το διοξείδιο του άνθρακα από τις εκπνοές των επισκεπτών διοχετεύεται από το κενό του δικτυώματος του στεγάστρου διαμέσου ειδικών σχισμών της οροφής. Το πολύπλοκο αυτό έργο (δεδομένου μάλιστα ότι κατά τις εκσκαφές των φρεάτων των πασσάλων θεμελίωσης βρέθηκαν ακόμη περισσότερα αρχαιολογικά ευρήματα) προσέλκυσε την συνεργασία και το ενδιαφέρον πλήθους επιστημόνων και κόστισε συνολικά 33.000.000... στραγάλια.

Και γιατί στραγάλια και όχι ευρώ; Μα επειδή το Σεπτέμβρη του 2005 τμήμα του νέου στεγάστρου κατέρρευσε σκοτώνοντας 1 Βρετανό και τραυματίζοντας άλλους 6 τουρίστες. Το 2007, ύστερα από διετή επεξεργασία και μελέτη, ανεξάρτητη επιτροπή Βρετανών εμπειρογνωμόνων κατέληξε στο συμπέρασμα ότι είναι λάθος η στατική μελέτη του στεγάστρου στον αρχαιολογικό χώρο του Ακρωτηρίου της Σαντορίνης και ότι για να υπάρξει στατική επάρκεια θα πρέπει όλο το στέγαστρο να ξηλωθεί και να γίνει από την αρχή. Καλά τα καταφέραμε πάλι...

 

 

Λάθος η πρώτη μελέτη
Ξηλώνεται όλο το στέγαστρο στο Ακρωτήρι της Σαντορίνης για στατικούς λόγους
(Newsroom ΔΟΛ)

Ύστερα από δύο χρόνων επεξεργασία και μελέτη, αποδείχθηκε ότι είναι λάθος η στατική μελέτη του στεγάστρου στον αρχαιολογικό χώρο του Ακρωτηρίου της Σαντορίνης και ότι για να υπάρξει στατική επάρκεια θα πρέπει όλο το στέγαστρο να ξηλωθεί και να γίνει από την αρχή.

Όπως αναφέρουν τα Νέα, ενώ όλοι περίμεναν να ολοκληρωθεί και να γνωστοποιηθεί το πόρισμα αγγλικής εταιρείας ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων για τα αίτια της πτώσης και οι μελέτες για την αποκατάσταση της στατικής επάρκειας του στεγάστρου, έπεσε η «καμπάνα»: το στέγαστρο ή τουλάχιστον η εσωστέγη του με εμβαδόν 14 στρέμματα, πρέπει να γίνει από την αρχή.

«Ύστερα από δύο χρόνων επεξεργασία και μελέτη, αποδείχθηκε ότι είναι λάθος η στατική μελέτη και ότι για να υπάρξει στατική επάρκεια θα πρέπει όλο το στέγαστρο να ξηλωθεί και να γίνει από την αρχή» δήλωσε στην εφημερίδα ο πρόεδρος του ΔΣ της Αρχαιολογικής Εταιρείας, καθηγητής του Διοικητικού Δικαίου Επαμεινώνδας Σπηλιωτόπουλος.

Η πρόταση και μελέτη της βρετανικής εταιρείας Οvearup θα περάσει από τον έλεγχο και δεύτερου ανώτατου εμπειρογνώμονα, της βρετανικής εταιρείας Αtkins και πιθανόν και από τον έλεγχο του καθηγητή στο Πιρς Κόλετζ κ. Ανδράζη.

Τριάντα τρία εκατομμύρια ευρώ στοίχισε η μελέτη κατασκευής του πρωτότυπου βιοκλιματικού στεγάστρου. Πριν καλά καλά ολοκληρωθούν οι εργασίες, που προέβλεπαν την κάλυψη της στέγης με σαντορινιό χώμα για λόγους αισθητικής αποκατάστασης του περιβάλλοντος, αλλά και για λόγους φυσικής μόνωσης, ο αρχαιολογικός χώρος άνοιξε πρόωρα στο κοινό, με εντολή του τότε υφυπουργού Πολιτισμού Πέτρου Τατούλη.

Αυτό παρά την αντίθεση και τις αντιδράσεις των αρχαιολόγων και κυρίως του υπεύθυνου της ανασκαφής Χρίστου Ντούμα. Η προσφυγή που έκανε στον εισαγγελέα μπήκε στο αρχείο, ο χώρος άνοιξε και όταν καταβράχηκε το χώμα της στέγης, με την υπερφόρτωση της επιχωμάτωσης και της ψευδοροφής έφθασε να είναι δυόμισι με τρεις φορές βαρύτερο και τμήμα του τόξου της κυψέλης αρ. 7 κατέρρευσε, αφού προηγουμένως είχε σπάσει μία από τις 55.000 χαλύβδινες ράβδους του στεγάστρου.

Από τότε, ο κλειστός αρχαιολογικός χώρος του Ακρωτηρίου και το εργοτάξιο της μελέτης-κατασκευής βρίσκεται στα χέρια της κατασκευάστριας εταιρείας, που ανέθεσε στους Βρετανούς εμπειρογνώμονες τον έλεγχο των στατικών μελετών, ενώ η Αρχαιολογική Εταιρεία περιμένει να της δοθεί το «πιστοποιητικό στατικής επάρκειας» και να προχωρήσει η αποκατάσταση της βλάβης.

 

 

Υπέρβαρο το στέγαστρο στον αρχαιολογικό χώρο της Σαντορίνης
ΣΚΑΪ (11/01/2006)

Στην υπέρβαση του φορτίου επιχωμάτωσης κατά 2,5 με 3 φορές επιπλέον από τον σχεδιασμό, οφείλεται κατά κύριο λόγο η κατάρρευση, τμήματος του νέου βιοκλιματικού στεγάστρου στο Ακρωτήρι της Σαντορίνης που είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο ενός ξένου επισκέπτη και τον τραυματισμό άλλων τριών, τον Σεπτέμβρη του 2005. Στο συμπέρασμα αυτό κατέληξε μετά από περίπου τρεις μήνες ελέγχων, η 6μελής επιτροπή εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Πολιτισμού με πρόεδρο τον καθηγητή σιδηροπαγούς σκυροδέρματος, Γεώργιο Πενέλη, ο οποίος κατά την παρουσίαση του πορίσματος σημείωσε πως η κατάρρευση του φατνώματος 7 από το χωροδικτύωμα οφείλεται πρωτίστως στο ότι δέχθηκε χώμα πολύ μεγαλύτερου πάχους και βάρους από το προβλεπόμενο από την μελέτη εφαρμογής. Συγκεκριμένα το πάχος στο φάτνωμα που κατέρρευσε, ήταν 26,5 εκατοστά αντί 15 εκατοστών που προέβλεπε η μελέτη και το βάρος 1.150 κιλά ανά κυβικό μέτρο αντί 800 κιλών ανά κυβικό μέτρο. Επιπλέον το κατά πολύ παραπάνω χώμα που έριξαν, ποτίστηκε με αποτέλεσμα, η συγκράτηση των υδάτων εντός του εδαφικού υλικού να αυξήσει το ηδη υψηλό φορτίο σε μη ανεκτό επίπεδο και να εξαντληθεί άνω του 90% η αντοχή του φατνώματος.

Η επιτροπή διαπίστωσε ακόμα πώς υπήρχαν μικρότερης κλίμακας κατασκευαστικές ατέλειες. Επισημαίνεται δε, πως λόγω του κατά πολύ μεγαλύτερου φορτίου χώματος που δέχτηκε το φάτνωμα 7 το πρωί της ημέρας του τραγικού δυστυχήματος είχε σπάσει μια ράβδος από το φάτνωμα. Αντί οι επιβλέποντες του έργου και όλοι οι άλλοι υπεύθυνοι να αναρωτηθούν γιατί έσπασε ή να ελέγξουν τα φορτία, προχώρησαν απλά στην αντικατάσταση της σπασμένου ράβδου. Μόνο που, όπως σημειώνουν οι γνωρίζοντες είχε γίνει η μετατόπιση φορτίου σε άλλες ράβδους και άρχισε η μία μετά την άλλη αλυσιδωτά να σπάνε.
Ο καταλογισμός βεβαίως των ευθυνών, όπως σημείωσαν τόσο τα μέλη της επιτροπής εμπειρογνωμόνων όσο και ο υφυπουργός Πολιτισμού, Πέτρος Τατούλης θα γίνει από τον εισαγγελέα που χειρίζεται την υπόθεση. Είναι ο μόνος αρμόδιος για να αποφανθεί εάν υπήρξε αμέλεια, δόλος και εάν οι ευθύνες επιμερίζονται στην κατασκευαστική κοινοπραξία(Ιωάννου και Παρασκευαίδης, Αβαξ, Ατε γνώμων και Ιμπρετζίλο) και στον τεχνικό σύμβουλο διοίκησης και επίβλεψης του έργου (Ευθύνη και έρευνα, Ελληνοτεχνική, Τάλως μελετητική). Το στέγαστρο πάντως, κόστους 40 εκ. Ευρώ, είναι δυνατόν κατά τον υφυπουργό να είναι έτοιμο το καλοκαίρι.

 

Κατάρρευση με ένα νεκρό
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ (Σάββατο 24 Σεπτέμβρη 2005)

Πολλά τα ερωτήματα για τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ για το πολυδιαφημιζόμενο «βιοκλιματικό» στέγαστρο. Σπεύδει να αποποιηθεί των ευθυνών της η κοινοπραξία!

Ενας νεκρός, τουλάχιστον πέντε τραυματίες και αγνώστου μεγέθους αρχαιολογική ζημιά είναι ο πρώτος τραγικός απολογισμός της πτώσης κομματιού του νέου στεγάστρου στο σημαντικότατο αρχαιολογικό χώρο του Ακρωτηρίου της Σαντορίνης, που έγινε χθες στις 2 παρά 10 το μεσημέρι, με «παρελκόμενα» τα πολλά και σοβαρά ερωτήματα, τόσο για την ή τις αιτίες της υποχώρησης του στεγάστρου, όσο και για τη λειτουργία του χώρου για το κοινό, ενώ τα έργα δεν είχαν ολοκληρωθεί.

Το τμήμα του στεγάστρου είχε σχήμα τόξου και υποχώρησε τη στιγμή που από κάτω βρισκόταν ομάδα τουριστών. Μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, ο νεκρός δεν είχε ακόμη απεγκλωβιστεί, ενώ όλοι οι τραυματίες είναι αλλοδαποί.

Το κομμάτι που έπεσε ήταν περίπου 45 επί 12 μέτρα και αποτελούσε τμήμα της μεγάλης κατασκευής που στεγάζει 11 στρέμματα ανασκαφής. Το κομμάτι παρέσυρε και άλλα τμήματα, με αποτέλεσμα να έχει καταρρεύσει σχεδόν το μισό στέγαστρο. Πρόκειται για το πρώτο βιοκλιματικό στέγαστρο που κατασκευάζεται σε αρχαιολογικό χώρο της Ελλάδας και από την αρχή της κατασκευής του (αρχές του 2000) είχε προβληθεί σαν υπερσύγχρονο και πρωτοποριακό. Οι μελέτες έγιναν από ομάδα του Πολυτεχνείου και το έργο ανέλαβε η κοινοπραξία J&P - ΑΒΑΞ/ IMPREGILO/ ΕΜΠΕΔΟΣ. Ο προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε 11,5 δισ. δρχ.

«Ακούγονταν τριγμοί»
Η κατασκευή είχε προχωρήσει αρκετά σε ό,τι αφορά στο στέγαστρο (αφού το συνολικό έργο περιλαμβάνει πολλά υποέργα, όπως επαναχάραξη των διαδρομών για τους επισκέπτες κλπ.) και είχε φτάσει στο σημείο της κάλυψής του με χώμα για λόγους «προσομοίωσης» με το τοπίο. Σε αυτό το σημείο φαίνεται ότι προέκυψε και το πρόβλημα, αφού η κατασκευή του άξονα του μεταλλικού δικτυώματος, που πάνω του στηρίζεται το στέγαστρο, δεν άντεξε το μεγάλο βάρος, ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες, τα κάθετα υποστυλώματα άντεξαν. Εδώ προκύπτει και το πρώτο ερώτημα, που αφορά είτε την επάρκεια της στατικής μελέτης, είτε την εφαρμογή της. Το ερώτημα ενισχύεται και από αναφορά εργαζόμενου στο χώρο χθες το πρωί (πριν από το δυστύχημα) ότι ακούγονταν τριγμοί στην οροφή.

Το γιατί δε λήφθηκε υπόψη αυτή η επισήμανση, συνδέεται ίσως με το δεύτερο ερώτημα, που προκύπτει από την «εμμονή» της κυβέρνησης ήδη από τον Απρίλη του 2004 να ανοίξει τον - μέχρι τότε κλειστό, λόγω εργασιών - χώρο για το κοινό, ενόψει Ολυμπιακών Αγώνων. Την ίδια εποχή είχε επισκεφθεί το χώρο ο υφυπουργός Πολιτισμού, Π. Τατούλης, ο οποίος μάλιστα είχε ανακοινώσει πως η είσοδος θα είναι και δωρεάν.

Δε χρειάζεται να είναι κανείς τεχνικός για να καταλάβει τους κινδύνους που υπάρχουν για τους επισκέπτες του Ακρωτηρίου, ενώ γίνονται εργασίες στο στέγαστρό του. Ασφαλείς πληροφορίες μάλιστα προσθέτουν ότι ο ανασκαφέας του Ακρωτηρίου, Χρ. Ντούμας, ήταν κάθετα αντίθετος με την επανέναρξη της επισκεψιμότητας πριν ολοκληρωθεί το έργο.

Ο επικεφαλής της Νομαρχιακής Αγωνιστικής Συνεργασίας στις Κυκλάδες, Β. Σιγάλας, αναρωτήθηκε για το αν λήφθηκε υπόψη η έντονη σεισμικότητα του νησιού σε σχέση με τη γνωστή και μεγάλη επισκεψιμότητα του αρχαιολογικού χώρου (σ.σ. πόσα θύματα θα μετρούσαμε στην αιχμή της τουριστικής περιόδου;). Αλλωστε, στο νησί είναι «κοινός τόπος» η πίεση που ασκούσαν τα τουριστικά γραφεία για το άνοιγμα του χώρου, επειδή είχαν κλεισμένα τουριστικά «πακέτα».

Πάντως, σε εκείνη την επίσκεψή του, ο υφυπουργός είχε δηλώσει πως «λύθηκαν» και «μικροπροβλήματα που υπήρχαν όσον αφορά στην επισκεψιμότητα στο χώρο»...

Ως είθισται σ' αυτές τις περιπτώσεις, η κοινοπραξία έσπευσε, με ανακοίνωσή της, να αποποιηθεί, ουσιαστικά, των ευθυνών της, την ώρα που το έργο της καταπλάκωσε ανθρώπους και ενώ και η ίδια παραδέχεται το προφανές: ότι τα ακριβή αίτια δεν έχουν εξακριβωθεί! Ενώ εκφράζει «τη βαθύτατη λύπη της» για το δυστύχημα, σημειώνει ότι «η κατασκευή έγινε με τα πιο υψηλά τεχνικά πρότυπα και κάτω από τη συνεχή επίβλεψη της Αρχαιολογικής Εταιρείας (σ.σ. η οποία διενεργεί την ανασκαφή) και των συμβούλων»!

 

Νέα μελέτη, πάλι με ελλείψεις
Προκλητική εμφανίστηκε η βρετανική κοινοπραξία στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ (Πέμπτη 31 Ιούλη 2008)

«Ξήλωμα» και επανακατασκευή, εκ βάθρων, του στεγάστρου στον αρχαιολογικό χώρο του Ακρωτηρίου Θήρας, τμήμα του οποίου κατέρρευσε (23/9/2005) με αποτέλεσμα ένα νεκρό επισκέπτη και πολλούς τραυματίες, προβλέπει η νέα μελέτη που ενέκρινε προχθές το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ), χωρίς όμως να γνωστοποιηθεί το εισαγγελικό πόρισμα για τα αίτια της κατάρρευσης, ενώ, θυμίζουμε, το σχετικό πόρισμα του ΥΠΠΟ που παρουσιάστηκε το Γενάρη του 2006 παρέπεμπε, ουσιαστικά, σε ...«αχυροκατασκευή».

Παρ' όλ' αυτά, το έργο δόθηκε στην ίδια κοινοπραξία που έφτιαξε και εκείνο που κατέρρευσε («J&P», «ΑΒΑΞ - ΓΝΩΜΩΝ - IMPREGILO»), η οποία ανέθεσε τη νέα μελέτη στη βρετανική εταιρεία «OVE ARUP&PARTNERS», με ελεγκτή της μελέτης την, επίσης, βρετανική «ATKINS». Οσο κι αν προσπαθεί η πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟ να «προσπεράσει» τα εύλογα ερωτηματικά, προσπαθώντας να παρουσιάσει το έργο ως «ιδιωτικό» - επειδή ο φορέας υλοποίησης είναι η Αρχαιολογική Εταιρεία (που είναι ΝΠΙΔ) - το έργο χρηματοδοτήθηκε από το ΥΠΠΟ μέσω της Αρχαιολογικής Εταιρείας, με το Β' και Γ' ΚΠΣ και αφορά σε έναν από τους κορυφαίους αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας.

Τυπικά, ουδείς γνωρίζει γιατί κατέρρευσε το «πρωτοποριακό» και βραβευμένο - ως βιοκλιματική πρόταση - στέγαστρο. Αλλά υποθέσεις κάνουν οι πάντες. Οι υποθέσεις αυτές, εμμέσως, «τεκμηριώνονται» από την επιλογή των μελετητών να ξαναστήσουν ένα νέο στέγαστρο, με την ίδια αισθητική και βιοκλιματική λειτουργία, καθαιρώντας το υπάρχον χωροδικτύωμα και αντικαθιστώντας το με μεταλλικά πλαίσια, μειώνοντας το πάχος της εξωτερικής επίστρωσης με χώμα και ενισχύοντας τα υποστυλώματα.

Η νέα μελέτη υποβλήθηκε στη Διεύθυνση Μελετών του ΥΠΠΟ, η οποία εισηγήθηκε να εγκριθεί η μελέτη, βάσει όμως των παρατηρήσεων της υπηρεσίας. Ο εκπρόσωπος όμως της κοινοπραξίας δήλωσε στο ΚΑΣ ότι οι Αγγλοι δε συμφωνούν με όλες τις παρατηρήσεις, ζητούν συνάντηση με την υπηρεσία και ότι «αν δε βρεθεί λύση θα υπάρχει πρόβλημα, γιατί εμείς εμπιστευόμαστε τους μελετητές μας»! Δήλωση προκλητική, τρία μόλις χρόνια μετά την κατάρρευση του στεγάστρου που η ίδια κοινοπραξία κατασκεύασε. Και είναι ακόμη περισσότερο προκλητική, καθώς από την εισήγηση προκύπτει, μεταξύ άλλων, πως η μελέτη δε λαμβάνει υπόψη τις πραγματικές συνθήκες των υποστυλωμάτων, δεν έχουν προσομοιωθεί εικονικά οι πάσσαλοι, και δε συντάχθηκε βάσει του ελληνικού αντισεισμικού κανονισμού. Ουσιαστικά, όλες οι παρατηρήσεις της αρμόδιας Διεύθυνσης του ΥΠΠΟ αφορούν στην ακόμη μεγαλύτερη στατική επάρκεια του στεγάστρου!

Επιπλέον, ο καθηγητής Χρήστος Ντούμας, ανασκαφέας του Ακρωτηρίου και υπεύθυνος του έργου από μέρους της Αρχαιολογικής Εταιρείας, είπε στο ΚΑΣ ότι η Αρχαιολογική Εταιρεία δεν έχει τα μέσα να ελέγξει τη στατική επάρκεια του έργου και περιορίζεται αναγκαστικά στα πιστοποιητικά που της δίνει η κοινοπραξία, η οποία, όπως συμπλήρωσε, τρία χρόνια μετά το δυστύχημα και ακόμα δεν έδωσε στην Αρχαιολογική Εταιρεία το πιστοποιητικό στατικής επάρκειας, αν και της ζητήθηκε.

Το ΚΑΣ, τελικώς, ενέκρινε τη μελέτη, βάσει των παρατηρήσεων της αρμόδιας υπηρεσίας του ΥΠΠΟ.

 
Εμπλοκή για το στέγαστρο Ακρωτηρίου
Η Πολεοδομία Θήρας επικαλείται Π.Δ. (του 1990) το οποίο απαγορεύει να χτιστεί οτιδήποτε στην περιοχή
Της Γιωτας Συκκα (Hμερομηνία δημοσίευσης: 19-02-09, kathimerini.gr)

ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑ. Παλινωδίες. Εκεί που περίμεναν όλοι πως η υπόθεση του στεγάστρου του Ακρωτηρίου έφτασε στο τέλος της, νέα εμπλοκή μπλοκάρει την αποκατάστασή του.

Ο σχετικός φάκελος μπορεί να ήταν έτοιμος από την πλευρά του υπουργείου Πολιτισμού, με τις απαραίτητες σφραγίδες των τεχνικών υπηρεσιών του, όμως η Πολεοδομία Σαντορίνης χθες το πρωί δεν τον έκανε δεκτό. «Δεν τον παρέλαβαν καν», είπε στην «Κ», ο Τ. Χαρμαντάς εκ μέρους της κατασκευάστριας εταιρείας που έχει αναλάβει το έργο. «Περάσαμε χίλια κύματα να φτάσουμε ώς εδώ και τώρα έχουμε πάλι νέα εμπλοκή».

Προεδρικό Διάταγμα

Σύμφωνα με όσα μας είπε, η Πολεοδομία αρνήθηκε να παραλάβει τον φάκελο, επικαλούμενη Π.Δ. (του 1990) το οποίο απαγορεύει να χτιστεί οτιδήποτε στην περιοχή. «Υπάρχει όμως η διυπουργική απόφαση με όρους δόμησης ειδικά για το έργο, βάσει της οποίας εκδόθηκε και η αρχική άδεια το 2001. Η αίτησή μας αφορά την αναθεώρηση της παλιάς αδείας. Σήμερα όμως (σ.σ.: χθες), η υπάλληλος μας είπε ότι υπερισχύει το Π.Δ. της διυπουργικής απόφασης. Οτι εκεί δεν μπορεί να χτιστεί τίποτε, επομένως δεν υπάρχει πληρότης στην υποβολή και έτσι δεν έγινε η παραλαβή του φακέλου».

Από την πλευρά του, το ΥΠΠΟ δηλώνει έτοιμο. Ο διευθυντής Μελετών Μουσείων και Πολιτιστικών Κτιρίων Ν. Λιβιεράτος και οι συνεργάτες του (τμηματάρχες των αρχιτεκτονικών, στατικών και ηλεκτρομηχανολογικών μελετών) με την επιστημονική συνεργασία του Τεχνικού Συμβούλου της Διεύθυνσης Κ. Λιόντος και Συνεργάτες (ειδικοί επιστήμονες στους οποίους ανατέθηκε ο έλεγχος της νέας στατικής μελέτης του έργου για την «Ανάδειξη, διαμόρφωση και αντικατάσταση στεγάστρου αρχαιολογικού χώρου Ακρωτηρίου Θήρας»), ο αρχιτέκτονας Νίκος Φιντικάκης που εκπροσωπεί τον Τεχνικό Σύμβουλο Διοίκησης, ήλεγξαν όλοι μαζί τον φάκελο με τη βοήθεια βέβαια και του ανασκαφέα, Χρίστου Ντούμα. Ολες τις λεπτομέρειες του φακέλου που υποβλήθηκε από την κοινοπραξία κατασκευής του έργου J & P - ΑBAΞ Α.Ε. που εκπόνησαν οι Βρετανικοί οίκοι OVE APUP και ATKINS.

Υπενθυμίζουμε πως η μελέτη αυτή που αφορά την αλλαγή του στατικού φορέα και της σεισμικής μόνωσης (αντί για χωροδικτύωμα και εφέδρανα προβλέπει μεταλλικά πλαίσια και άρθρωση αντίστοιχα), εγκρίθηκε ομόφωνα από το ΚΑΣ, χωρίς να αλλάξει η αρχιτεκτονική σύλληψη (ο βιοκλιματικός σχεδιασμός του αρχιτέκτονα) όπως και οι αρχαιολογικές διαδρομές επίσκεψης. Η ομόφωνη έγκριση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, εξ αρχής είχε τονιστεί πως θα εξυπηρετήσει την Πολεοδομία, η οποία ζήτησε την έγκριση δημόσιας υπηρεσίας. Τώρα την εξασφάλισε διπλά: Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και υπουργείο Πολιτισμού μαζί. Ωστόσο, η υπόθεση πάλι περιπλέκεται.

Γεγονός που προκαλεί ερωτήματα. Αφού η Πολεοδομία βασίζεται σε Προεδρικό Διάταγμα, το οποίο δεν επιτρέπει στην περιοχή έργα παρά μόνο υδατοδεξαμενές και όχι στην διυπουργική, πώς κατασκευάστηκε το στέγαστρο;

Ισχύει ή άδεια ή όχι; Κι αν όχι, πώς αναθεωρήθηκε το 2005;

 

«Οχι» της Πολεοδομίας για το στέγαστρο του αρχαιολογικού χώρου στο Ακρωτήρι της Θήρας
Αρνήθηκε να παραλάβει τη νέα μελέτη επισκευής του ώστε να «απελευθερωθεί» ο αρχαιολογικός χώρος
ΜΑΡΙΑ ΘΕΡΜΟΥ (tovima.gr - Πέμπτη 19 Φεβρουαρίου 2009)

Αυτό το στέγαστρο πότε θα γίνει; Τραγελαφικές καταστάσεις διαδραματίστηκαν χθες το πρωί όταν η ανάδοχος εταιρεία (J&Ρ- Αβαξ) για την κατασκευή του στεγάστρου του Ακρωτηρίου πήγε να καταθέσει στην Πολεοδομία Θήρας τη νέα μελέτη για την αποκατάστασή του. Εκεί η προαναφερόμενη υπηρεσία αρνήθηκε να τη δεχθεί με το αιτιολογικό ότι η περιοχή του Ακρωτηρίου είναι αρχαιολογική και ως εκ τούτου απαγορεύεται η δόμηση. Μόνο που αυτός ο νόμος ίσχυε ανέκαθεν. Προκειμένου μάλιστα για την κατασκευή του στεγάστρου- την αντικατάστασή του, για την ακρίβεια- είχε εκδοθεί ειδικό προεδρικό διάταγμα. Αλλωστε η Πολεδομία Θήρας είχε εκδώσει και παλαιότερα άδειες. Πώς αλλιώς θα είχε κατασκευαστεί το στέγαστρο;

«Πρόσφατα έγινε η θεώρηση των τεχνών της αναθεωρημένης μελέτης της αναδόχου εταιρείας.Αυτό που απομένει τώρα είναι τα τεύχη αυτά να κατατεθούν από τον ανάδοχο στην Πολεοδομία Σαντορίνης προκειμένουμετά την έγκρισηνα ξεκινήσουν οι εργασίες» ανέφερε μόλις προ ολίγων ημερών ο υπουργός Πολιτισμού κ. Αντώνης Σαμαράς στην πρώτη συνέντευξή του. Προφανώς δεν ήταν καλά ενημερωμένος. Κύκλοι του υπουργείου παρέπεμπαν έτσι χθες στην Αρχαιολογική Εταιρεία, η οποία εκτελεί το έργο έχοντας υπογράψει τη σύμβαση με την ανάδοχο J&Ρ- Αβαξ. Μόνο που στην προκειμένη περίπτωση η Αρχαιολογική Εταιρεία δεν είναι σε θέση να επέμβει σε δημόσιους φορείς.

Στην περιοχή όντως απαγορεύεται η δόμηση- παρ΄ ότι είχε κατασκευαστεί προ πολλών ετών, επί Σπυρίδωνος Μαρινάτου, ένα εργοταξιακό στέγαστρο για την προστασία των αρχαιοτήτων-, γι΄ αυτό και οι τότε υπουργοί κκ. Ευάγγελος Βενιζέλος και Κώστας Λαλιώτης είχαν προωθήσει προεδρικό διάταγμα ώστε να ξεπερασθεί το εμπόδιο. Η Πολεοδομία Θήρας λοιπόν είχε εκδώσει οικοδομική άδεια για την έναρξη των εργασιών στις 14 Φεβρουαρίου 2001, ενώ λίγους μήνες πριν από το δυστύχημα, στις 17 Ιουνίου 2005, υπήρξε και νέα αναθεωρημένη άδεια. Τι έχει μεσολαβήσει από τότε;

Εχουν περάσει τριάμισι χρόνια από την πτώση τμήματος του στεγάστρου με τραγική συνέπεια τον θάνατο ενός επισκέπτη. Το ζήτημα έλαβε διεθνείς διαστάσεις, το ίδιο και η προσπάθεια ανεύρεσης των αιτίων, μελέτες επί μελετών έγιναν αυτό το διάστημα, δικαστικές διαμάχες βρίσκονται σε εξέλιξη, ο αρχαιολογικός χώρος παραμένει φυσικά κλειστός και τώρα που η υπόθεση έφθασε σε ένα τέλος- αρχή του τέλους, για την ακρίβεια- η Πολεδομία της Θήρας αρνείται να παραλάβει την αναθεωρημένη μελέτη με την οποία θα καταστεί δυνατόν να ξεκινήσει η επισκευή του στεγάστρου.

Η συγκεκριμένη μελέτη, πάντως, την οποία είχε ζητήσει η ανάδοχος εταιρεία από τους βρετανούς μελετητές Οve Αrup & Ρartners, ενώ τον έλεγχό της πραγματοποίησε ο οίκος Αtkins, έχει εγκριθεί από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (29.7.2008). Σύμφωνα με αυτήν, μεταλλικά πλαίσια θα τοποθετηθούν στη θέση του χωροδικτυώματος της οροφής, θα γίνει αποσυναρμολόγηση των υποστυλωμάτων και, σύμφωνα με τους υπολογισμούς, αναμένεται να ενισχυθούν τα μισά περίπου από το σύνολο των 94, νέο σύστημα για την προστασία των σεισμών θα αντικαταστήσει τα αντισεισμικά εφέδρανα, ενώ η κατασκευή θα έχει λιγότερες ενώσεις και συγκολλήσεις. Το τελικό αποτέλεσμα ωστόσο θα παραμείνει πιστό στο αρχιτεκτονικό σχέδιο του κ. Νίκου Φιντικάκη και στον βιοκλιματικό χαρακτήρα του. Ετσι θα τοποθετηθεί στην οροφή χώμα πάχους 8 εκατοστών, ενώ θα γίνει και φύτευση. Το έργο, εφόσον υπάρξει απεμπλοκή από το νέο πρόβλημα και αρχίσουν οι εργασίες, θα είναι έτοιμο σε ενάμιση χρόνο.

 

Στο ΥΠΠΟ η συζήτηση για το στέγαστρο στο Ακρωτήρι
(03-07-08 kathimerini.gr)

Το τμήμα πολεοδομίας Θήρας μπορεί να έχει αντιρρήσεις για τη μελέτη αποκατάστασης του στεγάστρου που καλύπτει τον αρχαιολογικό χώρο του Ακρωτηρίου στη Σαντορίνη, όμως το υπουργείο Πολιτισμού δηλώνει «έτοιμο» να αντιμετωπίσει κάθε εμπόδιο. Το θέμα θα συζητηθεί σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» στις 15 του μηνός στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο. Οσο για τις παρατηρήσεις που κοινοποίησε το αρμόδιο τμήμα της Πολεοδομίας στις 20 Μαΐου του 2008 στην Κοινοπραξία του Εργου, επίσης στο ΥΠΕΧΩΔΕ και το ΥΠΠΟ, «μπορούν να ξεπεραστούν με μια ΚΥΑ των δύο υπουργείων», επιμένουν υπηρεσίες του ΥΠΠΟ. Υπενθυμίζουν, άλλωστε, ότι σύντομα στο ΥΠΠΟ ετοιμάζεται να μεταφερθεί το έργο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρίας και «από ιδιωτικό να γίνει δημόσιο». Στην αίτηση για αναθεώρηση της με αρ.32/01 οικοδομικής άδειας του έργου «Ανάδειξη, διαμόρφωση και αντικατάσταση Στεγάστρου Αρχαιολογικού Χώρου Ακρωτηρίου Θήρας», «λόγω μερικής κατάρρευσης κατασκευασμένου Στεγάστρου Αρχαιολογικού Χώρου για κατασκευή νέου στεγάστρου, μερική τροποποίηση μελετών και επισκευή υφιστάμενου κυλικείου στην εκτός σχεδίου περιοχή Ακρωτηρίου Θήρας», η Πολεοδομία επισημαίνει πως: η μελέτη «δεν έχει ελεγχθεί - θεωρηθεί και εγκριθεί από καμιά αρμόδια Τεχνική Υπηρεσία ως Δημόσιο Εργο», ούτε όμως και « η αρχικά υποβληθείσα μελέτη» που επίσης χρειαζόταν εξειδικευμένο προσωπικό.

Αναλυτικότερα, η προϊσταμένη του τμήματος Πολεοδομίας Θήρας, σημειώνει ακόμη πως: «ακούστηκε από διαφορετικές πηγές ότι κατά την κατασκευή έχει γίνει αυθαίρετη μετατόπιση των θέσεων των υποστυλωμάτων, που σημαίνει και αλλαγή στατικής συμπεριφορά της όλης κατασκευής (απαιτείται αυτοψία)». Επίσης ότι δεν γνωρίζει εάν έχει εκδοθεί πόρισμα που να αποφαίνεται από τεχνική άποψη για τους λόγους κατάρρευσης του στεγάστρου και καταλήγει πως με το Π.Δ. 16/2/1990 στην εν λόγω περιοχή επιτρέπεται μόνο η κατασκευή υπόγειων υδατοδεξαμενών και αντλιοστασίων συνολικού εμβαδού 15 τ.μ. και ύψους 2,30 μ. και μόνο για γεωργική χρήση.

Σημειώνεται ότι στη Σαντορίνη πήγε επιτροπή για αυτοψία τον περασμένο Μάιο, αποτελούμενη από εκπροσώπους του ΥΠΠΟ, της Αρχαιολογικής Εταιρίας και της κατασκευάστριας εταιρείας. Η κατασκευή του στεγάστρου που στοίχισε περί τα 45 εκατ. ευρώ σκόνταψε σε πολλές περιπέτειες. Ας ελπίσουμε να τελειώσουν αυτές που μπλοκάρουν την αποκατάσταση του «τραυματισμένου» χώρου.

 

Αγωγή δύο εκατ. ευρώ για το στέγαστρο - καρμανιόλα
Επισκέφθηκε τον αρχαιολογικό χώρο της Οίας στη Σαντορίνη και της ήρθε το στέγαστρο στο... κεφάλι!
ΜΑΡΙΑ ΔΗΜΑ (espressonews.gr - 31.3.2008)

Ο λόγος για Αμερικανίδα τουρίστρια, που το 2005 είχε έρθει με τον φίλο της για διακοπές στην Ελλάδα και κατέληξε στο ΚΑΤ. Επρόκειτο για μία από τους έξι τραυματίες από την κατάρρευση του βιοκλιματικού στεγάστρου στον αρχαιολογικό χώρο του Ακρωτηρίου Σαντορίνης, όπου βρήκε τραγικό θάνατο και ένας άντρας. Η γυναίκα καταγγέλλει «εγκληματικές παραλήψεις» και διεκδικεί το συνολικό ποσό των 2.000.000 ευρώ από το υπουργείο Οικονομικών, το ΝΠΔΔ με την επωνυμία «Εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία», την κοινοπραξία που ανέλαβε την κατασκευή του στεγάστρου και την κοινοπραξία που ανέλαβε τη διοίκηση και επίβλεψη του έργου.

Η τελευταία, ωστόσο, με παρεμπίπτουσα αγωγή της στρέφεται κατά δύο ασφαλιστικών εταιρειών και ζητεί να πληρώσουν εκείνες όποιο ποσό επιδικαστεί στην τουρίστρια. Οπως τονίζει η κοινοπραξία, το έργο της «Ανάδειξης, Διαμόρφωσης και Αντικατάστασης του Στεγάστρου του Αρχαιολογικού Χώρου του Ακρωτηρίου Θήρας», κατά το χρόνο του ατυχήματος, ήταν ασφαλισμένο στις δύο εταιρείες, με έγκυρο «πολυασφαλιστήριο συμβόλαιο», το οποίο προέβλεπε μεταξύ άλλων και περίπτωση «παντός κινδύνου ανεγέρσεως συναρμολογήσεως και εργοδοτικής ευθύνης, κατά τη διάρκεια της κατασκευής και της συντήρησης, στην οποία περιλαμβάνεται η κάλυψη αστικής ευθύνης έναντι τρίτων».

Ως εκ τούτου, οι ασφαλιστικές εταιρείες, κατά ποσοστό 60% η μία και 40% η άλλη, είναι υποχρεωμένες να καλύψουν εκείνες «το ποσό που θα υποχρεωθούν να καταβάλουν οι εναγόμενοι στην Αμερικανίδα τουρίστρια».

Στην αγωγή που κατέθεσε στο Πολυμελές Πρωτοδικείο της Αθήνας η παθούσα αναφέρεται λεπτομερώς στο τρομακτικό ατύχημα: «Λίγο αφότου εισήλθαμε στο χώρο ακούσαμε έναν πολύ δυνατό θόρυβο, έναν ήχο εκκωφαντικό και τρομαχτικό και μια μάζα μεταλλικών δοκαριών και ατσαλιού σε κλάσματα δευτερολέπτου άρχισαν να πέφτουν πάνω μας, μην αφήνοντάς μας χρόνο να διαφύγουμε. Θαφτήκαμε ζωντανοί μέσα σε δευτερόλεπτα. Η τελευταία μου ανάμνηση ήταν ένα μεταλλικό δοκάρι που με χτύπησε στο πίσω μέρος του κρανίου μου και ακολούθησαν και άλλα, τα οποία και με καθήλωσαν στο έδαφος, δίχως πλέον να μπορέσω να μετακινηθώ. Το γεγονός μπορώ να το παρομοιάσω με έναν εφιάλτη, από τον οποίο δεν μπορούσα να ξυπνήσω. Οταν συνήλθα, ο εφιάλτης για μένα είχε μόλις ξεκινήσει. Η αριστερή πλευρά του προσώπου μου βρισκόταν κάτω από το πόδι μιας άλλης επισκέπτριας, από τη Σλοβακία, της οποίας η λεκάνη είχε σπάσει και το αριστερό της πόδι ήταν κομμάτια. Ενα μεγάλο μεταλλικό δοκάρι είχε τρυπήσει το μέτωπο μου και οδήγησε σε παράλυση το σώμα μου από το κρανίο έως τα κάτω άκρα... Η μόνη αίσθηση που είχα ήταν αφόρητος πόνος στην πλάτη και στους γοφούς από το βάρος των δοκαριών και οι τομές στο κρανίο και τη μύτη μου. Εμεινα σε αυτή τη κατάσταση πάνω από μία ώρα, ώσπου με ανέσυραν και με μετέφεραν αεροπορικώς στο ΚΑΤ Αθηνών».

 

Ποιος θα ελέγχει ποιον...
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ (Πέμπτη 27 Αυγούστου 2009)

Το «σκόπελο» της Πολεοδομίας Θήρας, που αρνούνταν να παραλάβει τη νέα μελέτη του στεγάστρου του αρχαιολογικού χώρου στο Ακρωτήρι της Σαντορίνης, «προσπέρασε» το υπουργείο Πολιτισμού, με την προχτεσινή έγκριση από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο του σχεδίου της Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΥΠΠΟ, ΥΠΕΧΩΔΕ) η οποία «επέχει θέση οικοδομικής άδειας».

Η νέα μελέτη του στεγάστρου - μετά την κατάρρευσή του το Σεπτέμβρη του 2005 με ένα νεκρό - εγκρίθηκε από το ΚΑΣ τον Ιούλη του 2008. Ωστόσο, η πολεοδομία του νησιού αρνούνταν να εκδώσει άδεια επικαλούμενη τυπικούς λόγους, όπως για παράδειγμα ότι η προηγούμενη Υπουργική Απόφαση του 2000 για την κατασκευή του στεγάστρου δεν καλύπτει τη νέα μελέτη κ.ά. Τον περασμένο Μάρτη ζήτησε νέα νομοθετική ρύθμιση, το αποτέλεσμα της οποίας είναι η εν λόγω ΚΥΑ. Με την οποία ουσιαστικά η πολεοδομία «νίπτει τας χείρας της»...

Ισως η πολεοδομία να επικαλέστηκε τυπικούς λόγους, φοβούμενη ...τους ουσιαστικούς. Φαίνεται πως μετά την τραγωδία του 2005 ουδείς εμφανίζεται πρόθυμος να αναλάβει εξ ολοκλήρου την ευθύνη της νέας κατασκευής και κάθε φορέας μοιάζει να «πετάει» το «μπαλάκι» στον άλλον. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τη χτεσινή συζήτηση στο ΚΑΣ για το ποιος θα έχει τελικά την ευθύνη κατασκευής του νέου στεγάστρου, δεν έγινε κανείς «σοφότερος». Αυτό που ειπώθηκε είναι ότι την ευθύνη εκτέλεσης του έργου την έχει η ανάδοχος κοινοπραξία. Τον εργολάβο θα ελέγχει ο κύριος του έργου που δεν είναι το ΥΠΠΟ, αλλά η Αρχαιολογική Εταιρεία. Η τελευταία είναι ΝΠΙΔ, γι' αυτό και το έργο θεωρείται από το ΥΠΠΟ ως «ιδιωτικό». Να θυμίσουμε, ωστόσο, ότι το έργο χρηματοδοτήθηκε από το ΥΠΠΟ μέσω της Αρχαιολογικής Εταιρείας, με το Β' και Γ' ΚΠΣ και αφορά σε έναν από τους κορυφαίους αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας. Τώρα το ΥΠΠΟ ...θα έχει το «δικαίωμα ελέγχου» για το αν η ανάδοχος κοινοπραξία εφαρμόζει τη μελέτη.

Θυμίζουμε ότι το έργο δόθηκε στην ίδια κοινοπραξία που έφτιαξε και εκείνο που κατέρρευσε («J&P», «ΑΒΑΞ - ΓΝΩΜΩΝ - IMPREGILO»), η οποία ανέθεσε τη νέα μελέτη στη βρετανική εταιρεία «OVE ARUP&PARTNERS», με ελεγκτή της μελέτης την, επίσης, βρετανική «ATKINS»! Επιπλέον, ο καθηγητής Χρήστος Ντούμας, ανασκαφέας του Ακρωτηρίου και υπεύθυνος του έργου από μέρους της Αρχαιολογικής Εταιρείας, είχε δηλώσει στο ΚΑΣ το 2008 ότι η Αρχαιολογική Εταιρεία δεν έχει τα μέσα να ελέγξει τη στατική επάρκεια του έργου και περιορίζεται αναγκαστικά στα πιστοποιητικά που της δίνει η κοινοπραξία, η οποία, όπως συμπλήρωσε, δεν είχε δώσει στην Αρχαιολογική Εταιρεία το πιστοποιητικό στατικής επάρκειας, αν και της ζητήθηκε. Μάλιστα, οι Αγγλοι «σύμβουλοι» είχαν και το θράσος να μη συμφωνούν με όλες τις παρατηρήσεις του ΚΑΣ οι οποίες συνόδευαν την έγκριση της νέας μελέτης, αν και τελικά τις συμπεριέλαβαν! Επρόκειτο για πρόκληση καθώς από την αρχική εισήγηση στο ΚΑΣ το 2008 προέκυπτε, μεταξύ άλλων, πως η μελέτη δε λαμβάνει υπόψη τις πραγματικές συνθήκες των υποστυλωμάτων, δεν έχουν προσομοιωθεί εικονικά οι πάσσαλοι και δε συντάχθηκε βάσει του ελληνικού αντισεισμικού κανονισμού. Ουσιαστικά, όλες οι παρατηρήσεις της αρμόδιας Διεύθυνσης του ΥΠΠΟ αφορούσαν στην ακόμη μεγαλύτερη στατική επάρκεια του στεγάστρου!

Πάντως χτες στο ΚΑΣ ειπώθηκε ότι «ήταν λάθος που δεν είχε εισαχθεί στο Συμβούλιο η τελική μελέτη» του στεγάστρου που κατέρρευσε...

 

Τροπολογία «κτίζει» το στέγαστρο του Ακρωτηρίου
Ν. ΚΟΝΤΡΑΡΟΥ-ΡΑΣΣΙΑ (Ελευθεροτυπία, Παρασκευή 24 Απριλίου 2009)

Για την επισκευή του μισογκρεμισμένου στεγάστρου Σαντορίνης παρακάμπτεται τελικά η Πολεοδομία Θήρας, που αρνήθηκε να εκδώσει σχετική οικοδομική άδεια.
Το υπουργείο Πολιτισμού προωθεί για ψήφιση στη Βουλή τροπολογία στο ν/σ για τους Μεσογειακούς Αγώνες, που προβλέπει την έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ) μεταξύ των υπουργών Πολιτισμού και ΠΕΧΩΔΕ, η οποία θα επέχει θέση οικοδομικής αδείας. Με την τροπολογία δίνονται όροι δόμησης στον αδόμητο αρχαιολογικό χώρο για την προστασία των αρχαίων και έτσι θα νομιμοποιούνται όλες οι κατασκευές: φυλάκια, δεξαμενές ομβρίων, κυλικείο, εγκαταστάσεις του βιολογικού καθαρισμού και το νέο στέγαστρο του Ακρωτηρίου Σαντορίνης.

Εν τω μεταξύ, χθες είδαμε να εξελίσσεται μια δημόσια αντιπαράθεση ανάμεσα στον νομάρχη Κυκλάδων και τον ανασκαφέα του Ακρωτηρίου Θήρας Χρήστο Ντούμα σε σχέση με τη νομιμότητα των χειρισμών της υπόθεσης από την Πολεοδομία Θήρας, η οποία έχει μπλοκάρει τους τελευταίους μήνες το έργο.

Ο κ. Ντούμας, απαντώντας σε «ενημερωτικό δελτίο» του νομάρχη (20/3/2009) για να διαφωτίσει το κοινό για το μείζον αυτό ζήτημα που σχετίζεται με την τουριστική κίνηση του νησιού, θέτει μια σειρά ερωτημάτων.

Συγκεκριμένα ρωτάει τον νομάρχη, αν πράγματι ο εργολάβος υπέβαλε το 2001 μη θεωρημένα σχέδια της μελέτης του στεγάστρου, όπως εκείνος ισχυρίζεται, γιατί η Πολεοδομία Θήρας χορήγησε την υπ' αριθμ. 32/14-03-2001 οικοδομική άδεια; Σε ό,τι αφορά τις μετατροπές των αρχικών σχεδίων, που υπαγορεύτηκαν από την ανάγκη προστασίας των υποκειμένων αρχαιοτήτων, «πώς είναι δυνατόν να τις πληροφορήθηκε η Πολεοδομία Θήρας από "φήμες"» (σ.σ. σύμφωνα με τον νομάρχη), αφού η αναθεώρηση της αρχικής μελέτης έγινε (17/6/2005) κατόπιν αυτοψίας και με την υπογραφή της αρχιτέκτονος της Πολεοδομίας Θήρας Εφης Πασαλή (σήμερα προϊσταμένης);

Τέλος, για το Π.Δ. 16/02/1990 (ΦΕΚ 139 Δ'), βάσει του οποίου υπεγράφη η ΚΥΑ των υπουργών Πολιτισμού και ΠΕΧΩΔΕ και εκδόθηκε η πρώτη οικοδομική άδεια, ο κ. Ντούμας ρωτάει αν όντως «επιτρέπεται μόνο η κατασκευή υπόγειων υδατοδεξαμενών με αυτό το Π.Δ.», εξέλαβε ως δεξαμενή το στέγαστρο 12 στρεμμάτων η αρχιτέκτων Εφη Πασαλή, που διενήργησε την αυτοψία και αναθεώρησε την οικοδομική άδεια;

 

Στέγαστρο Ακρωτηρίου: σκάνδαλο διαρκείας
Ν. ΚΟΝΤΡΑΡΟΥ-ΡΑΣΣΙΑ (Ελευθεροτυπία, Πέμπτη 3 Σεπτεμβρίου 2009)

Τέσσερα χρόνια μετά την πτώση του στεγάστρου του Ακρωτηρίου Θήρας και τον θανάσιμο τραυματισμό ενός αθώου Βρετανού τουρίστα, όχι μόνο δεν αποδόθηκαν ευθύνες για το γεγονός, αλλά ούτε εκτιμήθηκαν οι ζημιές των αρχαίων του προϊστορικού οικισμού.
Το άκρον άωτο της αδιαφορίας της δημόσιας διοίκησης και της εξουσίας όλων αυτών των χρόνων είναι ότι προχθές εισηγήθηκαν στο ΚΑΣ την αλλαγή των μελών της τριμελούς εκτιμητικής επιτροπής των βλαβών των αρχαίων. Ναι, έπειτα από τόσα χρόνια και χωρίς καμία εξήγηση. Τρεις αρχαιολόγοι αποτελούσαν την πρώτη επιτροπή και αντικαταστάθηκαν οι δύο, συμπεριλαμβανομένου και του ανασκαφέα του χώρου. Γιατί; Μόνο οι υπηρεσίες του ΥΠΠΟ γνωρίζουν. Ουδείς ένιωσε ποτέ την ανάγκη να απολογηθεί, γιατί τόσα χρόνια, από τις 13/9/2005 που κατέρρευσε το στέγαστρο, δεν υπήρξε ένα πόρισμα από την Εισαγγελία ούτε από τους αρχαιολόγους. Σε άλλη χώρα κάποιος θα τους ζητούσε ευθύνες και για τα διαφυγόντα κέρδη του Δημοσίου, αφού ο αρχαιολογικός χώρος μένει τόσα χρόνια κλειστός. Εδώ, οι ενδιαφερόμενοι ρωτούν και ξαναρωτούν μέρα με τη μέρα αν υπογράφηκε από τους υπουργούς Πολιτισμού και ΠΕΧΩΔΕ εκείνη η έρμη η ΚΥΑ (κοινή υπουργική απόφαση) που θα τους επιτρέψει να αρχίσουν να επισκευάζουν το κτήριο. Μη βιάζεστε. Ούτως ή άλλως σας πρόλαβαν οι εκλογές.

 

Βιοκλιματικό στέγαστρο θα προστατεύσει τον αρχαιολογικό χώρο στο Ακρωτήρι της Σαντορίνης
in.gr (08 Αυγ. 2000)

Η βιοκλιματική αρχιτεκτονική επιστρατεύεται προκειμένου να προστατευτεί από τις καιρικές συνθήκες ο αρχαιολογικός χώρος του Ακρωτηρίου της Σαντορίνης, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας Ελευθεροτυπία. Το πρωτότυπο πρόγραμμα, που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ενωση είναι ελληνικού σχεδιασμού, έχει κόστος 3,7 δισ. δραχμές και προβλέπει τη δημιουργία ενός στεγάστρου, συνολικής έκτασης 14.000 τετραγωνικών μέτρων.

Αμέσως μετά την έναρξη των ανασκαφών, πριν από 30 περίπου χρόνια, ο αρχαιολογικός χώρος του Ακρωτηρίου στη Σαντορίνη προστατεύτηκε με ένα στέγαστρο, το οποίο όμως σήμερα αποδεικνύεται ανεπαρκές και επικίνδυνο καθώς είναι πλέον ετοιμόρροπο και για την κατασκευή του έχει χρησιμοποιηθεί αμίαντος.
Επιπλέον, η αυξημένη προσέλευση των επισκεπτών δημιουργεί πλέον νέες ανάγκες, καθώς ο αρχαιολογικός χώρος δέχεται πάνω από 25.000 επισκέπτες κάθε χρόνο.

Η μελέτη για το νέο στέγαστρο συντονίστηκε από τον αρχιτέκτονα Νίκο Φιντικάκη και τον πολιτικό μηχανικό Ν.Παπαντωνίου. Ειδικοί σύμβουλοι σε θέματα αντισεισμικής θωράκισης το έργου είναι οι καθηγητές Παναγιώτης Καρύδης και Γιώργος Σταυρακάκης. Ο μηχανολογικός τομέας ανατέθηκε στον Α.Σγουρόπουλο και τον ειδικό σύμβουλο φυσικής κτιρίων Μ.Σταμούρη.

Αρχικά, όπως εξηγεί στην Ελευθεροτυπία, ο αρχιτέκτων Ν.Φιντικάκης είχε προβλεφθεί ένα πολύπλοκο σύστημα κλιματισμού. Τελικά, όμως, η φυσική κίνηση του αέρα αποδείχθηκε επαρκής.

Η αρχιτεκτονική δεν ορίζει το περιβάλλον, αλλά ορίζεται από το μνημείο. Αυτή είναι η βασική αρχή των σχεδιασμών, που έχουν σημείο αναφοράς το σεβασμό στο περιβάλλον και την προστασία του αρχαιολογικού χώρου.

Για την πραγματοποίηση του εγχειρήματος θα χρησιμοποιηθούν ανθεκτικά, αλλά απολύτως οικολογικά υλικά, τα οποία οι μελέτες εκτιμούν ότι θα διατηρηθούν περισσότερο από 300 χρόνια.

 

TO ΣΤΕΓΑΣΤΡΟ ΤΗΣ ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΘΗΡΑΣ

Βαρβιτσιώτης Ιωάννης Μ.
«Το άλλο Βήμα» 21 Αυγούστου 2005.

Η νέα εκπληκτική έκθεση των ευρημάτων της προϊστορικής Θήρας στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο που εγκαινιάστηκε στις 15 Ιουνίου 2005 με έκαναν να επισκεφθώ ξανά τη Σαντορίνη και να αποκτήσω φρέσκια εικόνα της ανασκαφής στο Ακρωτήρι. Η έκθεση αυτή είναι ένα σημαντικό πολιτιστικό γεγονός. Εκτός από τα θαυμάσια εκθέματα από την προϊστορική Θήρα υπάρχουν και προβολές πολύ ενδιαφέρουσες που περιλαμβάνουν συνεντεύξεις με τον Σπ. Μαρινάτο καθώς και με τον νυν διευθυντή των ανασκαφών καθηγητή Χρ. Ντούμα. Έτσι μπορεί ο επισκέπτης να μάθει πολλά για την εξίσου σημαντική ιστορία αλλά και για την πορεία των ανασκαφών.


Στο Ακρωτήρι από το 1967 άρχισε να αποκαλύπτεται από τον καθηγητή Σπύρο Μαρινάτο μια ολόκληρη παραθαλάσσια πόλη με δρόμους, πλατείες, πολυώροφα κτίρια, εργαστήρια κ.ά. Τοιχογραφίες σπουδαίας τέχνης, με πρωτότυπα θέματα, κοσμούσαν τα δωμάτια, σκεύη και εργαλεία από πέτρα, πηλό και μέταλλο έχουν βρεθεί κατά εκατοντάδες και μαρτυρούν τον πλούτο και την ακμή της πόλης.

Η Υστερομινωική πόλη του Ακρωτηρίου είχε κτιστεί πάνω στα ερείπια ενός μεσοκυκλαδίτικου συνοικισμού, από τον οποίο σώζονται αρκετά αρχιτεκτονικά και πλούσια κεραμικά λείψανα. Αλλά και στην προηγούμενη περίοδο, την Πρωτοκυκλαδική, υπάρχουν σαφείς κεραμικές μαρτυρίες.

Ακόμη η αρχαιολογική έρευνα πιθανολογεί ότι στην περίοδο της ακμής του εγκαταστάθηκαν στο Ακρωτήρι μινωικοί κρήτες, οι οποίοι και μετέφεραν στοιχεία του μινωικού πολιτισμού που επηρέασε σημαντικά την εξέλιξη της θηραϊκής κοινωνίας.

Εκατό ολόκληρα χρόνια ωστόσο, προτού η σκαπάνη του Μαρινάτου οδηγηθεί στα όσα ανακάλυψε στο Ακρωτήρι, το πελέκι κάποιου θηρασιώτη εργάτη ανακάλυψε μέσα στη συμπαγή μάζα της θηραϊκής γης (άσπα) ενός ορυχείου τα αρχαιότερα κτίρια που υπήρχαν στο νησί προτού έρθει η μεγάλη έκρηξη του ηφαιστείου που έγινε πριν από 3.500 χρόνια και η οποία σταμάτησε τη ζωή απότομα και για πάντα. Η ηφαιστειακή έκρηξη δημιούργησε την άκρως εντυπωσιακή καλντέρα, τον κρατήρα δηλαδή που σχηματίστηκε μετά την καταβύθιση του ηφαιστειακού κώνου και που καλύπτει όλη την επιφάνεια που περικλείεται από τη Σαντορίνη και τη Θηρασιά.

Τα ηφαιστειακά υλικά που κάλυψαν όλο το νησί σφράγισαν την προϊστορική πόλη και διατήρησαν μέσα στον χρόνο τα σημαντικά κατάλοιπα των κτιρίων της πόλης στο Ακρωτήρι, καθώς και μια σειρά θαυμαστές τοιχογραφίες και άλλα αντικείμενα που εκτίθενται στην έκθεση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου.

Ο Μαρινάτος όμως δεν ήταν μόνο πολύ υπερήφανος -και δικαίως- για την ανακάλυψή του. Ήταν εξίσου υπερήφανος για την πρωτοποριακή, για την εποχή της, ιδέα, να προστατέψει την «Πομπηία του Αιγαίου» με ένα στέγαστρο. Είχε βέβαια και τότε η ιδέα αυτή έντονα επικριθεί από τους ομότεχνούς του. Η προσωπικότητα, όμως, του Μαρινάτου επέβαλε τη λύση αυτή. Το στέγαστρο όμως του Μαρινάτου από σκελετό Dexion και φύλλα αμιαντοτσιμέντου Ellenit για στέγη υπήρξε πολύ χρήσιμο και σημαντικό για την εποχή του, έπειτα από τριάντα χρόνια όμως διαβρώθηκε και κρίθηκε ακατάλληλο ως ανθυγιεινό και ετοιμόρροπο. Ήταν λοιπόν αναγκαία η αναβάθμιση της προστασίας του αρχαιολογικού χώρου και η αντικατάσταση του παλαιού στεγάστρου με το νέο. Την έμπνευση, την όλη φιλοσοφία και τον σχεδιασμό του νέου στεγάστρου είχε ο αρχιτέκτων Ν. Φιντικάκης, ο οποίος έχει και τη γενική εποπτεία και ευθύνη για τη σωστή εκτέλεση του έργου, το οποίο είναι τόσο πρωτοποριακό ώστε έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον πολλών αρχαιολογικών σχολών αλλά και ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων από διάφορα σημεία του πλανήτη.

Η κατασκευή του νέου στεγάστρου οδεύει προς την ολοκλήρωσή της με συνολικό κόστος 45 εκατομμύρια ευρώ και χρηματοδοτήθηκε αρχικά από το Γ' ΚΠΣ και τώρα από εθνικούς πόρους. Το στέγαστρο, αν και καλύπτει επιφάνεια 13 στρεμμάτων, είναι φιλικό προς το περιβάλλον. Καλύπτεται ολόκληρο από ηφαιστειακή γη και σχηματίζονται οι ίδιες καμπύλες των κλίσεων με ξερολιθιές, και φυτεύονται φυτά της τοπικής χλωρίδας. Όλα τα στοιχεία της φύσης, η γη, ο ήλιος για τον φωτισμό, ο αέρας για τον αερισμό και το νερό για την ύδρευση, αντιμετωπίζονται με σεβασμό και αξιοποιούνται με πολύ πρωτότυπο τρόπο.

Για παράδειγμα, ο αέρας στο εσωτερικό του στεγάστρου γίνεται από τα ανοίγματα στον βορρά και από τον νότο, κατά τις βραδινές ώρες που είναι δροσερά, ενώ κατά τη διάρκεια της ημέρας το διοξείδιο του άνθρακα από τις εκπνοές των επισκεπτών διοχετεύεται από το κενό του δικτυώματος του στεγάστρου διαμέσου ειδικών σχισμών της οροφής. Ο αερισμός και ο κλιματισμός λοιπόν επιτυγχάνονται με τρόπο εντελώς φυσικό και δεν χρειάζεται τεχνική υποστήριξη και επιπλέον κατανάλωση ενέργειας.

Για την ανάδειξη αρχαιολογικών χώρων

Όλο μαζί το έργο ως σύλληψη, μελέτη και εκτέλεση είναι ιδιαίτερα πολύπλοκο και υψηλών τεχνολογικών προδιαγραφών.

Τον πρωτοποριακό χαρακτήρα του έργου συνθέτουν επίσης, εκτός από την προστασία των μνημείων και την ανάδειξή τους, η οργάνωση του χώρου ως πόλου μόρφωσης, αναψυχής, επιστημονικής έρευνας και οικονομικής ανάπτυξης. Ο καθηγητής Ντούμας επισημαίνει ότι στο έργο περιλαμβάνονται επίσης:

- Διαμόρφωση διαδρομών για τους επισκέπτες, οι οποίοι μπορεί να φτάσουν και τους 700-1.000 ταυτόχρονα (αξίζει να σημειωθεί ότι οι επισκέπτες, κυρίως τους θερινούς μήνες, υπερβαίνουν τις 250.000 ετησίως).

- Πρόβλεψη διαδρομών για άτομα με ειδικές ανάγκες.

- Θεματικές εκθέσεις για την άρτια ενημέρωση των επισκεπτών.

- Ηλεκτρονική ασφάλεια του χώρου με κλειστά κυκλώματα τηλεόρασης.

- Ηλεκτρογεννήτρια για την αυτονόμηση του χώρου από πλευράς ηλεκτρικής ενέργειας.

- Δεξαμενές συλλογής ομβρίων υδάτων από την επιφάνεια του στεγάστρου, χωρητικότητας περίπου 1.500 κυβικών μέτρων, για τις ανάγκες της ανασκαφής.

- Αντλιοστάσιο για την εξασφάλιση νερού σε όλα τα σημεία του χώρου.

- Χώροι υγιεινής υψηλών προδιαγραφών.

- Ιατρείο για παροχή πρώτων βοηθειών.

- Βιολογικός καθαρισμός λυμάτων για άρδευση των φυτών πέριξ του χώρου.

Με λίγα λόγια, το νέο στέγαστρο στο Ακρωτήρι αποτελεί έργο μοναδικό στο είδος του και υπόδειγμα παρουσίασης διαχείρισης και ανάδειξης αρχαιολογικών χώρων.

Ο επισκέπτης όμως του νησιού δεν πρέπει να περιορισθεί μόνο στο Ακρωτήρι. Η Σαντορίνη διαθέτει πλήθος αρχαιολογικών χώρων και αρκετά μουσεία. Ανάμεσα σε αυτά ξεχωρίζει το Μουσείο της Προϊστορικής Θήρας στα Φηρά, τα εκθέματα του οποίου (οι γνωστές τοιχογραφίες και το μοναδικό χρυσό άγαλμα του αίγαγρου) το καθιστούν ιδιαίτερα σημαντικό. Όλα αυτά καθιστούν την επίσκεψη στη Σαντορίνη επιβεβλημένη.

 

Το στέγαστρο στο Ακρωτήρι ξηλώνεται και ξαναχτίζεται
Της Ν. ΚΟΝΤΡΑΡΟΥ-ΡΑΣΣΙΑ (ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 31/07/2008)

Θα ξηλωθεί εκ θεμελίων το στέγαστρο του αρχαιολογικού χώρου του Ακρωτηρίου Σαντορίνης και θα ξαναχτιστεί από την αρχή. Την απόφαση αυτή πήρε προχθές το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, ενώ πολλά μέλη του επέμεναν να διευκρινιστεί τι ακριβώς έφταιξε και κατέρρευσε ένα τμήμα του πριν από τρία χρόνια (3/9/2005) σκοτώνοντας έναν άνθρωπο.

Ποια αστοχία υπήρξε; Αφορούσε τις μελέτες, τα υλικά, τον τρόπο κατασκευής, το προσωπικό που εκτελούσε τις εργασίες;

Απάντηση δεν δόθηκε, γιατί όπως επαναλάμβανε συνεχώς ο γ.γ. του ΥΠ.ΠΟ. Θ. Δραβίλλας, «η υπόθεση βρίσκεται υπό δικαστική διερεύνηση, τα στοιχεία της ανάκρισης είναι απόρρητα» και «εμείς δεν θα υποκαταστήσουμε τη Δικαιοσύνη, δεν θα βγάλουμε εμείς το πόρισμα». Καλά πληροφορημένοι έλεγαν πως ο εισαγγελέας έχει συντάξει πόρισμα, αλλά δεν έχει δημοσιοποιηθεί το περιεχόμενό του.

Ετσι, παρ'όλο που το υπουργείο Πολιτισμού καμώνεται πως δεν ξέρει γιατί κατέρρευσε ένα από τα μεγαλύτερα (12 στρέμμ.) και πιο ακριβά έργα του (προϋπολογισμού 40 εκατ. ευρώ), φαίνεται πως είναι σε θέση να πει ότι χρειάζεται όλο ξήλωμα και να φτιαχτεί ξανά, από την αρχή. Μόνο οι τσιμεντένιοι πάσσαλοι εντός του εδάφους, στους οποίους εδράζονται τα υποστυλώματα, δεν θα πειραχτούν. Κατασκευάζεται νέα στέγη, που θα αποτελείται από ένα σύστημα μεταλλικών τόξων και πλαισίων, τα οποία διατηρούν πλήρως την αρχική εξωτερική και εσωτερική μορφολογία του κτιρίου. Δεν ξαναμπαίνει το χωροδικτύωμα που κατέρρευσε, γιατί το αποτελούσαν χιλιάδες βιδωτά μεταξύ τους μεταλλικά στοιχεία. Λέτε να έφταιξαν οι βίδες; Στη νέα μελέτη προβλέπονται μόνο συγκολλήσεις.

Θα ενισχυθούν με μεταλλικούς κυλίνδρους (κολλάρα) οι μισές τουλάχιστον από τις 94 κολόνες του στεγάστρου. Οι ενισχύσεις αυτές θα τοποθετηθούν ψηλά στις κολόνες («μπαίνουν στην κεφαλή και όχι στον πόδα») για να κρατούν τα φορτία της στέγης. Θα αλλάξουν μέχρι και τα εφέδρανα αντισεισμικής προστασίας του κτιρίου. Μόνο η φιλοσοφία του, ο αρχιτεκτονικός και βιοκλιματικός σχεδιασμός του, δεν θα αλλάξει, προς μεγάλη ικανοποίηση του αρχιτέκτονα Νίκου Φιντικάκη, ο οποίος θέλει να δει το βραβευμένο έργο του να υλοποιείται χωρίς «εκπτώσεις».

Παραμένουν οι αεραγωγοί (τα παράθυρα στη στέγη για τον φυσικό δροσισμό, τη θέρμανση και τον εξαερισμό του χώρου), αλλά και το χώμα που το κάλυπτε δίνοντας την αίσθηση του τοπίου μετά την καταστροφή του προϊστορικού οικισμού (17ου αι. π.Χ.). Δεν θα είναι όμως 15 αλλά 8 εκατοστά το χώμα που θα πέσει από πάνω, δηλαδή θα είναι σχετικά ελαφρύτερο.

«Στόχος είναι να έχουμε εξοικονόμηση φορτίων», είπε ο τεχνικός σύμβουλος Κώστας Λιόντος, που διορίστηκε από το ΥΠ.ΠΟ. για να ελέγξει τη νέα στατική μελέτη της βρετανικής εταιρείας «Over-Arup», που εκπονήθηκε με εντολή της κατασκευάστριας κοινοπραξίας «J&P» - ΑΒΑΞ μετά την κατάρρευση του έργου. Εχει προηγηθεί τεχνικός έλεγχος της μελέτης των Βρετανών από την επίσης βρετανική εταιρεία Atkins. Ωστόσο, «για την ασφάλεια του κοινού και την προστασία των αρχαίων», ο Κ. Λιόντος κατέθεσε μια σειρά παρατηρήσεων-υποδείξεων επί της νέας μελέτης, που έγιναν όλες δεκτές από το ΚΑΣ και θα ενσωματωθούν στη νέα μελέτη προτού εκδοθεί οικοδομική άδεια και αρχίσουν πάλι οι εργασίες. Η κατασκευάστρια κοινοπραξία, δαπάναις της οποίας θα γίνει το νέο στέγαστρο (έχει εισπράξει 20 από τα 32 εκατ. που της αναλογούν, η Αρχαιολογική Εταιρεία έχει παρακρατήσει το 30%), υπολογίζει σε 18 μήνες από την έκδοση της οικοδομικής αδείας, να το έχει ξαναχτίσει. Αυτό σημαίνει, ότι στην καλύτερη των περιπτώσεων, το Ακρωτήρι θα ανοίξει για το κοινό ύστερα από δύο χρόνια.

Το Ελληνικό Δημόσιο είχε αναθέσει το έργο αυτό στην Αρχαιολογική Εταιρεία, η οποία, όμως, δεν ήταν σε θέση να ελέγξει τα τεχνικά ζητήματα, ούτε ακόμη την αξιοπιστία των πιστοποιητικών που της προσκομίζονταν από τον εργολάβο, όπως είπε ο ανασκαφέας του Ακρωτηρίου, Χρήστος Ντούμας. Ετσι αποφάσισε τώρα να διπλοτσεκάρει τους δείκτες ασφαλείας της νέας κατασκευής, που έχει όριο αντοχής τα 300 χρόνια.

Στο πλαίσιο αυτό, επισημάνθηκε στους Βρετανούς που αλλάζουν και το είδος της αντισεισμικής προστασίας (αντί εφέδρανα θα τοποθετήσουν στη βάση των υποστυλωμάτων πλαστικές αρθρώσεις), να λάβουν υπόψη τους τον ελληνικό αντισεισμικό κανονισμό, γιατί στην περιοχή έχουμε υψηλή σεισμικότητα και δεν μας καλύπτει ο δείκτης του ευρωκώδικα, στον οποίο στηρίζουν τη μελέτη τους. Οι Βρετανοί δεν δέχονται όλες τις παρατηρήσεις, δήλωσε στο ΚΑΣ εκπρόσωπός τους. Γι' αυτό ζητούν συνάντηση, προκειμένου να βρεθεί μέση οδός. Ας ελπίσουμε πως η διαφωνία αυτή δεν θα κρατήσει κι άλλο υπό «ομηρία» το Ακρωτήρι, που συμπλήρωσε ήδη τρία χρόνια κλειστό. *