Επινοώντας στο εργοτάξιο της κρίσης

Στο πλαίσιο του κοινωνικού προσανατολισμού του θέματος της φετινής Biennale Αρχιτεκτονικής στη Βενετία, η Ελληνική συμμετοχή δια του Επιτρόπου της - του συλλογικού οργάνου εκπροσώπησης ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ - καλώντας ανοιχτά σε συμμετοχή όλους τους Έλληνες αρχιτέκτονες, έρχεται να προβάλει για πρώτη φορά με έναν ουσιαστικά συλλογικό τρόπο, την ήδη διαπιστωμένη αγωνία τους, με κύριο ζητούμενο τον επαναπροσδιορισμό του αρχιτεκτονικού αντικειμένου, αλλά και την αποτίμηση της ευρύτερης πραγματικότητας, έτσι όπως αυτή διαμορφώνεται στις μέρες μας.

"Τα νέα από την Ελλάδα", σε απευθείας σύνδεση από το γεωγραφικό μέτωπο, ίσως ξαφνιάσουν όχι μόνο τα μέσα μαζικής ενημέρωσης αλλά και ένα ευρύτερο διεθνές αρχιτεκτονικό περιβάλλον που αφορά στη διαμόρφωση των ορίων (επαγγελματικών, χωρικών, ανθρωπολογικών κ.τ.λ.). Το καίριο ερώτημα που τίθεται είναι το πώς η Ελλάδα, ταυτόχρονα χώρα σε κρίση αλλά και διεθνές μονοπάτι - σταυροδρόμι πληθυσμιακών ροών, καταγράφει και επαναπροσδιορίζει την αρχιτεκτονική πράξη, σε σχέση με τις νέες κοινωνικοπολιτικές συνθήκες που διαμορφώνονται στην εποχή μας. Και πιο συγκεκριμένα το πώς, ένα τέτοιο πλαίσιο, ωθεί στην ανεύρεση πιθανών νέων προτάσεων και σχεδιαστικών μεθόδων μέσα στη συνθήκη της εξαναγκαστικής λιτότητας και φτωχοποίησης, αλλά και στην προοπτική της υπέρβασης τους.

Οι αρχιτεκτονικές πρακτικές καλούνται να επινοήσουν -κυρίως μέσα από συλλογικά σχήματα- νέες λύσεις προσανατολισμένες σε προτάσεις που αναδεικνύουν την τοπικότητα και την κοινωνική δικτύωση. Ζητήματα όπως οι εγκαταλελειμμένες περιοχές των κέντρων των πόλεων και των οικισμών, η ποικιλόμορφη απαξίωση του κατοικημένου χώρου δημόσιου και ιδιωτικού, το προσφυγικό και το μεταναστευτικό, η αναίρεση θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων (περιλαμβανομένου του δικαιώματος στη στέγη), καθώς επίσης και οι κάθε λογής πρωτοβουλίες δημιουργίας τόπων αλληλεγγύης, αποκαλύπτουν πρωτόγνωρες χωρικές συνθήκες που επείγει να αναδειχθούν. Περίπτερο-Έκθεση Ο τρόπος που οργανώνεται η έκθεση στο ελληνικό περίπτερο, έρχεται να συνεισφέρει στο συλλογικό εγχείρημα, προϊόν της συνθετικής συνεργασίας των ενδιαφερόμενων ομάδων που εντάσσονται στην παραπάνω θεματική. Την έκθεση θα συμπληρώνουν σειρά προγραμματισμένων εργαστηρίων επί τόπου, που θα κατανέμονται σε όλο το χρονικό φάσμα λειτουργίας της Biennale, υποστηρίζοντας έτσι την επισκεψιμότητα και την αδιάλειπτη λειτουργία του. Δράσεις, συζητήσεις, επιτόπιες παρεμβάσεις θα συμβαίνουν εντός και πιθανόν και εκτός του χώρου του περιπτέρου, αλλά και στις τοποθεσίες αναφοράς σε μια δυναμική προσπάθεια διαρκούς διασύνδεσης με την Ελλάδα.

Ο κατάλογος της συλλογικής συμμετοχής, πέραν ενός αρχικού σώματος, θα περιλαμβάνει υλικό που θα προστίθεται σταδιακά. Το υλικό αυτό θα συντίθεται ως ένα ευρετήριο-καταγραφή, που θα αναπτύσσει εργαλεία αρχειοθέτησης στο πλαίσιο μιας πολύ-επιστημονικής μεθοδολογίας. Παράλληλα οι συμμετέχουσες ομάδες θα οργανώνουν με τρόπο ευέλικτο φυλλάδια -που θα ενσωματώνονται στον κεντρικό κατάλογο- ή δικτυακούς τόπους που θα αναφέρονται στις επιμέρους δράσεις που θα συμβούν.