Η καθημερινή μας εξαπάτηση

-Να ξαναγυρίσουμε στη φιλοσοφία...

«Αυτή τη στιγμή ενώνονται δύο ξεχωριστά ρεύματα σκέψης και πράξης που ορίζουν την πολεοδομία του μέλλοντος. Πρώτον, η επιστημονική έρευνα έχει ανακαλύψει πώς μεγαλώνουν οι πόλεις αυθόρμητα, πώς οι κάτοικοι διαμορφώνουν το περιβάλλον τους είτε προς την καλή είτε προς την καταστρεπτική γεωμετρία και τι είδους φυσιολογικές και ψυχολογικές ανάγκες θα πρέπει να ικανοποιηθούν από την πόλη. Δεύτερον, μια ριζική αναβάθμιση του ρόλου του "εμπειρογνώμονα", που σε αυτή την περίπτωση είναι ο αρχιτέκτονας/πολεοδόμος. Για σχεδόν έναν αιώνα οι οικονομικά προχωρημένες κοινωνίες ακολουθούν εντελώς λανθασμένα κοινωνικογεωμετρικά πρότυπα για τον σχεδιασμό της πόλης και αυτά θα διορθωθούν μόνο με τη συμμετοχή του πολίτη στη διαμόρφωση του χώρου μέσα στον οποίο ζει.

Εφαρμόζοντας τη θεωρία της πολυπλοκότητας, μερικές έννοιες από τη γενετική, την εμβρυολογία και την πληροφορική, σήμερα καταλαβαίνουμε την πόλη σαν ένα δυναμικό πολύπλοκο σύστημα. Επακόλουθο είναι να αναπτύξουμε μια καινούργια σχεδιαστική μεθοδολογία, όχι μόνο για να οικοδομήσουμε καινούργιες πόλεις, αλλά προπάντων για να φτιάξουμε και να αναζωογονήσουμε τις περιοχές των σημερινών πόλεων που υποφέρουν από "παθολογίες". Σημειώνω όμως ότι πολλοί συνάδελφοι και κρατικοί οργανισμοί συνεχίζουν να ακολουθούν το πλέον ξεπερασμένο μοντέλο της «πόλης σαν μηχανής», αιχμαλωτισμένοι σε μια αυστηρή γεωμετρία που αρνείται τους απαραίτητους συντελεστές στην ανθρώπινη κλίμακα. Αντιθέτως, εμείς εφαρμόζουμε ένα μείγμα της παραδοσιακής πολεοδομίας συνδυασμένης με τις τελευταίες επιστημονικές εξελίξεις».

-Φιλοσοφία,επιστήμες και τέχνες παίζουν κάποιον ρόλο σήμερα;

 
Καλλιτεχνική απεικόνιση του εσωτερικού της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών «Η σημερινή κοινωνία έχει εγκαταλείψει τη φιλοσοφία, την επιστήμη, και την τέχνη. Ανθρωποι που μισούσαν την επιστήμη έδωσαν τη χαριστική βολή στη φιλοσοφία του 20ού αιώνα, αφήνοντας έναν σκέτο νιχιλισμό. Προχωρούμε ολοταχώς αναπτύσσοντάς την τεχνολογία, αλλά αυτό δεν είναι επιστήμη. Η σύγχρονη συνείδησή μας δεν ενδιαφέρεται να καταλάβει πώς δουλεύει ο κόσμος (ο σκοπός της επιστήμης), μόνον πώς θα εκμεταλλευθεί τη γη (και έτσι τη σκοτώνει). Εξαπατόμαστε με όλα τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, ενώ έχουμε ξεκόψει τον εαυτό μας από τη ζωή και τη βιόσφαιρα. Η διεθνής διανοούμενη ελίτ κατάργησε την τέχνη πριν από δεκαετίες. Το αντικείμενο που σε θρέ φει με τη μορφή του και με τα χρώματά του, η μουσική και η λογοτεχνία που σε τραβάνε μέσα για να ανακαλύψεις τον εαυτό σου και μια ανώτερη ύπαρξη, δεν επιτρέπονται πλέον. Τα σύγχρονα έργα τέχνης δεν μας εμπλουτίζουν φυσιολογικά και ψυχολογικά, αλλά το αντίθετο. Η λύση απέναντι στην κατάρρευση της σύγχρονης κοινωνίας και στην παγκόσμια κρίση που αντιμετωπίζει είναι απλούστατη: πρέπει να ξαναγυρίσουμε στη φιλοσοφία που μας κάνει ανθρώπους πολιτισμένους και όχι άμυαλους καταναλωτές, στη δίψα για τη γνήσια επιστήμη και τις γνώσεις που μας δικαιώνουν να ζούμε μαζί με τη φύση χωρίς να τη σκοτώνουμε. Σε έναν καινούργιο προσανατολισμό στις τέχνες, σαν αναγκαίο φάρμακο που μας θεραπεύει από τις καθημερινές πιέσεις αντί να μας αρρωσταίνει περισσότερο. Μια επιστημονική φιλοσοφία που ενώνει τις παραδοσιακές γνώσεις και τη θρησκεία με την ανθρώπινη αγάπη για το πατροπαράδοτα "ωραίο" μπορεί να μας σώσει».

Ο κ. Νίκος Σαλίγγαρος είναι καθηγητής Μαθηματικών, πολεοδόμος και θεωρητικός της Αρχιτεκτονικής στο Πανεπιστήμιο του Τέξας στο San Αntonio των ΗΠΑ.

BHMA

Φωτογραφία greekarchitects.gr : Ο Νίκος Σαλίγγαρος με τον Στέφανο Πολυζωΐδη στο Congress for the New Urbanism CNU XVI 2008, Austin, Texas. Ο Πολυζωΐδης ειναι ένας απο τους υδρητές τού παγκοσμίου κυνήματος New Urbanism το 1993, ενώ ο Σαλίγγαρος πρόσφατα ξεκίνησε την καινούργια πολεοδομική προσπάθεια P2P-Urbanism για την συμμετοχή κατοίκων στην πολεοδομία.